Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Βλαντίμιρ Μαγιακόφσκι: Για τον Φουτουρισμό

Επι­μέ­λεια-Μετά­φρα­ση: Πανα­γιώ­της Μανιά­της //

Πριν την Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση, ο Φου­του­ρι­σμός – ως ενιαία, ακρι­βώς δια­τυ­πω­μέ­νη τάση  – δεν υπήρ­χε στη Ρωσία.

Οι κρι­τι­κοί βάφτι­ζαν οτι­δή­πο­τε ήταν επα­να­στα­τι­κό και νέο με αυτό το όνομα.

Η ομά­δα μας – οι αποκαλούμενοι(ατυχώς) Κυβο-Φου­του­ρι­στές (V. Khlebnikov, V. Mayakovsky, D. Burlink, A. Kruchenykh, V. Kamensky, N. Aseev, O.M. Brik, S. Tretiakov, B. Kushner), ήταν μια ομά­δα φου­του­ρι­στών ιδε­ο­λο­γι­κά συσπειρωμένη.

Δεν είχα­με χρό­νο να ασχο­λη­θού­με με τη θεω­ρία της ποί­η­σης· ήμα­σταν απα­σχο­λη­μέ­νοι με την πρα­κτι­κή της.

Το μονα­δι­κό μανι­φέ­στο αυτής της ομά­δας ήταν η εισα­γω­γή στην ανθο­λο­γία «Μπά­τσος στο κοι­νό γού­στο», που δημο­σιεύ­τη­κε το 1913. Ήταν ένα ποι­η­τι­κό μανι­φέ­στο, που εξέ­φρα­ζε τους σκο­πούς του φου­του­ρι­σμού με θυμι­κά συν­θή­μα­τα.

Η Οκτω­βρια­νή Επα­νά­στα­ση δια­χώ­ρι­σε την ομά­δα μας από τους πολυά­ριθ­μους Φου­του­ρι­στές-εικο­νι­στές, που είχαν απο­μα­κρυν­θεί από την επα­να­στα­τι­κή Ρωσία. Αυτό μας μετέ­τρε­ψε σε μια ομά­δα “Κομ­μου­νι­στό-Φου­του­ρι­στών”, με αυτά τα λογο­τε­χνι­κά καθήκοντα:

1) Να καθιε­ρώ­σου­με τη λογο­τε­χνι­κή τέχνη ως μαστο­ριά των λέξε­ων– όχι ως ένα εστε­τι­κό στυ­λι­ζά­ρι­σμα, αλλά ως μια ικα­νό­τη­τα να λύνου­με κάθε πρό­βλη­μα με λέξεις.

2) Να αντα­πο­κρι­θού­με σε οποιο­δή­πο­τε καθή­κον απαι­τεί η επο­χή μας:

α) να κάνου­με δου­λειά πάνω στο λεξι­λό­γιο (νέους σχη­μα­τι­σμούς λέξε­ων, ηχη­τι­κή ενορ­χή­στρω­ση, κτλ.)

β) να αντι­κα­τα­στή­σου­με τα συμ­βα­τι­κά μετρι­κά των ιάμ­βων και των τρο­χαϊ­κών με την πολυ­ρυθ­μία της ίδιας της γλώσ­σας.

γ) να επα­να­στα­τι­κο­ποι­ή­σου­με το συντα­κτι­κό (απλού­στευ­ση των μορ­φών συν­δυα­σμού των λέξε­ων, το σοκ της ασυ­νή­θι­στης χρή­σης της λέξης κτλ.)

δ) να ανα­νε­ώ­σου­με τη σημα­σιο­λο­γία των λέξε­ων και των συν­δυα­σμών λέξεων

ε) να δημιουρ­γή­σου­με μοντέ­λα ιντρι­γκα­δό­ρι­κων σχη­μα­τι­σμών θέμα­τος.

Ζ) να απο­κα­λύ­ψου­με την ικα­νό­τη­τα της λέξης να λει­τουρ­γεί ως πόστερ.

Η λύση των παρα­πά­νω λογο­τε­χνι­κών προ­βλη­μά­των θα δώσει τη δυνα­τό­τη­τα να ικα­νο­ποι­ή­σου­με ανά­γκες στους πιο δια­φο­ρε­τι­κούς τομείς της λογο­τε­χνι­κής δημιουρ­γί­ας (φόρ­μα, άρθρο, τηλε­γρά­φη­μα, ποί­η­μα, επι­φυλ­λί­δα, πίνα­κα τοι­χο­κόλ­λη­σης, προ­κή­ρυ­ξη, δια­φή­μι­ση και άλλα).

man26b

Όσον αφο­ρά το ζήτη­μα της πρόζας:

1) Δεν υπάρ­χει γνή­σια Φου­του­ρι­στι­κή πρό­ζα· υπάρ­χουν ατο­μι­κές προ­σπά­θειες από τον Khlebnikov,τον Kamensky, τον Kushner στη Συγκέ­ντρω­ση των Ανα­κτό­ρων- αλλά αυτές οι προ­σπά­θειες είναι λιγό­τε­ρο σημα­ντι­κές από την ποί­η­ση των ίδιων συγ­γρα­φέ­ων. Αυτό εξη­γεί­ται από το γεγο­νός ότι:

α) οι Φου­του­ρι­στές δεν κάνουν διά­κρι­ση ανά­με­σα στα δια­φο­ρε­τι­κά είδη ποί­η­σης και βλέ­πουν όλη τη λογο­τε­χνία ως μια ενιαία φιλο­λο­γι­κή τέχνη.

β) πριν τους Φου­του­ρι­στές πίστευαν ότι η λυρι­κή ποί­η­ση είχε τον δικό της κύκλο θεμά­των, τη δική της φυσιο­γνω­μία, δια­φο­ρε­τι­κά από τα θέμα­τα και τη γλώσ­σα της λεγό­με­νης καλ­λι­τε­χνι­κής πρό­ζας· για τους Φου­του­ρι­στές, αυτή η διά­κρι­ση δεν υπάρχει.

γ) πριν τους Φου­του­ρι­στές πίστευαν ότι η ποί­η­ση έχει ένα σετ καθη­κό­ντων (ποη­τι­κών), και ο πρα­κτι­κός λόγος άλλο σετ (μη ποι­η­τι­κών)· για τους Φου­του­ρι­στές, η συγ­γρα­φή καλέ­σμα­τος για αγώ­να ενά­ντια στον τυφοει­δή και ερω­τι­κής ποί­η­σης είναι απλά δια­φο­ρε­τι­κές πλευ­ρές της ίδιας λογο­τε­χνι­κής διαδικασίας.

δ) μέχρι τώρα, οι Φου­του­ρι­στές έχουν παρά­ξει κυρί­ως ποί­η­ση. Αυτό συνέ­βη επει­δή, στην επα­να­στα­τι­κή επο­χή, που η ζωή δεν έχει ακό­μα πήξει, χρειά­ζε­ται μια λυρι­κή ποί­η­ση συν­θη­μά­των, που θα πυρο­δο­τεί την επα­να­στα­τι­κή πρα­κτι­κή, και όχι μια νεστο­ρι­κή επι­σκό­πη­ση των απο­τε­λε­σμά­των αυτής της πρακτικής.

ε) και μόνο στην πιο πρό­σφα­τη επο­χή μπή­κε μπρο­στά στους Φου­του­ρι­στές το καθή­κον να παρά­ξουν μοντέ­λα του σύγ­χρο­νου έπους. Όχι ένα κατα­γρα­φι­κό-περι­γρα­φι­κό έπος, αλλά ένα που να είναι γνή­σια προ­πα­γαν­δι­στι­κό ή φαντα­στι­κά ουτο­πι­κό, και να παρου­σιά­ζει τη ζωή όχι όπως είναι, αλλά όπως αναμ­φί­βο­λα θα γίνει και πρέ­πει να γίνει.

V. Mayakovsky

1/ΙΧ 1922

 

Μετά­φρα­ση από http://www.sovlit.net/mayakovskyonfuturism/

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο