Σπύρος Ζαχαράτος: Δρόμος ο πόνος των ανθρώπων

Ο Σπύ­ρος Ζαχα­ρά­τος γεν­νή­θη­κε το 1951 στην Κεφαλ­λη­νία. Απο­φοί­τη­σε από το λύκειο Κορ­για­λέ­νειο, Αργο­στο­λί­ου. Από το 1973 ζει στην Αθή­να. Παρα­σκευα­στής φαρ­μά­κων στον «Ηρά­κλει­το» του Κώστα Μανωλ­κί­δη. Για βιο­πο­ρι­σμό στα­διο­δρό­μη­σε στα πετρε­λαιοει­δή. Έχει βρα­βευ­θεί σε ποι­η­τι­κούς δια­γω­νι­σμούς και ιδιαί­τε­ρα σε δια­γω­νι­σμούς στί­χου για τραγούδι.

Έχει επαι­νε­θεί από δια­λε­κτούς κρι­τι­κούς και άλλους λογο­τέ­χνες. Θήτευ­σε δίπλα σε λόγιους. Έχει συνερ­γα­σθεί με σημα­ντι­κούς συν­θέ­τες και τρα­γου­δι­στές. Είναι μέλος της Εται­ρί­ας Ελλή­νων Λογο­τε­χνών και της Ένω­σης Μου­σι­κών Στι­χουρ­γών Ελλά­δος (ΕΕΑ, ΕΜΣΕ).

Σήμε­ρα παρου­σιά­ζου­με 7 ποι­ή­μα­τα του Σπύ­ρου Ζαχαράτου.

Αυτό που χαρα­κτη­ρί­ζει την ποί­η­σή του είναι η λιτή, η ουσια­στι­κή γρα­φή και η έγνοια για όσα συμ­βαί­νουν γύρω του. Έγρα­ψε ο Γ. Χρο­νάς: «Ο Σπύ­ρος Ζαχα­ρά­τος αγα­πά­ει με τέτοιο τρό­πο το λόγο, το στί­χο – που τον περιέ­χει, ώστε βλέ­πο­ντας το φως της κάθε μέρας πλέ­κει την τέχνη του με ιερή λατρεία. Χαί­ρε­ται την ομορ­φιά και την κατα­γρά­φει. Λυπά­ται για την οποια­δή­πο­τε κατα­στρο­φή και κεντά στη νύχτα τη ζωή, τη νίκη της αρρώστιας».

Του Ιδιου

ΤΟ ΛΙΓΟ ΠΟΥ ΛΑΜΠΕΙ Ι
η τρι­λο­γία της γης
Στα­λαγ­μί­τες Μονό­φυλ­λο 1985 Αίνος 1987
Κατα­φύ­γιο » 1989 » 1991
Ανα­σκα­φές » 1995 » 1997

ΛΟΓΙΑ ΣΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
Αρκε­τά στη δισκογραφία
Πολ­λά μελο­ποι­η­μέ­να στο συρτάρι
Και εκα­το­ντά­δες προς κρί­ση συνθετών

Ακο­λου­θεί η δεύ­τε­ρη γρα­φή των:

ΤΟ ΛΙΓΟ ΠΟΥ ΛΑΜΠΕΙ ΙΙ
τρι­λο­γία της πολιτείας
— Φύλα­κας φυλα­χτών Μονό­φυλ­λο 2002
Ερή­μην ερη­μία » 2004
Στη φλού­δα της καρ­διάς » 2006

ΤΟ ΛΙΓΟ ΠΟΥ ΛΑΜΠΕΙ ΙΙΙ
Η τρι­λο­γία της ετερότητας
Μινια­τού­ρες Μονό­φυλ­λο 2008
Εξαρ­χεί­ων τοί­χος » 2010
Ακρο­κέ­ρα­μα » 2012

Έπο­νται:

ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ
α/ Επι­λο­γές απ’ τις Δεκα­ε­τί­ες του ΄70 και του ΄80
β/ Επι­λο­γές απ’ τις Δεκα­ε­τί­ες του ’90 και του ‘00
γ/ Η Δεκα­ε­τία του ΄10

