Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Για το ζήτημα των Τσάμηδων – Β’ μέρος

Γρά­φει ο Φρα­γκί­σκος Λαγω­νι­κά­κης //

Δεί­τε εδώ το Α’ μέρος

Μέρος δεύ­τε­ρο: Μετά το ξέσπα­σμα του ΒΠΠ. 

Η δικτα­το­ρι­κή κυβέρ­νη­ση Μετα­ξά αντι­με­τώ­πι­ζε τις μειο­νό­τη­τες με μεγά­λη σκλη­ρό­τη­τα κάτι που έδι­νε χώρο στη φασι­στι­κή Ιτα­λία να κάνει διπλω­μα­τι­κό παι­χνί­δι με τους Τσάμηδες.

«Ο ταραγ­μέ­νος διε­θνής ορί­ζο­ντας στο δεύ­τε­ρο μισό της δεκα­ε­τί­ας του 1930–1940 και η επι­βο­λή της δικτα­το­ρί­ας των Γεωρ­γί­ου και Μετα­ξά δεν βοή­θη­σαν στην άμβλυν­ση των αντι­θέ­σε­ων στη Θεσπρω­τία. Εκτός από την Αλβα­νία, η γει­το­νι­κή και φιλό­δο­ξη Ιτα­λία ενέ­τα­ξε το ζήτη­μα της Τσα­μου­ριάς στο διπλω­μα­τι­κό της οπλο­στά­σιο, ενθαρ­ρύ­νο­ντας φασι­στι­κού τύπου αλυ­τρω­τι­κές κινή­σεις στους χώρους των Τσά­μη­δων του εξω­τε­ρι­κού, εκεί­νων δηλα­δή που είχαν κατα­φύ­γει στην Αλβα­νία ή στην Ιτα­λία. Ταυ­τό­χρο­να, οι πιέ­σεις που ασκού­σε το καθε­στώς της 4ης Αυγού­στου στις μειο­νό­τη­τες της χώρας, ειδι­κά ενά­ντια σε αυτές που θεω­ρού­νταν «στρα­τη­γι­κή απει­λή», έδι­ναν επι­χει­ρή­μα­τα στον αλυ­τρω­τι­σμό και όξυ­ναν τις τοπι­κές εντά­σεις»1

Με το ξέσπα­σμα του πολέ­μου η Φασι­στι­κή Ιτα­λία προ­σάρ­τη­σε την Αλβα­νία κάτι που οδή­γη­σε στην όξυν­ση του Αλβα­νι­κού αλυ­τρω­τι­σμού και του Αλβα­νι­κού μεγα­λοϊ­δε­α­τι­σμού (Μεγά­λη Αλβα­νία), με διεκ­δι­κή­σεις όχι μόνο στην Ελλά­δα αλλά και σε Γιου­γκο­σλα­βία. Οι επα­φές της Ιτα­λί­ας με την Αλβα­νία προς αυτήν την κατεύ­θυν­ση χρο­νο­λο­γού­νται στις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 30′, ενώ είχαν ανα­πτυ­χθεί και σχέ­σεις της εξω­τε­ρι­κής πολι­τι­κής της Ιτα­λί­ας με ισχυ­ρές οικο­γέ­νειες Τσά­μη­δων.2

Όσο πλη­σί­α­ζε ο πόλε­μος αυξά­νο­νταν και η παρου­σία ενό­πλων στις παρα­με­θο­ρί­ους, οι οποί­οι έβλε­παν τους Τσά­μη­δες με καχυ­πο­ψία και υιο­θε­τού­σαν απέ­να­ντί τους ανά­λο­γη συμπε­ρι­φο­ρά. Από τον Απρί­λη του 39′ που η Αλβα­νία κατε­λή­φθη από τους Ιτα­λούς, το ελλη­νι­κό κρά­τος επι­στρά­τευ­σε τους Τσά­μη­δες και τους έστει­λε προ­λη­πτι­κά μακριά από την παρα­με­θό­ριο. Αυτή η κίνη­ση είχε σαν απο­τέ­λε­σμα να ξεσπά­σει μια «επι­δη­μία» λιπο­τα­ξιών από την πλευ­ρά των Τσά­μη­δων, κάτι που αμαύ­ρω­νε περε­ταί­ρω την εικό­να που είχαν οι υπό­λοι­ποι Έλλη­νες για αυτούς και διευ­κό­λυ­νε την ενα­ντί­ον τους προ­πα­γάν­δα. Οι εκτο­πί­σεις των Τσά­μη­δων προς τα νησιά (και ιδιαί­τε­ρα την Κρή­τη) εντά­θη­καν, ενώ οι έρευ­νες στα σπί­τια τους για όπλα και απο­δεί­ξεις συνερ­γα­σί­ας με τον εχθρό έγι­ναν καθη­με­ρι­νό φαι­νό­με­νο. Όπως είναι φυσι­κό, όλα τα παρα­πά­νω ενί­σχυαν το κύμα ανα­ζή­τη­σης άσυ­λου των Τσά­μη­δων στην Αλβα­νία, που εκεί πολ­λοί από αυτούς στρα­το­λο­γού­νταν από την φασι­στι­κή Ιτα­λία σε τάγ­μα­τα εθε­λο­ντών. Οι Ιτα­λοί στρα­το­λό­γοι τρο­φο­δο­τού­σαν το αίσθη­μα αλυ­τρω­τι­σμού των Τσά­μη­δων και έρι­χναν κού­τσου­ρα στην πυρά της εκδί­κη­σης, προ­κει­μέ­νου να τους φανα­τί­σουν για να τους χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν στον επι­κεί­με­νο πόλε­μο με την Ελλά­δα.3

Λίγο μετά την έναρ­ξη του πολέ­μου, τα Ιτα­λι­κά στρα­τεύ­μα­τα μπή­καν στην Τσα­μου­ριά, συνο­δευό­με­να από μονά­δες Αλβα­νών εθε­λο­ντών στις οποί­ες πλειο­ψη­φού­σαν οι Τσά­μη­δες που ήταν διψα­σμέ­νοι για εκδί­κη­ση. Σύντο­μα όμως τα στρα­τεύ­μα­τα υπο­χώ­ρη­σαν και ο ελλη­νι­κός στρα­τός συμπε­ρι­φέρ­θη­κε στη μειο­νό­τη­τα των Τσά­μη­δων σα να βρί­σκο­νταν σε εχθρι­κό έδα­φος. Τα πράγ­μα­τα τα χει­ρο­τέ­ρευε η ιτα­λι­κή προ­πα­γάν­δα, η οποία εξή­ρε τη συμ­με­το­χή των Τσά­μη­δων στις εχθρο­πρα­ξί­ες, με απο­τέ­λε­σμα να τους στο­χο­ποιεί ακό­μα περισ­σό­τε­ρο στα μάτια των Ελλή­νων στρα­τιω­τών και χωρο­φυ­λά­κων, αλλά και του ελλη­νι­κού λαού που υπέ­φε­ρε από τον πόλε­μο.4

Στην κατο­χή οι αντεκ­δι­κή­σεις συνε­χί­στη­καν, αν και στην αρχή υπήρ­χε μια μικρή παύ­ση, που οδή­γη­σε σε νέα όξυν­ση μετά από τον πρώ­το χρό­νο. Οι Ιτα­λοί είχαν αφή­σει στις περιο­χές που κατοι­κού­σαν Τσά­μη­δες τη διοί­κη­ση στα χέρια Ελλή­νων και ο νομάρ­χης της περιο­χής Κ. Κοντο­γιάν­νης είχε επι­φορ­τι­στεί με την επί­λυ­ση των δια­φο­ρών μετα­ξύ των χρι­στια­νών και των μου­σουλ­μά­νων. Ενώ προ­σπά­θη­σε ειλι­κρι­νώς να φέρει την ειρή­νευ­ση, οι προ­σπά­θειες του αυτές δεν κατά­φε­ραν να καρ­πο­φο­ρή­σουν. Σε αυτό συντέ­λε­σε και η στά­ση του Ιτα­λού στρα­τιω­τι­κού διοι­κη­τή, αντι­συ­νταγ­μα­τάρ­χη Γαρι­βάλ­τσι αλλά και του Ιτα­λού ανα­πλη­ρω­τή πρό­ξε­νου Γιε­λισ­σό­νι, που βομ­βάρ­δι­σαν τα όποια σχέ­δια του Κοντο­γιάν­νη. Ο Γελισ­σό­νι ήταν αντί­θε­τος από την αρχή, ενώ ο Γαρι­βάλ­τσι, αν και αρχι­κώς είχε δεσμευ­θεί ότι θα στη­ρί­ξει τις προ­σπά­θειες του Κοντο­γιάν­νη, τελι­κά έκα­νε πίσω και δεν έδω­σε την έγκρι­ση του.5

Στις 6 Δεκεμ­βρί­ου του 1942, ένας από τους σημα­ντι­κό­τε­ρους ηγέ­τες των Τσά­μη­δων, ο Για­σίν Σαντίκ, δολο­φο­νή­θη­κε από αγνώ­στους. «Την αμέ­σως επό­με­νη μέρα απή­χθη­σαν από την κοι­νό­τη­τα των Σπα­θα­ραί­ων ο πρό­ε­δρος Βασί­λειος Τσού­πης, ο ιερέ­ας Σπυ­ρί­δων Νού­τσης και εννέα «σκη­νί­τες», οι οποί­οι και θανα­τώ­θη­καν.»6 Όπως ήταν λογι­κό, όλα τα παρα­πά­νω είχαν σαν απο­τέ­λε­σμα να ανα­ζω­πυ­ρω­θεί το συγκρου­σια­κό κλί­μα, και να επα­νέλ­θουν στην καθη­με­ρι­νό­τη­τα οι αντι­μα­χί­ες ένο­πλων ομά­δων και από τις δυο πλευ­ρές.7

Οι Τσά­μη­δες κατά την περί­ο­δο της κατο­χής είχαν κατα­φέ­ρει να δημιουρ­γή­σουν ένα είδος «κρα­τι­κής οργά­νω­σης». Από τη μια συμ­με­τεί­χαν στην χωρο­φυ­λα­κή με σκο­πό να εντο­πί­σουν χρι­στια­νούς φυγό­δι­κους και να κατα­διώ­ξουν χρι­στια­νι­κές συμ­μο­ρί­ες. Ενώ από την άλλη, ίδρυ­σαν τον Ιού­λιο του 1942 το Εθνι­κό αλβα­νι­κό Συμ­βού­λιο, το οποίο οργά­νω­σε κοι­νο­τι­κές επι­τρο­πές στα μου­σουλ­μα­νι­κά χωριά του νομού. Βαθ­μιαία, οι επι­τρο­πές αυτές διεύ­ρυ­ναν τις λει­τουρ­γί­ες τους και συμπε­ριέ­λα­βαν στις αρμο­διό­τη­τες τους τμή­μα μου­σουλ­μα­νι­κής χωρο­φυ­λα­κής, τελω­νεία, δικα­στι­κές και οικο­νο­μι­κές αρχές.8

Από την άλλη πλευ­ρά, τη θέση του ολο­έ­να και πιο αδύ­να­μου ελλη­νι­κού κρά­τους την πήρε στα­δια­κά ο ΕΔΕΣ και οι συγκρού­σεις με τις οργα­νώ­σεις των Τσά­μη­δων ήταν συχνές. Εδώ να σημειω­θεί ότι στις περιο­χές που ζού­σαν οι Τσά­μη­δες το ΕΑΜ δεν είχε ισχυ­ρή παρου­σία.9

Μέχρι το καλο­καί­ρι του 43′, τα ένο­πλα σώμα­τα των Τσά­μη­δων ενι­σχύ­θη­καν και εντά­χθη­καν στο γερ­μα­νι­κό πλέγ­μα ασφα­λεί­ας. Δύο ήταν τα γεγο­νό­τα που σφρά­γι­σαν τις μετέ­πει­τα εξε­λί­ξεις: Η κατα­στρο­φή του Φανα­ριού τον Ιού­λιο του 43′, και η εκτέ­λε­ση των 49 πρό­κρι­των της Παρα­μυ­θιάς τον Σεπτέμ­βρη του 43′. Και στα δυο η πρω­το­βου­λία ανή­κε στην γερ­μα­νι­κή στρα­τιω­τι­κή διοί­κη­ση. Στην επι­δρο­μή που έγι­νε από τους ναζί στο Φανά­ρι, συμ­με­τεί­χαν πολ­λοί Τσά­μη­δες που προ­έ­βη­σαν σε μεγά­λης κλί­μα­κας αντεκ­δι­κή­σεις (αρπα­γή περιου­σιών, βια­σμοί γυναι­κών, δολο­φο­νί­ες). Η εκτέ­λε­ση των 49 έγι­νε στο πλαί­σιο γερ­μα­νι­κών αντι­ποί­νων για το φόνο 6 Γερ­μα­νών στρα­τιω­τών από αντάρ­τες στην περιο­χή Σκά­λα της Παρα­μυ­θιάς. Τα ονό­μα­τα για τις συλ­λή­ψεις λέγε­ται ότι τα έδω­σε ο ίδιος ο Μαζάρ Ντί­νο, που ήταν αρχη­γός ένο­πλης ομά­δας Τσά­μη­δων και Αλβα­νών που δρα­στη­ριο­ποιού­νταν στην περιο­χή και είχαν για όρα­μα τους τη «Μεγά­λη Αλβα­νία».10 Με αυτόν τον τρό­πο άνοι­ξε ο δρό­μος για να εγκα­τα­στα­θεί εκεί η ΞΙΛΙΑ, η Εθνι­κή Επι­τρο­πή Τσά­μη­δων.11

anakomidi_oston_49

Ανα­κο­μι­δή οστών των 49 Προκρίτων

Τα γεγο­νό­τα αυτά έγι­ναν αιτία να ανα­ζω­πυ­ρω­θεί ο πόλε­μος μετα­ξύ των ενό­πλων οργα­νώ­σε­ων των Τσά­μη­δων και του ΕΔΕΣ. Στις 26 Ιου­νί­ου του 43′, τμή­μα­τα της Χ Μεραρ­χί­ας του ΕΔΕΣ επι­τέ­θη­καν και κατέ­λα­βαν την Παρα­μυ­θιά κάμ­πτο­ντας την αδύ­να­μη αντί­στα­ση της Τσά­μι­κης πολι­το­φυ­λα­κής. Σύμ­φω­να με το Γιώρ­γο Μαρ­γα­ρί­τη, τα θύμα­τα από τις βιαιο­πρα­γί­ες που ακο­λού­θη­σαν την κατά­κτη­ση μπο­ρεί να ανέρ­χο­νται και στα 500, καθώς ο ΕΔΕΣ έβα­λε σκο­πό να δια­πρά­ξει στο πολ­λα­πλά­σιο αντί­στοι­χες βιαιό­τη­τες με αυτές που πρω­τύ­τε­ρα είχαν κάνει οι Τσά­μη­δες στο Φανά­ρι.12

Σε περιο­χές που είχε ισχυ­ρή παρου­σία το ΕΑΜ πάντως, όπως ήταν για παρά­δειγ­μα η Σαγιά­δα των Φιλια­τών, βόρεια του Καλα­μά, οι Τσά­μη­δες έμπαι­ναν εθε­λο­ντι­κά στις γραμ­μές του ΕΛΑΣ. Το 4ο τάγ­μα του 15ου συντάγ­μα­τος του ΕΛΑΣ, ήταν μια μονά­δα η οποία απο­τε­λού­νταν από χρι­στια­νούς και μου­σουλ­μά­νους μαχη­τές. Οι μονά­δες του ΕΔΕΣ ονό­μα­ζαν την μονά­δα αυτή «τουρ­καλ­βα­νούς παρ­τι­ζά­νους». Η ονο­μα­σία αυτή δεν δόθη­κε τυχαία, αλλά έκρυ­βε από πίσω της την επι­δί­ω­ξη του ΕΔΕΣ και του αστι­κού κρά­τους να τσα­κί­σει αυτήν την αντάρ­τι­κη ομά­δα, έστω και αν πολε­μού­σε ενά­ντιων των κατα­κτη­τών. Τις μέρες που γίνο­νταν η δια­πραγ­μά­τευ­ση της Καζέρ­τα, οι δυνά­μεις του ΕΔΕΣ με άδεια από βρε­τα­νι­κούς αξιω­μα­τού­χους, η οποία επι­κυ­ρώ­θη­κε από τον Σκό­μπυ, πέρα­σαν βόρεια του Καλα­μά με σκο­πό να πλή­ξουν το μει­κτό τάγ­μα και τις θέσεις του και να επα­να­λά­βουν τις φρι­κα­λε­ό­τη­τες της Παρα­μυ­θιάς.13

Οι συνο­λι­κές εκτο­πί­σεις Τσά­μη­δων, σύμ­φω­να με τις εκτι­μή­σεις της Ε. Μαντά αριθ­μούν 22.000 – 25.000. Στο μικρό διά­στη­μα που το ΕΑΜ διέ­λυ­σε τον ΕΔΕΣ και είχε τον έλεγ­χο των περιο­χών που έμε­ναν Τσά­μη­δες, μέρος των απο­μα­κρυ­σμέ­νων επέ­στρε­ψε, με σκο­πό να περι­σώ­σει ό,τι μπο­ρού­σε από τις περιου­σί­ες του και τα σπί­τια του. Μετά τη Συμ­φω­νία της Βάρ­κι­ζας ο ΕΔΕΣ επέ­στρε­ψε στην περιο­χή με την ιδιό­τη­τα των μονά­δων εθνο­φυ­λα­κής, και οι διώ­ξεις συνε­χί­στη­καν μέχρι η μειο­νό­τη­τα να εκδιω­χθεί εντε­λώς.14

Συμπε­ρά­σμα­τα

Το ζήτη­μα των Τσά­μη­δων μέχρι και σήμε­ρα τρο­φο­δο­τεί τον αλυ­τρω­τι­σμό και τον μεγα­λοϊ­δε­α­τι­σμό, κυρί­ως της γεί­το­νας χώρας Αλβα­νί­ας. Το είδα­με με τα αλβα­νι­κά πανό του EURO που έκα­ναν λόγω για τα 100.000 θύμα­τα της τσά­μι­κης μειο­νό­τη­τας (ενώ ο συνο­λι­κός πλη­θυ­σμός τους έφτα­νε με τα βίας το ¼ αυτού του αριθ­μού)15. Το είδα­με με τις επί­ση­μες δηλώ­σεις Αλβα­νών αξιω­μα­τού­χων ακό­μα πιο πρό­σφα­τα, και πρό­κει­ται σίγου­ρα να το ξανα­συ­να­ντή­σου­με και στο μέλ­λον. Στην ερώ­τη­ση αν δικαιού­νται απο­ζη­μιώ­σεις οι διωγ­μέ­νοι Τσά­μη­δες από την Ελλά­δα, τόσο για το διωγ­μό τους όσο και για τις αδι­κί­ες που υπέ­στη­σαν, η δική μου απά­ντη­ση είναι ότι τις δικαιού­νται στον ίδιο βαθ­μό που τις δικαιού­νται και οι χρι­στια­νοί που υπέ­φε­ραν από τη συνερ­γα­σία των Τσά­μη­δων και των Αλβα­νών με τον κατα­κτη­τή στην κατε­χό­με­νη Ελλά­δα. Αυτού του είδους η απά­ντη­ση όμως δεν μας λέει και πολ­λά, δεν είναι το καλύ­τε­ρο που θα μπο­ρού­σα­με να είχα­με διδα­χθεί από τα όσα γρά­φτη­καν στις παρα­πά­νω γραμμές.

Ας εξε­τά­σου­με λοι­πόν μερι­κές άλλες δια­στά­σεις του ζητήματος:

  • Η ανα­ζω­πύ­ρω­ση του εθνι­κι­στι­κού μίσους, πέρα από τα όποια τοπι­κά μικρο­συμ­φέ­ρο­ντα τα οποία φυσι­κά αξιο­ποιού­νται, εξυ­πη­ρε­τεί κυρί­ως τις επι­διώ­ξεις των μεγά­λων, δηλα­δή των καπι­τα­λι­στι­κών κρα­τών και των καπι­τα­λι­στι­κών συμ­φε­ρό­ντων που βρί­σκο­νται οργα­νω­μέ­να πίσω από αυτά. Η ανα­ζω­πύ­ρω­ση αυτή σπά­νια ευνο­εί τη μια ή την άλλη πλευ­ρά που συγκρού­ε­ται όσον αφο­ρά στον απλό λαό, συνή­θως ζημιώ­νο­νται και οι δυο πλευ­ρές και έχου­με έναν ολά­κε­ρο δεύ­τε­ρο παγκό­σμιο πόλε­μο για να μας το θυμίζει..
  • Όταν η πολι­τι­κή σου για μια μειο­νό­τη­τα δεν είναι πολι­τι­κή ήπιας ενσω­μά­τω­σης, τότε αφή­νεις ανοι­χτό το ενδε­χό­με­νο αυτή η περι­χα­ρα­κω­μέ­νη μειο­νό­τη­τα να σου αντι­τα­χθεί σε κάθε ευκαι­ρία. Τέτοιες πολι­τι­κές ήπιας ενσω­μά­τω­σης σπα­νί­ζουν σε αστι­κού τύπου έθνη κρά­τη. Όπως μας διδά­σκει η ιστο­ρία μέχρι και σήμε­ρα, λίγα (αν όχι κανέ­να) είναι εκεί­να τα καπι­τα­λι­στι­κά κρά­τη τα οποία δεν μαστί­ζο­νται από κάποιου είδους μειο­νο­τι­κές, θρη­σκευ­τι­κές ή και φυλε­τι­κές δια­φο­ρές στο εσω­τε­ρι­κό αλλά και στο εξω­τε­ρι­κό τους, για τις οποί­ες υπεύ­θυ­νος είναι πάντα σε μεγά­λο βαθ­μό και ο κρα­τι­κός μηχανισμός.
  • Σε περι­πτώ­σεις που έγι­ναν από­πει­ρες ενσω­μά­τω­σης, πχ στις περιο­χές που δρα­στη­ριο­ποιού­ταν ο ΕΛΑΣ, οι Τσά­μη­δες πολέ­μη­σαν τους ναζί κατα­κτη­τές πλάι-πλάι με τους αντάρτες.
  • Ζού­με περί­ερ­γες επο­χές που ευνο­ούν συγκρού­σεις και «διπλω­μα­τία με άλλα μέσα», για αυτό καλό θα ήταν να μην υπο­τι­μά­με τις όποιες προ­κλη­τι­κές εξαγ­γε­λί­ες του τουρ­κι­κού ή του αλβα­νι­κού κρά­τους, αλλά να τις συν­δέ­ου­με ταυ­τό­χρο­να και με την ύπου­λη στά­ση που κρα­τούν διά­φο­ροι υπε­ρε­θνι­κοί οργα­νι­σμοί (ΕΕ, ΝΑΤΟ), οι οποί­οι σφυ­ρί­ζουν ανέ­με­λα όταν γίνε­ται ευθεία αμφι­σβή­τη­ση συνό­ρων κρά­τους μέλους τους από ανώ­τα­τους άρχο­ντες του ενός ή του άλλου κρά­τους. Όταν μπαί­νει ο κλέ­φτης στο σπί­τι σου, η φρά­ση του αστυ­νό­μου που υπο­τί­θε­ται σε προ­στα­τεύ­ει «να τα βρεί­τε μετα­ξύ σας» δεν απο­τε­λεί στά­ση ίσων απο­στά­σε­ων αλλά ευθεία συστρά­τευ­ση με την πλευ­ρά του κλέφτη.
  • Το δικό μας κρά­τος βέβαια δεν σημαί­νει ότι είναι αθώο του αίμα­τος όπως δια­πι­στώ­σα­με παρα­πά­νω. Στην πιο πρό­σφα­τη ιστο­ρία δε, έχει χρη­σι­μο­ποι­ή­σει και εκεί­νο την ελλη­νι­κή μειο­νό­τη­τα στην Αλβα­νία για να προ­ω­θή­σει την διπλω­μα­τι­κή του ατζέ­ντα διεκ­δι­κή­σε­ων. Τα γει­το­νι­κά κρά­τη στον καπι­τα­λι­στι­κό κόσμο σπά­νια έχουν μετα­ξύ τους πολι­τι­κή συνερ­γα­σί­ας και αν αυτό συμ­βεί δεν κρα­τά­ει για πολύ, κυρί­ως έχουν μετα­ξύ τους αντα­γω­νι­σμούς, που υπό τις ανά­λο­γες συν­θή­κες μπο­ρούν να πυρο­δο­τή­σουν και πολέμους.

Κλεί­νο­ντας το άρθρο, να πού­με ότι αν υπάρ­χει ένα είδος μίσους το οποίο δικαιο­λο­γεί­ται και επι­βάλ­λε­ται να δια­τη­ρούν οι λαοί όλου του κόσμου, αυτό σίγου­ρα δεν είναι το ρατσι­στι­κό μίσος, αλλά το ταξι­κό μισός ενά­ντια στον εκμε­ταλ­λευ­τή, με όποιο προ­σω­πείο και αν εμφα­νί­ζε­ται αυτός κάθε φορά.

Λαγω­νι­κά­κης Φρα­γκί­σκος(Poexania)

1Στο ίδιο, σελ. 144.

2Στο ίδιο, σελ. 145–146.

3Στο ίδιο, σελ. 147–148.

4Στο ίδιο, σελ. 149–150.

5Στο ίδιο, σελ. 159–160.

6Στο ίδιο, σελ. 160. Εδώ δεν ξέρω τι ακρι­βώς εννο­εί ο Μαρ­γα­ρί­της με τον όρο «Σκη­νί­τες» για αυτό και μετέ­φε­ρα την πρό­τα­ση επακριβώς.

7Στο ίδιο, σελ. 160–161.

8Στο ίδιο, σελ. 161–162.

9Στο ίδιο, σελ. 162–163.

10http://dialogoi.plato-academy.gr/uploads/1a4d665d-d858-49c0-b5ef-8d74678b5d07.pdf

11Ο.π, Ανε­πι­θύ­μη­τοι συμπα­τριώ­τες, σελ. 163–164.

12Στο ίδιο, σελ. 165–166.

13Στο ίδιο, σελ. 169.

14Στο ίδιο, σελ. 169.

15Όσον αφο­ρά τώρα τους νεκρούς, οι αριθ­μοί που ανα­φέ­ρο­νται στο υπό­μνη­μα της αντι­φα­σι­στι­κής επι­τρο­πής των Τσά­μη­δων προς τον ΟΗΕ το 1947 δεν ξεπερ­νούν τα 2.000 άτο­μα. Βάσει του ότι αυτός ο αριθ­μός δίνε­ται από μια οργά­νω­ση των Τσά­μη­δων εκεί­νης της επο­χής, εκτι­μώ ότι οι νεκροί μπο­ρούν να είναι λιγό­τε­ροι από 2.000 αλλά όχι περισσότεροι.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο