Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Χαρίλαος Φλωράκης: Σημειώσεις για την αντεπανάσταση, τον σοσιαλισμό και τον οπορτουνισμό

Επι­μέ­λεια: Νίκος Μότ­τας //

Στις 22 Μάη συμπλη­ρώ­νο­νται 11 χρό­νια από το «φευ­γιό» του Χαρί­λα­ου Φλω­ρά­κη, του αλύ­γι­στου κομ­μου­νι­στή, του αγω­νι­στή καπε­τά­νιου και λαϊ­κού ηγέ­τη, του επί σχε­δόν 20 χρό­νια στυ­λο­βά­τη-Γενι­κού Γραμ­μα­τέα του ΚΚΕ. Αντί οποιου­δή­πο­τε άλλου αφιε­ρώ­μα­τος, παρα­θέ­του­με σημειώ­σεις του ίδιου του Χαρί­λα­ου για τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές της περιό­δου 1989–1991 στην ΕΣΣΔ και την ανα­το­λι­κή Ευρώπη. 

Πρό­κει­ται για σημειώ­σεις που- όπως ανα­φέ­ρει ο δημο­σιο­γρά­φος και συγ­γρα­φέ­ας Χρή­στος Θεο­χα­ρά­τος — «δια­πο­τί­ζο­νται από ένα πνεύ­μα νηφα­λιό­τη­τας και λαϊ­κής σοφί­ας- με μονα­δι­κή εξαί­ρε­ση μιά μικρή δέσμη από αυτές, που είναι γραμ­μέ­νες με οργή και με αγα­νά­κτη­ση και που πρέ­πει- λογι­κά- να γρά­φτη­καν από τον Αύγου­στο του 1991 μέχρι το καλο­καί­ρι του 1992. Είναι οι σημειώ­σεις που ανα­φέ­ρο­νται στις ανα­τρο­πές, στι χάος, στις προ­δο­σί­ες και στη διά­λυ­ση της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης, αλλά και στην απο­θρά­συν­ση του ιμπε­ρια­λι­σμού και της “νέας τάξης” στην “δημο­κρα­τι­κή” Ευρώ­πη και στη “δημο­κρα­τι­κό­τε­ρη” Αμε­ρι­κή». Στο τέλος κάθε σημεί­ω­σης, σε παρέν­θε­ση, ανα­φέ­ρε­ται η κατά προ­σέγ­γι­ση και με βάση τα συμ­φρα­ζό­με­να χρο­νο­λο­γία κατά την οποία γράφτηκε.

* * *  

«Απο­χω­ρούν, λέει, τα πρώ­τα σοβιε­τι­κά στρα­τεύ­μα­τα από την Ανα­το­λι­κή Γερ­μα­νία. Άρα, οι Γερ­μα­νί­ες ενώ­νο­νται. Κι εμείς που πιστεύ­α­με ότι η σοβιε­τι­κή παρου­σία στη Γερ­μα­νία δια­σφα­λί­ζει την παγκό­σμια ειρή­νη; Κι εμείς που θεω­ρού­σα­με τη σοβιε­τι­κή παρου­σία στη Γερ­μα­νία στρα­τη­γι­κό πλε­ο­νέ­κτη­μα του σοσια­λι­σμού; Ποιος να μας πεί­σει ότι δεν πρό­κει­ται για στρα­τη­γι­κή ανα­δί­πλω­ση και υπο­χώ­ρη­ση; Ποιος να μας πεί­σει ότι δεν πρό­κει­ται για ήττα; Αλή­θεια, οι σημε­ρι­νοί Σοβιε­τι­κοί ηγέ­τες (θου κύριε φυλα­κή τω στό­μα­τί μου) ανα­λο­γί­στη­καν ότι, και να φύγουν οι ζωντα­νοί στρα­τιώ­τες τους, οι νεκροί που μένουν πίσω είναι υπερ­τρι­πλά­σιοι;…» (Αύγου­στος 1990, όταν έγι­νε γνω­στή η είδη­ση για την απο­χώ­ρη­ση των πρώ­των Σοβιε­τι­κών από την Αν.Γερμανία).

