Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η Τσεχία δείχνει τον δρόμο

Γρά­φει ο Cogito ergo sum //

Όσοι έχουν κάποια ιδέα για το πράγ­μα είναι ο νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός, πρέ­πει να έχουν επι­ση­μά­νει δυο βασι­κά στοι­χεία. Πρώ­τον, ότι ο νεο­φι­λε­λευ­θε­ρι­σμός δεν είναι άλλο παρά ο γνω­στός μας καπι­τα­λι­σμός στην πιο ολο­κλη­ρω­τι­κή του μορ­φή, τελι­κό στά­διο της οποί­ας είναι ο ιμπε­ρια­λι­σμός. Και, δεύ­τε­ρον, ότι το πρώ­το βήμα για την διά­δο­ση των νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρων πρα­κτι­κών είναι η απορ­ρύθ­μι­ση του κρά­τους. Αν η λέξη απορ­ρύθ­μι­ση ακού­γε­ται κάπως άγνω­στη ή στρυφ­νή, μπο­ρού­με να την αντι­κα­τα­στή­σου­με με τις λέξεις διά­λυ­ση, απο­δό­μη­ση, κατα­στρο­φή κλπ.

Ένα από τα βασι­κά νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρα θέσφα­τα ορί­ζει ότι πρέ­πει να ισο­πε­δω­θεί το παλιό για να δομη­θεί σωστά το και­νούρ­γιο. Κι αφού αυτό το και­νούρ­γιο δεν είναι άλλο παρά η παρά­δο­ση των πάντων στις ορέ­ξεις τού κεφα­λαί­ου, το υπό διά­λυ­ση παλιό δεν μπο­ρεί να είναι παρά το κοι­νω­νι­κό κρά­τος και οι κεντρι­κές δομές μιας χώρας.

Έτσι, λοι­πόν, οι πιστές στα νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρα δόγ­μα­τα ηγέ­τες όλου του κόσμου απο­δύ­ο­νται σε μια διαρ­κή και άοκνη προ­σπά­θεια απορ­ρύθ­μι­σης των πάντων. Π.χ. απο­λύ­ουν χιλιά­δες δημο­σί­ους υπαλ­λή­λους, τάχα­τες για να γίνει λιγό­τε­ρο δαπα­νη­ρό το κρά­τος. Ουσια­στι­κά, όμως, μια τέτοια βίαιη μεί­ω­ση του δημό­σιου προ­σω­πι­κού δεν μπο­ρεί παρά να οδη­γεί στην απορ­ρύθ­μι­ση της κρα­τι­κής μηχα­νής, πανα­πεί στην υπο­βάθ­μι­ση των παρε­χό­με­νων υπη­ρε­σιών του κρά­τους προς τους πολί­τες. Η πεί­ρα που έχου­με συσ­σω­ρεύ­σει από όσα έγι­ναν ‑και γίνο­νται- επί μια πεντα­ε­τία στον τόπο μας, λέει ότι αυτή η τακτι­κή δημιούρ­γη­σε σχο­λεία δίχως δασκά­λους, νοσο­κο­μεία δίχως για­τρούς, εφο­ρί­ες δίχως εφο­ρια­κούς, αστυ­νο­μία δίχως αστυ­νο­μι­κούς κλπ. Χάρη σ’ αυτή την απορ­ρύθ­μι­ση, οι δημό­σιες δαπά­νες για την υγεία μειώ­νο­νται και οι δαπά­νες των πολι­τών αυξά­νο­νται. Κι όπως λέει ο λαός, τα φάρ­μα­κα φτη­ναί­νουν αλλά εμείς πλη­ρώ­νου­με περισσότερα.

Το πλακάτ της φωτογραφίας γράφει: "Καθένας δικαιούται μια αξιοπρεπή σύνταξη"

Το πλα­κάτ της φωτο­γρα­φί­ας γρά­φει: «Καθέ­νας δικαιού­ται μια αξιο­πρε­πή σύνταξη»

Ένα επί­σης κραυ­γα­λέο παρά­δειγ­μα είναι ο τρό­πος με τον οποίο μεθο­δεύ­ε­ται η πλή­ρης απορ­ρύθ­μι­ση της ‑ήδη ταλαι­πω­ρη­μέ­νης- δημό­σιας ασφά­λι­σης, μέσω της μεί­ω­σης των εργο­δο­τι­κών εισφο­ρών. Με το πρό­σχη­μα της μεί­ω­σης του «μη μισθο­δο­τι­κού κόστους», στο οποίο έχου­με ανα­φερ­θεί στο «Ατέ­χνως» (Περί «μη μισθο­λο­γι­κού κόστους»), το κρά­τος χαρί­ζει πακτω­λό εκα­τομ­μυ­ρί­ων στις επι­χει­ρή­σεις, τάχα­τες για να τους βοη­θή­σει στο να γίνουν πιο αντα­γω­νι­στι­κοί και να συμ­βάλ­λουν στην πολυ­πό­θη­τη ανά­πτυ­ξη. Στην ουσία, όμως, απλώς αυξά­νει την κερ­δο­φο­ρία τους ενώ παράλ­λη­λα κατα­πο­ντί­ζει τα ασφα­λι­στι­κά ταμεία. Αυτό είναι το πρώ­το βήμα. Ποιό θα είναι το επό­με­νο βήμα; Αυτό που δεί­χνει η Τσεχία.

Είναι γνω­στό ότι οι μικρές χώρες χρη­σι­μο­ποιού­νται σαν πει­ρα­μα­τό­ζωα για τα «δρα­στι­κά φάρ­μα­κα», δηλα­δή για τα νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρα καπι­τα­λι­στι­κά πει­ρά­μα­τα. Έτσι όπως έγι­νε με την Ελλά­δα, ας πού­με. Στην Τσε­χία, λοι­πόν, εδώ και τρία χρό­νια δοκι­μά­ζε­ται η δρα­στι­κό­τη­τα ενός νέου «φαρ­μά­κου», το οποίο θα διευ­κο­λύ­νει την κατε­δά­φι­ση των δημο­σί­ων συστη­μά­των υγεί­ας και το ξεπού­λη­μά τους μπιρ-παρά στο ιδιω­τι­κό κεφά­λαιο. Ποια είναι, όμως, τα «συστα­τι­κά» αυτού του νέου φαρ­μά­κου; Προσέξτε:

Κάθε τσέ­χος μισθω­τός θα μπο­ρεί να αφαι­ρεί από τις ασφα­λι­στι­κές του εισφο­ρές ποσο­στό ίσο προς το 3% του μσθού του και να το κατα­θέ­τει σε ιδιω­τι­κούς ασφα­λι­στι­κούς φορείς, υπό την προ­ϋ­πό­θε­ση ότι θα βάζει από την τσέ­πη του ένα 2% ακό­μη. Έτσι, λοι­πόν, με το 5% του μισθού τους, οι τσέ­χοι εργα­ζό­με­νοι θα «χτί­σουν» σιγά-σιγά τα ιδιω­τι­κά ασφα­λι­στι­κά ταμεία. Τα οποία, βεβαί­ως-βεβαί­ως, ως ιδιω­τι­κά θα είναι και κερ­δο­σκο­πι­κά για τους ιδιο­κτή­τες τους. Κι ενώ οι εργα­ζό­με­νοι θα «χτί­ζουν» το ιδιω­τι­κό ασφα­λι­στι­κό σύστη­μα του αύριο, το κρά­τος (προ­κει­μέ­νου να πιέ­σει προς την κατεύ­θυν­ση αυτή) θα εγγυά­ται μόνο μια «βασι­κή σύντα­ξη». Η εν λόγω βασι­κή σύντα­ξη είναι άγνω­στου ως τώρα ύψους αλλά το σίγου­ρο είναι ότι αυτό το ύψος ολο­έ­να και θα χαμηλώνει.

Αυτό το τελευ­ταίο περί «βασι­κής σύντα­ξης» έχει αρχί­σει εδώ και χρό­νια να κου­βε­ντιά­ζε­ται έντο­να και στον τόπο μας. Εμφα­νέ­στα­το σύμ­πτω­μα απο­τε­λεί η επι­μο­νή με την οποία το μεγά­λο κεφά­λαιο ανα­φέ­ρε­ται στους περί­φη­μους «τρεις πυλώ­νες» που θα στη­ρί­ζουν το ασφα­λι­στι­κό σύστη­μα: εισφο­ρές μισθω­τών, ιδιω­τι­κή ασφά­λι­ση, κρα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση. Η κου­βέ­ντα θα πηγαί­νει κάπως έτσι, δηλαδή:

Πόσος είναι ο μισθός σου, κύριε; Σήμε­ρα 586 ευρώ (κι αύριο… βλέ­που­με). Ε, λοι­πόν, εγώ, ως κρά­τος, σου εγγυώ­μαι μια βασι­κή σύντα­ξη ύψους ‑φερ’ ειπείν- 40% του μισθού σου, δηλα­δή κάπου 235 ευρώ. Και θα ζήσω με 235 ευρώ; Εμ, τι να σου κάνω κι εγώ το δόλιο κρά­τος, αυτά έχω κι αυτά δίνω αλλά, αν θες παρα­πά­νω, τρά­βα σε μια ιδιω­τι­κή ασφα­λι­στι­κή εται­ρεία, πλέ­ρω κατι­τίς και θα ‘χεις να πορεύ­ε­σαι. Ναι, αλλά είναι σίγου­ρο ότι έτσι και πλη­ρώ­σω θα ‘χω να πορεύ­ο­μαι ή θα κατα­ντή­σω σαν τους ασφα­λι­σμέ­νους τής Enron, που βάρε­σε κανό­νι η εται­ρεία τους κι αυτοί πήραν τον πού­λο; Και τί θες, καλέ; Να πλη­ρώ­νει το κρά­τος τα σπα­σμέ­να κάθε εται­ρεί­ας που πτωχεύει;

Αν ο κίν­δυ­νος να μη πάρε­τε σύντα­ξη λόγω πτώ­χευ­σης της εται­ρεί­ας που θα δια­χει­ρί­ζε­ται τις εισφο­ρές σας, σας φαί­νε­ται παρα­τρα­βηγ­μέ­νος, πλα­νά­σθε πλά­νην οικτράν! Αυτού του είδους οι εισφο­ρές απο­τε­λούν την ραχο­κοκ­κα­λιά των περισ­σό­τε­ρων επεν­δυ­τι­κών κεφα­λαί­ων (funds) σε όλον τον κόσμο. Η ασφα­λι­στι­κή εται­ρεία σας, δηλα­δή, τζο­γά­ρει τα λεφτά σας νομί­μως. Αν βγά­λει κέρ­δη, τα καρ­πώ­νε­ται. Αν φαλη­ρί­σει, χαί­ρε­τε κι από δω παν’ οι άλλοι.

Να πάμε τώρα ένα βήμα πιο πέρα; Ας πού­με ότι ασφα­λι­στι­κή σας εται­ρεία τζο­γά­ρει σε ένα παρά­γω­γο το οποίο ποντά­ρει στην κατάρ­ρευ­ση της μαρο­κι­νής οικο­νο­μί­ας. Δηλα­δή, αν οι μαρο­κι­νοί πτω­χεύ­σουν, η εται­ρεία σας θα κονο­μή­σει τρε­λά. Αν, λοι­πόν, αυτή η εται­ρεία είναι θυγα­τρι­κή ενός τρα­πε­ζι­κού κολοσ­σού (ή, απλώς, συνερ­γά­ζο­νται με διά­φο­ρες ανταλ­λα­γές — swaps), εννο­εί­ται ότι αυτός ο κολοσ­σός θα κάνει ό,τι μπο­ρεί για να υπο­νο­μεύ­σει την μαρο­κι­νή οικο­νο­μία κι εσείς θα έχε­τε συμ­φέ­ρον να πετύ­χουν τα σχέ­διά του. Με άλλα λόγια: για να πάρε­τε εσείς σύντα­ξη, θα πρέ­πει να βγουν οι μαρο­κι­νοί στη ζητια­νιά. Το κατα­λά­βα­με ή να το επαναλάβω;

Όμορ­φος καπι­τα­λι­στι­κός κόσμος, αγγε­λι­κά πλασμένος…

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο