Deutsche Welle: Χάος στην ΠΓΔΜ, κίνδυνος στα Βαλκάνια

Η εμμο­νή Ιβα­νόφ να εμπο­δί­σει το σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμ­μα να σχη­μα­τί­σει κυβέρ­νη­ση προ­οιω­νί­ζε­ται θύελ­λα. Στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα φοβά­ται τη δικαιο­σύ­νη και τις κατη­γο­ρί­ες για δια­φθο­ρά των πολιτικών.

Τι συμ­βαί­νει με την ΠΓΔΜ; Η μικρή βαλ­κα­νι­κή χώρα βυθί­ζε­ται στο χάος. Είναι ακέ­φα­λη χωρίς κυβέρ­νη­ση και κοι­νο­βού­λιο. Τώρα  ακυ­ρώ­θη­καν και οι εκλο­γές για την ανά­δει­ξη τοπι­κής αυτο­διοί­κη­σης και έτσι δήμαρ­χοι και κοι­νο­τάρ­χες θα μεί­νουν χωρίς δια­δό­χους. Το κακό είναι ότι δεν δια­φαί­νε­ται κάποια λύση στον ορίζοντα.

Εμπόδια από τον Ιβανόφ

Ο πρό­ε­δρος της χώρας Ιβα­νόφ απέ­στει­λε επι­στο­λή στον πρό­ε­δρο του Συμ­βου­λί­ου Ντό­ναλντ Τουσκ για να δώσει εξη­γή­σεις για την τόσο περι­πε­πλεγ­μέ­νη κατά­στα­ση, μιας και χθες οι 27 ασχο­λή­θη­καν με τις εξε­λί­ξεις στα δυτι­κά Βαλ­κά­νια στο Συμ­βού­λιο Κορυ­φής. Ο κίν­δυ­νος να μετα­δο­θεί η πολι­τι­κή αστά­θεια σε γει­το­νι­κές χώρες είναι μεγά­λος. Ο Ιβα­νόφ αρνεί­ται να δώσει εντο­λή σχη­μα­τι­σμού κυβέρ­νη­σης στο αντι­πο­λι­τευό­με­νο μέχρι τώρα Σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κό κόμ­μα παρά το ότι κέρ­δι­σε 67 από τις 120 έδρες με το διά­τρη­το επι­χεί­ρη­μα ότι ο συνα­σπι­σμός του με τρία αλβα­νι­κά κόμ­μα­τα απει­λεί την ενό­τη­τα της χώρας. Η κυβερ­νη­τι­κή συμ­φω­νία περι­λαμ­βά­νει τη δέσμευ­ση ότι τα αλβα­νι­κά, που ομι­λού­νται από το 1/3 του πλη­θυ­σμού, θα γίνει ισό­τι­μη γλώσ­σα. Ακό­μη και το δηνά­ριο θα εκδί­δε­ται και στην αλβα­νι­κή. Αστυ­νο­μι­κές και στρα­τιω­τι­κές σημάν­σεις θα γρά­φο­νται στα σλα­βι­κά και τα αλβα­νι­κά, ενώ και στο δικα­στή­ριο θα ομι­λεί­ται η αλβανική.

Ούτε οι Βρυ­ξέλ­λες αλλά ούτε και οι ΗΠΑ κατά­φε­ραν να παρα­κι­νή­σουν τον Ιβα­νόφ να σεβα­στεί τις δημο­κρα­τι­κές αρχές και να επι­τρέ­ψει στην κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία να προ­χω­ρή­σει στον σχη­μα­τι­σμό κυβέρ­νη­σης. Διό­τι κατά βάθος δεν πρό­κει­ται για μια εθνι­κή υπό­θε­ση αλλά περισ­σό­τε­ρο για θέμα καθα­ρά ποι­νι­κής δικαιο­σύ­νης. Εδώ και ένα χρό­νο ειδι­κή εισαγ­γε­λέ­ας διε­νερ­γεί ανα­κρί­σεις σε βάρος του πρω­θυ­πουρ­γού Γκρου­έφ­σκι, ο οποί­ος θεω­ρεί­ται ο πολι­τι­κός πατέ­ρας του προ­έ­δρου Ιβα­νόφ. Βαρύ­νε­ται με τις κατη­γο­ρί­ες της δια­φθο­ράς μεγά­λης κλί­μα­κας και του φιμώ­μα­τος της δικαιο­σύ­νης και του τύπου.

Τεταμένο το κλίμα

Επει­δή λοι­πόν όλος ο περί­γυ­ρος του Γκρου­έφκ­σι απει­λεί­ται με φυλά­κι­ση, ο Ιβα­νόφ θέλει πάση θυσία να μην αφή­σει την αντι­πο­λί­τευ­ση να ανα­λά­βει την εξου­σία. Προ­τι­μά την προ­σφυ­γή σε νέες εκλο­γές λίγους μόνο μήνες μετά τις προη­γού­με­νες. Ο μόνι­μος κυβερ­νη­τι­κός του εταί­ρος, το VMRO, τρο­φο­δο­τεί συστη­μα­τι­κά τα αντιαλ­βα­νι­κά αντα­να­κλα­στι­κά. Αρχές της εβδο­μά­δα έγι­νε επί­θε­ση με κοκτέιλ μολό­τοφ στο Μου­σείο Αλβα­νι­κής Γλώσ­σας στην πόλη Μπί­το­λα. Όλο και πιο ανοι­κτά ο Γκρου­έφκ­σι καλεί τους οπα­δούς του στη χρή­ση βίας. Μάλι­στα σε δια­δη­λώ­σεις έγι­ναν επι­θέ­σεις ενα­ντί­ον δημο­σιο­γρά­φων με επι­κρι­τι­κή στάση.

Η Ύπα­τη Εκπρό­σω­πος για την Εξω­τε­ρι­κή Πολι­τι­κή της ΕΕ Φεντε­ρί­κα Μογκε­ρί­νι προει­δο­ποί­η­σε πρό­σφα­τα σε επί­σκε­ψή της στα Σκό­πια ότι η κατά­στα­ση στην ΠΓΔΜ μοιά­ζει με παι­γνί­δι με τη φωτιά. Διό­τι εκρη­κτι­κή είναι η κατά­στα­ση των Αλβα­νών σε όλα τα Βαλ­κά­νια, στη νότια Σερ­βία, στο Κοσ­συ­φο­πέ­διο, στο Μαυ­ρο­βού­νιο. Ακό­μη και στη «μητέ­ρα» Αλβα­νία οι σχέ­σεις μετα­ξύ κυβέρ­νη­σης και αντι­πο­λί­τευ­σης είναι τετα­μέ­νες χωρίς να απο­κλεί­ε­ται η έκρη­ξη βίας. Οι μνή­μες του εθνο­τι­κού πολέ­μου μετα­ξύ του σλα­βι­κού και αλβα­νι­κού πλη­θυ­σμού το 2001 είναι ακό­μη ζωντα­νές. Μόλις πριν  δύο χρό­νια σε ανταλ­λα­γή πυρών στην τρί­τη σε μέγε­θος πόλη της χώρας, το Κου­μά­νο­βο, έχα­σαν τη ζωή τους δεκά­δες άνθρω­ποι σε συγκρού­σεις μετα­ξύ ομά­δας Αλβα­νών με την αστυνομία.

Deutsche Welle / Τόμας Μπρέι, dpa / Ειρή­νη Αναστασοπούλου