Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΟΙ ΓΡΟΘΙΕΣ ΤΩΝ ΣΟΥΠΕΡΜΑΝ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΑΞΗΣ – ΔΕΥΤΕΡΟ ΜΕΡΟΣ

Γρά­φει η Άννε­κε Ιωαν­νά­του //

Ο σφε­τε­ρι­σμός της επιστήμης

Γνω­ρί­ζου­με ότι το αντι­κεί­με­νο των φυσι­κών επι­στη­μών βρί­σκε­ται στη φύση και όχι στην κοι­νω­νία. Ωστό­σο, η ώθη­ση να ανα­πτυ­χθούν προ­έρ­χε­ται από τις ανά­γκες της κοι­νω­νί­ας. Επο­μέ­νως, το τι γίνε­ται με την επι­στή­μη και τα απο­τε­λέ­σμα­τά της είναι στα χέρια των κυρί­αρ­χων της κάθε επο­χής. Αυτοί αξιο­ποιούν προς το συμ­φέ­ρον τους ό, τι εφευ­ρί­σκει και ό, τι παρά­γει η επι­στή­μη. Στο βιβλίο «Στη γρο­θιά του Σού­περ­μαν» του Αστέ­ριου Λάμπρου («Σύγ­χρο­νη Επο­χή») δια­βά­ζου­με: «…η επι­στη­μο­νι­κή πρό­ο­δος συνι­στά έκφρα­ση της ανε­ξαρ­τη­σί­ας της «αυθόρ­μη­της αντί­θε­σης»» (σελ. 428). Και: «Στις μέρες μας κλεί­νουν τα τελευ­ταία όρια αυτής της ανε­ξαρ­τη­σί­ας καθώς η επι­στή­μη απο­σπά­ται από τους δημιουρ­γούς της. Πράγ­μα­τι, η πλειο­ψη­φία των ερευ­νη­τών δε γνω­ρί­ζει σε ποιο γενι­κό πλαί­σιο εντάσ­σε­ται η έρευ­να που διε­ξά­γει ούτε ποια θα είναι η τελι­κή εφαρ­μο­γή ή χρή­ση της δου­λειάς της. Ούτε μπο­ρεί να ερευ­νή­σει ό, τι επι­θυ­μεί παρά μόνο ό, τι επι­τρέ­πει η δια­θέ­σι­μη χρη­μα­το­δό­τη­ση. Μάλι­στα, ενώ προη­γού­με­να ο σφε­τε­ρι­σμός της επι­στή­μης ήταν μερι­κός και συνέ­βαι­νε κυρί­ως εκ των υστέ­ρων, τώρα η άρχου­σα τάξη σφε­τε­ρί­ζε­ται την επι­στή­μη εν τη γενέ­σει της, σχε­διά­ζει τον τρό­πο ανά­πτυ­ξής της και τις κατευ­θύν­σεις που θα ακο­λου­θή­σει» (σελ. 428–429). Αυτά γρά­φτη­καν πριν από 20 χρό­νια. Πόσο μάλ­λον ισχύ­ουν για σήμε­ρα με την ακό­μα μεγα­λύ­τε­ρη συγκε­ντρο­ποί­η­ση των μεγά­λων επι­χει­ρη­μα­τι­κών ομίλων.

Η δια­χρο­νι­κή άλω­ση της λαϊ­κής ψυχής…

H σού­μα βρί­σκε­ται στις τελευ­ταί­ες σελί­δες του βιβλί­ου και μάλι­στα στο κεφά­λαιο «Υπε­ράν­θρω­πος και μονο­πώ­λιο». Εκεί δια­βά­ζου­με: “Ώστε, λοι­πόν, ο σύγ­χρο­νος υπε­ράν­θρω­πος των ΜΜΕ έχει πράγ­μα­τι προ­γό­νους. Κοι­νό τους στοι­χείο είναι το δέος προς μια ανώ­τε­ρη εξου­σία. Οι υπε­ράν­θρω­ποι σε όλες τις ιστο­ρι­κές μορ­φές τους καθα­γιά­ζουν τον κοι­νω­νι­κό ρόλο της άρχου­σας τάξης, εμφα­νί­ζουν την ίδια και τους κοι­νω­νι­κούς της στό­χους ως θεό­σταλ­τους ή αυτο­νό­η­τους και μεταγ­γί­ζουν ένα ειδι­κό περιε­χό­με­νο σε έννοιες όπως «δικαιο­σύ­νη», «τιμή», «πίστη», «αμάρ­τη­μα», «πατριω­τι­σμός» κλπ. Έννοιες στις οποί­ες οι εκά­στο­τε κυρί­αρ­χες δυνά­μεις δίνουν το δικό τους περιε­χό­με­νο. Πάντα οι υπε­ράν­θρω­ποι της εκά­στο­τε επο­χής είναι στην υπη­ρε­σία, βεβαί­ως, των κυρί­αρ­χων. Η επι­βο­λή τους στη μαζι­κή ψυχο­λο­γία από μικρή ηλι­κία δεν θα μπο­ρού­σε να πετύ­χει «με την ψυχρή έκθε­ση από­ψε­ων, αλλά με αφη­γή­σεις, που στη θέση των πραγ­μα­τι­κών γεγο­νό­των», σύμ­φω­να με το συγ­γρα­φέα, «θέτουν εξω­πραγ­μα­τι­κές αλλη­λου­χί­ες, στη θέση των πραγ­μα­τι­κών προ­σώ­πων θέτουν συμ­βο­λι­κές οντό­τη­τες και στη θέση της πραγ­μα­τι­κής κοι­νω­νι­κής δια­δι­κα­σί­ας μυστι­κές δυνά­μεις. Δηλα­δή πεί­θουν, χωρίς να ανα­φέ­ρο­νται συγκε­κρι­μέ­να στην κοι­νω­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Στη θέση της άρχου­σας τάξης στή­νε­ται ένα μυθο­ποι­η­μέ­νο σύμ­βο­λο, ένα αντι­κα­θρέ­φτι­σμα, που δια­τη­ρεί τη στά­ση ζωής της, χωρίς να ταυ­τί­ζε­ται μαζί της. Δια­με­σο­λα­βούν την κυρί­αρ­χη ιδε­ο­λο­γία, ώστε να μη μένει γυμνή και έκθε­τη στο εικο­νο­στά­σι των λαϊ­κών δοξα­σιών. Το σύμ­βο­λο είναι πει­στι­κό και συγκα­λύ­πτει με ικα­νο­ποι­η­τι­κό τρό­πο την κοι­νω­νι­κή τάξη που εικο­νί­ζει, ώστε οι άνθρω­ποι να προ­σκυ­νούν την εικό­να, χωρίς να υπο­πτεύ­ο­νται πως, ταυ­τό­χρο­να, ασπά­ζο­νται την ιδε­ο­λο­γία και τους στό­χους που θέτει μια κοι­νω­νι­κή τάξη» (σελ. 431–432).

an21

Όσο υπάρ­χουν ταξι­κές κοι­νω­νί­ες, οι εκά­στο­τε κυρί­αρ­χοι είχαν και έχουν τους τρό­πους να κάνουν την κυριαρ­χία τους να αντα­να­κλά­ται με διά­φο­ρες μορ­φές στην πνευ­μα­τι­κή και συναι­σθη­μα­τι­κή ζωή, στο μυα­λό και στην ψυχή των ανθρώ­πων σαν κάτι που απορ­ρέ­ει από τη φύση των πραγ­μά­των και είναι για πάντα δοσμέ­νο και που η αμφι­σβή­τη­σή του είναι μεγά­λη αμαρ­τία και ύβρις. Η αμφι­σβή­τη­ση τιμω­ρεί­ται από κάποιες ανώ­τε­ρες δυνά­μεις ή ακό­μα και κατ’ ευθεί­αν από κάποιο θεό. Η θρη­σκεία στη­ρί­ζε­ται ουσια­στι­κά στο φόβο των ανθρώ­πων που μπο­ρεί να έχει τις ρίζες του στην επο­χή της άγνοιας του πρω­τό­γο­νου ανθρώ­που σε σχέ­ση με τα ακα­τα­νό­η­τα φυσι­κά φαι­νό­με­να γύρω του, αλλά εξα­κο­λου­θεί να καλ­λιερ­γεί­ται και σήμε­ρα σε διά­φο­ρες μορ­φές και δια­βαθ­μί­σεις ανά­λο­γα με τη χώρα και τη βαθ­μί­δα ανά­πτυ­ξής της . Ασφα­λώς σε χώρες με μεγά­λα ποσο­στά αθεϊ­ας μπαί­νουν άλλες πιο αφη­ρη­μέ­νες μορ­φές για να κρα­τιέ­ται σε πει­θή­νια κατά­στα­ση η κοι­νω­νι­κή συνεί­δη­ση. Με κάθε επό­με­νο κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κό σύστη­μα αυξά­νε­ται και η από­στα­ση του ανθρώ­που από τα προ­ϊ­ό­ντα του, τα προ­ϊ­ό­ντα της πνευ­μα­τι­κής, αλλά και της χει­ρο­να­κτι­κής εργα­σί­ας του, άρα μεγα­λώ­νει ο βαθ­μός αλλο­τρί­ω­σης και απο­ξέ­νω­σης του ανθρώ­που από τον ίδιο του τον εαυ­τό για να κατα­λή­ξει – στην τελευ­ταία φάση με την υψη­λή ανά­πτυ­ξη των μέσων παρα­γω­γής – ο παρα­γω­γός απλό εξάρ­τη­μα της μηχα­νής επα­να­λαμ­βά­νο­ντας τις ίδιες κινή­σεις λές και είναι ρομπότ. Ενώ στην πρώ­τη φάση της τεχνο­λο­γι­κής ανά­πτυ­ξης ο άνθρω­πος ενσω­μά­τω­σε στη μηχα­νή φυσι­κές εργα­σί­ες, τμή­μα­τα της μυϊ­κής του δύνα­μης, στη δεύ­τε­ρη φάση ενσω­μα­τώ­νει και πνευ­μα­τι­κές εργα­σί­ες ατρο­φώ­ντας τις αντί­στοι­χες λει­τουρ­γί­ες του. Αυτή η πορεία μαζί με την απο­ξέ­νω­ση που φέρ­νει, συνο­δεύ­ε­ται και από μια ρομπο­το­ποί­η­ση στο πνευ­μα­τι­κό επί­πε­δο, ένα ψυχο­λο­γι­κό-συναι­σθη­μα­τι­κό ξεγύ­μνω­μα, μια απο­νέ­κρω­ση της φαντα­σί­ας και της δημιουρ­γι­κό­τη­τας. Με λίγα λόγια: μια προϊ­ού­σα πνευ­μα­τι­κή αλλοτρίωση.

…και τα «φάρ­μα­κά» της.

Η βιο­μη­χα­νία του θεά­μα­τος-ακρο­ά­μα­τος μοι­ρά­ζει «χάντρες και καθρε­φτά­κια» στους σύγ­χρο­νους «ιθα­γε­νείς» που δεν παίρ­νουν χαμπά­ρι την άμβλυν­σή τους. Άλλοι γίνο­νται δυστυ­χι­σμέ­νοι (για διά­φο­ρους κοι­νω­νι­κούς λόγους) και ψευ­δο­ζούν με την ψυχή κενή ή αυτο­κτο­νούν. Άλλοι «τα βολεύ­ουν» μα τα παι­χνί­δια και τα κάθε λογής «ναρ­κω­τι­κά» πέρα από τα γνή­σια ναρ­κω­τι­κά, καθώς και με υπο­κα­τά­στα­τα τέχνης, με ψυχο­μπα­λώ­μα­τα στα οποία έχουν ανα­πτύ­ξει ειδι­κό­τη­τα οι δυτι­κές καπι­τα­λι­στι­κές κοι­νω­νί­ες: «Η πνευ­μα­τι­κή ζωή της κοι­νω­νί­ας τεί­νει να απο­λέ­σει τα κοι­νω­νι­κά της χαρα­κτη­ρι­στι­κά και να μετα­τρα­πεί σε απει­λή για την κοι­νω­νία. Ταυ­τό­χρο­να, οι μη εκμε­ταλ­λεύ­τριες τάξεις καθη­λώ­νο­νται όλο και περισ­σό­τε­ρο σε μια κατά­στα­ση απο­κλει­σμού από τη δημιουρ­γία. Δηλα­δή απο­κλει­σμού από την ανά­πτυ­ξη, δηλα­δή σε μια κατά­στα­ση ξένη προς τον άνθρω­πο και το είδος της ζωής που τον έχει χαρα­κτη­ρί­σει. Όλα δεί­χνουν πως αυτή η δια­δι­κα­σία οδη­γεί­ται στο έσχα­το όριό της που εγκυ­μο­νεί είτε ανα­τρο­πή της κοι­νω­νί­ας ως κοι­νω­νί­ας ανθρώ­πων είτε την ανα­τρο­πή κάθε ταξι­κής κυριαρ­χί­ας, την επι­στρο­φή της οικο­νο­μι­κής και της πνευ­μα­τι­κής ζωής στην πηγή τους, στο λαό και την επα­να­φο­ρά των ανθρώ­πι­νων σχέ­σε­ων στον άνθρω­πο. Τότε, η ανθρώ­πι­νη έκφρα­ση θα ξανα­γί­νει ενιαία και δημιουρ­γι­κή, επι­στη­μο­νι­κή και αισθη­τι­κή, που μέσο και σκο­πό της θα έχει την κοι­νω­νι­κή δρά­ση και την αρμο­νι­κή και αμφί­δρο­μη ανά­πτυ­ξη ατό­μου και κοινωνίας».

