Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κώστας Βάρναλης: «Όχι! Θα την πουλούσαν στο μπουρδέλο»

Επι­μέ­λεια Κων­στα­ντί­νος Δέδες //

Τον Μενέ­λαο Λου­ντέ­μη και τον Κώστα Βάρ­να­λη τους συνέ­δεε φιλία και αμοι­βαία ανα­γνώ­ρι­ση της λογο­τε­χνι­κής αξί­ας. Ο Κώστας Βάρ­να­λης ήταν μάρ­τυ­ρας στη δίκη Λου­ντέ­μη το 1955. Η κατά­θε­ση του Βάρ­να­λη είναι δια­χρο­νι­κά επί­και­ρη για τον κοι­νω­νι­κό χαρα­κτή­ρα της τέχνης και το ρόλο του λογο­τέ­χνη. Μα είναι και ενδει­κτι­κή της οξύ­νοιας και τον κατα­λυ­τι­κό του λόγο (πότε με σάτι­ρα και πότε με λεπτή ειρω­νεία) απο­δο­μεί το κατηγορητήριο.

Ακο­λου­θεί από­σπα­σμα από το βιβλίο του Μενέ­λα­ου Λου­ντέ­μη, «Ο Κονταρομάχος».

ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Κύριε μάρ­τυς είναι ένο­χος ο κατηγορούμενος.

ΒΑΡΝΑΛΗΣ (Με έμφα­ση): Ένο­χος; Όχι! Για να ‘ναι ένο­χος ένας συγ­γρα­φέ­ας πρέ­πει να δίνει αρνη­τι­κές απα­ντή­σεις στις τρεις παρα­κά­τω ερω­τή­σεις; Πρώ­τον: Ζώντας σε μια κοι­νω­νία αδι­κί­ας με ποιους θα πάει; Με τους αδι­κη­τές ή με τους αδι­κη­μέ­νους; Δεύ­τε­ρο: Αν ο Λαός πέσει στα δεσμά της τυραν­νί­ας με ποιους θα συντα­χθεί; Με τον τυραν­νι­σμέ­νο ή με τον τύραν­νο; Και τρί­το και τελευ­ταίο: Αν η Πατρί­δα πάει σ΄ εθνι­κή σκλα­βιά ποιους θα βοη­θή­σει; Τους κατα­κτη­τές ή τους κατα­κτη­μέ­νους; Δηλα­δή με τους κιο­τή­δες θα πάει ή με τα παλι­κά­ρια; Γνω­ρί­ζω τον κατη­γο­ρού­με­νο από έφη­βο. Τον γνω­ρί­ζω σαν συγ­γρα­φέα, και σαν Έλλη­να. Και σας δηλώ­νω κατη­γο­ρη­μα­τι­κά: Και στις τρεις ερω­τή­σεις ο κατη­γο­ρού­με­νος έδω­σε αυτές τις απα­ντή­σεις. Δεν είναι ένοχος.

ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Εις ένα από τα υπό κατη­γο­ρί­αν κεί­με­νά του και συγκε­κρι­μέ­να εις το υπό τον τίτλον «Οι λύκοι ανε­βαί­νουν στον ουρανό»…
ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Ε;…
ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Ο Συγ­γρα­φεύς ‑δια να σώσει την τρυ­φε­ράν Ειρη­νού­λαν από την βου­λι­μί­αν των αφε­ντι­κών της- την παρα­δί­δει εις τας χεί­ρας των εργατών.
ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Καλά κάνει.
ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Δε θα μπο­ρού­σε, έξαφ­να, να την παρα­δώ­σεις εις χεί­ρας εκεί­νων οίτι­νες είναι εντε­ταλ­μέ­νοι για την φρού­ρη­σιν της τιμής των…

ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Ποιο­νών. Των χωροφυλάκων;
ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Βεβαίως.
ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Όχι! Θα την που­λού­σαν στο μπουρδέλο.
ΣΥΝΕΔΡΟΣ: Κύριε Βάρναλη…

ΒΑΡΝΑΛΗΣ: Τη γνώ­μη μου δε ζητή­σα­τε; Τη γνώ­μη μου είπα. Ξέρω, εσείς έχε­τε άλλην γνώ­μη. Αλλά δεν είσθε σεις ο μάρτυρας.
ΠΡΟΕΔΡΟΣ: Τίπο­τε άλλο κ. Βάρ­να­λη. Μπο­ρεί­τε ν΄ αποσυρθείτε.
ΒΑΡΝΑΛΗΣ (δυνα­τά): Κοι­τάξ­τε μην τύχει και τον αθω­ώ­σε­τε «λόγω αμφι­βο­λιών»! Αν οι Νόμοι σας κατα­δι­κά­ζουν αυτές τις αρε­τές κατα­δι­κά­στε τον! Δεν έχει κανέ­να ελα­φρυ­ντι­κό. Κανέ­να! Σας το λέω εγώ!

*Ο Μενέ­λα­ος Λου­ντέ­μης οδη­γή­θη­κε σε δίκη για το έργο του «Βουρ­κω­μέ­νες μέρες».

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο