Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Θεόφιλος — Ο ζωγράφος της Επανάστασης του 1821

Θεό­φι­λος, γνή­σιος λαϊ­κός ζωγρά­φος. Αστε­γος, περι­πλα­νώ­με­νος, παρα­μυ­θάς, αν και τραυ­λός. Επαι­ζε ακορ­ντε­όν κι αυτο­σχε­δί­α­ζε κλέ­φτι­κα τρα­γού­δια. Βρώ­μι­κος, ψει­ρια­σμέ­νος. Φου­στα­νε­λο­φο­ρε­μέ­νος και με στο­λί­δια, ολο­χρο­νίς σαν Μεγα­λέ­ξαν­δρος. Καμιά γυναί­κα δεν τον ήθε­λε. Οι μεγά­λοι των φώνα­ζαν αχμά­κη (αφε­λής, κου­τός, βρΘέ­ο­α­δύ­νους). Τα παι­διά τον πετρο­βο­λού­σαν. Τύπος παρά­ξε­νος, σαλός. Ενας «φτω­χού­λης του θεού», με σπά­νια «προί­κα» στην ψυχή και στο ζερ­βί του χέρι. Ζωγρά­φι­ζε μικρο­μά­γα­ζα και σπι­τι­κά, για λίγη τρο­φή. Πέθα­νε από δηλη­τη­ρί­α­ση παρα­μο­νή της Εθνι­κής γιορ­τής στα 1934.

Γεώργιος Καραϊσκάκης, καζεΐνη, 1919

Γεώρ­γιος Καραϊ­σκά­κης, καζε­ΐ­νη, 1919

Ο Καραϊσκάκης στη μάχη του Φαλήρου, λάδι σε καμβά

Ο Καραϊ­σκά­κης στη μάχη του Φαλή­ρου, λάδι σε καμβά

theo2

Ο Μεγα­λέ­ξαν­δρος, οι οπλαρ­χη­γοί του ’21, πρό­σω­πα της Μυθο­λο­γί­ας, θεοί και ήρω­ες απ’ όλες τις περιό­δους της ελλη­νι­κής ιστο­ρί­ας, απο­τε­λού­σαν τον κόσμο του Θεόφιλου.

Ο Κατσαντώνης εις τα Τζουμέρκα

Ο Κατσα­ντώ­νης εις τα Τζουμέρκα

Κατσαντώνης

Κατσα­ντώ­νης

Στο λημέρι του Κατσαντώνη

Στο λημέ­ρι του Κατσαντώνη

"Ο Ιάκωβος Τομπάζης πυρπολεί το τουρκικό τρίκροτον", καζεΐνη, 1912

“Ο Ιάκω­βος Τομπά­ζης πυρ­πο­λεί το τουρ­κι­κό τρί­κρο­τον”, καζε­ΐ­νη, 1912

Ο Κολοκοτρώνης

Ο Κολο­κο­τρώ­νης

kolokotronis

«Χρειά­στη­κε , όχι λίγες φορές, ν’ αντι­με­τω­πί­σει τη βαναυ­σό­τη­τα. Με το πρώ­το σήμα κιν­δύ­νου, είχε το προ­σκλη­τή­ριό του έτοι­μο. Κι ολά­κε­ρη τότε η παρα­κα­τα­θή­κη των Ηρώ­ων και των αγω­νι­στών έμπαι­νε σε κίνη­ση, με τ’ αλό­γα­τα, με τα δέντρα, με τα ποτά­μια, έτοι­μη ν’ απο­λο­γη­θεί για λογα­ρια­σμό του. Ήταν άλλω­στε η φύση και ο ήρω­ας, τα δυο μονα­δι­κά πράγ­μα­τα που καμιά δύνα­μη δεν μπο­ρού­σε να του αφαιρέσει»

Από αριστερά προς τα δεξιά: Μάρκος Μπότσαρης, Οδυσσέας Ανδρούτσος, Αθανάσιος Διάκος. ‘Εργο του Θεόφιλου.

Από αρι­στε­ρά προς τα δεξιά: Μάρ­κος Μπό­τσα­ρης, Οδυσ­σέ­ας Ανδρού­τσος, Αθα­νά­σιος Διά­κος. ‘Εργο του Θεόφιλου.

Ο αγα­πη­μέ­νος του ήρω­ας είναι ο Αθα­νά­σιος Διάκος

teofilos athanasios diakos

theofilos4

theo1

 

 

mpotsaris

"Ο ήρως Αθανάσιος Διάκος συλλαμβάνεται υπό των Τούρκων το 1821", νωπογραφία, 1912

“Ο ήρως Αθα­νά­σιος Διά­κος συλ­λαμ­βά­νε­ται υπό των Τούρ­κων το 1821”, νωπο­γρα­φία, 1912

«Όταν ο Θεό­φι­λος ζωγρα­φί­ζει ήρω­ες του ’21, οι φου­στα­νέ­λες γίνο­νται λου­λού­δια στους αγρούς» Στρα­τής Ελευθεριάδης

"Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη το 1823", καζεΐνη σε καμβά

“Ο θάνα­τος του Μάρ­κου Μπό­τσα­ρη το 1823”, καζε­ΐ­νη σε καμβά

"Ο Μάρκος Βότσαρης, η μάχη στο Κεφαλόβρυσο Καρπενησίου, χάνι του Ρήγγα", νωπογραφία

“Ο Μάρ­κος Βότσα­ρης, η μάχη στο Κεφα­λό­βρυ­σο Καρ­πε­νη­σί­ου, χάνι του Ρήγ­γα”, νωπογραφία

 

Όπως κι φανε­ρή προ­σή­λω­σή στους ήρω­ες δεν είναι παρά η συμ­βο­λι­κή ανά­θε­ση των ελπί­δων ενός ταπει­νού που ζητά ν’ ακε­ραιω­θεί μες στα αισθή­μα­τά του, προς τις δυνά­μεις που ξεπερ­νούν τον άνθρω­πο» Οδ. Ελύτης

Ρήγας – Κοραής.’Εργο του Θεόφιλου.

Ρήγας – Κοραής.’Εργο του Θεόφιλου

Ο Παναγιώτης Κεφάλας επί των τειχών της Τριπόλεως υψώνει την σημαίαν της ελευθερίας"

Ο Πανα­γιώ­της Κεφά­λας επί των τει­χών της Τρι­πό­λε­ως υψώ­νει την σημαί­αν της ελευθερίας”

"Ο μητροπολίτης Παλαιών Πατρών Γερμανός ευλογεί την σημαίαν της ελευθερίας το 1821", νωπογραφία , 1912

“Ο μητρο­πο­λί­της Παλαιών Πατρών Γερ­μα­νός ευλο­γεί την σημαί­αν της ελευ­θε­ρί­ας το 1821”, νωπο­γρα­φία , 1912

 

Ο Γιάν­νης Τσα­ρού­χης έγρα­φε πως ο Θεό­φι­λος «(…) κάθε 25η Μαρ­τί­ου, ντυ­νό­ταν με φου­στα­νέ­λες και πήγαι­νε στο Βερ­χα­νέ του ελλη­νι­κού προ­ξε­νεί­ου». Ντυ­μέ­νος με αυτά παρί­στα­νε πατριω­τι­κά και ηρω­ι­κά θέμα­τα και μετά, μαζί με το «μπου­λού­κι» του, έβγα­ζε ανα­μνη­στι­κές φωτο­γρα­φί­ες (κάποιες σώθη­καν στη Σμύρνη).

Οι γιγαντομάχοι ήρωες Σταμάτης Νικηταράς, Ιωάννης Γκούρας και Οδυσσέας Ανδρούτσος, καζεΐνη

Οι γιγα­ντο­μά­χοι ήρω­ες Στα­μά­της Νικη­τα­ράς, Ιωάν­νης Γκού­ρας και Οδυσ­σέ­ας Ανδρού­τσος, καζεΐνη

"Ο Χρήστος Αναγνωσταράς νικά τους Τούρκους στο Βαλτέτσι το 1821"

“Ο Χρή­στος Ανα­γνω­στα­ράς νικά τους Τούρ­κους στο Βαλ­τέ­τσι το 1821”

"Ο Πέτρος Μαυρομιχάλης επαναστατών την Μεσσηνίαν", νωπογραφία

“Ο Πέτρος Μαυ­ρο­μι­χά­λης επα­να­στα­τών την Μεσ­ση­νί­αν”, νωπογραφία

«Δεν ξέρω την ιστο­ρία όπως οι δάσκα­λοι από τα βιβλία, την ξέρω όπως τη λέει ο τόπος και τα τρα­γού­δια του. Η ιστο­ρία είναι άνε­μος που την κατα­λα­βαί­νεις όταν την ανα­σαί­νεις.» έλε­γε ο Θεόφιλος.

theofilos 10

 

Στη φωτο­γρα­φία εξω­φύλ­λου ο Θεό­φι­λος, φορώ­ντας τη φου­στα­νέ­λα που δεν απο­χω­ρι­ζό­ταν ποτέ, μαζί με την αδελ­φή του Ειρή­νη, το 1904

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο