Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης //
Για τη νέα χρονιά στο περιοδικό Ατέχνως ξεκινάμε με ένα αφιέρωμα στον Παλαιστίνιο ποιητή Άσραφ Φαγιάντ (Ashraf Fayadh) ο οποίος διώκεται για τις δημοκρατικές ιδέες του και όπου καταδικάστηκε πρόσφατα σε θάνατο από τις αρχές της Σαουδικής Αραβίας με βάση θρησκευτικους νόμους για «αποστασία» (εγκατάλειψη και άρνηση της ισλαμικής πίστης) αλλά και για την ποιητική συλλογή του «Οδηγίες χρήσεως εντός», που είχε γράψει πριν χρόνια, με την κατηγορία ότι «καλλιεργεί την αθεΐα».
Είχε συλληφθεί από τη θρησκευτική αστυνομία της χώρας το 2013 και στη συνέχεια συνελήφθη ξανά και δικάστηκε στις αρχές του 2014. Ο ίδιος σε σχέση με το βιβλίο του δήλωσε χαρακτηριστικά ότι «Με κατηγόρησαν προσωπικά για άθεο και για το ότι προσπάθησα να εξαπλώσω ιδέες περί αθεϊσμού στην κοινωνία. Το βιβλίο μου, που εκδόθηκε το 2008, αναφερόταν σε εμένα ως Παλαιστίνιο πρόσφυγα και αφορούσε πολιτισμικά και φιλοσοφικά ζητήματα. Οι θρησκόληπτοι εξτρεμιστές, όμως, το μετέφρασαν ως “καταστροφικές ιδέες εναντίον του Θεού”.» Οι υποστηριχτές του πιστεύουν ότι τιμωρείται επειδή ανέβασε στο διαδίκτυο ένα βίντεο από δημόσια μαστίγωση στην Άμπχα. Ο Άνταμ Κουγκλ (Adam Coogle), από το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Watch) πιστεύει ότι η θανατική καταδίκη αποκαλύπτει την «απόλυτη μισαλλοδοξία απέναντι σε όσους δέν συμμερίζονται τις πολιτικές, θρησκευτικές και κοινωνικές θέσεις της κυβέρνησης (της Σαουδικής Αραβίας)».
Ο ποιητής γεννήθηκε το 1980 στην Παλαιστίνη και ζει στη Σαουδική Αραβία. Ως ποιητής και ζωγράφος οργάνωσε και επιμελήθηκε αρκετές εκθέσεις αραβικής τέχνης στη χώρα παραμονής του και στην Ευρώπη. Ενεργοποιείτο σε βρετανο-αραβικούς καλλιτεχνικούς οργανισμούς. Συγκεκριμένα και όσο αφορά τις διώξεις του, τον Νοέμβριο τού 2015 καταδικάστηκε σε θάνατο για αποστασία. Μετά από μια διαφωνία σε αγώνα ποδοσφαίρου, ο ΑσράφβΦαγιάντ συνελήφθη από την θρησκευτική αστυνομία της χώρας του στην Άμπχα, πρωτεύουσα της επαρχίας Ασίρ. Αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, αλλά συνελήφθη ξανά το 2014 και καταδικάστηκε σε τέσσερα χρόνια φυλάκιση και 800 μαστιγώσεις. Άσκησε έφεση, δικάστηκε ξανά και καταδικάστηκε σε θάνατο.
Αξίζει να σημειώσουμε ότι η συγκεκριμένη δίωξη δεν είναι η μοναδική που γίνεται στην Σαουδική Αραβία καθώς πλήθος εργαζομένων ανθρώπων διώκονται γιατί διεκδικούν την ελευθερία τους. Αλλά σε καμία περίπτωση η συγκεκριμένη δίωξη και η γενικότερη καταστολή δεν θα πρέπει μας οδηγήσει, όπως έχουν διάφοροι προσπαθήσει να κάνουν σε ανάλογες περιπτώσεις, σε μια ρατσιστική, ισλαμοφοβική στοχοποίηση των αραβικών πληθυσμών ή ακόμα και της μουσουλμανικής θρησκείας. Στα πολιτικά και οικομικά συμφέροντα εντός κι εκτός της Σαουδικής Αραβίας, στους εσωτερικούς και διεθνείς ανταγωνισμούς αλλά και στην λειτουργία των θεσμών θα πρέπει να εντοπίσουμε τα πραγματικά αίτια της συγκεκριμένης κατάστασης.
Δυστυχώς, ότι ένας ποιητής διώκεται δεν είναι μία κατάσταση πρωτότυπη ιστορικά. Με χαρακτηριστικό παράδειγμα την δολοφονία του Φεντερίκο Γκαρθία Λόρκα από τις φασιστικές ορδές του Φράνκο μέχρι σήμερα, η ελεύθερη ποίηση, η αδέσμευτη τέχνη πάντα ενοχλούσε με την αγωνιστική τόλμη της. Κι αυτό γιατί περιγράφει με τον καλύτερο τρόπο, με τις αντιφάσεις και τα μεγάλα άλματα προς εμπρός, την κίνηση του κόσμου για μια διαφορετική, κοινωνική πραγματικότητα. Το σημερινό αφιέρωμα του Ατέχνως αποσκοπεί μεταξύ άλλων να τιμήσει αυτό τον αγώνα της καταπιεσμένης πλειοψηφίας αλλά και να διαμαρτυρηθεί, με αφορμή τη δίωξη του Ασράφ Φαγιάντ, ενάντια σε κάθε ανάλογη δίωξη είτε στη Δύση, είτε στην Ανατολή.
Όσο για την ποίηση του, αρκεί να διαβάσετε τα δείγματα που δημοσιεύουμε σήμερα σε μετάφραση της Αγάπης Νταϊφά, που ίσως είναι και η πρώτη που τον έχει μεταφράσει στα ελληνικά, για να αντιληφθείτε το μέγεθος της αγωνιστικότητας και της πνευματικότητας του ποιητή.
Να συμπληρώσουμε ότι η Εταιρεία Ελλήνων Συγγραφέων, όπως και το διεθνές PEN, έχει καταδικάσει τη δίωξη με ανακοίνωσή της ενώ ο ποιητής Ηλίας Τσέχος έχει γράψει ποίημα (το αναδημοσιεύουμε από το Faretra.info στις χρήσιμες πληροφορίες που ακολουθούν) στήριξης της διεθνούς καμπάνιας αλληλεγγύης στον Άσραφ Φαγιάντ.
ΠΟΙΗΜΑΤΑ
Frida Kahlo’s Mustache
Θα αγνοήσω την οσμή τής λάσπης και την ανάγκη να επιπλήξω τη βροχή και το κάψιμο που έχει καιρό τώρα καθίσει στο στήθος μου.
Γυρεύω μια ταιριαστή παρηγοριά για την κατάστασή μου που δέν αφήνει να ερμηνεύσω τα χείλη μου καταπώς θέλω
Ούτε να διώξω τις στάλες τής ομίχλης από τα κόκκινα πέταλά σου
Ούτε να τροχίσω την εμμονή που με κυριεύει όταν καταλαβαίνω πως δέν είσαι πλάι μου τούτη τη στιγμή
Και πως ποτέ δέν θα ‘σαι…
Όταν αναγκάζομαι να δικαιολογώ τη θέση μου στην τιμωρό σιωπή τής νύχτας.
Να φέρεσαι ως να ήταν η γη σιωπηλή όταν τη βλέπουμε από μακριά και ως να μήν ήταν όσα έγιναν μεταξύ μας παρά μόνο ένα παρατραβηγμένο κακό αστείο
~ ~
Τί πιστεύεις για τις μέρες που έζησα μαζί σου;
Για τις λέξεις που από τον βαρύ μου πόνο τόσο γοργά εξαερώθηκαν;
Για τους κόμπους που εναποτέθηκαν στο στήθος μου σαν ξερά φύκια;
Ξέχασα να σού πω πως συνήθισα την απουσία σου (τεχνικά μιλώντας)
Και πως οι ευχές χάνουν τον δρόμο για τους πόθους σου
Και πως η μνήμη μου διαβρώνεται.
Πως ακόμα κυνηγώ το φως, όχι για να βλέπω, αλλά γιατί το σκοτάδι τρομάζει… ακόμα κι’ αν το συνηθίζουμε.
Αρκεί η συγγνώμη μου; Για όσα έγιναν όσο προσπαθούσα να βρω καλές δικαιολογίες.
~ ~
Άσυλο: να στέκεσαι στο τέλος τής σειράς.
Να σού δίνουν ένα κομμάτι ψωμί
Το να στέκεσαι: κάτι που έκανε ο παππούς σου
Χωρίς να ξέρει το γιατί.
Η Μπουκιά; : Εσύ
Η πατρίδα: μια κάρτα για το πορτοφόλι σου.
Το χρήμα: Χαρτιά με φωτογραφίες Ηγετών.
Η φωτογραφία: Η υποκατάσταση εν αναμονή τής επιστροφής σου.
Και η επιστροφή: Μυθολογικό ον… από τα παραμύθια τής γιαγιάς σου.
Τέλος τού πρώτου μαθήματος.
~ ~
Πληροφορίες:
1) τα ποιήματα του Άσραφ Φαγιάντ που έχει μεταφράσει η Αγάπη Νταϊφά θα τα βρείτε εδώ: https://www.facebook.com/
2) τα ίδια ποιήματα θα τα βρείτε εδώ σε αγγλική μετάφραση από την ποιήτρια και ακτιβίστρια Mona Kareem: http://arablit.org/2015/01/13/
3) Ά σ ρ α φ . Φ ά γ ι α ν τ . Να π ε θ ά ν ε ι ς — ” Πολλά θυμώ ”
του Ηλία Τσέχου στο http://faretra.info/2015/12/
Ν α πεθάνεις ποιητή
Ν α χαρούν τα π α ι δ ιά
Τα σκυλιά τα θρανία
Οι μάνες πατέρες
Ν α πεθάνεις ποιητή
Ν α χορέψουν η Δ ύ σ η
Ανατολή Βοριάς Νότος Τάφος
Η θρησκείες
Ν α πεθάνεις ποιητή
Οι ποίηση θέλει θ ά ν α τ ο ν
Αυτών που σφάζουν πολεμούν
Και χέστες στο ψωμί τους
Ν α πεθάνεις θέλω μαζί μου επίσης
Ν α μώλις, Ποιητής που είσαι
Και ξεφούρνισες ψυχή το σώμα
Ν α πεθάνουν α ι ώ ν ι α
- Η ανορθογραφία στηρίζει την ψυχή μου, την ποίηση
Ηλίας Τσέχος