Παρουσιάζει ο Ειρηναίος Μαράκης //
Η ποιητική συλλογή «Εκτός. Χώροι» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μανδραγόρα (Δεκέμβριος 2016) των αδερφών Αργυρώς Λουλαδάκη και του Βαγγέλη Λουλαδάκη είναι ένα ολοκληρωμένο, ποιητικό, φιλολογικό και αισθητικό έργο που δείχνει με την απλότητα του στον αναγνώστη της ποίησης πως υπάρχει και εκείνη η ποίηση που δεν φωνάζει, που δεν διαμαρτύρεται αλλά που με ήρεμο, νωχελικό, σχεδόν αδιόρατο τρόπο μιλάει για καθημερινές εικόνες και για ανθρώπινα συναισθήματα, που συχνά προσπερνάμε μέσα στην καθημερινή ανοησία ή κάτω από την επίδραση που έχει το άγχος της επιβίωσης και του μεροκάματου.
Ο τίτλος του βιβλίου, που αποτελεί και ο ίδιος ένα ποίημα, προδιαθέτει τον υποψιασμένο (αλλά και τον λιγότερο υποψιασμένο) αναγνώστη ότι μπροστά του έχει ένα διαφορετικό βιβλίο ποίησης σε σχέση με τα «συνηθισμένες» ποιητικές συλλογές που κυκλοφορούν και εκδίδονται. Πρώτα απ’ όλα, γιατί σε αυτό το βιβλίο δεν έχουμε έναν αλλά δύο συγγραφείς, με διακριτή συγγενική σχέση (είναι αδέλφια), που ο καθένας με τη δική του – σύντομη αλλά πλούσια ποιητική παρουσία – έρχεται σε άμεση επικοινωνία με τον άλλο καθώς διαχειρίζονται παρόμοια θέματα σε μια ποιητική σύμπραξη που δεν ισοπεδώνει την διαφορετικότητα του άλλου. Δεύτερο, γιατί το «Εκτός. Χώροι» είναι ένα βιβλίο, ο ψυχολόγος Νίκος Ι. Χουρδάκης σε παρουσίαση του στο περιοδικό Μανδραγόρας το ονομάζει «αισθητικό γεγονός» (1), που συνδυάζει τις λέξεις και τους στίχους με την τέχνη της φωτογραφίας δημιουργώντας ένα αδιαίρετο σύνολο, ιδανικό για τα θέματα που ερευνούν και εξερευνούν οι ποιητές: τον χώρο, την απουσία του χώρου, το φως, τις σκιές και φτάνοντας στην καταγραφή των υπαρξιακών και των συναισθηματικών ζητημάτων της καθημερινότητας, χωρίς να πολιτικολογούν (και χρησιμοποιούμε τη λέξη με την αρνητική της έννοια), χωρίς όμως και να υποκρίνονται. Σε αυτό το σημείο αξίζει αν σημειώσουμε ότι ο Βαγγέλης Λουλαδάκης ασχολείται ερασιτεχνικά με την φωτογραφία ενώ οι εικόνες που υπάρχουν στο βιβλίο ως άλλα εικονοποιήματα, και οι ίδιες λιτές και απέριττες, είναι του ποιητή.
Διαβάζοντας τούτο το βιβλίο ταξιδεύεις σε άγνωστα μα και σε τόσο οικεία νερά: μέσα στο σπίτι σου, στο ποτήρι με το νερό που αντιφεγγίζει το φως της λάμπας, στις σκιές που χορεύουν πάνω στο ταβάνι όταν σουρουπώνει, στο πόδι της καρέκλας, στη γωνιά του τραπεζιού, στον ιστό μιας αράχνης. Ταξιδεύεις και μαθαίνεις να παρατηρείς την ψυχή, την ουσία των πραγμάτων που η καθημερινή, επιβεβλημένη αλλοτρίωση της ζωής και των συναισθημάτων μας, εμποδίζει να αντιληφθούμε. Από αυτή την άποψη, αν και οι συγγραφείς του «Εκτός. Χώροι» ξεκάθαρα δεν παίρνουν θέση, το βιβλίο παίρνει τη θέση που του αναλογεί στη σύγχρονη, ελληνική ποίηση και στο πλευρό εκείνης της ποίησης που δεν σταματά, μέσα στην μεγάλη ποικιλία διαθέσεων και εκφράσεων που την διακατέχει, από την κοινωνική έκρηξη μέχρι την προσωπική ενδοσκόπηση, να αναζητά – ακόμα κι αν δεν το θέλει, έστω και ασυνείδητα – την απελευθέρωση από σκληρά δεσμά και συνήθειες.
Αλλά θα αδικούσαμε το έργο των αδελφών Λουλαδάκη εάν μείνουμε μόνο σε αυτό το σημείο, οπωσδήποτε αληθινό και ειλικρινές και οσοδήποτε λίγο, γιατί πρέπει να δούμε και τη διάθεση των ίδιων των συγγραφέων σχετικά με το έργο τους. Αντιγράφουμε και πάλι σχετική διαπίστωση του Νίκου Ι. Χουρδάκη, ενώ παράλληλα την συνυπογράφουμε μέχρι κεραίας, ότι: «Η εργασία της Αργυρώς και του Βαγγέλη προϋποθέτει τα μοντερνιστικά κινήματα του περασμένου αιώνα, τα οποία σύμφωνα με τον ποιητή Νάνο Βαλαωρίτη (1921): «…[ήταν το] Dada, [ο] Φουτουρισμός, [ο] Υπερρεαλισμός, [οι] Σιτουσιονιστές, [οι] Λεττριστές, [η] Φωνητική ποίηση, [η] οπτική, [οι] poetes electriques, [οι] γλωσσοκεντρικοί, [οι οποίοι] συμμετείχαν στην πολιτική με τη στάση τους απέναντι στη γλώσσα, την κοινωνία και τον κόσμο.» Τα αδέλφια δεν προσχωρούν στον μεταμοντερνισμό• εμμένουν στη γραμμή του μοντερνισμού και πιθανολογώ ότι φιλοδοξούν την ανανέωση του, μέσα στο πλαίσιο της σύγχρονης, βαρύτατης για τον τόπο μας πραγματικότητας. Ο μοντερνισμός πέρα από αισθητικό κίνημα απόκτησε μια βαθιά πολιτική σημασία και με αυτή την έννοια είναι προοδευτικά ασύγκριτος σε σχέση με τη μεταμοντέρνα ιδεολογία, η οποία δε διακρίνεται για τα σημεία αντιστάσεως της στον ολετήρα των αγορών και των συνειδήσεων, για να μην πούμε, ότι αυτή η μεταμοντέρνα κατάσταση, για να θυμηθούμε τον Ζαν- Φρανσουά Λυοτάρ (1924–1998), είναι στοιχείο της ίδιας της νεοφιλελεύθερης ιδεολογίας, στο επίπεδο του εποικοδομήματος.»
Το «Εκτός. Χώροι», ένα βιβλίο με ξεκάθαρη ελλειπτική και υποβλητική γραφή, βαθειά υπαρξιακή, αφαιρετική αλλά και τόσο περιγραφική, αξίζει της προσοχής του αναγνώστη – ότι μάλιστα προέρχεται και από δύο ποιητές της επαρχίας, από τα Χανιά της Κρήτης, που δεν αναλώνονται σε μια στείρα αναπαραγωγή τοπικιστικών στερεοτύπων και ηθογραφίας, μας δίνει την βεβαιότητα και την απόδειξη ότι η σύγχρονη ελληνική ποίηση έχει πολλά ακόμα να δώσει σε αυτούς και αυτές που αναζητούν το διαφορετικό τόσο στην ζωή, όσο και στην έκφραση.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΗΜΕΙΩΜΑΤΑ
Η Αργυρώ Λουλαδάκη, γεννήθηκε (1973) και κατοικεί στα Χανιά της Κρήτης. Είναι απόφοιτος του τμήματος Νεοελληνικών και Βυζαντινών Σπουδών της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης όπου ολοκλήρωσε τον πρώτο κύκλο μεταπτυχιακών σπουδών με ειδίκευση στον τομέα της Νεοελληνικής Φιλολογίας. Είναι υποψήφια διδάκτωρ, στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου στην Καλαμάτα, με θέμα της διατριβής της “Θεωρία και Πρακτική της μεταφοράς σε ποιητικά κείμενα του 19ου αιώνα”. Ολοκλήρωσε ένα επιπλέον μεταπτυχιακό πρόγραμμα σπουδών στον τομέα Φιλοσοφικών και Κοινωνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης με ειδίκευση στις Επιστήμες της Εκπαίδευσης. Εργάζεται ως εκπαιδευτικός. Έχει συμμετάσχει σε πολλά συνέδρια και ημερίδες που αφορούν σε θέματα λογοτεχνίας και εκπαίδευσης. Έχει εκδώσει δύο ποιητικές συλλογές το 2013.
Ο Βαγγέλης Λουλαδάκης γεννήθηκε το 1977 στα Καμισιανά του νομού Χανίων. Το επάγγελμά του είναι επιπλοποιός, ενώ παράλληλα ασχολείται εδώ και χρόνια με τη ζωγραφική και τη φωτογραφία.
Οι “Μικρές μελέτες” αποτέλεσε την πρώτη του ποιητική συλλογή που εξέδωσε. Έχει συμμετάσχει σε πολλούς ποιητικούς διαγωνισμούς με διακρίσεις. To 2010 συμμετείχε στην τελική επιλογή για
το βραβείο ποίησης καλύτερου βιβλίου νέου ποιητή στο Τριακοστό Πρώτο Συμπόσιο Ποίησης στην Πάτρα όπως επίσης και στο πρώτο φεστιβάλ λογοτεχνών το 2011 στην Αθήνα στο ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης.
Παραπομπή
- Νίκος Ι. Χουρδάκης, Αργυρώ Λουλαδάκη και Βαγγέλης Λουλαδάκης ΕΚΤΟΣ. ΧΩΡΟΙ, περιοδικό Μανδραγόρας