Ο αντίπαλος είναι απέναντι

Γρά­φει ο Cogito ergo sum //

Όσοι εμπι­στεύ­ο­νται την ενη­μέ­ρω­σή τους στα τηλε­ο­πτι­κά ψευ­το­δελ­τία ειδή­σε­ων ή στις που­λη­μέ­νες αστι­κές φυλ­λά­δες των εργο­λά­βων της ενη­μέ­ρω­σης (και όχι μόνο αυτής), έχουν σχη­μα­τί­σει την εντύ­πω­ση ότι για τα κακά αυτού του τόπου φταί­νε τρία πράγ­μα­τα: ο ξεχαρ­βα­λω­μέ­νος δημό­σιος τομέ­ας, οι υπερ­βο­λι­κές αμοι­βές κάποιων βολε­μέ­νων υπαλ­λή­λων και η φορο­δια­φυ­γή των αυτο­α­πα­σχο­λου­μέ­νων (εμπό­ρων και ελεύ­θε­ρων επαγ­γελ­μα­τιών). Φυσι­κά, η αλή­θεια βρί­σκε­ται πολύ μακρυά από το σημείο όπου θέλουν να εστιά­ζουν ο Πρε­τε­ντέ­ρης, ο Παπα­δη­μη­τρί­ου ή ο Κύρ­τσος και οπωσ­δή­πο­τε πολύ μακρύ­τε­ρα από εκεί όπου υπεν­νο­εί η πρό­σφα­τη γελοία κου­βέ­ντα για του­ρί­στες που θα καλω­διώ­νο­νται και θα μετα­τρέ­πο­νται σε φορομπάτσους.

Όλα τα τερ­τί­πια αυτής της κατευ­θυ­νό­με­νης «ενη­μέ­ρω­σης» δεν απο­τε­λούν παρά επί μέρους τακτι­κές μιας γενι­κώ­τε­ρης στρα­τη­γι­κής, η οποία συνι­στά μια καθ’ όλα μεθο­δευ­μέ­νη και βρό­μι­κη προ­πα­γάν­δα σε βάρος του συνό­λου των εργα­ζο­μέ­νων. Στό­χος αυτής της στρα­τη­γι­κής είναι να διαρ­ρα­γεί ο κοι­νω­νι­κός ιστός και να στρα­φούν η μία κατά της άλλης όλες οι κοι­νω­νι­κές ομά­δες, οι οποί­ες απο­τε­λούν στο σύνο­λό τους θύμα­τα της πολι­τι­κής στή­ρι­ξης του κεφα­λαί­ου. Στό­χος της, δηλα­δή, είναι να ενερ­γο­ποιεί και να υπο­δαυ­λί­ζει αυτό που μάθα­με να απο­κα­λού­με «κοι­νω­νι­κό αυτοματισμό».

Χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα όλης αυτής της δια­δι­κα­σί­ας είναι τα περί­φη­μα «τρο­φεία» της ΔΕΗ. Σηκώ­θη­κε μπου­χός, ξέσπα­σε αντά­ρα, πήραν φωτιά τα μέσα κοι­νω­νι­κής δικτύ­ω­σης, βγή­καν δεκά­δες ρεπορ­τάζ στα κανά­λια, απλοί πολί­τες ξεσπά­θω­σαν βρί­ζο­ντας όχι μόνο τον Φωτό­που­λο αλλά συλ­λή­βδην τους συν­δι­κα­λι­στές και, γενι­κά, η κοι­νή γνώ­μη αισθάν­θη­κε βαθύ­τα­τη προ­σβο­λή από το γεγο­νός ότι κάποιοι εργα­ζό­με­νοι σε τού­τον τον τόπο κατά­φε­ραν να εξα­σφα­λί­σουν φαγη­τό αξί­ας 6 ευρώ την ημέ­ρα. Μόνο που, παρά τα τόσα και τόσα που ειπώ­θη­καν και ακού­στη­καν, ελά­χι­στοι κατά­λα­βαν ότι αυτά τα «τρο­φεία» αφο­ρού­σαν μόνο εκεί­νους που δου­λεύ­ουν στα λιγνι­τω­ρυ­χεία κι όχι όλους τους εργα­ζο­μέ­νους της ΔΕΗ. Οι περισ­σό­τε­ροι κατά­λα­βαν ότι κάτι τέτοια «τρο­φεία» φταί­νε που οι λογα­ρια­σμοί της ΔΕΗ έχουν γίνει ανυ­πό­φο­ροι. Ο «κοι­νω­νι­κός αυτο­μα­τι­σμός» σε όλο του το μεγαλείο.

