Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

«Αντιμετώπισις πιθανών προθέσεων κομμουνισμού»

Επι­μέ­λεια: Οικο­δό­μος //

Στις 29 Αυγού­στου του 1949 μετά την πτώ­ση του υψώ­μα­τος Κάμε­νικ λήγει η τελι­κή φάση της μάχης στον Γράμ­μο ανά­με­σα στον Δημο­κρα­τι­κό Στρα­τό και τον κυβερ­νη­τι­κό στρα­τό και ο ΔΣΕ υπο­χρε­ώ­νε­ται να υπο­χω­ρή­σει συντε­ταγ­μέ­να στο έδα­φος της Αλβανίας.

Ο τρί­χρο­νος ένο­πλος αγώ­νας του Δημο­κρα­τι­κού Στρα­τού, η κορυ­φαία περί­ο­δος της ταξι­κής πάλης στη χώρα μας κατά τον εικο­στό αιώ­να, λήγει με οδυ­νη­ρές συνέ­πειες για τους ηττημένους.

Δεκά­δες χιλιά­δες μαχη­τές και μαχή­τριες του ΔΣΕ, αγω­νι­στές, οικο­γέ­νειες και παι­διά βρί­σκουν κατα­φύ­γιο στην ανα­γκα­στι­κή υπε­ρο­ρία. Χιλιά­δες είναι τα θύμα­τα, στην μεγά­λη πλειο­ψη­φία τους κομ­μου­νι­στές,  της μανί­ας για εκδί­κη­ση του κρά­τους (και του παρα­κρά­τους) των «νικη­τών»· οι δολο­φο­νη­μέ­νοι, οι εκτε­λε­σμέ­νοι στα απο­σπά­σμα­τα, οι σωμα­τι­κά και ψυχι­κά σακα­τε­μέ­νοι από τα βασα­νι­στή­ρια, οι φυλα­κι­σμέ­νοι και οι εκτο­πι­σμέ­νοι στα ξερο­νή­σια, όσοι κρύ­βο­νται για να γλιτώσουν.

Ενδει­κτι­κή του κλί­μα­τος που ακο­λού­θη­σε της λήξης του εμφυ­λί­ου είναι η δια­τα­γή που εκδί­δει ο Αρχι­στρά­τη­γος Παπά­γος δυο μήνες μετά την κατά­παυ­ση του πυρός στο Γράμ­μο, με την οποία δίνο­νται ανα­λυ­τι­κές οδη­γί­ε­ςστον στρα­τό και στις επί­ση­μες διω­κτι­κές αρχές και δυνά­μεις κατα­στο­λής του κρα­τι­κού μηχα­νι­σμού, για την απο­τε­λε­σμα­τι­κή εκτέ­λε­ση του «έργου» τους. Μερί­διο στην εκτέ­λε­ση αυτού του «έργου» θα έχουν και οι «χωρι­κοί»  (βλ. κάτω φωτο­γρα­φία), πολ­λοί από τους οποί­ους θα συνε­χί­σουν το κυνή­γι κεφα­λών που είχαν αρχί­σει πριν καν ακό­μα υπο­γρα­φεί η συμ­φω­νία της Βάρκιζας…

Το έγγρα­φο που παρα­θέ­του­με προ­έρ­χε­ται από τα αρχεία εμφυ­λί­ου πολέ­μου της Διεύ­θυν­σης Ιστο­ρί­ας Στρα­τού και περι­λαμ­βά­νε­ται στην έκδο­ση της εφη­με­ρί­δας Το Βήμα, Εμφύ­λιος Πόλε­μος – Από την Κόνι­τσα ως το Γράμ­μο και το Βίτσι, 2014.

"Εθελοντές ένοπλοι χωρικοί που βοηθούν τον Στρατό" (Φωτογραφία και λεζάντα από την ίδια έκδοση)

“Εθε­λο­ντές ένο­πλοι χωρι­κοί που βοη­θούν τον Στρα­τό” (Φωτο­γρα­φία και λεζά­ντα από την ίδια έκδοση)

ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ
ΑΚΡΩΣ ΑΠΟΡΡΗΤΟΣ
ΑΡΧΙΣΤΡΑΤΗΓΟΣ
ΑΓΕΣ/Α1
Αριθ. Πρωτ. 245340
Αριθ. Φακ. 4009/1
ΒΣΤ 902/31.10.49
Α.Α Αντ.3

ΘΕΜΑ:- Αντι­με­τώ­πι­σις πιθα­νών προθέσεων
κομμουνισμού
ΠΡΟΣ:- Α’-Β’-Γ΄ΣΣ
ΣΚΕ — ΑΣΔΕΝ — Αρχ. Χωρ/κής
ΚΟΙΝ:- Υπουργ. Δημ. Τάξε­ως (Γραφ. Υπουργού)
Α1-Α2/ΓΕΣ — Α/ΓΕΣ — ΔΥΠ
ΒΣΑ — ΣΟΗΠΕ/Κλ. Επιχ.

