Έβαλε ο θεός σημάδι

Γρά­φει ο Σφυ­ρο­δρέ­πα­νος //

Σαν σήμε­ρα, πριν 35 χρό­νια, έβα­λε ο θεός σημά­δι τη μεγα­λύ­τε­ρη και πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κή συνά­μα φωνή του ελλη­νι­κού πεντα­γράμ­μου: το Νίκο Ξυλούρη.

Ένα χρό­νο μετά, την ίδια μέρα, λάμ­βα­νε χώρα η μεγα­λύ­τε­ρη τρα­γω­δία στην ιστο­ρία του ελλη­νι­κού ποδο­σφαί­ρου, με τους 21 νεκρούς της Θύρας 7, αμέ­σως μετά το θριαμ­βευ­τι­κό 6–0 της ομά­δας τους επί της ΑΕΚ για το πρω­τά­θλη­μα. Έβα­λε ο θεός σημά­δι… τα παι­διά του Πει­ραιά. Που έτρε­χαν βια­στι­κά να προ­λά­βουν να απο­θε­ώ­σουν τα ινδάλ­μα­τά τους και συνω­στί­στη­καν ‑όπως θα έλε­γε και μία ιστο­ρι­κός- στην έξο­δο, όπου βρή­καν τρα­γι­κό θάνα­το, πλα­κώ­νο­ντας ο ένας τον άλλο με το βάρος του σώμα­τός τους. Κραυ­γές, από­γνω­ση, θρή­νος, ασφυ­ξία –και για όσους έμει­ναν πίσω να το θυμούνται.

Το 81’ και τα χρό­νια που ακο­λού­θη­σαν δε συν­δέ­ο­νται στις ιστο­ρι­κές μνή­μες μόνο με το φαι­νό­με­νο ΠΑΣΟΚ. Λίγους μήνες πριν την Αλλα­γή, που ήδη κυο­φο­ρού­νταν, η τρα­γω­δία στο Καραϊ­σκά­κη «εγκαι­νί­α­σε» μια δεκα­ε­τία που σημα­δεύ­τη­κε από πολύ­νε­κρα, γηπε­δι­κά δυστυ­χή­μα­τα (Χέι­ζελ, Χίλ­σμπο­ρο) ή επει­σό­δια. Αλλά και από τη διά­ψευ­ση των ιδα­νι­κών για μια ριζι­κή αλλα­γή, που θα δικαί­ω­νε τους μεγά­λους αγώ­νες του λαού μας (ΕΑΜ, ΔΣΕ, Ιου­λια­νά, Πολυ­τε­χνείο). Όσο μακά­βριος και αν φαί­νε­ται ο παραλ­λη­λι­σμός, ο ενθου­σια­σμός στις μαζι­κές εκλο­γι­κές συγκε­ντρώ­σεις του Ανδρέα –εκεί να δεις συνω­στι­σμός…- και οι μεγά­λες προσ­δο­κί­ες για την αλλα­γή που έρχε­ται (τώρα τη λένε ελπί­δα) είχε παρό­μοια κατά­λη­ξη με την χαρά των φίλων του Ολυ­μπια­κού εκεί­νο το μοι­ραίο απόγευμα.

Έκτο­τε, από τα χρό­νια της Αλλα­γής, έχουν αλλά­ξει πολ­λά χωρίς να αλλά­ξει τίπο­τα. Στα γήπε­δα η Ελλά­δα (εξα­κο­λου­θεί να) ανα­στε­νά­ζει, αλλά προ­τι­μά πια τη ζεστα­σιά της ψυχρής οθό­νης από την κερ­κί­δα, με το τσου­χτε­ρό εισιτήριο.
Τα γήπε­δα είναι πιο ασφα­λή, με προ­δια­γρα­φές, για να τα χαί­ρο­νται οι ανώ­νυ­μες εται­ρί­ες και οι ιδιώ­τες –η έξω­ση του στί­βου, του Εθνι­κού κ.ά. από το Καραϊ­σκά­κη είναι το πιο χαρα­κτη­ρι­στι­κό παράδειγμα.
Η Θατσε­ρι­κή Αγγλία έδιω­ξε τους χού­λι­γκαν από τα γήπε­δα, αλλά τους άφη­σε να εκτο­νώ­νο­νται οπου­δή­πο­τε αλλού μακριά από την εύθραυ­στη βιτρί­να του προ­ϊ­ό­ντος της, που χρή­ζει προ­σο­χής και προστασίας.
Κι η εν Ελλά­δι Αλλα­γή βαφτί­στη­κε ελπί­δα, και την περι­μέ­νου­με χρό­νια να φανεί, σαν τον Γκο­ντώ, που τελι­κά δεν εμφα­νί­ζε­ται ποτέ.

Το βασι­κό είναι να μάθου­με να αξιο­ποιού­με την πεί­ρα μας, για να μη ζού­με από την αρχή τη μέρα της μαρ­μό­τας. Για τις τρα­γω­δί­ες που «μας βρί­σκουν» δε φταί­ει γενι­κά κι αόρι­στα η ανευ­θυ­νό­τη­τα κι η προ­χει­ρό­τη­τα, ή ο θεός που μας μισεί (μα πάνω απ’ όλα το κρα­σί) και μας… έβα­λε σημά­δι. Η άρπα κόλα και το «σημά­δι» έχουν ονο­μα­τε­πώ­νυ­μα και συγκε­κρι­μέ­νο ταξι­κό πρό­ση­μο που τα γεν­νάν και τα υπη­ρε­τούν. Κι η μεγα­λύ­τε­ρη τρα­γω­δία για ένα λαό είναι να μη μαθαί­νει από τα λάθη του, και να τα επα­να­λαμ­βά­νει, περι­μέ­νο­ντας να βγει απ’ αυτά δια­φο­ρε­τι­κό απο­τέ­λε­σμα στο τέλος.