an21c

Και ποια η θέση των «σού­περ­μαν» μέσα σ’ όλα αυτά;

«Η εικό­να που προ­κύ­πτει απ’ αυτή την ιστο­ρι­κή προ­σέγ­γι­ση», δια­βά­ζου­με στη σελί­δα 432 του βιβλί­ου, «μας οδη­γεί να αντι­με­τω­πί­σου­με το σύγ­χρο­νο υπε­ράν­θρω­πο όχι πλέ­ον σαν μια τυχαία και απο­σπα­σμα­τι­κή έκφρα­ση κάποιων πλευ­ρών της κυρί­αρ­χης ιδε­ο­λο­γί­ας, αλλά ως κάτι πολύ πιο ευρύ και ταυ­τό­χρο­να πιο συγκε­κρι­μέ­νο. Ο υπε­ράν­θρω­πος συνι­στά μυστι­κο­ποι­η­μέ­νο σύμ­βο­λο υπαρ­κτών κοι­νω­νι­κών δυνά­με­ων. Και πιο συγκε­κρι­μέ­να, απο­τε­λεί άμε­σο αντι­κα­θρέ­φτι­σμα της σημε­ρι­νής άρχου­σας τάξης, της τάξης των μονο­πω­λί­ων. Πράγ­μα­τι, στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες δεν υψώ­νο­νται απλώς κάποιοι άνθρω­ποι πάνω από τους υπό­λοι­πους. Οι ηγε­τι­κές μονο­πω­λια­κές επι­χει­ρή­σεις (θα τις λέω απλώς μονο­πώ­λια) δια­θέ­τουν υπε­ράν­θρω­πη κοι­νω­νι­κή δύνα­μη: ελέγ­χουν την παγκό­σμια παρα­γω­γή και το εμπό­ριο αγα­θών, αγο­ρά­ζουν νόμους και κυβερ­νή­σεις, έχουν δεκά­δες μηχα­νι­σμούς επη­ρε­α­σμού των μαζών, επι­βάλ­λουν το συμ­φέ­ρον τους με σφα­γές λαών (όπου δεν περ­νά­νε τα εμπο­ρεύ­μα­τα, περ­νά­νε τα στρα­τεύ­μα­τα! Γνώ­μο­νας από τις αρχαί­ες ακό­μα ανα­πτυγ­μέ­νες εμπο­ρι­κές κοι­νω­νί­ες, Α.Ι.), αγο­ρά­ζουν ή παρά­γουν άμε­σα την επι­στή­μη και τη χρη­σι­μο­ποιούν προς όφε­λός τους, δια­κι­νούν την τέχνη και δια­μορ­φώ­νουν το μύθο. Επο­μέ­νως, τα μονο­πώ­λια ασκούν έλεγ­χο στην οικο­νο­μι­κή, την πολι­τι­κή και την πνευ­μα­τι­κή ζωή, άρα τίθε­νται υπε­ρά­νω της κοι­νω­νί­ας (στο βαθ­μό που τη δια­μορ­φώ­νουν). Ακρι­βώς το ίδιο παρα­τη­ρή­σα­με και για το αντι­κα­θρέ­φτι­σμά τους, τον υπε­ράν­θρω­πο των ΜΜΕ: τα ανδρα­γα­θή­μα­τά του είναι τόσο διο­γκω­μέ­να, που δεν έχουν προη­γού­με­νο στην ιστο­ρία του μύθου του υπε­ράν­θρω­που. Ο ίδιος ο υπε­ράν­θρω­πος (πρώ­τη φορά στην ιστο­ρία των κοσμι­κών υπε­ραν­θρώ­πων) τίθε­ται υπε­ρά­νω της κοι­νω­νί­ας, θεο­ποιεί­ται» (σελ. 432–433).

Αυτά ήταν τα συμπε­ρα­σμα­τι­κά προς το τέλος του βιβλί­ου, όπου συγκε­ντρώ­νε­ται ένας πλού­τος θεμά­των για περαι­τέ­ρω ανάλυση.

an21d

Τα πολ­λά πρό­σω­πα της βίας.

Με πολ­λές μορ­φές οι υπεύ­θυ­νοι του οικο­νο­μι­κού αυτού συστή­μα­τος μπά­ζουν τη βία στην κοι­νω­νία πάντα αρνού­με­νοι ότι το κάνουν. Αντι­θέ­τως δια­μέ­σου των πολι­τι­κών τους αντι­προ­σώ­πων πρε­σβεύ­ουν την απέ­χθειά τους από τη βία «απ’ όπου κι αν προ­έρ­χε­ται και όπου κι αν απευ­θύ­νε­ται», όπως ακού­με συχνά. Η υπο­κρι­σία βγά­ζει μάτι, για­τί επι­τρέ­πουν και προ­ω­θούν τη βιο­μη­χα­νία που από την τρυ­φε­ρή ηλι­κία σπέρ­νει τη λογι­κή της βίας μέσα στην ψυχή. Άλλω­στε η ίδια η ιστο­ρία του σαν τάξη είναι μια ιστο­ρία βίας και τρό­μου. Στο πρώ­το μέρος του βιβλί­ου ο συγ­γρα­φέ­ας εξε­τά­ζει τα όρια του υπε­ράν­θρω­που στα έργα καρά­τε, τρό­μου, στα φαντα­στι­κά έργα, τα πολε­μι­κά, τα αστυ­νο­μι­κά, γκα­γκ­στε­ρι­κά και κατα­σκο­πευ­τι­κά έργα, στις λεγό­με­νες περι­πέ­τειες, στα κωμι­κά και τα παι­δι­κά έργα, στα έργα με τέρα­τα, επι­στη­μο­νι­κής φαντα­σί­ας, τα γου­έ­στερν, καθώς και στα έργα με φυσι­κές κατα­στρο­φές. Παρε­μπι­πτό­ντως, οι κατα­στρο­φές που γίνο­νται από σει­σμούς, κατα­κλυ­σμούς κλπ σήμε­ρα συνή­θως δεν απο­δί­δο­νται στην κακο­τε­χνία των σπι­τιών, στην έλλει­ψη θωρά­κι­σης, ούτε στο ότι η ανω­μα­λία στη φύση είναι το έργο μιας συγκε­κρι­μέ­νης ληστρι­κής πολι­τι­κής συγκε­κρι­μέ­νων ανθρώ­πων με συγκε­κρι­μέ­νο σκο­πό και δεν οφεί­λε­ται γενι­κά και αόρι­στα «στον άνθρω­πο», όπως δια­τυ­πώ­νε­ται συνή­θως. Υπάρ­χει λοι­πόν ένα ευρύ­τα­το φάσμα υπε­ράν­θρω­πων. Με πολ­λά παρα­δείγ­μα­τα ο Αστέ­ριος Λάμπρου προ­σπα­θεί να «πιά­σει» ένα πολυ­σύν­θε­το φαι­νό­με­νο με, ωστό­σο, μερι­κούς κοι­νούς παρο­νο­μα­στές. Από έργα της τηλε­ό­ρα­σης, της παρα­λο­γο­τε­χνί­ας, του κινη­μα­το­γρά­φου, καθώς και από κόμικς και μην ξεχνά­με και τα βιντε­ο­παι­χνί­δια παρα­θέ­τει δια­λό­γους και απο­σπά­σμα­τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά για τη στό­χευ­ση των έργων με σού­περ­μαν. Τα ονό­μα­τα των υπε­ράν­θρω­πων, οι τίτλοι των έργων μιλούν από μόνα τους υπο­δη­λώ­νο­ντας το τερα­τώ­δες παι­χνί­δι που παί­ζε­ται με τη συνεί­δη­σή μας, με το νευ­ρι­κό μας σύστη­μα, με την ευά­λω­τη ψυχή των παι­διών. Σ’ αυτά τα παρα­δείγ­μα­τα η βία αυτο­νο­μεί­ται, απο­λυ­το­ποιεί­ται, ακό­μα και προ­σω­πο­ποιεί­ται ως βία. Τα παρα­δείγ­μα­τα αυτά, βεβαί­ως, αντι­πα­ρα­τί­θε­νται με παρα­δείγ­μα­τα «υπε­ράν­θρω­πων» που ασκούν βία με τρό­πο δικαιο­λο­γη­μέ­νο κατα­φεύ­γο­ντας στη βία σαν έσχα­τη λύση εξα­να­γκα­σμέ­νοι από τις περι­στά­σεις. Στην ουσία ασκούν αντι-βία, διό­τι βία ασκεί­ται εις βάρος τους. Δεν είναι όμως, η οργα­νω­μέ­νη δημο­κρα­τι­κή αντι-βία ενός λαού που επα­να­στα­τεί συνει­δη­τά και στο­χευ­μέ­να, αλλά όπως και στα παρα­μύ­θια και τους μύθους, σημα­δεύ­ει τη δια­μά­χη του καλού με τον κακό γενικά.

Η βία ως υπέρ­τα­τη εξουσία.

Στο τέλος του πρώ­του κεφα­λαί­ου ο συγ­γρα­φέ­ας προ­τεί­νει έναν ορι­σμό για τον όρο «έργα υπε­ράν­θρω­πων»: «Με τον όρο «έργα υπε­ράν­θρω­πων» εννο­ού­με τα έργα που εξυ­μνούν κάποιους ήρω­ες που, αφε­νός έχουν τη δύνα­μη και τη θέλη­ση να κατα­στρέ­ψουν με τερά­στια ευκο­λία και, αφε­τέ­ρου, εμφα­νί­ζο­νται ανώ­τε­ροι από κάθε συλ­λο­γι­κή-κοι­νω­νι­κή δράση».

Στο ερώ­τη­μα «πώς γεν­νιέ­ται ένας υπε­ράν­θρω­πος;» ανα­φέ­ρο­νται έξι δυνα­τό­τη­τες: από εκπαί­δευ­ση, από ατύ­χη­μα, κατα­σκευή ή εκ γενε­τής, από την κατο­χή κάποιου υπερ-αερο­πλά­νου, υπερ-ελι­κο­πτέ­ρου ή άλλου μέσου κατα­στρο­φής, από την από­φα­ση να σκο­τώ­σει, από τον υπερ­βο­λι­κό πλού­το που δια­θέ­τει και από το γεγο­νός ότι είναι αρχη­γός κάποιας οργά­νω­σης, είτε εγκλη­μα­τι­κής, είτε νόμι­μης, αλλά μυστι­κής. Σαν παρά­δειγ­μα μιας σημα­σιο­λο­γι­κής ανά­λυ­σης δίνο­νται αρκε­τά παρα­στα­τι­κά σκη­νές από την ται­νία του Πολ Βερ­χό­φεν «Στρα­τιώ­τες του Σύμπα­ντος» και μάλι­στα σε αίθου­σα διδα­σκα­λί­ας. «Μ’ αυτές τις σκη­νές», δια­βά­ζου­με, «μας εισά­γει ο Πολ Βερ­χό­φεν στην ται­νία του που δια­δρα­μα­τί­ζε­ται σ’ ένα μελ­λο­ντι­κό κόσμο. Για τον κόσμο αυτό, μας δίνει όλες τις δυνα­τές πλη­ρο­φο­ρί­ες: η δημο­κρα­τία απέ­τυ­χε, οι Κοι­νω­νιο­λό­γοι κατέ­στρε­ψαν τον κόσμο και μια χού­ντα τον έσω­σε. Η βία είναι η υπέρ­τα­τη εξου­σία…» (σελ. 55).

Συνε­χί­ζε­ται.

(Το πρώ­το μέρος ΕΔΩ)

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο