Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

6/1/1919: Η πρώτη δημόσια εμφάνιση του ΣΕΚΕ (μετέπειτα ΚΚΕ)

Επι­μέ­λεια Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

1919 6 Γενά­ρη. Στο θέα­τρο «Διο­νύ­σια» της Αθή­νας, το Σοσια­λι­στι­κό Εργα­τι­κό Κόμ­μα Ελλά­δας (μετέ­πει­τα ΚΚΕ) πραγ­μα­το­ποιεί την πρώ­τη του δημό­σια συγκέ­ντρω­ση, μετά το ιδρυ­τι­κό του συνέ­δριο  (17–23) του Νοέμ­βρη 1918.

Στον «Ριζο­σπά­στη» της επο­χής (7/1/1919)- τότε «Εφη­με­ρίς Δημο­κρα­τι­κών Αρχών- δια­βά­ζου­με σε πρω­το­σέ­λι­δο ρεπορ­τάζ με τίτλο:«ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΟΡΤΗ. Η ΧΘΕΣΙΝΗ ΑΠΟΘΕΩΣΙΣ. Ο ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ

seke1 Πιο συγκε­κρι­μέ­να ανα­φέ­ρει: «Με μεγά­λην επι­τυ­χί­αν εωρ­τά­σθη χθες το από­γευ­μα εις τα ”Διο­νύ­σια” η πανη­γυ­ρι­κή εμφά­νι­σις του Σοσια­λι­στι­κού Εργα­τι­κού Κόμ­μα­τος της Ελλά­δος. Το θέα­τρον είχε καταλ­λή­λως  δια­κο­σμη­θή με εικό­νας του Μαρξ, του Ζωρές και του Λήμπνεχτ και εις την είσο­δον είχεν αναρ­τη­θή και εκυ­μά­τι­ζε μεγα­λο­πρε­πής μία κατα­κόκ­κι­νη σημαία.

 Από ενω­ρίς ήρχι­σεν αθρόα η προ­σέ­λευ­σις του κόσμου. Οι εργά­ται, οι άνθρω­ποι του λαού, προ­σήρ­χο­ντο κατά κύμα­τα προς την πλα­τεί­αν του Συντάγ­μα­τος πολύ προ της ωρι­σμέ­νης ώρας.  Εις την είσο­δον δεσποι­νί­δες της σοσια­λι­στι­κής οργα­νώ­σε­ως διε­κό­σμουν τα στή­θη των παρι­στα­μέ­νων με μικρά κομ­ψά κόκ­κι­να σήματα.

Εις τας 3 1/2 μ.μ ολό­κλη­ρο­ςη πλα­τεία και τα θεω­ρεία των»Διονυσίων»έβριθον πυκνο­τά­του ακροατηρίου.

Την4ην ακρι­βώς ήρχι­σεν η εορ­τή. Υπό τα πατα­γώ­δη χει­ρο­κρο­τή­μα­τα του παρι­στα­μέ­νου πλή­θους και τας ατε­λευ­τή­τους ζητω­κραυ­γάς και επευ­φη­μί­ας ο όμι­λος νεο­λαί­ας του Σοσια­λι­στι­κού Τμή­μα­τος Αθη­νών ετρα­γού­δη­σε τον Διε­θνή Σοσια­λι­στι­κόν Υμνον.

Με την άρσιν της αυλαί­ας το πολυ­πλη­θέ­στα­τον ακρο­α­τή­ριον ευρέ­θη ενώ­πιον μιας θαυ­μα­σί­ας σκη­νο­θε­σί­ας. Την προ­ε­δρι­κήν έδραν της εορ­τής κατεί­χεν ο κ. Παπα­νι­κο­λά­ου πρό­ε­δρος των ηλε­κτρο­τε­χνι­τών, τιμής ένε­κεν προς το σωμα­τεί­ον του, το οποί­ον ολό­κλη­ρον προ­σε­χώ­ρη­σεν επι­σή­μως εις τον σοσιαλισμόν.

Το βήμα κατα­λαμ­βά­νει πρώ­τος ο γεν. γρα­μα­τεύς της Κεντρι­κής Επι­τρο­πής κ.Ν. Δημη­τρά­τος και εξη­γεί δι’ ωραί­ον λόγον τον σκο­πόν του Σοσια­λι­στι­κού Εργα­τι­κού Κόμ­μα­τος της Ελλά­δος, του εκπρο­σω­πού­ντος την πολι­τι­κή οργά­νω­σιν του εργα­τι­κού στοι­χεί­ου, εκ παραλ­λή­λου προς την επαγ­γελ­μα­τι­κήν του τοιαύτην.

Ακο­λού­θως ο λόγος δίδε­ται εις τον δημο­σιο­γρά­φον κ. Κ. Καρα­μού­ζην όστις από μέρους της επι­στη­μο­νι­κής Σχο­λής προς μελέ­την και διά­δο­σιν των αρχών του Σοσια­λι­σμού, ομι­λεί περί της θέσε­ως των δια­νο­ου­μέ­νων εις το εξαν­θρω­πι­στι­κό κίνη­μα και δίδει εξη­γή­σεις τινάς εξ’ αφορ­μής των τελευ­ταί­ως σημαιω­θει­σών κατα­διώ­ξε­ων, χειροκροτούμενος.

Ομι­λούν κατό­πιν οι εργά­ται κ.κ. Κόκ­κι­νος, σύμ­βου­λος του σωμα­τεί­ου ηλε­κτρο­τε­χνι­τών, Θωμάς των τρο­χιο­δρο­μι­κών και Αλε­ξί­ου του Συν­δι­κά­του «Πρό­ο­δος» Λει­βα­δειάς, όλοι με πολ­λήν σαφή­νειαν, ανα­πτύ­ξα­ντες το πρό­γραμ­μα του Σοσιαλισμού.

Η εμφά­νι­σις του κ. Μπε­να­ρό­για προ­κά­λε­σεν αλη­θι­νήν φρε­νί­τι­δα ενθου­σια­σμού. Ο κ. Μπε­να­ρό­γιας ωμί­λη­σεν δια μακρών με θαυ­μα­στήν επι­τυ­χί­αν περί  της απο­στο­λής της εργα­τι­κής τάξε­ως και του πολι­τι­κού κόμ­μα­τος, προς απο­φυ­γήν της εκμε­ταλ­λεύ­σε­ως του λαού από της αστι­κής πολιτικής.

Εις ένα διάλ­λει­μα η νεο­λαία τρα­γου­δά το «Ζήτω,ζήτω η εργα­τιά» και μετά λαμ­βά­νει τον λόγο ο βου­λευ­τής κ. Σίδε­ρις, χαι­ρε­τί­ζων εν μέσω ακα­τα­παύ­στων χει­ρο­κρο­τη­μά­των και επευ­φη­μιών την ίδρυ­σιν του Κόμ­μα­τος και τονί­ζο­ντας την μεγά­λην εκπο­λι­τι­στι­κήν σημα­σί­αν του.

Την εορ­τήν κλεί­νει ο πρό­ε­δρος κ.Παπανικολάου με κατάλ­λη­λον λόγον και ο κόσμος ανα­χω­ρεί κατεν­θου­σια­σμέ­νος από την επι­τυ­χί­αν της ωραί­ας εορτής».

Τι έγρα­ψε ο αστι­κός Τύπος της εποχής

Οι εφη­με­ρί­δες της επο­χής ασχο­λή­θη­καν και μάλι­στα πρω­το­σέ­λι­δα με την εκδή­λω­ση δείγ­μα της απή­χη­σης της αλλά και της γενι­κό­τε­ρης ανη­συ­χί­ας του συστή­μα­τος για την εμφά­νι­ση του ΣΕΚΕ

Η εφη­με­ρί­δα ΕΜΠΡΟΣ (7/1/1919) με τίτλο «Η ΠΡΩΤΗ ΕΜΦΑΝΙΣΙΣ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΩΝ» δίνει το δικό της ρεπορ­τάζ που προ­σφέ­ρει πλή­θος ενδια­φέ­ρο­ντα στοι­χεία (π.χ συμ­με­το­χή και σύν­θε­ση κόσμου, ομι­λη­τές, στά­ση δυνά­με­ων κατα­στο­λής κ.α)  πρωτοσέλιδα.