ΤΡΙΠΤΥΧΟ

Φέρ­νω στις εκβο­λές σου
ότι γεν­νά η μνή­μη μου
στις πηγές της ψυχής σου
να πιού­με τέτοια νάματα.
Πάμε Φιλα­ρά­κο στο ξέφωτο̇
στο βρά­χο που φυτρώ­νουν τα μελ­λο­ντι­κά όνειρα.
Τόσες Δεκα­ε­τί­ες μαθαίνουμε
πως πάντα
κάτι εκλε­κτές μειοψηφίες
σώζουν στο τέλος τη παρτίδα.
Αν γίνου­με αστραπή
ή έστω πυγολαμπίδα
θα υπάρ­ξου­με ׄ
πριν απ΄ το νέο λυκαυ­γές της ανθρωπότητας
Τίπο­τα δεν είναι παντοτινό.
‑Ίσως ο χρόνος-.
Να απο­λαμ­βά­νεις ̇
τη σταγόνα
το λεπτό
την αχτίδα
κι ένα μου φιλί.

Η ΗΛΙΚΙΑ ΤΗΣ ΘΑΛΑΣΣΑΣ

Την ξοδέ­ψα­με τη ζωή μας
για δέκα βήμα­τα μπροστά
για δέκα σκα­λιά πάνω.
Αλλά και μέχρι να ανα­κα­λύ­ψου­με πλό­ες ονείρων
τρο­χιές άστρων
και να ταξι­δέ­ψου­με όπου τελειώ­νει ο ουρανός.
Να γίνου­με οιωνοσκόποι.
Να ανα­κα­λύ­ψου­με την ηλι­κία της θάλασσας.
Να απο­θη­κεύ­σου­με τα όστρα­κα των ονείρων.
Να βρού­με τα χρώ­μα­τα της Ίριδας.
Να δού­με τη λάμ­ψη της σταλαγματιάς
και την υπό­σχε­ση της αστραπής.
Να αισθαν­θού­με τις ανα­πνο­ές της γης
και τη θαλ­πω­ρή της φωτιάς.
Να αντι­στα­θού­με σε ό,τι μας ακυρώνει.
Να εδραιώ­σου­με την πεποί­θη­ση ότι και οι ήττες
σφυ­ρη­λα­τούν χαρακτήρες.
Να προ­σκυ­νή­σου­με τα χέρια του Γεννήτορα
κι ευλα­βι­κά να γονατίσουμε
μπρο­στά στις Μάνες – Πανα­γιές του κόσμου.
Κι απο­με­σή­με­ρο υπομονής
ανα­ζη­τώ­ντας το χρέος
το λιγο­στό χώμα
τον ελά­χι­στο ίσκιο
και το δάκρυ του βράχου.
Λυγίσαμε;
Γίνε μέταλ­λο μου είπες
κι έγι­να ανθός.
Γίνε μέταλ­λο σου είπα
κι ήρθες μέλισσα.

Η ΑΝΑΠΝΟΗ ΤΗΣ ΠΑΠΑΡΟΥΝΑΣ 

Τώρα γυρί­ζω στη σιωπή
με την αλμύ­ρα μου
και τη σκου­ριά σας παρέα.
Με την ανα­πνοή της παπα­ρού­νας σας αποχαιρετώ.
Μακά­ρι οι υπο­ψια­σμέ­νοι να μη βγουν αληθινοί.
Μακά­ρι ο τιμω­ρός ήλιος να συγχωρέσει.
Εγώ πορεύ­ο­μαι γυμνός
με ρού­χο το σκοτάδι
τα σκο­τά­δια μου υπερνικώντας.

ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΛΥΤΗ 

Σε μια ασπρό­μαυ­ρη παλιά φωτογραφία
κάτσε στην κόχη μας και χτί­σε με σοφία
μια Ελλά­δα που ‘χει Πάσχα και σχολειά
«Μ’ ένα καρά­βι εν’ αμπέ­λι μια ελιά».
Όλα τα λάθη που ‘χουν κάνει παρενέργεια
να ακυ­ρώ­νουν τη δική σου την ενέργεια
κάτσε στο μάρ­μα­ρο και γρά­ψε το χρησμό
αυτ’ η από­φα­ση δεν έχει γυρισμό.
Φύλαξ’ την πέτρα κι έβγα πάλι στο Αιγαίο
τρα­γού­δα τ’ άσμα που δε θα ‘ναι τελευταίο
διωξ΄ τους ανί­κα­νους που σ’ έκα­ναν κουρέλι
«Μ΄ ένα καρά­βι μια ελιά κι εν’ αμπέλι».
Κλαί­ει ο ήλιος μες στα λόγια των κυμάτων
και­ρός ευθύ­νης ο και­ρός των ελλειμμάτων
μα η Ελλά­δα δεν πεν­θεί στην αντηλιά
και φέρ­νει τ΄ αύριο με μια πορτοκαλιά.

ΔΡΟΜΟΣ Ο ΠΟΝΟΣ ΤΩΝ ΑΝΘΡΩΠΩΝ

Περί ταυ­τό­τη­τας κι οδοιπορίας
ο μονόλογος.
Ξυρά­φια οι λέξεις
σφα­γή τα νοήματα.
Περ­νάς απέ­να­ντι σώζεσαι
ή πας στην απώλεια
με τους δημαγωγούς.
Έλεγες
το και­νούρ­γιο σου φαί­νε­ται παλιό
με σκιές που φοβίζει.
Έλε­γες ̇
δρό­μος ο πόνος των ανθρώπων
και ότι τα σταυροδρόμια
είναι για τους τολμηρούς.
Κάτι γκρε­μί­ζε­ται μέσα σου
είναι το παρελθόν
όχι όμως η μνήμη.
Στου φακού το κλικ
αιχ­μα­λω­τί­ζω το φόβο των ματιών σου.
Ενθύ­μιο ̇
αύριο όλα θα είναι
μια θλι­βε­ρή ανάμνηση.

ΤΑ ΑΥΡΙΑΝΑ ΟΝΕΙΡΑ

Εσείς να πιεί­τε το νέκταρ της Σελήνης
το μαρά­ζι του Αυγερινού
και της Κεφα­λο­νιάς απόσταγμα.
Εγώ φεύ­γω για τα αυρια­νά όνειρα
για τα στά­χυα της ουτοπίας
και την απέ­ρα­ντη θάλασσα.
Μέχρι να με κυριέ­ψει η μαύ­ρη αρχό­ντισ­σα η νύχτα ̇
εγώ θα ελπίζω
πως της ομορ­φιάς το αντίδωρο
έχει πολ­λούς να σώσει ακόμα.

ΤΟ ΤΕΛΕΥΤΑΙΟ

Αύριο όλα θα είναι ελπιδοφόρα
φτά­νει να εφη­με­ρεύ­ει η ψυχή μας.
Άλλω­στε το τελευ­ταίο παιδί
δε γεν­νή­θη­κε ακόμη.
Κι εμείς δεν είπαμε
το τελευ­ταίο τραγούδι.
Δε σκα­λί­σα­με στην πέτρα
το τελευ­ταίο ποίημα.
Δε φύτρω­σε στην καρ­διά μας
το τελευ­ταίο λουλούδι.
Κι ο άνε­μος δεν είπε για μας
την τελευ­ταία προσευχή.

Η στή­λη «Νέοι Δημιουρ­γοί» θα φιλο­ξε­νεί μία φορά τη βδο­μά­δα ποι­ή­μα­τα ή διη­γή­μα­τα νέων δημιουρ­γών και όχι μόνο. Προ­ϋ­πό­θε­ση, να μην έχουν δημο­σιευ­τεί σε έντυ­πο ή ηλε­κτρο­νι­κό μέσο και φυσι­κά σε βιβλίο. Από αυτά που εσείς θα μας στέλ­νε­τε ο Λου­κάς Σπή­λιος (ψευ­δώ­νυ­μο ποι­η­τή) θα επι­λέ­γει και θα σας προτείνει.

Φιλο­δο­ξία μας είναι, στις αρχές του 2016 να εκδο­θεί μια συλ­λο­γή ποι­η­μά­των (και αντί­στοι­χη διη­γη­μά­των) που θα ανθο­λο­γη­θούν από αυτά που θα φιλοξενήσουμε.

Μπο­ρεί­τε να στέλ­νε­τε τη συμ­με­το­χή σας, μαζί με ένα μικρό βιο­γρα­φι­κό, στο e‑mail του περιο­δι­κού: [email protected]