Στη μνήμη ενός απόφοιτου των «πέτρινων πανεπιστημίων»

Γρά­φει ο Ηρα­κλής Κακα­βά­νης //

Στις 29 Απρί­λη έφυ­γε από τη ζωή ο αντι­στα­σια­κός – συγ­γρα­φέ­ας Δημή­τρης Κανελ­λό­που­λος. Τιμώ­ντας τη μνή­μη του δημο­σιεύω σήμε­ρα τον επι­κή­δειο με τον οποίο τον «απο­χαι­ρε­τί­σα­με». ενας από τους άγνω­στους – αφα­νείς συγ­γρα­φείς και επιστήμονες.

***

Απο­χαι­ρε­τού­με σήμε­ρα τον Δημή­τρη Κανελ­λό­που­λο, έναν αγω­νι­στή της Αντί­στα­σης, με πλού­σιο λογο­τε­χνι­κό και επι­στη­μο­νι­κό έργο που υπό άλλες προ­ϋ­πο­θέ­σεις θα είχε απο­τέ­λε­σμα την ακα­δη­μαϊ­κή του αναγνώριση.
Ο Δημή­τρης Κανελ­λό­που­λος από τα μαθη­τι­κά του χρό­νια είχε μερά­κι με τη γλώσ­σα. Τη μελε­τού­σε και εξα­κο­λου­θού­σε να τη μελε­τά και στα φοι­τη­τι­κά του χρό­νια. Τότε που συνερ­γα­ζό­ταν με διά­φο­ρα σατι­ρι­κά περιο­δι­κά της Αθή­νας. Ούτε ο ίδιος όμως μπο­ρού­σε να φαντα­στεί ότι οι «τοτι­νοί του προ­σα­να­το­λι­σμοί και ο εφη­συ­χα­σμός από ένα υπαρ­κτό κιό­λας υπαλ­λη­λί­κι θα άφη­ναν περι­θώ­ρια για μια τόσο επί­μο­χθη» και απαι­τη­τι­κή δου­λειά που απαι­τού­νταν για το «Γλώσ­σα λόγος γρα­φή – Το τρί­πτυ­χο της ανθρώ­πι­νης δόξας». Ένα έργο εκλαϊ­κευ­τι­κό του αιώ­νια ερευ­νό­με­νου θέμα­τος της ανά­πτυ­ξης της γλώσ­σας. Κάνει ένα ταξί­δι στην πορεία του εξαν­θρω­πι­σμού του πιθή­κου. Ένα ταξί­δι αλλιώ­τι­κο απ’ τ’ άλλα, γυρί­ζο­ντας προς τα πίσω εκα­τομ­μύ­ρια χρό­νια, ολόι­σα στις ρίζες και στις πηγές μας, εκεί που σφυ­ρη­λα­τή­θη­καν ο εναν­θρω­πι­σμός και η ανθρώ­πι­νη νόηση.
Είναι ένα έργο όπου η υλι­στι­κή δια­λε­κτι­κή βρί­σκει την πρα­κτι­κή της εφαρ­μο­γή. Είναι έργο όπου εκτός από την επι­στη­μο­νι­κή γνώ­ση και δια­λε­κτι­κή σκέ­ψη ενός «ερα­σι­τέ­χνη γλωσ­σο­λό­γου», από­φοι­του των «Πέτρι­νων Πανε­πι­στη­μί­ων», απο­κα­λύ­πτε­ται και η γνώ­ση της τέχνης της γρα­φής. Γρά­φει με κέφι, χιού­μορ, ειρω­νεία και σπαρ­τα­ρι­στές ατά­κες. Με παρα­δείγ­μα­τα παρ­μέ­να από την καθη­με­ρι­νή ζωή των ανθρώ­πων του μόχθου. Χαρα­κτη­ρι­στι­κά τόσο ξένα με τον εργα­στη­ρια­κό, ψυχρό και απρό­σω­πο επι­στη­μο­νι­κό λόγο. Μα ταυ­τό­χρο­να τόσο ανα­γκαία όλα τους για την εκλα­ΐ­κευ­ση ενός τόσο σύν­θε­του θέματος.
Άλλω­στε το λογο­τε­χνι­κό του ταλέ­ντο και η σατι­ρι­κή του φλέ­βα δημιούρ­γη­σαν ένα πλού­σιο λογο­τε­χνι­κό έργο.
Ο ίδιος αφιε­ρώ­νει το έργο του «στην Εθνι­κή Αντί­στα­ση που του εξα­σφά­λι­σε δωρε­άν τρο­φο­κα­τοι­κία και πολύ χρό­νο για μελέ­τη και περι­συλ­λο­γή». Δεκα­τέσ­σε­ρα χρό­νια το αντί­τι­μο που πλή­ρω­σε για τους αγώ­νες του για λαο­κρα­τία και κοι­νω­νι­κή δικαιο­σύ­νη. Δεκα­τέσ­σε­ρα χρό­νια που τα αξιο­ποί­η­σε για να πλου­τί­σει τις γνώ­σεις του. Με αφορ­μή το καθή­κον που ανέ­λα­βε να βοη­θή­σει τη γλωσ­σι­κή επι­μόρ­φω­ση «κάποιων συγ­χω­ρια­νών του που είχα­νε δεν είχα­νε ξεμπλέ­ξει με το δημο­τι­κό του χωριού τους. «Χωρίς υπερ­βο­λή, έστω και ακα­τέρ­γα­στες ακό­μα, είναι σε αυτή τη συνερ­γα­σία που κατα­γρά­φη­καν αρχι­κά, όλες σχε­δόν οι από­ψεις που περιέ­χο­νται σ’ αυτό το βιβλίο».
Οι φυλα­κές και τα ξερο­νή­σια ήταν σχο­λείο και πανε­πι­στή­μιο ουσια­στι­κό. Πάρα πολ­λοί μάθαν Γράμ­μα­τα, κάτι που δεν έκα­νε το επί­ση­μο σχο­λείο. Πολ­λοί πλού­τι­σαν τις γνώ­σεις τους σε όλα εκεί­να τα ζητή­μα­τα που αφο­ρού­σαν το λαό, όχι για ατο­μι­κό όφε­λος, αλλά για το κοι­νω­νι­κό σύνο­λο. Μελέ­τη­σαν ό,τι είχε σχέ­ση με το λαό, έχο­ντας κατά νου πώς θα βοη­θή­σουν καλύ­τε­ρα το λαό, μα προ­πα­ντός ότι η γνώ­ση είναι απα­ραί­τη­τη για εκεί­νον που θέλει να συμ­με­τά­σχει με τον αγώ­να του στην αλλα­γή του κόσμου της εκμε­τάλ­λευ­σης και της αδι­κί­ας και να οικο­δο­μή­σει έναν ανώ­τε­ρο κοι­νω­νι­κό σχη­μα­τι­σμό, το σοσια­λι­σμό. Ενας από αυτούς ήταν και ο δάσκα­λος της φυλα­κής Δημή­τρης Κανελλόπουλος.
Μ’ αυτήν την έννοια, το έργο του Δημή­τρη Κανελ­λό­που­λου, πέρα από την επι­στη­μο­νι­κή και λογο­τε­χνι­κή της αξία, περιέ­χει πολ­λά δια­παι­δα­γω­γη­τι­κά στοι­χεία για εμάς τους νεό­τε­ρους. Για την ανά­γκη να μορ­φω­θού­με για να προ­σφέ­ρου­με στο λαό μας και να γνω­ρί­ζου­με τους νόμους της κοι­νω­νι­κής εξέ­λι­ξης για να μπο­ρέ­σου­με να αλλά­ξου­με την κοινωνία.
Για τον Δημή­τρη Κανελ­λό­που­λο η Αντί­στα­ση αντι­προ­σω­πεύ­ει μέσα στον κοι­νω­νι­κό μας βίο μιαν αδιά­κο­πη και δια­χρο­νι­κή παρου­σία, όπως δια­χρο­νι­κά είναι τα ορά­μα­τά της Εθνι­κής Αντί­στα­σης για λαο­κρα­τία και κοι­νω­νι­κή δικαιοσύνη.
Η Αντί­στα­ση και η ανυ­πα­κοή ως στά­ση ζωής είναι ιδιαί­τε­ρα ανα­γκαία σήμε­ρα που η βαρ­βα­ρό­τη­τα της νέας τάξης του ιμπε­ρια­λι­σμού επι­διώ­κει να ισο­πε­δώ­σει αξί­ες και τα συλ­λο­γι­κά συμ­φέ­ρο­ντα των λαών. Σήμε­ρα που οι εκφρα­στές της βαρ­βα­ρό­τη­τας θέλουν να θολώ­σουν τη σκέ­ψη του ανθρώ­που. Να κάνουν το μαύ­ρο άσπρο. Να σπι­λώ­σουν το όρα­μα για μια άλλη κοι­νω­νία που θα έχει στο κέντρο της προ­σο­χής της τον άνθρω­πο και τις ανά­γκες του.
Ο βημα­τι­σμός ο δικό σου σύντρο­φε Δημή­τρη έχει πολ­λά να μας διδά­ξει. Την αξιο­πρέ­πεια και την αντί­στα­ση στην υπο­τα­γή και τη βαρ­βα­ρό­τη­τα. Τον αγώ­να για τη διεκ­δί­κη­ση όλων όσων μας στε­ρούν και μας αφαι­ρούν. Τον επί­μο­νο αγώ­να για την υλο­ποί­η­ση του ορά­μα­τος για μια άλλη κοι­νω­νία, την κοι­νω­νία του ανθρώπου.
Καλό ταξί­δι σύντρο­φε Δημήτρη.

***

Βιο­γρα­φι­κό του Δημή­τρη Κανελ­λό­που­λου μπο­ρεί­τε να δια­βά­σε­τε ΕΔΩ