Η βρό­μι­κη στρα­τη­γι­κή που προ­α­να­φέ­ρα­με έχει μια πολύ απλή λει­τουρ­γία. Στην αρχή, στο­χο­ποι­ή­θη­καν οι δημό­σιοι υπάλ­λη­λοι. Παρου­σιά­στη­καν ως οι ιδιαί­τε­ρα ευνοη­μέ­νοι μετα­ξύ των εργα­ζο­μέ­νων και δέχτη­καν τόν­νους λάσπης από παντού. Ακού­σα­με για την τεμπε­λιά τους, για τα μειω­μέ­να τους ωρά­ρια, για τις ανέ­σεις στους χώρους δου­λειάς τους κλπ. Εν συνε­χεία, επι­χει­ρή­θη­κε η περαι­τέ­ρω διά­σπα­σή τους, τόσο με το φαρ­μά­κι που χύθη­κε για δια­φο­ρές μετα­ξύ μονί­μων και συμ­βα­σιού­χων όσο και για τα υψη­λά επι­δό­μα­τα που κάποιοι απο­λαμ­βά­νουν. Έτσι, τα «υπό­γεια» έμα­θαν να αλλη­λο­μι­σού­νται με τα «ρετι­ρέ», δίχως να προ­σέ­χουν ότι στην ίδια ετοι­μόρ­ρο­πη πολυ­κα­τοι­κία έμε­ναν όλοι.

Μετά, μπή­κε μπρο­στά το κόλ­πο με τους «προ­νο­μιού­χους» των κλει­στών επαγ­γελ­μά­των: οι μετα­φο­ρείς έγι­ναν εμπό­διο στους παρα­γω­γούς, οι αγρό­τες έγι­ναν εχθροί των λιμε­νερ­γα­τών, οι για­τροί έγι­ναν εχθροί των ασθε­νών, οι εργα­ζό­με­νοι στις συγκοι­νω­νί­ες ανα­δεί­χθη­καν σε μάστι­γα του επι­βα­τι­κού κοι­νού κλπ. Η κοι­νή γνώ­μη έπρε­πε να πει­στεί ότι για το ακρι­βό ψωμί έφται­γε ο φούρ­να­ρης της γει­το­νιάς και για το ακρι­βό φάρ­μα­κο ο φαρ­μα­κο­ποιός της γει­το­νιάς. Μόνον έτσι θα έδι­νε την συγκα­τά­θε­σή της να που­λά­νε ψωμί και φάρ­μα­κα τα σου­περ­μάρ­κετ. Βέβαια, κανείς δεν θα υπεν­θύ­μι­ζε σ’ αυτή την δόλια κοι­νή γνώ­μη ότι τα σου­περ­μάρ­κετ μπο­ρεί να φέρ­νουν κατε­ψυγ­μέ­νο ψωμί από την Κίνα και δεν που­λά­νε φάρ­μα­κα βερεσέ…

Με απλά λόγια, γίνα­με μάρ­τυ­ρες αλλε­πάλ­λη­λων βομ­βαρ­δι­σμών κατα­συ­κο­φά­ντη­σης των εργα­ζο­μέ­νων, μόνο και μόνο για να ευνοη­θεί η πολι­τι­κή γενι­κευ­μέ­νης μεί­ω­σης των απο­δο­χών τους και κατά­λυ­σης κάθε έννοιας κοι­νω­νι­κού κρά­τους. Κανέ­νας δεν μας είπε μερι­κές απλές αλή­θειες, όπως για παράδειγμα:
— Το κρά­τος έδι­νε τόσα χρό­νια τα λογής-λογής επι­δό­μα­τα, τα οποία ήρθε κατό­πιν να ισο­πε­δώ­σει, μόνο και μόνο για να αντι­σταθ­μί­σει εν μέρει τις μισθο­λο­γι­κές αυξή­σεις που δεν έδι­νε. Μήπως πρέ­πει να θυμη­θού­με εδώ ότι η αλή­στου μνή­μης ΑΤΑ (αυτό­μα­τη τιμα­ριθ­μι­κή ανα­προ­σαρ­μο­γή) δινό­ταν μόνο στον βασι­κό μισθό κι όχι στα επιδόματα;
— Το κρά­τος μεί­ω­νε τις ώρες εργα­σί­ας των εκπαι­δευ­τι­κών, σε αντάλ­λαγ­μα των εξευ­τε­λι­στι­κών μισθών που έδι­νε και συνε­χί­ζει να δίνει. Δεν είναι μακρυά η επο­χή που οι δάσκα­λοι στα χωριά θεω­ρού­νταν φου­κα­ρά­δες και στή­ρι­ζαν την επι­βί­ω­σή τους στην φιλαν­θρω­πία του κόσμου. Η λαϊ­κή ρήση «πήρε το απο­λυ­τή­ριο με έναν τενε­κέ λάδι» είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κή. Όσοι γνω­ρί­ζουν τον Μέλιο του Λου­ντέ­μη κατα­λα­βαί­νουν από­λυ­τα τι εννοώ.
— Το κρά­τος ευνό­η­σε την ανά­πτυ­ξη των «κλει­στών επαγ­γελ­μά­των», σε αντάλ­λαγ­μα για τις ευτε­λέ­στα­τες ‑έως ανύ­παρ­κτες- παρο­χές του. Οι συντά­ξεις πεί­νας του ΤΕΒΕ, του ΤΣΑ ή του Ταμεί­ου Εμπό­ρων (ΤΑΕ) έχουν μεί­νει παροιμιώδεις.

Το πιο ωραίο τερ­τί­πι της στρα­τη­γι­κής του «κοι­νω­νι­κού αυτο­μα­τι­σμού» ήταν οπωσ­δή­πο­τε η μονι­μό­τη­τα των δημο­σί­ων υπαλ­λή­λων. Αφού προη­γή­θη­κε επί­μο­νη και διαρ­κής πλύ­ση εγκε­φά­λου της κοι­νής γνώ­μης περί «υδρο­κέ­φα­λου κρά­τους», περί «βολε­μέ­νων» και «τεμπέ­λη­δων» αλλά και περί «άχρη­στων» που γίνο­νταν βαρί­δια στα πόδια της κοι­νω­νί­ας και δεν την άφη­ναν να ανα­πτυ­χθεί, μπή­κε μπρος η φάμπρι­κα της «δια­θε­σι­μό­τη­τας». Η κοι­νή γνώ­μη έπρε­πε να πει­στεί ότι ήταν άδι­κο να απο­λαμ­βά­νουν ασυ­λία οι δημό­σιοι υπάλ­λη­λοι, την ώρα που στον ιδιω­τι­κό τομέα οι απο­λύ­σεις έπε­φταν βρο­χή. Μόνο που η ταλαί­πω­ρη κοι­νή γνώ­μη δεν έμα­θε ποτέ ότι οι δημό­σιοι υπάλ­λη­λοι στην Ελλά­δα δεν ήσαν ποτέ περισ­σό­τε­ροι από τον ευρω­παϊ­κό μέσο όρο, όπως δεί­χνει το διά­γραμ­μα (εννο­εί­ται ότι μετά από πέντε χρό­νια μνη­μό­νια, με τις απο­λύ­σεις που έχουν γίνει και με τις προ­σλή­ψεις που δεν έχουν γίνει, η κατά­στα­ση έχει αλλά­ξει και το 22% του δια­γράμ­μα­τος έχει γίνει 14%):

Πέρα, όμως, από όσα δεν ειπώ­θη­καν, είναι και τα ψέμ­μα­τα τα οποία μας σέρ­βι­ραν. Για παρά­δειγ­μα, κοντέ­ψα­με να παλα­βώ­σου­με ακού­γο­ντας τον Μαν­δρα­βέ­λη, τον Κών­στα και την Μακρή να μας μιλά­νε για εργα­ζο­μέ­νους του ΟΣΕ με ετή­σιες απο­δο­χές 70–80.000 ευρώ. Αυτό, βέβαια, το οποίο απε­δεί­χθη με την δημο­σιο­ποί­η­ση των ακρι­βών στοι­χεί­ων έτους 2009 (προ μνη­μο­νί­ων, δηλα­δή) για την μισθο­δο­σία στο δημό­σιο, ανα­τρέ­πει ολό­κλη­ρη τη φιλο­λο­γία των κυβερ­νώ­ντων και των ενερ­γού­με­νών τους στα Μου­ΜουΕ. Πράγ­μα­τι, τα στοι­χεία για τις απο­δο­χές των περί­που 760 χιλιά­δων εργα­ζο­μέ­νων στο δημό­σιο είναι απο­κα­λυ­πτι­κά: το 80% είχαν συνο­λι­κό μικτό εισό­δη­μα μέχρι 2.078 ευρώ (απ’ αυτούς, σχε­δόν οι 3 στους 4 είχαν μικτό μηνιαίο εισό­δη­μα κάτω από 1640 ευρώ), το 10% είχε μικτές απο­δο­χές μέχρι 2.418 ευρώ και μόνο το υπό­λοι­πο 10% είχε υψη­λό­τε­ρες απο­δο­χές! Αυτά το 2009, πριν κοπούν δυο μισθοί (δώρα εορ­τών και επι­δό­μα­τα αδειών) και πριν αρχί­σουν τα τσε­κου­ρώ­μα­τα και οι μειώ­σεις. Επα­να­λαμ­βά­νω δε ότι τα ποσά αφο­ρούν μικτές απο­δο­χές, όχι τα λεφτά που πήγαι­νε στην οικο­γέ­νειά του ο κάθε εργαζόμενος.

Το γεγο­νός ότι απο­κα­λύ­πτο­νταν ψεύ­δη για το επί­πε­δο των αμοι­βών των εργα­ζο­μέ­νων στο δημό­σιο, καθό­λου δεν εμπό­δι­ζε τις κυβερ­νή­σεις να επι­χει­ρούν συνε­χείς μειώ­σεις των απο­δο­χών τους. Προ­βάλ­λο­ντας ως πρό­σχη­μα αφ’ ενός το μεγά­λο δημό­σιο χρέ­ος και την ανά­γκη συνέ­χι­σης των κανο­νι­κών πλη­ρω­μών του αφ’ ετέ­ρου δε το λαϊ­κί­στι­κο «με τέτοια ανερ­γία, δεν μπο­ρεί­τε εσείς να παίρ­νε­τε τόσα» (λες και για την ανερ­γία ευθύ­νο­νταν κάποιοι εξω­γή­ι­νοι!), ισο­πέ­δω­σαν τους μισθούς προς τα κάτω. Όπως έλε­γαν, έπρε­πε να μειω­θεί ακό­μα περισ­σό­τε­ρο το συνο­λι­κό κον­δύ­λι για μισθούς σε σχέ­ση με το ΑΕΠ της χώρας. Μόνο που κι εδώ έλε­γαν ψέμματα:

- Το 1990, για τους μισθούς και τις συντά­ξεις των 633.522 εργα­ζο­μέ­νων και συντα­ξιού­χων του δημό­σιου τομέα, η κοι­νω­νία πλή­ρω­νε το 14,1% του ΑΕΠ της χώρας.
— Το 2000, με εργα­ζό­με­νους και συντα­ξιού­χους να έχουν φτά­σει τα 769.704 άτο­μα, οι μισθοί και οι συντά­ξεις τους είχαν περιο­ρι­στεί στο 10,1% του ΑΕΠ.
— Το 2009, με το σύνο­λο των αμει­βο­μέ­νων από το δημό­σιο να φτά­νει στα 914.946 άτο­μα και το ΑΕΠ να παρου­σιά­ζει κάμ­ψη, το αντί­στοι­χο ποσο­στό ήταν όλο κι όλο γύρω στο 9%.

Για το παρα­μύ­θι περί «σπά­τα­λου κρά­τους», πάνω στο οποίο στη­ρί­χτη­κε η κατε­δά­φι­ση κάθε έννοιας σχε­τι­κής με κοι­νω­νι­κές παρο­χές, πρό­νοια, υγεία κλπ, ας αφή­σου­με να μιλή­σει το σχε­τι­κό διά­γραμ­μα. Είναι λαλίστατο…

Θα μπο­ρού­σα να πω πολ­λά ακό­μη αλλά δεν υπάρ­χει λόγος. Το γεγο­νός είναι ότι ο λαός πρέ­πει να είναι ενω­μέ­νος για να αντι­με­τω­πί­σει τις αλλε­πάλ­λη­λες επι­θέ­σεις τις οποί­ες δέχε­ται και οι οποί­ες δεν προ­βλέ­πε­ται να μειω­θούν. Στον κακο­πλη­ρω­μέ­νο δημό­σιο υπάλ­λη­λο δεν φταί­ει ο έμπο­ρος που «κλέ­βει», στον εξα­θλιω­μέ­νο ελεύ­θε­ρο επαγ­γελ­μα­τία δεν δημιουρ­γεί βάρος ο αγρό­της που «κονο­μά­ει» από τις επι­δο­τή­σεις, στον έμπο­ρο που παλεύ­ει με νύχια και με δόντια να απο­φύ­γει το λου­κέ­το δεν είναι αντί­πα­λος ο κακο­πλη­ρω­μέ­νος δάσκα­λος που «κάθε­ται» 3 μήνες τον χρό­νο και στον ιδιω­τι­κό υπάλ­λη­λο της «ελα­στι­κής απα­σχό­λη­σης» δεν στέ­κε­ται εμπό­διο ο φορ­τη­γα­τζής, ο φαρ­μα­κο­ποιός ή ο λιμε­νερ­γά­της. Ο εργά­της είναι πάντα εργά­της και ο αντί­πα­λός του δεν μπο­ρεί να ανή­κει στην τάξη του. Ο αντί­πα­λος είναι απέ­να­ντι.