1.- Η Κομ­μου­νι­στι­κή ηγε­σία εις το εκδο­θέν ανα­κοι­νω­θέν της μετα­ξύ άλλων τονί­ζει ότι οι συμ­μο­ρί­ται δεν κατέ­θε­σαν τα όπλα και ότι παρα­μέ­νουν άγρυ­πνοι και εν επιφυλακή.

2.- Δεν είναι γνω­στόν πότε και τίνι τρό­πω θα δρά­σουν οι εις τα όμο­ρα κρά­τη κατα­φυ­γό­ντες και καραδοκούντες.

3.- Ασχέ­τως όμως προς την μελ­λο­ντι­κήν δρά­σιν τού­των ο κομ­μου­νι­σμός εις ολό­κλη­ρον την χώραν εργά­ζε­ται πυρε­τω­δώς δια των διε­σπαρ­μέ­νων παντα­χού μικροομάδων.

Εξ εγκύ­ρων και πλή­ρως εξη­κρι­βω­μέ­νων πλη­ρο­φο­ριών περιελ­θου­σών ημίν η ΚΣ ηγε­σία εις τας ομά­δας τας δρώ­σας εις Δ. ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΝ-ΗΠΕΙΡΟΝ και ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΕΛΛΑΔΑ ανέ­θε­σε τας εξής απο­στο­λάς, καθο­ρι­ζο­μέ­νου διά τινας τού­των και του τρό­που ενεργείας:

α) Συγκέ­ντρω­σιν και απο­στο­λήν πλη­ρο­φο­ριών. Χρή­σιν των όπλων των ομά­δων μόνον εις περί­πτω­σιν κινδύνου.

β) Ανά­πτυ­ξιν του λαϊ­κού κινή­μα­τος εις την ύπαι­θρον δι’ ανα­θέ­σε­ως πολι­τι­κής εργα­σί­ας εις τους μαχη­τάς (πολι­τι­κή δουλειά).

γ) Προ­σαρ­μο­γήν της νέας τακτι­κής με τας νέας συν­θή­κας. Κύριον χαρα­κτη­ρι­στι­κόν ταύ­της η δρά­σις κατά μικράς ομά­δας ευκί­νη­τους. Απο­φυ­γή των απω­λειών και κοπώ­σε­ων και μελε­τη­μέ­ναι ενέρ­γειαι ώστε να επι­τυγ­χά­νη­ται ταχεία συγκέ­ντρω­σις και απο­κέ­ντρω­σις των τμη­μά­των ανα­λό­γως της καταστάσεως.

δ) Λύσιν του επι­σι­τι­στι­κού ζητή­μα­τος δια των επι­το­πί­ων πόρων και εκ των κρυμ­μέ­νων απο­θη­κών εφο­δί­ων και πυρ/κών.

ε) Λήψιν των ανα­γκαί­ων μέτρων ασφα­λεί­ας δι’ επα­γρυ­πνή­σε­ως. Αι γιάφ­κες — στέ­κια και απο­θή­και δεν πρέ­πει να είναι γνω­στοί εις πολλούς.

στ) Εξα­σφά­λι­σιν εκδο­τι­κού μηχα­νι­σμού δια τας προ­κη­ρύ­ξεις, τα νέα και την προ­πα­γάν­δαν εν γένει.

ζ) Απο­φυ­γήν αντι­λαϊ­κών εκδη­λώ­σε­ων, σεβα­σμόν εις την περιου­σί­αν του λαού και απο­φυ­γήν ενερ­γειών αντι­τι­θε­μέ­νων εις το λαϊ­κόν αίσθη­μα, απα­γό­ρευ­σιν ανα­τι­νά­ξε­ων υδρα­γω­γεί­ων ή γεφυ­ρών καθό­σον δεν εξυ­πη­ρε­τούν στρα­τιω­τι­κούς ή πολι­τι­κούς σκο­πούς, τιμω­ρί­αν των απο­δε­δειγ­μέ­νως δολο­φό­νων του λαού.

η) Οργα­νω­τι­κήν συγκρό­τη­σιν όλων των τμη­μά­των. Η δύνα­μίς των να μη υπερ­βαί­νη τους 50 άνδρας. Θα απο­τε­λή­ται από ομά­δες κρού­σε­ως, ομά­δα πλη­ρο­φο­ριών, ομά­δα επι­με­λη­τεια­κήν. Σταθ­μός Διοι­κή­σε­ως του τμή­μα­τος δεν θα υφί­στα­ται ουδέ περιτ­τή δύνα­μις ομά­δος διοικήσεως.

θ) Οργά­νω­σιν δικτύ­ου πλη­ρο­φο­ριών χώρου και στε­νήν συνερ­γα­σί­αν μετά των γει­το­νι­κών ομάδων.

4.- Παρο­μοί­ας απο­στο­λάς θα έχουν και αι εις την ζώνην Γ΄ΣΣ δρώ­σαι ομά­δες με την δια­φο­ράν, ότι εις την ζώνην ταύ­την θα είναι δυνα­τή και μεγά­λης εκτά­σε­ως κατα­δρο­μή εκ της ΒΟΥΛΓΑΡΙΑΣ με δυνα­τό­τη­τα επα­νει­σό­δου εις την βάσιν της κατα­δρο­μι­κής ομάδος.

5.- Προς απο­τε­λε­σμα­τι­κήν αντι­με­τώ­πι­σιν των σχε­δί­ων της Κομ­μου­νι­στι­κής ηγε­σί­ας ως και εις προη­γού­με­νας οδη­γί­ας ετο­νί­σθη, δέον να είναι ανά­λο­γος και η δρά­σις των Ενό­πλων Δυνά­με­ων (Στρα­τού — Χωρ/κής — ΜΕΑ).

6.- Δια την αντι­με­τώ­πι­σαν επα­νει­σό­δου εξε­δό­θη­σαν επα­νει­λημ­μέ­νως οδη­γί­αι και τελι­κώς η υπ’ αρ. 245327/4009/1/20.10.49 δια­τα­γή μου.

7.- Δια την εξάρ­θρω­σιν όμως της όλης ανταρ­τι­κής δρά­σε­ως των μικρο­ο­μά­δων και της συνω­μο­τι­κής εργα­σί­ας του Κομ­μου­νι­σμού, κρί­νω σκό­πι­μον να τονί­σω και αύθις ότι αι διοι­κή­σεις μετά πάθους δέον να αξιο­ποι­ή­σουν τα ΜΕΑ, να επι­διώ­ξουν την στε­νήν συνερ­γα­σί­αν μετά της χωρο­φυ­λα­κής και να δια­θέ­τουν τας δυνά­μεις των εις τρό­πον ώστε:

α) Να οργα­νώ­σουν πλή­ρες δίκτυον πλη­ρο­φο­ριών εις την ζώνην ευθύ­νης των.

β) Να εξαρ­θρώ­σουν ολό­κλη­ρον το συνω­μο­τι­κόν κομ­μου­νι­στι­κόν δίκτυον της ζώνης των δι’ ανα­κα­λύ­ψε­ως γιαφ­κών, στε­κιών, απο­θη­κών και ατό­μων χρη­σι­μο­ποιου­μέ­νων ως ΠΕ.

γ) Να εντεί­νουν την προ­σο­χήν των εις την διείσ­δυ­σιν των Κ εις τα αστι­κά κέντρα και εις την προ­σπά­θειαν ανα­βιώ­σε­ως των κομ­μα­τι­κών οργα­νώ­σε­ων με βάσιν τους πολι­τι­κούς Επτρό­πους ή δια­φό­ρους κρυ­πτο­μέ­νους συνοδοιπόρους.

δ) Να έχουν υπ’ όψιν τας παρα­πλα­νη­τι­κάς ενερ­γεί­ας δήθεν συνερ­γα­σί­ας μετά στρα­τού μελών τίνων των ΚΣ, άτι­να παρα­δί­δο­νται και παρέ­χουν ανα­ξί­ας λόγου πλη­ρο­φο­ρί­ας, ή υπο­δει­κνύ­ουν ασή­μα­ντους κρύ­πτας οπλισμού.

ε) Να μη ταλαι­πω­ρούν τα τμή­μα­τα στρα­τού εις επι­χει­ρή­σεις της μέχρι τού­δε εφαρ­μο­ζο­μέ­νης μορ­φής. Να δίδη­ται πρω­το­βου­λία εις τας μονάδας.
Ζώνη δρά­σε­ως και ευθύ­νης — απο­στο­λή — μέσα και να ζητώ­νται αποτελέσματα.

Εις εκά­στην περί­πτω­σιν απαι­τεί­ται και κατάλ­λη­λος τρό­πος ενερ­γεί­ας. Ο τρό­πος ούτος θα ανα­ζη­τη­θή από τον υπεύ­θυ­νον διοι­κη­τήν, αρκεί να ανα­πτύ­ξη ούτος το δίκτυον των πλη­ρο­φο­ριών, να κινη­το­ποί­η­ση τον πλη­θυ­σμόν και να στε­ρή­ση τας ΚΣ ομά­δας των γνω­στών στη­ριγ­μά­των δρά­σε­ώς των.

Ως επα­νει­λημ­μέ­νως ετο­νί­σθη η νυκτε­ρι­νή δρά­σις μικρών τμη­μά­των του Εθν. στρα­τού θα απο­τε­λή τον εφιάλ­την των Κ ομά­δων και θα ματαιώ­ση τας προ­σπα­θεί­ας των. Η δύνα­μις των απο­σπα­σμά­των τού­των θα είναι ανά­λο­γος προς την αντι­με­τω­πι­ζο­μέ­νην ΚΣ δύνα­μιν και πρέ­πει εκά­στη διοί­κη­σις εις το ζήτη­μα τού­τον να είναι λίαν εύκαμ­πτος, άλλο­τε αυξά­νου­σα και άλλο­τε ελατ­τού­σα την δύνα­μιν των απο­σπα­σμά­των, συμ­φώ­νως προς την εφαρ­μο­ζο­μέ­νην τακτι­κήν των ΚΣ ομάδων.

7.- Εκ των ανω­τέ­ρω συνά­γε­ται, ότι με την παρού­σαν κατά­στα­σιν η απο­στο­λή των ενό­πλων δυνά­με­ων εις ό,τι αφο­ρά την εξάρ­θρω­σαν του συνω­μο­τι­κού Κ δικτύ­ου δεν είναι απο­στο­λή μόνον πολε­μι­κή, αλλά κυρί­ως αστυ­νο­μι­κή με την ευρεί­αν εννοιάν της.

Τα Σώμα­τα ασφα­λεί­ας (Χωρ/κή, Αστυ­νο­μία Πόλε­ων) έχουν τον πρω­τεύ­ο­ντα ρόλον και απο­τε­λούν τον οφθαλ­μόν των κατά τόπους στρα­τιω­τι­κών διοι­κή­σε­ων και στρα­τιω­τι­κών μονάδων.

Οι ένο­πλοι χωρι­κοί (ΜΕΑ) απο­τε­λούν το καλ­λί­τε­ρον στή­ριγ­μα δρά­σε­ως στρα­τού και χωρο­φυ­λα­κής, τους καλ­λί­τε­ρους πλη­ρο­φο­ριο­δό­τας δια κάθε ενέρ­γειαν, αλλά και τους αγρύ­πνους φρου­ρούς κατά πάσης εισβο­λής μικρο­ο­μά­δων, υπό τον όρον να οργα­νω­θούν καλώς και να αξιο­ποι­η­θούν πλήρως.

8.- Ανα­μέ­νω όπως κατα­νοη­θή παρά πάντων η ανά­γκη της ενιαί­ας και συστη­μα­τι­κής εργα­σί­ας προς αντι­με­τώ­πι­σιν των σατα­νι­κών και κατα­χθό­νιων σχε­δί­ων της Κ ηγεσίας.

Τονί­ζω και αύθις ότι μη συντο­νι­σμέ­ναι και άστο­χοι ενέρ­γεια των Ενό­πλων δυνά­με­ων θα δώσουν την ευκαι­ρί­αν εις το να οργα­νω­θή εις την χώραν και κατα­στή εκ νέου επι­κίν­δυ­νος κατ’ άλλον τρό­πον και με άλλην μορ­φήν ο Κομμουνισμός.

Έχο­μεν τας ανα­γκαί­ου­σας δυνά­μεις και μέσα και πρέ­πει να ανα­πτύ­ξω­μεν την ενδει­κνυο­μέ­νην δρα­στη­ριό­τη­τα, ώστε να ματαιώ­σω­μεν τας επι­διώ­ξεις της Κ ηγεσίας.

9.- Το Υπουργ. Δημ. Τάξε­ως (Γραφ. Υπουρ­γού) προς ο κοι­νο­ποιεί­ται η παρού­σα παρα­κα­λεί­ται να εκδώ­ση σχε­τι­κάς οδη­γί­ας του εις τα Σώμα­τα Ασφαλείας.

10.- Η παρού­σα να μη κοι­νο­ποι­η­θή εις κατω­τέ­ρας των εις όσας κοι­νο­ποιεί­ται ήδη μονά­δας. Να ληφθή μέρι­μνα δια την εξα­σφά­λι­σιν του απορ­ρή­του. Βάσει της παρού­σης να εκδο­θώ­σι προ­φο­ρι­καί δια­τα­γαί και οδηγίαι.

Αρχι­στρά­τη­γος Α. ΠΑΠΑΓΟΣ

Θ.Π./Κ.Κ.
Τ.Υ.

Σ.σ.: Οι υπο­γραμ­μί­σεις είναι του εγγράφου.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο