Διεθνές Συνέδριο Γυναικών στη Μόσχα Ιούνης 1963 (Ντοκουμέντο)

Γρά­φει ο Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Στις 24–29 Ιού­νιου 1963 πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στη Μόσχα Παγκό­σμιο Συνέ­δριο Γυναι­κών, που διορ­γα­νώ­θη­κε από τη Διε­θνή Ομο­σπον­δία Δημο­κρα­τι­κών Γυναικών. 

Στο συνέ­δριο προ­σκλή­θη­καν και ελλη­νί­δες. Για το σκο­πό αυτό συγκρο­τή­θη­κε από ομά­δα προ­ο­δευ­τι­κών γυναι­κών (κυρί­ως προ­ερ­χό­με­νες από την ΕΔΑ) πλα­τιά επι­τρο­πή για την επι­λο­γή των ελλη­νί­δων αντι­προ­σώ­πων στο συνέ­δριο. Να σημειώ­σου­με ότι και ως απο­τέ­λε­σμα της συμ­μέ­το­χης αυτής είχα­με στις 25 Μάη 1964 την ίδρυ­ση της Πανελ­λή­νιας Ένω­σης Γυναι­κών (ΠΕΓ). (Νωρί­τε­ρα στα 1963 είχε δημιουρ­γη­θεί η Συντο­νι­στι­κή Επι­τρο­πή Εργα­ζο­μέ­νων Γυναι­κών ‑ΣΕΕΓ). Η ΠΕΓ ήταν μέλος της «Παγκό­σμιας Ομο­σπον­δί­ας Δημο­κρα­τι­κών Γυναι­κών» (ΠΔΟΓ).

Μετα­ξύ αυτών που πήραν μέρος στο συνέ­δριο της Μόσχας ήταν η πρώ­τη γυναί­κα βου­λευ­τής της ΕΔΑ Θανα­σέ­κου, η Διδώ Σωτη­ρί­ου κ.α. Το ντο­κου­μέ­ντο που παρου­σιά­ζου­με προ­έρ­χε­ται από την Μαρία Τσα­λου­χί­δου από τη Βέροια, που ήταν αντι­στα­σια­κή, δημο­τι­κή σύμ­βου­λος και ανα­πλη­ρώ­τρια του Δημάρ­χου και η οποία πήρε μέρος στο συνέ­δριο αυτό.

Να σημειώ­σου­με ακό­μη ότι το συνέ­δριο χαι­ρέ­τι­σαν ο Νικί­τα Χρου­στσόφ και η Βαλε­ντί­να Τερε­σκό­βα (η πρώ­τη γυναί­κα στην Ιστο­ρία που ταξί­δε­ψε στο διά­στη­μα. Αυτό το ταξί­δι πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε στις 16 ως 19 Ιου­νί­ου 1963), ενώ κατά τη διάρ­κεια του αίσθη­ση έκα­νε η οξύ­τα­τη αντι­πα­ρά­θε­ση μετα­ξύ των αντι­προ­σω­πειών Κίνας και Ινδί­ας εξαι­τί­ας της υπάρ­χου­σας συνο­ρια­κής αντι­πα­ρά­θε­σης μετα­ξύ των δύο χωρών.

Το βασι­κό ντο­κου­μέ­ντο που κατα­λή­χτη­κε από το συνέ­δριο είναι η «Έκκλη­σις στις Γυναί­κες όλων των Ηπεί­ρων». Να τονί­σου­με ότι στο ντο­κου­μέ­ντο αυτό αντα­να­κλώ­νται τόσο τα προ­βλή­μα­τα της επο­χής με κύριο αυτό της Ειρή­νης και της απο­τρο­πής ενός παγκό­σμιου, πυρη­νι­κού αυτή τη φορά πολέ­μου, αλλά και οι αντι­λή­ψεις που υπήρ­χαν τότες στο παγκό­σμιο κομ­μου­νι­στι­κό κίνη­μα σχε­τι­κά με τα ζητή­μα­τα της «ειρη­νι­κής συνύπαρξης»

«Στις Γυναί­κες όλων των Ηπείρων

Έκκλη­σις

Του Παγκο­σμί­ου Συνε­δρί­ου Γυναικών

Γυναί­κες, μητέ­ρες όλων των χωρών, όλων των ηπεί­ρων, Αγα­πη­μέ­νες αδελ­φές, αγα­πη­μέ­νες φίλες

Εμείς που πήρα­με μέρος στο Παγκό­σμιο Συνέ­δριο Γυναι­κών απευ­θυ­νό­μα­στε σε σας.

Αντι­προ­σω­πεύ­ου­με εκα­το­ντά­δες εκα­τομ­μύ­ρια γυναί­κες από 110 χώρες και ήρθα­με στη Μόσχα από όλα τα μέρη της γης-από την Ευρώ­πη, την Αφρι­κή, την Ασία, την Αυστρα­λία, από όλες τις χώρες της Αμε­ρι­κα­νι­κής ηπεί­ρου-να ανταλ­λά­ξου­με την πεί­ρα μας, τους φόβους και τις ελπί­δες μας και να εξε­τά­σου­με μαζί τρό­πους πάλης για να βάλου­με τέλος στα βάσα­νά μας και να πραγ­μα­το­ποι­ή­σου­με τις ελπί­δες μας.

Κοι­νοί πόθοι για μια διαρ­κή ειρή­νη όλων των λαών του κόσμου μας ένω­σαν, παρά το γεγο­νός ότι οι χώρες μας έχουν δια­φο­ρε­τι­κή ανά­πτυ­ξη, ότι προ­ερ­χό­μα­στε από διά­φο­ρες κοι­νω­νι­κές τάξεις και έχου­με δια­φο­ρε­τι­κές πολι­τι­κές και θρη­σκευ­τι­κές πεποιθήσεις.

Έχου­με όμως όλες την κοι­νή επι­θυ­μία να κερ­δί­σου­με για τις γυναί­κες εργά­τριες, αγρό­τισ­σες, νοι­κο­κυ­ρές και δια­νο­ού­με­νες μια άξια και δίκαιη θέση στην κοι­νω­νία και την οικο­γέ­νεια με ίσα δικαιώ­μα­τα και ευθύ­νες που θα τους επι­τρέ­ψουν να ανα­πτύ­ξουν πλή­ρως τις δυνα­τό­τη­τες τους και να συμ­βά­λουν σε όλους τους τομείς στην πρό­ο­δο της ανθρωπότητας.

Εκα­τομ­μύ­ρια γυναί­κες έχουν κατα­κτή­σει οικο­νο­μι­κά, κοι­νω­νι­κά, πολι­τι­κά δικαιώ­μα­τα και αγω­νί­ζο­νται να τα κατο­χυ­ρώ­σουν και να τα διευ­ρύ­νουν ακό­μη παρά πέρα.

Εκα­τομ­μύ­ρια γυναί­κες παίρ­νουν μέρος στην οικο­δό­μη­ση μιας και­νούρ­γιας κοι­νω­νί­ας σε πλή­ρη ισο­τι­μία με τους άνδρες.

Το επί­τευγ­μα της Βαλε­ντί­να Τερε­σκό­βα και του Βαλε­ρύ Μπι­κόφ­σκι απο­δει­κνύ­ουν περί­τρα­να ότι τα όνει­ρα μας μπο­ρούν να γίνουν πραγματικότητα.

Εχου­με όλες μας την κοι­νή επι­θυ­μία να κερ­δί­σου­με την ευτυ­χία για τα παι­διά μας, να δώσου­με σε όλα τα παι­διά του κόσμου μια ζωή χρή­σι­μη, ευτυ­χι­σμέ­νη, γεμά­τη υγεία.

Οι γυναί­κες είναι μητέ­ρες όλων των παι­διών. Δεν μπο­ρού­με να παρα­δε­χτού­με ότι στον αιώ­να της επι­στη­μο­νι­κής και κοι­νω­νι­κής προ­ό­δου που ζού­με εκα­τομ­μύ­ρια παι­διά στε­ρού­νται τη ευτυ­χία, πει­νά­νε, μένουν αγράμ­μα­τα, γίνο­νται αντι­κεί­με­νον εκμε­τάλ­λευ­σης, είναι κατα­δι­κα­σμέ­να σε πρό­ω­ρο θάνατο.

Δεν μπο­ρού­με να επι­τρέ­ψου­με την διά­δο­ση έχθρας και μίσους μετα­ξύ των λαών και φυλών ούτε να αφή­σου­με τις δυνά­μεις της αντί­δρα­σης και του πολέ­μου να δηλη­τη­ριά­ζουν το μυα­λό και να δια­φθεί­ρουν την ψυχή της νέας γενιάς.

Γυναί­κες όλων των χωρών και όλων των ηπείρων,

Κάνου­με έκκλη­ση σε σας να παλαί­ψε­τε χωρίς ταλα­ντεύ­σεις, χωρίς να λογα­ριά­σε­τε τις δυσκο­λί­ες και τις θυσί­ες, για την κατά­κτη­ση και υπε­ρά­σπι­ση της ισο­τι­μί­ας όλων των γυναι­κών σε όλους τους τομείς-εργα­σία, υγεία, ανά­παυ­ση, παι­δεία, οικο­νο­μία, αστι­κά και πολι­τι­κά δικαιώ­μα­τα- για να δημιουρ­γή­σου­με στις χώρες μας και σ’ όλον τον κόσμο τις απα­ραί­τη­τες συν­θή­κες για μια ευτυ­χι­σμέ­νη ζωή για κάθε οικο­γέ­νεια, να ανα­θρέ­ψου­με γενιές παι­διών που θα εμπνέ­ο­νται από το μεγά­λο ιδα­νι­κό της ειρή­νης και της φιλί­ας μετα­ξύ των λαών, της κοι­νω­νι­κής προ­ό­δου και του ουμανισμού.

Για να πραγ­μα­το­ποι­ή­σου­με αυτούς τους δίκαιους πόθους μας, για ευτυ­χία, χρεια­ζό­μα­στε ειρή­νη και φιλία μετα­ξύ των λαών. 

Αγα­πη­μέ­νες αδελ­φές, αγα­πη­μέ­νες φίλες σ’ όλη τη γη. Ανη­συ­χού­με από τον αυξα­νό­με­νο κίν­δυ­νο που δημιουρ­γεί­ται από τον αντα­γω­νι­σμό στους εξο­πλι­σμούς που θα μπο­ρού­σε να οδη­γή­ση σε μια θερ­μο­πυ­ρη­νι­κή κατα­στρο­φή με μοι­ραί­ες συνέ­πειες για την ανθρωπότητα. 

Απέ­ρα­ντες δυνά­μεις κατα­βρο­χθί­ζο­νται από την παρα­γω­γή μέσων κατα­στρο­φής και εξόντωσης.

Έχο­ντας συνεί­δη­ση των ευθυ­νών μας για το μέλ­λον των παι­διών και της τύχης του κόσμου, είμα­στε ακλό­νη­τα απο­φα­σι­σμέ­νες να συμ­βά­λου­με σοβα­ρά στον αγώ­να κατά της απει­λής του πολέμου.

Θέλου­με να συμ­βά­λου­με στη δημιουρ­γία μιας διαρ­κούς ειρή­νης. Δεν θέλου­με να λύνο­νται οι δια­φο­ρές μετα­ξύ των κρα­τών με πόλε­μο. Πιστεύ­ου­με ότι οι δια­φο­ρές μπο­ρούν να κανο­νι­σθούν με διαπραγματεύσεις.

Θέλου­με να παλέ­ψου­με για την ειρη­νι­κή συνύ­παρ­ξη μετα­ξύ των κρα­τών με δια­φο­ρε­τι­κό σύστη­μα σε όλο τον κόσμο, συνύ­παρ­ξη βασι­σμέ­νη στον αμοι­βαίο σεβα­σμό της εδα­φι­κής ακε­ραιό­τη­τας, της κυριαρ­χί­ας, στη μη επί­θε­ση, την μη επέμ­βα­ση, στην ισό­τη­τα δικαιω­μά­των και στην αμοι­βαία ωφέ­λεια. Θέλου­με να πετύ­χου­με τον πλή­ρη και απο­τε­λε­σμα­τι­κό ελεγ­χό­με­νο αφο­πλι­σμό, και τον θερ­μο­πυ­ρη­νι­κό αφο­πλι­σμό ειδικώτερα. 

Απευ­θυ­νό­μα­στε σε σας και ζητούμε:

• Να αγω­νι­σθή­τε μαζί μας ακα­τά­παυ­στα για τον τερ­μα­τι­σμό των πυρη­νι­κών πειραμάτων.

• Να υπο­στη­ρί­ξε­τε την δημιουρ­γία απο­α­το­μι­κο­ποι­η­μέ­νων ζωνών.

• Μα αγω­νι­σθή­τε για την κατάρ­γη­ση των βάσε­ων και την απο­μά­κρυν­ση των στρα­τευ­μά­των από τα ξένα εδάφη.

• - Να υπο­στη­ρί­ξε­τε τις ενέρ­γειες προ­σω­πι­κο­τή­των, οργα­νώ­σε­ων και κυβερ­νή­σε­ων που δρουν σύμ­φω­να μ’αυτό το πνεύμα.

• Να πολ­λα­πλα­σιά­σε­τε τον αριθ­μό των γυναι­κών-μαχη­τριών της ειρη­νι­κής συνύ­παρ­ξης και του αφοπλισμού.

Ο αφο­πλι­σμός θα απο­τε­λέ­σει μια από τις μεγα­λύ­τε­ρες νίκες της ειρη­νό­φι­λης ανθρω­πό­τη­τας. Θα συμ­βά­λει στην ειρή­νη του κόσμου, θα δημιουρ­γή­σει τις συν­θή­κες για αλη­θι­νή ισό­τη­τα μετα­ξύ των λαών, θα ελευ­θε­ρώ­σει απέ­ρα­ντες υλι­κές και ανθρώ­πι­νες δυνά­μεις για ειρη­νι­κούς σκο­πούς και θα θέσει την επι­στή­μη στην υπη­ρε­σία της ανθρωπότητας.

Ο αφο­πλι­σμός δεν θα έλυ­νε όλα τα κοι­νω­νι­κά και εξαρ­τη­μέ­να απ’ αυτά προ­βλή­μα­τα, θα δημιουρ­γού­σε όμως τις προ­ϋ­πο­θέ­σεις που αντα­πο­κρί­νο­νται στα συμ­φέ­ρο­ντα των λαών. Η υπό­θε­ση του αφο­πλι­σμού και της ειρή­νης είναι αδια­χώ­ρι­στα δεμέ­νη με την υπό­θε­ση του αγώ­να των λαών για εθνι­κή ανεξαρτησία. 

Είναι απα­ρά­δε­κτο και όνει­δος για την ανθρω­πό­τη­τα να υπο­φέ­ρουν ακό­μη εκα­τομ­μύ­ρια άνδρες, γυναί­κες και παι­διά κάτω από αποι­κια­κή σκλα­βιά, να εξαρ­τώ­νται οικο­νο­μι­κά ακό­μα πολ­λές χώρες στην Αφρι­κή, Λατι­νι­κή Αμε­ρι­κή και Ασία από ιμπε­ρια­λι­στι­κά κρά­τη, να υπάρ­χουν φασι­στι­κές δικτα­το­ρί­ες 18 χρό­νια μετά την ήττα του Χίτλερ. Όλοι οι λαοί θα πρέ­πει να μπο­ρούν ελεύ­θε­ροι και ανε­ξάρ­τη­τοι, να δια­λέ­γουν τον τρό­πο ζωής τους και το κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που τους αρέσει.

Υπο­στη­ρί­ζου­με τις γυναί­κες και τους λαούς που παλεύ­ουν ενα­ντί­ον όλων των μορ­φών ιμπε­ρια­λι­στι­κής κατα­πί­ε­σης και όλων των μορ­φών αποι­κιο­κρα­τί­ας, και των υπο­λειμ­μά­των της φεου­δαρ­χί­ας για την ελευ­θε­ρία τους και την εθνι­κή ανε­ξαρ­τη­σία. Υπο­στη­ρί­ζα­με τις γυναί­κες που αγω­νί­ζο­νται και υπο­φέ­ρουν κάτω από τις σκλη­ρές συν­θή­κες του φασι­σμού. Και αγω­νι­ζό­μα­στε ώστε στο μέλ­λον ούτε μία γυναί­κα να μη μεί­νη στη φυλα­κή για­τί υπε­ρα­σπί­στη­κε τα παι­διά της, την ελευ­θε­ρία και την ειρήνη.

Γυναί­κες, εμείς που δίνου­με τη ζωή, οφεί­λου­με και να την υπερασπιστούμε.

Έχου­με μεγά­λη ευθύ­νη για την υπε­ρά­σπι­ση των δικαιω­μά­των μας, για την ευτυ­χί­αν των παι­διών μας, την υπε­ρά­σπι­ση της ειρή­νης και του δικαιώ­μα­τος των λαών για ανε­ξαρ­τη­σία. Έχου­με, όμως, επί­σης μεγά­λη εμπι­στο­σύ­νη στις δυνά­μεις μας, κι’ αυτό μας εμψυ­χώ­νει. Είμα­στε περισ­σό­τε­ρο από τον μισό πλη­θυ­σμό της ανθρω­πό­τη­τας. Η δύνα­μή μας στη­ρί­ζε­ται στην ένω­σή μας, που μας έδω­σε , ως τώρα, τη δυνα­τό­τη­τα ν’ απο­φύ­γου­με τη φρί­κη ενός τρί­του παγκο­σμί­ου πολέμου.

Αυτό που μας ενώ­νει είναι ισχυ­ρό. Είναι η αγά­πη για τα παι­διά μας, η φιλία και η αλλη­λεγ­γύη ανά­με­σα στις γυναί­κες και τους λαούς όλου του κόσμου . Είναι η θέλη­σή μας για ειρή­νη, δικαιο­σύ­νη, πρό­ο­δο, και για την ευτυ­χία όλης της ανθρωπότητας.

Ενω­θή­κα­με για να συγκε­ντρώ­σου­με και να βάλου­με σε δρά­ση όλες μας τις δυνά­μεις ενα­ντί­ον του κιν­δύ­νου του πολέ­μου για να στε­ρε­ώ­σου­με μια διαρ­κή ειρή­νη πάνω σ’ όλη τη γη.

ΑΝ ΤΟ ΘΕΛΗΣΟΥΜΕ, Η ΖΩΗ ΘΑ ΘΡΙΑΜΒΕΥΣΗ.

Μόσχα, 24–29 Ιου­νί­ου 1963» 

Αγαπημένο