Γράφει ο Βασίλης Κρίτσας //
…θα σου αγοράσω ένα βιβλίο. Που δεν κάνει κάποιο ιδιαίτερο θόρυβο, σαν το κοκοράκι και τα άλλα ζωντανά, και απαιτεί συνήθως ησυχία, για να το διαβάσεις. Αλλά είναι σε πολύ καλή τιμή ‑παζάρι γαρ- και κατά κανόνα σε κάνει πολύ πιο πλούσιο από άλλα δώρα και προϊόντα που βρίσκεις στις εκπτώσεις, αυτές τις μέρες.
Ο μέσος νεοέλληνας καταναλώνει πολύ, αλλά διαβάζει ελάχιστα. Αν και είναι σχετική η σημασία των ρημάτων στις μέρες μας, πόσο καταναλώνει δηλ κανείς μες στην κρίση και τι ακριβώς διαβάζει, όταν δυσκολεύεται να παραμείνει συγκεντρωμένος σε κάθε κείμενο που ξεπερνά το μέγεθος ενός διαδικτυακού τιτιβίσματος. Το πουλάκι τσίου-τσίου…
Παρόλα αυτά, ο συνωστισμός κι οι ουρές στο παζάρι (που μετακόμισε εδώ και λίγα χρόνια στην πλατεία Εθνικής Αντιστάσεως ή Κοτζιά, όπως την ξέρουν οι περισσότεροι), είναι σχεδόν πάντα μεγάλες. Κι αυτό δεν οφείλεται απλά στον καταναλωτισμό που επεκτείνεται και στο χώρο του βιβλίου, ή στη μανία να αγοράζουμε κάτι χωρίς να είναι και σίγουρο πως θα το διαβάσουμε τελικά. Αλλά ακριβώς στο ότι το στερεότυπο του νεοέλληνα δεν αφορά τους πάντες και σίγουρα όχι τόσο πολλούς, όσο πιστεύεται. Και στο ότι οι μη τυπικοί νεοέλληνες διψάνε για φτηνά καλά βιβλία. Κι αν το “καλός” έχει κι ένα στοιχείο υποκειμενικότητας, ανάλογα με τα γούστα και τις προτιμήσεις του καθενός, το φτηνό βιβλίο είναι αντικειμενικά είδος που σπανίζει ανεξήγητα από την αγορά.
Πολλοί βέβαια θεωρούν ‑κι έχουν δίκιο- ως αποτρεπτικό παράγοντα το μεγάλο βαθμό επανάληψης των τίτλων από χρόνο σε χρόνο, και πως πέφτουν συνέχεια στα ίδια και τα ίδια ‑χώρια ο κίνδυνος να αγοράσεις ξανά κάτι, που δεν ήσουν αν το είχες ή όχι. Πάντα υπάρχει όμως κάτι “καινούριο” να ανακαλύψεις, που δεν το είχες ξετρυπώσει στις προηγούμενες επισκέψεις σου ή είχες τσιγκουνευτεί να το πάρεις, ή απλά δεν είχε τραβήξει την προσοχή σου μέχρι τώρα.
Για παράδειγμα, μπορείς να βρεις την “Ξεχερσωμένη Γη” του Σολόχοφ, ίσως το πιο αξιόλογο λογοτεχνικό έργο για την εποχή της κολεκτιβοποίησης, ΚΟΜΕΠ από την εποχή της Αντίστασης και των Δεκεμβριανών, το (άκρως επίκαιρο αυτές τις μέρες) αγροτικό επίκαιρο του Γιάνη Κορδάτου (με ένα νι και αυτός, αλλά καμία σχέση με το… συνονόματο), την κλασική λογοτεχνία του Ζαχαρόπουλου, πολλά παιδικά βιβλία, ακόμα κι ένα βιβλίο του Σταύρου Θεοδωράκη, που δεν παρουσιάζει κανένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον, μέχρι να παρατηρήσεις πως είχε κυκλοφορήσει προφητικά από τις εκδόσεις “Ποταμός”! Και πάρα πολλά άλλα, ό,τι μπορεί να φανταστεί κανείς, και δεν μπορεί να χωρέσει σε μια μικρή παράγραφο ή κι ένα ολόκληρο κείμενο.
Σε κάθε περίπτωση, μια δοκιμή θα σας πείσει. Σπεύσατε λοιπόν, μέχρι την Κυριακή που ρίχνει αυλαία το φετινό παζάρι (κι ας καρτερούμε ένα άλλο).