seke2

«Χθες την 9ην απο­γευ­μα­τι­νήν (σ.σ πρό­κει­ται προ­φα­νώς για τυπο­γρα­φι­κό λάθος…) εις το θέα­τρον «Διο­νύ­σια» εδό­θη η προ­αγ­γελ­θεί­σα εορ­τή, καθ’ ην το Εργα­τι­κόν Σοσια­λι­στι­κόν κόμ­μα έκα­με την επί­ση­μον εμφά­νι­σίν του εις το κοι­νόν. Από ενω­ρίς πλή­θος εργα­τών ήρχι­σε να συρ­ρέη εις την εορ­τήν. Εις την είσο­δον  του θεά­τρου αντι­πρό­σω­ποι του εργα­τι­κού σοσια­λι­στι­κού ομί­λου των γυναι­κών διέ­νει­μον εις τους προ­σερ­χο­μέ­νους ερυ­θράς ται­νί­ας, το αντί­τι­μον του οποί­ου θα δια­τε­θή υπέρ του εργα­τι­κού αγώ­νος. Οι προ­σελ­θό­ντες υπε­ρέ­βαι­νον τους δισχι­λί­ους, διε­κρί­νο­ντο  δε παρα­δό­ξως και στρα­τιώ­ται ως και αντι­πρό­σω­ποι του ωραί­ου φύλ­λου. Η μυστι­κή αστυ­νο­μία με επί κεφα­λής τον μοί­ραρ­χον κ. Μερε­ντί­την παρη­κο­λού­θει τηνεορτήν.Την4ην ακρι­βώς αίρε­ται η αυλαία εν τω μέσω χει­ρο­κρο­τη­μά­των εμφα­νί­ζε­ται δε επί σκη­νής, φωτι­ζο­μέ­νης με ερυ­θρόν φως, όμι­λος νέων, οι οποί­οι ψάλ­λου­σι τον διε­θνή ύμνον.  Εις εκά­στην στρο­φήν οι θεα­ταί ξεσπούν εις πατα­γώ­δη χει­ρο­κρο­τή­μα­τα. Απο­κα­τα­στα­θεί­σης σχε­τι­κής ησυ­χί­ας λαμ­βά­νει τον λόγον ο κ. Δημη­τρά­τος Γεν. Γραμ­μα­τεύς του σοσια­λι­στι­κού κόμ­μα­τος, τονί­ζων την ανά­γκην της οργα­νώ­σε­ως των εργα­τών, την οποί­αν θα επι­τύ­χουν, λέγει, μόνον υπό την σημαί­αν του σοσια­λι­σμού. Μετά  τον κ. Δημη­τρά­τον ο κ. Καρα­μού­ζης χαι­ρε­τί­ζει την εμφά­νι­σιν του σοσια­λι­σμού ως πολι­τι­κής ιδε­ο­λο­γί­ας και τονί­ζει ότι η διά­δο­σίς του είνε ο αλη­θής πολι­τι­σμός μιας χώρας και ότι ο σοσια­λι­σμός σκο­πεί «να συντρί­ψη κάθε ψεύ­τι­κο είδω­λο που ορθώ­νε­ται και τυρ­ρα­νεί τον κόσμο!». Ο κ. Κόκ­κι­νος μέλος του Συν­δέ­σμου των Ηλε­κτρο­τε­χνι­τών, υπο­στη­ρί­ζει την ανά­γκην ουχί του επαγ­γελ­μα­τι­κού και οικονομικού,αλλά του πολι­τι­κού αγώ­νος των εργα­τών, τον οποί­ον εκπρο­σω­πεί ο  σοσια­λι­σμός. Επί­σης κατέ­κρι­νε το Κρά­τος το οποί­ον δεν προ­ση­νέ­χθη μεθ’ αβρό­τη­τος ‚όταν προ και­ρού οι ηλε­κτρο­τε­χνί­ται απήργησαν.Αναφερόμενος εις το ζήτη­μα των εκλο­γών συνι­στά εις τους εργά­τας να μην πωλούν εις το μέλ­λον την ψήφον των με 5 και 25 δραχ­μάς, αλλά να την δώσουν εις εκεί­νους, οι οποί­οι θα αντι­προ­σω­πεύ­σουν τα εργα­τι­κά δίκαια εις το κοι­νο­βού­λιον. Ο κ. Θωμάς του Συν­δέ­σμου των Τρο­χιο­δρο­μι­κών, Λαγου­δά­κης των Ελαιο­χρω­μα­τι­στών , Μπε­να­ρό­γιας των Τυπο­γρά­φων, επι­κρο­τού­σιν ωσαύ­τως τας αρχάς του σοσια­λι­σμού και τονί­ζου­σι την ανά­γκην της οργα­νώ­σε­ως των εργα­τών εις Σωματεία.

Μετά τού­το ο κ. Σπε­τσιώ­της απαγ­γέλ­λοι ποί­η­μα εργά­του, εργα­ζο­μέ­νου κατά την χθε­σι­νήν ημέ­ραν εις τι εργο­στά­σιον. Εις το ποί­η­μα ο εργά­της παρε­πο­νεί­το δια την κακήν θέσιν εις την οποί­αν ευρί­σκε­ται. Ο σοσια­λι­στής βου­λευ­τής κ.Σίδερις ανα­πτύσ­σει εντέ­λει τας αρχάς του σοσια­λι­σμού και προ­τρέ­πει τους εργά­τας να τας ακο­λου­θή­σουν. Ευρι­σκό­με­θα, είπεν, εις την αρχήν, ενώ οι εργά­ται της Γαλ­λί­ας, Γερ­μα­νί­ας και Ρωσ­σί­ας ευρί­σκο­νται εις το στά­διον  της δρά­σε­ώς των. Το τέλος του λόγου του κ. Σίδε­ρη εκά­λυ­ψαν ζωη­ρά και παρα­τε­τα­μέ­να χειροκροτήματα.Μετά ταύ­τα εψά­λη και πάλιν ο διε­θνής ύμνος, διε­νερ­γή­θη δε έρα­νος προς απο­στο­λήν αντι­προ­σώ­πων εις το Σοσια­λι­στι­κόν Συνέ­δριον της Λωζά­νης, μεθ’ ο το πλή­θος διε­λύ­θη περί την6ηναπογευματινήν.

ΚΑΙΜΙΑ ΣΥΛΛΗΨΙΣ

Κατά την έξο­δον του πλή­θους εκ του θεά­τρου ο μοί­ραρ­χος κ. Μερε­ντί­της διέ­τα­ξε την σύλ­λη­ψιν του διευ­θυ­ντού των»ΝΕΩΝ»κ. Πύρ­ρου Γιαν­νο­πού­λου, διό­τι ηκού­σθη εκφρα­ζό­με­νος ανευ­λα­βώς κατά του Προ­έ­δρου της Κυβερνήσεως»

Τα νέα όμως από την πρώ­τη επί­ση­μη παρου­σία του ΣΕΚΕ στην Αθή­να φθά­νουν και στην Βόρεια Ελλά­δα. Η εφη­με­ρί­δα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ (8/1/1919) σε ρεπορ­τάζ στην τελευ­ταία της σελί­δα με τίτλο «Η ΣΟΣΙΑΛΙΣΤΙΚΗ ΖΥΜΩΣΙΣ ΕΝ ΕΛΛΑΔΙ» αναφέρει:

« ΑΘΗΝΑΙ 7. Εις τα «Διο­νύ­σια» εγέ­νε­το η συνέ­λευ­σις του Σοσια­λι­στι­κού κόμ­μα­τος. Εις την είσο­δον του θεά­τρου υπήρ­χεν  ανα­πε­κτα­μέ­νη ερυ­θρά σημαία. Κορά­σια διέ­νε­μον ερυ­θράς ται­νί­ας και εικό­νας του Λιμπνεχτ. Πρώ­ρος ο γραμ­μα­τεύς του κόμ­μα­τος τονί­ζων την ανά­γκην της οργα­νώ­σε­ως των εργα­τι­κών τάξε­ων, καυ­τη­ριά­ζει τα αστι­κά κόμ­μα­τα και συνι­στά όπως οι εργά­ται προ­σχω­ρή­σουν εις το σοσια­λι­στι­κόν κόμμα.

Ο  κ.Καραμούζης χαι­ρε­τί­ζει την σοσια­λι­στι­κήν ιδε­ο­λο­γί­αν. Ο κ. Κόκ­κι­νος πρό­ε­δρος των Ηλε­κτρο­τε­χνι­τών, επι­τί­θε­ται κατά του  Κράτους,όπρε υπήρ­ξε πάντο­τε εχθρι­κόν των εργα­τών. Ο κ. Θωμάς, πρό­ε­δρος των Τρο­χιο­δρο­μι­κών, Λαγου­δά­κης, ελαιο­χρω­μα­τι­στής και Σπε­τσιώ­της μηχα­νουρ­γός, συνη­γο­ρούν υπέρ της εργα­τι­κής ιδέας.

Λαμ­βά­νον τον λόγον ακο­λού­θως οκ. Μπε­να­ρό­γιας λέγει ότι ο εργά­της γίνε­ται σοσια­λι­στής όταν ανα­μι­γνύ­ε­ται εις την πολι­τι­κήν. Ημείς θέλο­μεν να ενώ­σω­μεν τα σωμα­τεία έξω πάσης σκη­νής πολι­τι­κής. Μετά τον λόγον του κ. Μπε­να­ρό­για ψάλ­λε­ται το τρα­γού­δι της εργα­τιάς. Ο κ. Παπα­νι­κο­λά­ου συνι­στά να γίνουν έρα­νοι, όπως   συμ­με­τά­σχουν και οι εργά­ται της Ελλά­δος εις το Συνέ­δριον της Λωζάν­νης. Ψάλ­λε­ται έπει­τα ο διε­θνής σοσια­λι­στι­κός ύμνος, οπό­τε έλη­ξε και η τελε­τή. Εις την είσο­δον του θεά­τρου συνε­λή­φθη ο Πύρ­ρος Γιαν­να­κό­που­λος διό­τι εξε­φρά­σθη ανευ­λα­βώς κατά του προ­σώ­που του κ.Βενιζ΄λεου. Επί­σης συνε­λή­φθη­σαν άλλοι τρεις, απο­λυ­θέ­ντες βραδύτερον.

 Αφί­κε­το εις την πόλιν μας ο σοσια­λι­στής βου­λευ­τής κ. Κουριέλ.Ο κ.Κουριέλ συγκα­λέ­σας την Σοσια­λι­στι­κήν Ενω­σιν, διε­σκέ­φθη μετ’  αυτής επί του σοσια­λι­στι­κού Συνε­δρί­ου της Βέρνης».

seke3

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο