Ο Παναγιώτης Παπαπαναγιώτου (1978) αποτελεί μια από τις πιο ενδιαφέρουσες ποιητικές φωνές της νέας γενιάς. Η πρώτη του ποιητική συλλογή “Σαπράνθρωποι” (2012) που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Ρέω, εμφανίστηκε σαν ατομική αυτοέκδοση και αυτοέκφραση της προσωπικής οργής και αηδίας, που ένιωσε και νιώθει ο ποιητής, αλλά και της χαμένης αγάπης και απώλειας, που νιώθει σαν άνθρωπος και δημιουργός μέσα σε μια κοινωνία που όπως θα έλεγε ένας παλιός φιλόσοφος: «Πίνει από κρανία σφαγμένων ανθρώπων».
Τα ποιήματα αυτής της συλλογής αλλά και γενικότερα η ποίηση του Παναγιώτη Παπαπαναγιώτου, κινούνται γύρω από ένα κοινωνικό, πολιτικό πλαίσιο αλλά είναι και βαθύτατα ερωτικά. Δεν καταγγέλουν απλά, αγωνίζονται για μια άλλη κοινωνία. Υψώνουν φωνή μέχρι τον ουρανό. Ερωτεύονται και αγαπούν. Αγαπούν το σώμα κι έρχονται σε γόνιμη αντιπαράθεση με την επίσημη ιδεολογία, με την καταπίεση και τον ιμπεριαλισμό. Κι η γλώσσα του ποιητή που είναι κοφτή, λυρική, περιγραφική, σατυρική, ειρωνική, χωρίς περιττά στολίδια κι αγνή στις προθέσεις της, αποδίδει με τον καλύτερο τρόπο αυτά που θέλει να μοιραστεί μαζί μας ο δημιουργός. Πλούσια σε εικόνες, περιγραφική και βαθειά συναισθηματική. Το βασικότερο όλων είναι ότι ο ποιητής δεν παραμένει ένας απλός θεατής των εξελίξεων αλλά συμμετέχει ενεργά στην ταξική πάλη και συγκεκριμένα μέσα από τον χώρο της αντικαπιταλιστικής αριστεράς.
Όπως υποστηρίζει ο ίδιος, είναι ένας «ποιητής της παρακμής», κι αυτό γιατί περιγράφει μια παρηκμασμένη κοινωνία, σχεδόν νεκρή. Γράφει χαρακτηριστικά ότι «Μια μπαλάντα της παρακμής θα σας πω εγώ / ο ποιητής της παρακμασμένης εποχής» κι αυτό μπορούμε να πούμε ότι αποτελεί μια από τις κεντρικές ιδέες της ποιητικής συλλογής “Σαπράνθρωποι”. Από την πλευρά μου θα έλεγα πως είναι ένας ποιητής, ικανός να αφήσει ισχυρό το στίγμα του στην λογοτεχνία μας.
Αλλά δεν είναι μόνο ο συγκεκριμένος ποιητής. Είναι μια ολόκληρη γενιά, είναι μια ολόκληρη τάξη που αγωνίζεται για να αλλάξει τη ζωή της. Σε αυτή την πορεία οι κοινωνικοί αγώνες και η καλλιτεχνική δημιουργία είναι αχώριστοι σύμμαχοι. Αυτή η κίνηση της εργατικής τάξης απεικονίζεται με αδρές γραμμές στην ποίηση του Παναγιώτη Παπαπαναγιώτου που αξίζει να ανακαλύψουμε.
Ειρηναίος Μαράκης
Μαύρα μικρά μάτια
Περπατάω στους Καλογήρους,
με μαύρα γυαλιά να καλύπτουν τις αποφάσεις μου.
Με προκηρύξεις στην τσάντα μου,
κάτω από το βλέμμα των μπάτσων,
να διαδίδω σκέψεις, συνθήματα, πράξεις,
ιδέες, ιστορία, σύμβολα.
Περπατάω στους Καλογήρους
και περπατάς και εσύ μαζί μου,
τρέχω, τρέχεις και εσύ μαζί μου,
και μου λες με εκείνα τα μαύρα μικρά μάτια:
«Πότε φτάνουμε στην πορεία;
Πότε μπαίνουμε στο μετρό;
Πότε θα γίνει εκδήλωση;»
Περπατάω στους Καλογήρους,
με μαύρα γυαλιά να κοιτάζουν τα μαύρα μάτια σου,
με προκηρύξεις στην τσάντα,
διαδίδω σκέψεις, συνθήματα, πράξεις,
ιδέες, ιστορία, σύμβολα.
Να μου λες «σ’ αγαπώ»
και να σου λέω:
«Θα τη βγάλουμε και σήμερα καθαρή».
Γρηγορόπουλος όπως Καλτεζάς
Σκισμένες αφίσες στην πλατεία,
λάστιχα σκασμένα στο δρόμο,
κάδοι σκουπιδιών καμένοι.
Ζεστό αίμα κυλάει στο δρόμο,
ένα παιδί νεκρό.
Το κράτος θριαμβεύει στα πτώματα,
στους νεκρούς μετανάστες, στη γριά,
στο μαγαζάτορα που φοβάται.
Το κράτος θριαμβεύει στα πτώματα,
ο Αλέξης νεκρός.
Ένα οδόφραγμα στην Πανεπιστημίου,
ΜΑΤ τρέχουν στην Κουμουνδούρου,
η διαδήλωση φουντώνει.
Ο Αλέξης έπεσε νεκρός αλλά είναι ζωντανός.
Ζεστό αίμα κυλάει στο δρόμο,
όπως στην Πέτρου Ράλλη.
Το κράτος θριαμβεύει στα πτώματα
αλλά όχι στους νεκρούς.
Ήταν 1985, είναι 2008.
Λεγόταν Μιχάλης Καλτεζάς,
λέγεται Αλέξης Γρηγορόπουλος.
Τάξη επικρατεί στο Βερολίνο της Αθήνας!
Τάξη επικρατεί πάνω στα πτώματα δύο παιδιών.
Εμείς δεν ξεχάσαμε ποτέ!
Σύντροφε πιάσε το χέρι μου να κάνουμε αλυσίδα!
Το κορμί σου είναι αγάπη
Το κορμί σου είναι αγάπη, αγάπη μου
το στήθος σου είναι λουλούδια, λουλούδι μου
ο ήλιος σου κάτω από την Ακρόπολη φωτίζει μάρμαρα
και αντανακλά χρώματα στο μελαχρινό σου κορμί,
που λικνίζεται στην αγκαλιά μου
και βγάζει ακτίνες φολκλόρ μουσικής.
Το κορμί σου είναι αγάπη, αγάπη μου
τα μαλλιά σου είναι μαύρο στεφάνι
σε βυζαντινή αγιογραφία
κι εγώ από τα χείλη σου πίνω άγιο νερό ηδονής.
Το κορμί σου είναι αγάπη
που βγάζει ήχους μεταλλικής συμφωνίας
και σπέρματα διαλεκτικών συνθέσεων
με το άπειρο των πραγμάτων.
Το κορμί σου είναι αγάπη, αγάπη μου,
όπου ο χυμός των χυμών σου
από το γυμνό σου κορμί,
φυτρώνει αιωνόβιους πλάτανους
σε αγροτικές κολεκτίβες ερωτικής αναρχίας
και κάνει βομβιστικές επιθέσεις
στην γεροντική άνοια του καπιταλισμού.
Το στήθος και το κορμί σου στον γυμνό ήλιο,
είναι ελεγεία σε διονυσιακή μυσταγωγία.
Όπου τρελαίνει Μαινάδες σε ερωτική έκσταση,
για να κρεμαστούν βλαστοί ελευθερίας στον έρωτα,
και να υψωθούν ναοί ερωτικής αφθονίας,
σε θαλασσοδαρμένους βράχους.
Το κορμί σου είναι αγάπη, αγάπη μου,
που κυοφορεί εξεργέσεις και επαναστάσεις
και διονυσιακές λατρείες του έρωτα.
Το κορμί σου αγάπη.
Το δέντρο της ελευθερίας
Εύχομαι κάποτε, το δέντρο της ελευθερίας,
να γίνει τόσο δυνατό και τόσο μεγάλο,
που κανένα κελί να μην μπορεί να το κλείσει
και καμιά φυλακή να το περιορίσει.
Εύχομαι το δέντρο της ελευθερίας,
να το ποτίσεις εσύ ο ίδιος,
με το νερό της αξιοπρέπειας και της υπερηφάνειας.
Εύχομαι το δέντρο της ελευθερίας να είσαι εσύ!
Για τον Καββαδία*
Σ’ αυτή τη βάρδια
κάνει πούσι μεγάλο,
όπως το καράβι περνάει τα στενά
για τη Μαύρη Θάλασσα
και την Οδησσό.
Ο διαβήτης χαράζει την πορεία στον χάρτη
και η πυξίδα δείχνει σταθερή πορεία.
Οι μηχανές είναι στο φουλ
και οι μούτσοι στις θέσεις τους
να ετοιμάζουν το τραπέζι για βραδινό
και να σφουγγαρίζουν το πλοίο.
Σ’ αυτή τη βάρδια που κάνει πολύ πούσι
και οι γλάροι κοιμούνται στις ακτές,
το καράβι περνάει τα στενά
για τη Μαύρη Θάλασσα.
Ξενυχτισμένοι να φορτώσουμε στάρι.
Ξενυχτισμένοι να θεωρήσουμε το διαβατήριο στο λιμάνι.
Ξενυχτισμένοι να νιώσουμε το άρωμα
από το κορμί μιας γυναίκας.
Το διαβατήριο θεωρήται στο λιμάνι:
Όνομα: Νίκος Καββαδίας.
Επάγγελμα-ειδικότητα: Ασυρματιστής-ποιητής.
Το εν λόγω διαβατήριο θεωρήθηκε μαζί
με σίδερα και παλιά όνειρα,
που πάνε για σκραπ στα διυληστήρια.
*δεν συμπεριλαμβάνεται στη συλλογή “Σαπράνθρωποι”
