Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Οι λαϊκές μάζες στα 1821

80 χρό­νια πριν ο ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στις 25/3/1936 είχε ένα μεγά­λο πολυ­σέ­λι­δο αφιέ­ρω­μα στην επα­νά­στα­ση του 1821, την οποία έδε­νε με την τότε πολι­τι­κή συγκυ­ρία, καθώς και τους στό­χους που είχαν καθο­ρι­στεί στο 6ο συνέ­δριο του ΚΚΕ σχε­τι­κά με την επα­να­στα­τι­κή δια­δι­κα­σία στη χώρα μας. Από τα άρθρα αυτά παρου­σιά­ζου­με σήμε­ρα αυτό του Γιάν­νη Ζεύ­γου (Γιάν­νης Ταλα­γά­νης). Να σημειώ­σου­με ότι τότε υπήρ­ξε μέλος της Κ.Ε του ΚΚΕ, υπεύ­θυ­νος της ΚΟΜΕΠ, ενώ είχε σημα­ντι­κή συμ­βο­λή στη δια­μόρ­φω­ση θέσε­ων της 6ης Ολο­μέ­λειας του 1934, σημα­ντι­κής, πρώ­της από­πει­ρας του ΚΚΕ να “ανα­γνώ­σει” συνο­λι­κά την ελλη­νι­κή κοι­νω­νία και να καθο­ρί­σει το χαρα­κτή­ρα της επα­νά­στα­σης. Σημα­ντι­κή ήταν η αρθρο­γρα­φία του πάνω σε θεω­ρη­τι­κά — ιδε­ο­λο­γι­κά και πολι­τι­κά ζητή­μα­τα, που δημο­σιεύ­τη­κε στην ΚΟΜΕΠ και στο “Ριζο­σπά­στη”.
Ολό­κλη­ρο το άρθρο (δια­τη­ρού­με την ορθο­γρα­φία του) –με τίτλο «Οι λαϊ­κές μάζες στα 1821»- έχει ως εξής:
«Η λαϊ­κή εθνι­κο­α­πε­λε­θε­ρω­τι­κή επα­νά­στα­ση του 1821 στά­θη­κε ο πρώ­τος μεγά­λος σταθ­μός στην πάλη του Ελλη­νι­κού λαού για την πρό­ο­δο και την ανύ­ψω­ση του. Κεί­νη η επο­ποι­ία από­δει­ξε τους απέ­ρα­ντους θησαυ­ρούς ζωτι­κό­τη­τας και ηρω­ι­σμού που περι­κλεί­νουν οι λαϊ­κές μάζες  και βρο­ντο­φώ­να­ξε πως οι μάζες με τους αγώ­νες τους δημιουρ­γούν την ιστορία.
Οι πλου­το­κρά­τες πλα­στο­γρα­φώ­ντας την ιστο­ρία διεκ­δι­κούν την ηρω­ι­κή κλη­ρο­νο­μιά του 1821 . Οι εθνο­κά­πη­λοι μιλάν για τα εθνι­κά ιδα­νι­κά , οι τύρ­ρα­νοι και οι στραγ­γα­λι­στές των λαϊ­κών ελευ­θε­ριών ψέλ­νουν το μεγα­λό­πνοο ύμνο της ελευ­θε­ρί­ας που βγή­κε από τα ιερά κόκ­κα­λα του ελλη­νι­κού λαού. Η αστι­κή τάξη παρα­ποιεί την ιστο­ρία για να σκε­πά­σει την ιδε­ο­λο­γι­κή της γύμνια και τη ιστο­ρι­κή της χρε­ω­κο­πία. Ωστό­σο τα ιστο­ρι­κά και αδιά­ψευ­στα γεγο­νό­τα δια­κη­ρύ­χνουν πως η επα­νά­στα­ση του 1821 ήταν έργο των λαϊ­κών μαζών    και ανή­κει πλέ­ρια στον εργα­ζό­με­νο λαό που με επι­κε­φα­λής το προ­λε­τα­ριά­το αγω­νί­ζε­ται να την ολο­κλη­ρώ­σει. Οι λαϊ­κές μάζες, — οι αγρό­τες και ναύ­τες, οι χει­ρο­τέ­χνες , οι μικρέ­μπο­ροι και δια­νο­ού­με­νοι-απο­τέ­λε­σαν τις δυνά­μεις που οργά­νω­σαν βασι­κά και κίνη­σαν την επα­νά­στα­ση και που στην πορεία   της χάρα­ξαν τις λύσεις και σημεί­ω­σαν τους δρό­μους ανά­πτυ­ξης του ελλη­νι­κού λαού.
Λίγα γεγο­νό­τα είνε αρκε­τά να δεί­ξουν πως η δρά­ση των λαϊ­κών μαζών στην επα­να­στα­τι­κή φωτιά του 1821 εξε­δή­λω­σε αυθόρ­μη­τα και εμβυώ­δι­κα τους εσώ­τε­ρους πόθους του εργα­ζό­με­νου έθνους πού­νε πόθοι ιστο­ρι­κοί και ενσαρ­κώ­νο­νται στην επι­τα­χτι­κή ανά­γκη να λυθούν τα δημο­κρα­τι­κά προβλήματα.
Όπως είναι γνω­στό στα 1821 οι εμπο­ρο­κα­ρα­βο­κυ­ραί­οι ήταν πιο δυνα­τοί στο νησί της Ύδρας και οι κοτσα­μπά­ση­δες ήταν πιο δυνα­τοί στην Πελο­πόν­νη­σο. Αυτές λοι­πόν οι εύπο­ρες τάξεις πήραν την πρω­το­βου­λία του αγώ­να ή του­λά­χι­στον  βγή­καν οικειο­θε­λώς στην επα­νά­στα­ση ή τους ανά­γκα­σαν οι μάζες; Να η απά­ντη­ση που δίνει η ιστο­ρία σ’αυτό το ερώτημα:
Ο Κ. Παπα­ρη­γό­που­λος ο ποιο σπου­δαί­ος αστός ιστο­ρι­κός μιλώ­ντας για το ξέσπα­σμα της επα­νά­στα­σης στο Μωρηά και για τους κοτσα­μπά­ση­δες  γρά­φει : «Αυτοί δεν-δηλα­δή οι κοτσα­μπά­ση­δες-ετα­λα­ντεύ­ο­ντο έτι αλά ο Φλέσ­σας κατα­πέι­σας τον Ν. Σολιώ­τη να τολ­μή­ση τας πρώ­τας εν τη επαρ­χία Καλα­βρύ­των εχθρο­πρα­ξί­ας περι­ή­γα­γεν τον Αση­μά­κην Ζαϊ­μην και κατό­πιν όλους τους λοι­πούς εις την ανά­γκιν να ακο­λω­θή­σω­σι το ρεύ­μα». Ο Παπα­φλέ­σλας ήταν ένας από τους πιο ηρω­ϊ­κούς λαϊ­κούς αρχη­γούς και ο Ν. Σολιώ­της ήταν κλέ­φτης , επα­να­στα­τη­μέ­νος αγρό­της και αυτός  στη­ρι­ζό­με­νοι στην αγρο­τι­κή μάζα άρχι­σαν την επα­νά­στα­ση και ανά­γκα­σαν του Ζαϊ­μι­δες και τους λοι­πούς τσι­φλι­κά­δες του Μωρηά να ακολουθήσουν.Το ίδιο πράγ­μα έγι­νε με τους εμπό­ρους. Στην Υδρα οι έμπο­ροι με τους Κου­ντου­ριώ­τη­δες επι­κε­φα­λής δεν ήθλε­αν με κανέ­να τρό­πο να βγουν στην επα­νά­στα­ση. Οι ναύ­τες τους ανάγκασαν.Οι ναύ­τες και ο άλλος λαός της Υδρας μ’ επι­κε­φα­λής τον ισά­ξιο Παπα­φλέσ­σα , ηρω­ι­κό πλοί­αρ­χο Οικο­νό­μου επα­να­στά­τη­σαν, γκρέ­μι­σαν την εξου­σία των εμπό­ρων και κήρυ­ξαν την εθνι­κή επανάσταση.Οι ναύ­τες έκα­ναν διπλή επα­νά­στα­ση. Ενά­ντια στους Τούρ­κους κατα­πιε­στές και ενά­ντια στους συμ­μά­χους τους, τους εμπό­ρους. Η ηρω­ϊ­κή εξέ­γερ­ση των ναυ­τών του 1821 απο­τε­λεί ιστο­ρι­κό προ­άγ­γε­λο , επα­να­στα­τι­κό μήνυ­μα και σύμ­βο­λο για το μεγά­λο ρόλο της εργα­τι­κής τάξης όπως και η προ­δο­τι­κή στά­ση των εμπό­ρων στην ποιό κρί­σι­μη στιγ­μή απο­τελ­λεί πρό­λο­γο της όλης προ­δο­τι­κής ιστο­ρί­ας της τάξης τους.
Σ’ όλη τη χώρα οι λαϊ­κές μάζες πήραν την πρω­το­βου­λία της εξέ­γερ­σης και οι εμπο­ρο­κο­τσα­μπά­ση­δες ανα­γκά­στη­καν να ακο­λου­θή­σουν για­τί διέ­τρε­χαν τον άμε­σο κίν­δυ­νο να τους ξεπα­στρέ­ψει ο επα­να­στα­τη­μέ­νος λαός είτε οι εξα­γριω­μέ­νοι Τούρκοι.
Η επα­να­στα­τι­κή πρω­το­βου­λία των λαϊ­κών μαζών δεν περιο­ρί­στη­κε μόνο να πάρουν τα όπλα και να αρχί­σουν την επα­νά­στα­ση. Ο ηρω­ϊ­σμός και η αυτο­θυ­σία των μαζών συνέ­χι­σαν την επα­να­στα­τι­κή πάλη εφτά ολό­κλη­ρα χρό­νια και στη φωτιά  των αγώ­νων ανα­δεί­χτη­καν ασύ­γκρι­τοι ήρω­ες ως αρχη­γοί του επα­να­στα­τη­μέ­νου λαού σαν τον Αθ. Διά­κο , τον Παπα­φλέσ­σα, τον Κανά­ρη , τον Καραϊ­σκά­κη. Και στα πεδία των μαχών – στο Βαλ­τέ­τσι, στη Γρα­βιά , στο Μεσολόγγι,στη Χίο , στη Σάμο, σε στε­ριά και θάλασ­σα έστη­σαν αθά­να­τα μνη­μεία δόξας. Ποιος ήταν ο ρόλος των εμπο­ρο­κο­τσα­μπά­ση­δων στην επι­κή μονο­μα­χία του έθνους με τον τουρ­κι­κό απο­λυ­ταρ­χι­σμό: Έμπο­ροι και κοτσα­μπά­ση­δες δεν φρό­ντι­ζαν για τίπο­τε άλλο παρά μόνο για ν’ αρπά­ξουν την γη , να ληστεύ­ουν τον λαό με τα νοί­κια , να κλέ­βουν τα δάνεια και να παρα­λύ­ουν τις λαϊ­κές επα­να­στα­τι­κές δυνά­μεις. Ο ίδιος ο αστός ιστο­ρι­κός Κ. Παπα­ρη­γό­που­λος γρά­φει: «Οι μαχη­ταί της επα­να­στά­σε­ων εξε­πλή­ρω­σαν κατά ξηράν και κατά θάλασ­σαν το καθή­κον αυτών επα­ξί­ως του επι­διω­χθέ­ντως μεγά­λου σκο­πού. Είνε δε τού­του ένε­κα μάλ­λον αξιά­γα­στοι, όσον δι’ όλου του αγώ­νος ουδέ­πο­τε εκτη­σά­με­θεα κυβέρ­νη­σιν πράγ­μα­τι χει­ρα­γω­γή­σα­σα τα κοι­νά του έθνους συμ­φέ­ρο­ντα και τελε­σφό­ρως προ­νο­ή­σα­σαν οργα­νι­σμού και συντη­ρή­σε­ως των στρα­τιω­τι­κών του έθνους  δυνά­με­ων». Ο αστός ιστο­ρι­κός ομο­λο­γεί πως οι λαϊ­κές μάζες, οι μαχη­τές της επα­νά­στα­σης εξε­πλή­ρω­σαν με θαυ­μα­στό τρό­πο το επα­να­στα­τι­κό εθνι­κό  τους καθή­κον ενώ οι εμπο­ρευ­μα­το­το­κο­τσα­μπά­ση­δες στά­θη­καν ανί­κα­νες να οργα­νώ­σουν και να συντη­ρή­σουν τις επα­να­στα­τι­κές δυνάμεις. 
Η επα­να­στα­τι­κή δημιουρ­γι­κό­τη­τα των λαϊ­κών μαζών απλώ­θη­κε σ’ όλα τα επί­πε­δα και έθι­ξε στο σύνο­λο τους τα δημο­κρα­τι­κά προ­βλή­μα­τα που εκδη­λώ­θη­καν στην πορεία της επα­νά­στα­σης. Απ’ αυτήν την άπο­ψη οι λαϊ­κές μάζες επα­νε­λει­μέ­να βρέ­θη­καν  αντι­μέ­τω­πες με τους εμπο­ρευ­μα­το­το­κο­τσα­μπά­ση­δες και έτει­ναν να βαθύ­νουν και να ευρύ­νουν την επανάσταση.
Ανα­φέ­ρα­με την εξέ­γερ­ση των ναυ­τών ενά­ντια στους εμπό­ρους που επα­να­λή­φτη­κε πολ­λές φορές στη διάρ­κεια της επα­νά­στα­σης. Στα Βέβρ­βαι­να οι ένο­πλες αγρο­τι­κές μάζες τον Ιού­νη του 1821 εξε­γέρ­θη­καν , σήω­σαν τα όπλα ενά­ντια στους τουρ­κο­κο­τσα­μπά­ση­δες όπως τους απο­κα­λού­σαν και ζήτη­σαν να τους ξεπα­στρέ­ψουν. Οι χει­ρο­τέ­χνες της Τρί­πο­λης είχαν κι’ αυτοί την εξέ­γερ­ση τους ενά­ντια στην αντί­δρα­ση των φεου­δαρ­χι­κών στοι­χεί­ων. Στις εργα­σί­ες των εθνο­συ­νε­λεύ­σε­ων οι λαϊ­κές μάζες επα­νει­λημ­μέ­να εξά­σκη­σαν άμε­ση πίε­ση για να μην αρπά­ξουν τη γη οι κοτσα­μπά­ση­δες . Μαζί με τους δημο­κρα­τι­κούς δια­νο­ού­με­νους επέ­βα­λαν την επέ­χτα­ση των δημο­κρα­τι­κών δικαιω­μά­των και των λαϊ­κών ελευ­θε­ριών στα συντάγ­μα­τα που ψηφί­στη­καν από τις εθνοσυνελεύσεις. 
Ακό­μα είνε χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι εκδη­λώ­θη­καν κινή­μα­τα με «κομ­μου­νι­στι­κό» χαρα­κτή­ρα όπως έγι­νε στο νησί Άνδρο με τον Δημ. Μπα­λή. Ο χωρι­κός Δημ. Μπα­λής απηύ­θυ­νε προ­κή­ρυ­ξη στο λαό «περιέ­χου­σαν ιδέ­ας όχι απλώς σοσια­λι­στι­κάς, αλλά αυτό τού­το κομ­μου­νι­στι­κάς εν’ επο­χήν καθ’ ην ο κομ­μου­νι­σμός και ως λέξις και ως ιδέα ήτο τελεί­ως άγνω­στος παρ’ ημίν..’εγραφε ότι η νήσος Ανδρος είνε ποί­η­μα του Θεού καθώς και όλος ο κόσμος και ότι οι προ­πά­το­ρες των αρχό­ντων, ελθό­ντες εις την νήσον , εξου­σί­α­σαν δια της βίας την καλ­λιέρ­γειας γης αύτης χωρίς να έχω­σι προς τού­το κανέν δικαί­ω­μα περισ­σό­τε­ρον από τους άλλους». Και ο Μπα­λής αφού συγκέ­ντρω­σε περισ­σό­τε­ρους από τρια­κό­σιους χωρι­κούς    «άπα­ντας κυρη­χθέ­ντας οπα­δού του» έκα­νε συνέ­λευ­ση  του λαού , έκα­ψε τους αρχο­ντι­κούς πύρ­γους  και θα έσφα­ζε και τους άρχο­ντες και θα μοί­ρα­ζε τη στους αγρό­τες  αν δεν προ­λά­βαι­νε ένα πολε­μι­κό καράβι .
Ο επα­να­στη­μέ­νος λαός έβα­νε την πλει­βια­κή του σφρα­γί­δα των επα­να­στα­τι­κών λύσε­ων σ’ όλα τα προ­βλή­μα­τα της πάλης. Από τους κόλ­πους της λαϊ­κής μάζας ανα­δεί­χτη­καν ήρω­ες στρα­τη­γοί και ναυ­μά­χοι και στην πορεία της πάλης έτει­νε να δια­μορ­φω­θεί αυθόρ­μη­τα το αρι­στε­ρό δημο­κρα­τι­κό λαϊ­κό μέτωπο.
Η επα­νά­στα­ση του 1821 από­δει­ξε τις τρο­με­ρές δημιουρ­γι­κές ικα­νό­τη­τες που περι­κλεί­ουν οι λαϊ­κές μάζες άμα βρουν τη δυνα­τό­τη­τα να τις εκδη­λώ­σουν και να τις ανα­πτύ­ξουν. Οι ιστο­ρι­κές συν­θή­κες και η συντη­ρη­τι­κή φύση των εμπο­ρο­τσι­φλι­κά­δων δεν επέ­τρε­ψαν να ολο­κλη­ρω­θεί στα 1821 το έργο της επανάστασης. 
Η τάξη των αστο­τσι­φλι­κά­δων μέχρι σήμε­ρα εμπό­δι­σε τη λύση των δημο­κρα­τι­κών προ­βλη­μά­των , πνί­γει τις ικα­νό­τη­τες του Ελλη­νι­κού λαού, δεν αφή­νει να ανα­πτυ­χθούν σε πλού­σια και εκπο­λι­τι­στι­κή δημιουργία.
Στη σημε­ρι­νή περί­ο­δο στα βάθη της συνεί­δη­σης των λαϊ­κών μαζών ωρι­μά­ζει και­νούρ­γιο 1821 σε ασύ­γκρι­τα πιο τρα­νές δια­στά­σεις. Το προ­λε­τα­ριά­το που οι ναύ­τες της Ύδρας προ­α­νήγ­γειλ­λαν τον ιστο­ρι­κό του προ­ο­ρι­σμό, συγκε­ντρώ­νει γύρω του το Παλ­λαϊ­κό Μέτω­πο για τη λαο­κρα­τι­κή επα­να­στα­τι­κή ολο­κλή­ρω­ση του 1821. 
Γ. Ζεύ­γος»
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο