Μια «άλλη» Γκουέρνικα: η διαχρονικότητα του αντιφασιστικού έργου του Πικάσο μέσα από το ανθρωπιστικό δράμα των προσφύγων του Αιγαίου

Φιλο­ξε­νού­με­νος ο Πανα­γιώ­της Κού­τσης //

Μια εικό­να χίλιες λέξεις ανα­φέ­ρουν κάποιοι παλιοί κινέ­ζοι λαϊ­κοί σοφοί… το ίδιο το νόη­μα αυτής η Απω­α­να­το­λί­τι­κης ρύσης μπο­ρεί να επι­βε­βαιώ­σει και  η καθη­με­ρι­νή αντι­λαϊ­κή βαρ­βα­ρό­τη­τα που βιώ­νου­με. Όμως πώς μπο­ρεί ένα σκί­τσο, μια πολύ­χρω­μη εικό­να, να λει­τουρ­γή­σει με κοι­νω­νι­κό μήνυ­μα, να στη­λι­τεύ­σει τα δημό­σια πράγ­μα­τα και να παρου­σιά­ζει όσα δεν μπο­ρούν να ειπω­θούν από ανθρώ­πι­νο στό­μα; Μια πρώ­τη απά­ντη­ση σε αυτό το ερώ­τη­μα μπο­ρεί να την αντλή­σου­με από την εμπει­ρία του καθε­νός, σε ατο­μι­κό επί­πε­δο όσο και στο σύνο­λο της κοι­νω­νί­ας, άλλω­στε παρα­τη­ρού­με όλο και πιο συχνά την καπι­τα­λι­στι­κή κυριαρ­χία ανά τον πλα­νή­τη, την άτυ­πη ανα­πα­ρα­γω­γή του κατα­να­λω­τι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού πάνω στις ζωές μας, σαφώς όλα αυτά δεν απο­τε­λούν μια σει­ρά από τυχαία γεγο­νό­τα, ο καθέ­νας έχει μεγά­λη ευθύ­νει κλεί­νο­ντας τα μάτια σε μεγά­λα προ­βλή­μα­τα της επο­χής μας: στην φτώ­χεια, την εξα­θλί­ω­ση, τα μεγά­λα ποσο­στά της ανερ­γί­ας ιδιαί­τε­ρα στις νέες ηλι­κί­ες, στην απά­θεια και την απο­γο­ή­τευ­ση από τα δημό­σια πράγ­μα­τα ‚στην τελευ­ταία παί­ζουν τερά­στιο ρόλο η απο­τυ­χία των αστι­κών κυβερ­νή­σε­ων αλλά και του πολι­τι­κού σκη­νι­κού, ο λαϊ­κι­σμός στα πολι­τι­κό επι­χει­ρή­μα­τα τόσο από τους αστούς φιλε­λεύ­θε­ρους όσο και από τους αρι­στε­ρούς σοσιαλ­δη­μο­κρά­τες, ο ρόλος των πλού­σιων ελίτ και ο αξιο­πε­ρί­ερ­γος ρόλος των αστι­κών ΜΜΕ.

Ας έρθου­με στο θέμα μας στην δια­χρο­νι­κό­τη­τα του αντι­φα­σι­στι­κού έργου του κομ­μου­νι­στή δημιουρ­γού Πάμπλο Πικάσο,στην Γκου­έρ­νι­κα, ενός αντι­πο­λε­μι­κού πίνα­κα που κατα­γρά­φει την σχέ­ση της ιμπε­ρια­λι­στι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας με το φασι­σμό, σε σύν­θε­τες συν­θή­κες ταξι­κής πάλης ανά­με­σα στην αστι­κή δημο­κρα­τία και ακραί­ες μορ­φές του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος. Έτσι αυτο­μά­τως το σκί­τσο γίνε­ται χρή­σι­μο εργα­λείο, η οποια­δή­πο­τε έμπνευ­ση του σκι­τσο­γρά­φου γίνε­ται εκφρα­στής του πόνου, του θανά­του, του πολέ­μου, της ειρή­νης και της αλλη­λεγ­γύ­ης προς τους πάσχοντες.

Ας κατα­λά­βου­με τι εστί πίκρα, θλί­ψη, δρά­μα χωρίς να ανα­γκα­στού­με να ανοί­ξου­με κάποιο λεξικό…