Αριστερά, όπως βγαίνεις

Γρά­φει ο Σφυ­ρο­δρέ­πα­νος //

Τα δελ­τία ειδή­σε­ων μετα­δί­δουν πως στην Ευρώ­πη προ­κά­λε­σε αίσθη­ση ο πολι­τι­κός αρρα­βώ­νας μετα­ξύ Σύρι­ζα και ΑΝΕΛ και η κυβερ­νη­τι­κή σύμπρα­ξη ενός κόμ­μα­τος της ριζο­σπα­στι­κής Αρι­στε­ράς με ένα άλλο της ευρω­σκε­πτι­κι­στι­κής Δεξιάς.

Στα­μα­τάς λίγο, παίρ­νεις μια ανά­σα και σκέ­φτε­σαι όσα διά­βα­σες. Ως ριζο­σπα­στι­κή αρι­στε­ρά λογί­ζε­ται η πλή­ρης σύμπλευ­ση με το Μάα­στριχτ και τον ευρω­μο­νό­δρο­μο, ενώ ως συντη­ρη­τι­κή δεξιά οι ευρω­σκε­πτι­κι­στές των ΑΝΕΛ –που ούτε καν αυτό δεν είναι, αλλά ας το δεχτού­με ως υπό­θε­ση εργα­σί­ας. Θαυ­μά­ζεις την οργου­ε­λι­κή διπλή γλώσ­σα του κυρί­αρ­χου δημό­σιου λόγου και τη δύνα­μή του να αντι­στρέ­φει τις έννοιες, και συνε­χί­ζεις παρακάτω.

Ο επι­κε­φα­λής του «ακραί­ου κέντρου» (ψηλό προς το κοντό, φιλε­λεύ­θε­ρο προς το φασί­ζον, δεξιό προς το αρι­στε­ρό) κατη­γο­ρεί τον πετει­νό των ΑΝΕΛ για ακρο­δε­ξιό (επι)κεφάλα. Ενώ ο Δελα­στίκ της… άκρας αρι­στε­ράς, που το 89’ είχε φύγει από το ΚΚΕ, δια­φω­νώ­ντας από τα αρι­στε­ρά με την κυβέρ­νη­ση Τζα­νε­τά­κη, τώρα υπο­δέ­χε­ται με θερ­μά, διθυ­ραμ­βι­κά σχό­λια την κυβερ­νη­τι­κή συνερ­γα­σία των Σ‑ΑΝΕΛ, και το σχη­μα­τι­σμό μιας γνή­σια αντι­μνη­μο­νια­κής κυβέρνησης.

Χτες ανα­κοι­νώ­θη­κε και η σύν­θε­ση του νέου υπουρ­γι­κού συμ­βου­λί­ου, που είναι πολυ­συλ­λε­κτι­κό και περιέ­χει από παλιούς «ΝΑΡί­τες» (Κοτζιάς, Βαλα­βά­νη), μέχρι γκε­σέ­μια του εκσυγ­χρο­νι­σμού (όχι απλά κάποια τυχαία πασο­κο­γε­νή στε­λέ­χη) και βαμ­μέ­νους δεξιούς, σαν δια­φή­μι­ση κινη­τής τηλε­φω­νί­ας: SYRIZA connecting people.
Και ενώ περι­μέ­να­με να δού­με πρώ­τη φορά μετά από σαρά­ντα χρό­νια μια κυβέρ­νη­ση χωρίς τη συμ­με­το­χή ΝΔ και ΠΑΣΟΚ, δεν προ­λα­βαί­νου­με να μετρά­με παλιούς Πασό­κους και Νεο­δη­μο­κρά­τες στο νέο κυβερ­νη­τι­κό σχήμα.

Ήδη πολ­λοί κάνουν λόγο για δεξιά στρο­φή. Που μπο­ρεί να την περά­σεις και για αρι­στε­ρή, ανα­λό­γως πού στέ­κε­σαι και με τι θα τη συγκρί­νεις. Με τη μνη­μο­νια­κή Τζά­κρη ή με τους ΑΝΕΛ, που, αν και ακρο­δε­ξιάς κοπής, έχουν πιο ριζο­σπα­στι­κές θέσεις για το χρέ­ος από τον “αρι­στε­ρό ΣΥΡΙΖΑ”. Και αυτό ακρι­βώς είναι το βασι­κό πρό­βλη­μα με τις «γεω­γρα­φι­κές έννοιες», που συσκο­τί­ζουν την πολι­τι­κή ουσία.

Μήπως όμως έτσι χαρί­ζου­με τον όρο «αρι­στε­ρά» σε εκεί­νους που τον δυσφη­μούν; Μήπως υπο­τι­μά­με τα βιώ­μα­τα και τη συνεί­δη­ση των απλών ανθρώ­πων που νιώ­θουν και δηλώ­νουν αριστεροί;

Ας σημειώ­σου­με καταρ­χάς πως δεν χαρί­ζου­με τίπο­τα, και αντι­στρό­φως, τίπο­τα δεν χαρί­ζε­ται· τα πάντα κατα­κτιού­νται, με οργά­νω­ση και αγώ­να. (Εξαι­ρεί­ται μόνο ο… χαρι­σμα­τι­κός ηγέ­της του «χαρί­ζω οικό­πε­δα, χαρί­ζω χρέη, (…)» και πάνω απ’ όλα άφθο­νο γέλιο σε δύσκο­λους και­ρούς). Κι αυτό είναι ένα ασφα­λές πολι­τι­κό κρι­τή­ριο για κάθε απλό αρι­στε­ρό, για να κατα­λά­βει το πολι­τι­κό ποιόν όσων του τάζουν εύκο­λες, κυβερ­νη­τι­κές λύσεις από τα πάνω, χωρίς αγώ­νες και… εξαλ­λο­σύ­νες.

Υπάρ­χει όμως και κάτι ακό­μα. Η κρι­τι­κή που κάνουν οι κομ­μου­νι­στές σε κάποια έννοια ή κάποια ιστο­ρι­κή περί­ο­δο, δε σημαί­νει πως την χαρί­ζουν στον πολι­τι­κό τους αντί­πα­λο (που μπο­ρεί να έρθει φορώ­ντας προ­βιά φίλου).
Η κρι­τι­κή εξέ­τα­ση της στρα­τη­γι­κής του ΕΑΜ πχ και των λόγων που οδή­γη­σαν σε ήττα ένα τόσο σπου­δαίο κίνη­μα με παλ­λαϊ­κό χαρα­κτή­ρα, απέ­χει πολύ από μια συλ­λή­βδην απόρ­ρι­ψή του ή τον παραλ­λη­λι­σμό του με τη σημε­ρι­νή κυβέρ­νη­ση (με τον Καμ­μέ­νο στο ρόλο του Ζέρβα).

Όπως σημειώ­νει εύστο­χα ο ιστο­ρι­κός Γ. Μαργαρίτης:
Τα μέτω­πα που προ­τεί­νο­νται ελά­χι­στα μοιά­ζουν με εκεί­να του παρελ­θό­ντος, παρά τη συχνή επί­κλη­ση του ΕΑΜ. Το ΕΑΜ πολε­μού­σε το φασι­σμό κάτω από την πολι­τι­κή καθο­δή­γη­ση της εργα­τι­κής τάξης και του κόμ­μα­τός της, του ΚΚΕ. Η νίκη επί του φασι­σμού συνο­δευό­ταν από το αίτη­μα για Λαο­κρα­τία. Ας μην πω Λαϊ­κή Εξου­σία –για λόγους που κατα­λα­βαί­νε­τε. Αλή­θεια, η δια­χεί­ρι­ση των υπο­θέ­σε­ων και των συμ­φε­ρό­ντων της Ευρω­παϊ­κής Ένω­σης στην Ελλά­δα του 2014, όπως έστω τη φαντά­ζε­ται ο ΣΥΡΙΖΑ, έχει οποια­δή­πο­τε συγ­γέ­νεια με τη Λαο­κρα­τία του ΕΑΜ; Ας αφή­σουν στην Κου­μουν­δού­ρου ήσυ­χες τις παρα­κα­τα­θή­κες του ελλη­νι­κού εργα­τι­κού και λαϊ­κού κινή­μα­τος. («Ο φασι­σμός στο χτες και το σήμε­ρα», Θέμα­τα Παι­δεί­ας, τ. 51–52, σ. 14)

Αντι­στοί­χως, η κρι­τι­κή που γίνε­ται στους όρους δια­μόρ­φω­σης της ΕΔΑ και την πολι­τι­κή ουράς που κατέ­λη­ξε να ακο­λου­θεί απέ­να­ντι στην Ένω­ση Κέντρου, δεν την εξι­σώ­νει με τη σημε­ρι­νή κυβερ­νώ­σα αρι­στε­ρά. Ας μην ξεχνά­με πως η ΕΔΑ χαρα­κτή­ρι­ζε πχ την τότε ΕΚΑΧ ως «λάκ­κο των λεό­ντων» για τους λαούς κι όχι ως ευκαι­ρία για την ανά­πτυ­ξη της ευη­με­ρί­ας τους, ευνοϊ­κό πεδίο ταξι­κής πάλης και αδια­πραγ­μά­τευ­το πλαί­σιο για τη δια­κυ­βέρ­νη­σή τους.

Σήμε­ρα κάποιες λέξεις είναι πολυ­φο­ρε­μέ­νες, σκου­ριά­ζουν από την ανού­σια χρή­ση τους και χάνουν το νόη­μά τους. Η Αρι­στε­ρά που τόσο πολύ δυσφη­μί­στη­κε και ως ένα βαθ­μό εκφυ­λί­στη­κε ως έννοια στα χρό­νια της Μετα­πο­λί­τευ­σης, δεν είναι παρά ένας γεω­γρα­φι­κός όρος, που περι­γρά­φει την πλευ­ρά των εδρά­νων που κατέ­λα­βε κάθε παρά­τα­ξη στο κοι­νο­βού­λιο, επί Γαλ­λι­κής Επα­νά­στα­σης. Τότε δηλ που καθιε­ρώ­θη­κε και ο δια­χω­ρι­σμός εκκλη­σί­ας-κρά­τους, ως ώρι­μη ανά­γκη κατάρ­γη­σης των ανα­χρο­νι­στι­κών κατά­λοι­πων της φεου­δαρ­χί­ας. Κάτι που απο­τε­λεί ταμπού όμως για τη σημε­ρι­νή εκδο­χή της σοσιαλ­δη­μο­κρα­τί­ας στην χώρα μας, σχε­δόν δυό­μι­σι αιώ­νες μετά.

Μια «Αρι­στε­ρά» που αρκεί­ται στον πολι­τι­κό όρκο, αλλά αρνεί­ται να συγκρου­στεί με το εκκλη­σια­στι­κό κατε­στη­μέ­νο. Αρνεί­ται να αμφι­σβη­τή­σει το πλαί­σιο έντα­ξης της Ελλά­δας στο ΝΑΤΟ και την Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση, περι­μέ­νο­ντας να αλλά­ξει στη Δευ­τέ­ρα Παρου­σία (να κι ένα ακό­μα κοι­νό σημείο ανα­φο­ράς με την Εκκλη­σία). Και καθι­στά έτσι από­λυ­τα ανα­γκαίο κι επί­και­ρο έναν άλλο σαφή δια­χω­ρι­σμό: των κομ­μου­νι­στών απ’ ό,τι έχει επι­κρα­τή­σει να ονο­μά­ζε­ται «Αρι­στε­ρά», γενι­κά κι αόρι­στα, στην χώρα μας. Και το οποίο μόνο εντός εισα­γω­γι­κών μπο­ρεί να σταθεί.

Για­τί η Αρι­στε­ρά είναι αρκε­τά θολός και πολυ­φο­ρε­μέ­νος όρος, που μπο­ρεί να μη λέει τίπο­τα από μόνος του, όταν μιλά­με για έναν πολι­τι­κό σχη­μα­τι­σμό. Αλλά εξα­κο­λου­θεί να έχει νόη­μα για πολ­λούς αρι­στε­ρούς (χωρίς εισα­γω­γι­κά), που δεν πρό­κει­ται να τους χαρί­σου­με στη σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή σκου­ριά της κυβερ­νώ­σας «αρι­στε­ράς» και των εναλ­λα­κτι­κών γενό­ση­μών της.