* * *  

«Τι σόι πρα­ξι­κό­πη­μα είναι αυτό που περιο­ρί­ζε­ται στο κέντρο της Μόσχας; Αν είναι πραγ­μα­τι­κό, για­τί δεν απλώ­νε­ται; Και αν δεν μπο­ρού­σε να απλω­θεί, για­τί έγι­νε; Αν έγι­νε για να…αποτύχει, τότε, αντίο Σοβιε­τι­κή Ένω­ση. Η αντί­δρα­ση θα κάνει σημεία και τέρα­τα σε βάρος του λαού και του σοσια­λι­σμού» (20 ή 21 Αυγού­στου 1991).

* * *  

«Το γερ­μα­νι­κό “λύνε­ται” χωρίς να πέσει μια ντου­φε­κιά! Τι και αν τρί­ζουν τα κόκ­κα­λα του Κόνιεφ και του Ζού­κοφ και εκα­τομ­μυ­ρί­ων Σοβιε­τι­κών στρα­τιω­τών και αξιω­μα­τι­κών; Η “νέα σκέ­ψη” του Γκορ­μπα­τσόφ και του Γιέλ­τσιν αξί­ζει περισ­σό­τε­ρο από μιλιού­νια κορ­μιά ηρώ­ων…» (Σεπτέμ­βριος 1991).

* * *  

«Τους ξετσί­πω­τους! Τα τσι­ρά­κια του ιμπε­ρια­λι­σμού! Όντας οι ίδιοι ηγέ­τες του ΚΚΣΕ, έθε­σαν ξαφ­νι­κά το κόμ­μα του Λένιν και του Στά­λιν, το κόμ­μα των κολα­σμέ­νων όλης της Γης–και το δικό τους κόμμα–εκτός νόμου. Και δήμευ­σαν, μάλι­στα, και την περιου­σία του! Πρό­κει­ται για παγκό­σμια πρω­τιά. Πρό­κει­ται για την πρό­κλη­ση και την απά­τη των αιώ­νων. Και μας απο­κοί­μι­ζαν τόσα χρό­νια με την περε­στρόι­κα και με την γκλασ­νόστ και με τις άλλες απα­τη­λές δια­κη­ρύ­ξεις τους. Αλλά, πώς διά­βο­λο απο­νεύ­ρω­σαν το λαό και του αρπά­ζουν τα γκε­σέ­μια της “νέας τάξης”, το παρόν και το μέλ­λον του, χωρίς να ανοί­ξει μια μύτη…;» (Αύγου­στος, ή αρχές Σεπτεμ­βρί­ου 1991).

florakis1«Ωστε, λοι­πόν, “θρί­αμ­βος της δημο­κρα­τί­ας” οι ανα­τρο­πές στην Ανα­το­λι­κή Ευρώ­πη! Αλλά, ποιες δυνά­μεις ενι­σχύ­θη­καν από το “θρί­αμ­βο”; Οι δημο­κρα­τι­κές πράγ­μα­τι δυνά­μεις ή οι δυνά­μεις εκεί­νες, οι οποί­ες στο όνο­μα της δημο­κρα­τί­ας, έχουν ουσια­στι­κά ταχθεί ενά­ντια στο σοσια­λι­σμό; “Θρί­αμ­βος της δημο­κρα­τί­ας” με το ΚΚ εκτός νόμου! “Θρί­αμ­βος της δημο­κρα­τί­ας” με νέες δυνα­τό­τη­τες για επέμ­βα­ση του ιμπε­ρια­λι­σμού! “Θρί­αμ­βος της δημο­κρα­τί­ας” με ανερ­γία, εξα­θλί­ω­ση, πεί­να και έγκλη­μα! Φυσι­κά, είναι δύσκο­λος ο δρό­μος. Εχει πολύ ανή­φο­ρο και δεν μπο­ρούν όλοι να τον βγάλουν…».

«Υπάρ­χει έστω και ένας σοβα­ρός άνθρω­πος στη Γη που να πιστέ­ψει ότι θα μπο­ρού­σε να κάνει (όσα κάνει) ο ιμπε­ρια­λι­σμός σήμε­ρα, αν δεν είχε δια­λυ­θεί η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση; Οι λαοί βλέ­πουν, ήδη, τα απο­τε­λέ­σμα­τα: Ο καπι­τα­λι­σμός, καθη­με­ρι­νά, όλο και περισ­σό­τε­ρο δεί­χνει το χει­ρό­τε­ρο πρό­σω­πό του: το αντι­κοι­νω­νι­κό, ληστρι­κό και απάν­θρω­πο. Οι επι­τυ­χί­ες του, φυσι­κά, παρά­γουν πλού­το, αλλά τον σωρεύ­ουν στους λίγους και η ζωή των εργα­ζο­μέ­νων χει­ρο­τε­ρεύ­ει. Οσο για τις δημο­κρα­τι­κές ελευ­θε­ρί­ες, συνε­χώς ροκα­νί­ζο­νται και λιμάρονται…».

* * *  

«Και αχά­ρι­στοι και ανι­στό­ρη­τοι όσοι επι­χαί­ρουν για τη διά­λυ­ση της ΕΣΣΔ. Αν ο κόσμος είχε γίνει λίγο πιο ανθρώ­πι­νος… Αν δια­τη­ρή­θη­κε η ειρή­νη για μισό αιώ­να… Αν ηττή­θη­κε κατά κρά­τος ο χιτλε­ρι­σμός… Αν οι λαοί έσπα­σαν τις αλυ­σί­δες της αποι­κιο­κρα­τί­ας… Αν οι εργα­ζό­με­νοι των καπι­τα­λι­στι­κών χωρών από­κτη­σαν όσα από­κτη­σαν — αυτό αναμ­φι­σβή­τη­τα οφεί­λε­ται και στην ύπαρ­ξη και δρά­ση των σοσια­λι­στι­κών χωρών. Στο “αντί­πα­λον δέος”…».

* * *  

«Εμ, αυτή η καρα­μέ­λα περί του τέλους των ιδε­ο­λο­γιών! Παρά το μετα­φυ­σι­κό της περιε­χό­με­νο, δεν μπο­ρεί ν’ αλλά­ξει την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Και η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα λέει ότι οι αντι­θέ­σεις που χαρα­κτη­ρί­ζουν τον καπι­τα­λι­σμό, όχι μόνο δεν εξα­σθε­νούν, τώρα που δια­λύ­θη­κε η ΣΕ, αλλά και δυνα­μώ­νουν. Και κατα­τρώ­γουν τα ίδια τα σπλά­χνα του. Ούτε ο καπι­τα­λι­σμός είναι αιώ­νιος ούτε το τέλος του κομ­μου­νι­σμού έφτα­σε, για τον απλού­στα­το λόγο ότι οι λαοί δεν πρό­κει­ται να παραι­τη­θούν από το όρα­μα για μια δίκαιη κοι­νω­νία και από τους αγώ­νες για σοσιαλισμό…».

* * *  

«Θυμά­μαι αυτές τις μέρες τον Τσα­πά­γιεφ. Το αγράμ­μα­το παι­δί του ρού­σι­κου λαού που έγι­νε μέσα στη φωτιά του εμφυ­λί­ου και της επέμ­βα­σης, στρα­τάρ­χης. Τα μεγα­λο­φυή τακτι­κά και στρα­τη­γι­κά του σχέ­δια μάς τα δίδα­σκαν στην Πολε­μι­κή Ακα­δη­μία Φρούν­ζε στη Μόσχα. Και μαθαί­να­με ότι δεκά­δες και εκα­το­ντά­δες αγράμ­μα­τοι αλλά γκαρ­διω­μέ­νοι Τσα­πά­γιεφ έσω­σαν το πρώ­το σοσια­λι­στι­κό κρά­τος της Γης από την αντε­πα­νά­στα­ση και από την επέμ­βα­ση! Τόσο, λοι­πόν, διέ­φθει­ρε αυτή η συμ­μο­ρία τον ρού­σι­κο λαό ώστα να μην κινη­θεί ούτε ένας λόχος, ούτε ένα εργο­στά­σιο, ούτε ένα κολ­χόζ, να προ­στα­τέ­ψει τις λαϊ­κές κατα­κτή­σεις…» (Αύγου­στος-Σεπτέμ­βριος 1991).

* * *  

«Θυμά­μαι και το Δια­μα­ντή και την Αγά­θη και τον Μπε­λο­γιάν­νη, και αμέ­τρη­τους ακό­μη αγωνιστές–όλους στο χώμα. Αν μπο­ρού­σαν να βρουν πνοή και να μας ρωτή­σουν: “Σύντρο­φοι, δώσα­με τη ζωή μας για το σοσια­λι­σμό, για να παρα­δο­θεί στους προ­δό­τες;”, τι θα τους απα­ντού­σα­με, ώστε να ησυ­χά­σουν στους τάφους τους; Ότι η κήρυ­ξη του κόμ­μα­τος των Μπολ­σε­βί­κων εκτός νόμου αποτελεί…ανασυγκρότησή του; Ότι η διά­λυ­ση του σοβιε­τι­κού κρά­τους έγι­νε για τη βελ­τί­ω­ση του υπαρ­κτού σοσια­λι­σμού; Ότι η ανερ­γία, η πεί­να, η εξα­θλί­ω­ση και η εγκλη­μα­τι­κό­τη­τα απο­τε­λούν ανα­γκαίο στά­διο για το ξανα­χτί­σι­μο του σοσια­λι­σμού; Ότι η “νέα τάξη” είναι η πεμ­πτου­σία του σοσια­λι­σμού; Τι θα τους απα­ντού­σα­με…;» (Ίσως γρά­φτη­κε τον Οκτώ­βριο 1991).

* * *  

«Εμ, άρχι­σαν τα όργα­να, που λένε και οι χωρι­κοί. Δεν πρό­λα­βε, καλά-καλά, να δια­λυ­θεί και τυπι­κά η Σοβιε­τι­κή Ένω­ση και η άρχου­σα τάξη της Ευρώ­πης άρχι­σε να δεί­χνει τα δόντια της. Και στο Μάα­στριχτ και αλλού. Και να τι εννοώ: Όσο η Δυτι­κή Ευρώ­πη ήταν και παρέ­με­νε η καπι­τα­λι­στι­κή χερ­σό­νη­σος μιας κομ­μου­νι­στι­κής ενδο­χώ­ρας, οι Δυτι­κο­ευ­ρω­παί­οι μεγι­στά­νες –βιο­μή­χα­νοι, τρα­πε­ζί­τες, χρη­μα­τι­στές, μεγα­λέ­μπο­ροι, πολυ­ε­θνι­κές– ήταν ενδο­τι­κοί απέ­να­ντι στους εργα­ζό­με­νους. Οι οποί­οι κέρ­δι­σαν αρκε­τά με τους αγώ­νες τους. Ακό­μη και την “καπι­τα­λι­στι­κή ολο­κλή­ρω­ση” της Ευρώ­πης είχαν απο­φα­σί­σει να την κάνουν με δαπά­νες όλων των, λεγο­μέ­νων, “κοι­νω­νι­κών εταί­ρων”. Δηλα­δή να επι­βα­ρυ­θνούν το κόστος της, ανα­λο­γι­κά, οι εργο­δό­τες, το κρά­τος και οι εργα­ζό­με­νοι. Μόλις, όμως, οι ερί­φη­δες είδαν ότι η κομ­μου­νι­στι­κή ενδο­χώ­ρα καταρ­ρέ­ει και “αντί­πα­λο δέος” δεν υπάρ­χει, τα στεί­λω­σαν. Αρνού­νται να μετέ­χουν στις δαπά­νες της “ολο­κλή­ρω­σης” και ρίχνουν όλα τα βάρη μόνο στους εργα­ζό­με­νους…» (Τέλη Δεκεμ­βρί­ου 1991).

* * *  

harilaos2«Παλεύ­α­με στα βου­νά άυπνοι, νηστι­κοί, άπλυ­τοι, ταλαι­πω­ρη­μέ­νοι, ψει­ρια­σμέ­νοι, αντι­με­τω­πί­ζα­με ολη­με­ρίς και ολο­νυ­χτίς χαρο­τρο­μά­ρες, για­τρεύ­α­με με φύλ­λα και με βότα­να τις λαβω­μα­τιές μας — κι όμως: Τρα­γου­δού­σα­με, μέσα σ’ εκεί­νη την αντά­ρα, τα μπολ­σε­βί­κι­κα τρα­γού­δια και γέμι­ζαν οι ψυχές μας από τους γεν­ναί­ους στί­χους τους, από τη ρωμα­λέα μελω­δία τους, από τα ηρω­ι­κά μηνύ­μα­τά τους. Για­τί στα βου­νά δεν παλεύ­α­με μόνο για μια ελεύ­θε­ρη και δημο­κρα­τι­κή Ελλά­δα. Παλεύ­α­με και για τον και­νούρ­γιο και λαχτα­ρι­στό κόσμο. Για τον κόσμο του σοσια­λι­σμού. Για τον κόσμο που θα έβγα­ζε τον ξωμά­χο από την τυραν­νία του, τον αγρό­τη από τη χαμο­ζωή του, τον εργά­τη από τα δεσμά του, τον μικρο­ε­παγ­γελ­μα­τία από το άγχος του…Τώρα όλα αυτά –λέει– είναι εκτός νόμου! Κού­νια που τους κού­να­γε τους άθλιους! Να πιστεύ­ουν στ’ αλή­θεια ότι μπο­ρούν να βγά­λουν εκτός νόμου την ιδέα, το όρα­μα, την ελπί­δα, την απα­ντο­χή και την πίστη των λαών!» (Στα μέσα Φθι­νο­πώ­ρου 1991).

* * *  

«Πριν από εκα­τό τόσα χρό­νια, στα 1886, στο Σικά­γο της Αμε­ρι­κής, ένας από τους πρω­τερ­γά­τες της εργα­τι­κής εξέ­γερ­σης (ο Αύγου­στος Σπάις, αν θυμά­μαι καλά), προ­τού τον κρε­μά­σουν, έλε­γε στην απο­λο­γία του: “Αν νομί­ζε­τε ότι με τις κατα­δί­κες και με τις κρε­μά­λες θα στα­μα­τή­σε­τε το ποτά­μι που παρα­σέρ­νει το έδα­φος κάτω από τα πόδια σας και το λαϊ­κό χεί­μαρ­ρο που σας κυκλώ­νει από παντού, φίλ­τα­τοι μπουρ­ζουά­δες, είστε, μα την αλή­θεια, πτω­χοί τω πνεύ­μα­τι…”. Σήμε­ρα τα λόγια εκεί­να απο­κτούν και πάλι ζωντα­νή επι­και­ρό­τη­τα: “Αν πιστεύ­ουν στ’ αλή­θεια, οι Νεο­τα­ξί­τες ότι με τις απά­τες, την προ­πα­γάν­δα και τα πρα­ξι­κο­πή­μα­τα, θα γυρί­σουν την ιστο­ρία ανά­πο­δα, όχι μόνο είναι πτω­χοί τω πνεύ­μα­τι, αλλά πολύ σύντο­μα θα δοκι­μά­σουν οδυ­νη­ρές εκπλή­ξεις: Αν έθα­ψαν τον Μεγά­λο Οκτώ­βρη, η ιστο­ρία είναι γκα­στρω­μέ­νη δεκά­δες Μεγά­λους Οκτώ­βρη­δες. Και οσο­νού­πω, θα τους γεν­νή­σει”…» (Αρχές Φεβρουα­ρί­ου 1992).

* * *  

«Όσα υπο­χρε­ώ­θη­καν να δώσουν από τα 1917 μέχρι και πέρυ­σι οι άρχου­σες τάξεις του καπι­τα­λι­στι­κού κόσμου, θέλουν να τα πάρουν πίσω όλα — και ακό­μη περισ­σό­τε­ρα — μέσα στην τρέ­χου­σα δεκα­ε­τία. Κι όταν λέω ότι θέλουν να τα πάρουν πίσω όλα, δεν εννοώ μόνο το επί­πε­δο ζωής των εργα­ζο­μέ­νων. Εννοώ και τα δημο­κρα­τι­κά δικαιώ­μα­τα και τις θεσμι­κές εγγυ­ή­σεις και τα ασφα­λι­στι­κά κεκτη­μέ­να — ωρά­ρια, περι­θάλ­ψεις, απο­ζη­μιώ­σεις, άδειες, συν­δι­κα­λι­στι­κές ελευ­θε­ρί­ες, επι­δό­μα­τα, επι­κου­ρι­κά, τα πάντα…» (Τέλη του 1992).

* * *  

«Πρώ­το, κιό­λας, θύμα της “Νέας Τάξης” είναι η μισθω­τή εργα­σία. Δηλα­δή, όλο το δίκτυο των κατα­κτή­σε­ων της εργα­τι­κής τάξης κατά τον εικο­στό αιώ­να. Ηδη, άρχι­σαν να λιμά­ρουν τους αρμούς της μισθω­τής εργα­σί­ας. Δεν τη θέλουν συνε­χή, δεν τη θέλουν οριο­θε­τη­μέ­νη από το 8ωρο, δεν τη θέλουν μόνι­μη, δεν τη θέλουν σε πλαί­σια συλ­λο­γι­κών συμ­βά­σε­ων και βλέ­πω να κάνουν την εμφά­νι­σή τους περί­ερ­γες ορο­λο­γί­ες: Οι πολι­τι­κοί εκπρό­σω­ποι της Νέας Τάξης κάνουν λόγο για μερι­κή απα­σχό­λη­ση, για ελα­στι­κό ωρά­ριο, για περι­φε­ρεια­κές και τοπι­κές συμ­βά­σεις εργα­σί­ας, για προ­σω­πι­κά συμ­βό­λαια δου­λιάς κλπ. Ενας, μάλι­στα, όταν ανα­φέ­ρε­ται στα εργα­σια­κά, προ­τι­μά να απο­κα­λεί τους μισθω­τούς και τους εργά­τες με το χυδαίο όρο “απα­σχο­λή­σι­μοι” — κατά το ανα­λώ­σι­μοι! Δεν είμαι χαι­ρέ­κα­κος, αλλά ρωτώ τους μισθω­τούς που ποτέ δε στή­ρι­ξαν το κόμ­μα της εργα­τιάς, δηλα­δή, το κόμ­μα τους: Αν υπήρ­χε η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση θα τα τολ­μού­σαν όλα αυτά οι βιο­μή­χα­νοι και οι κυβερ­νή­σεις τους;..» (Το σημεί­ω­μα αυτό είναι γραμ­μέ­νο σε δύο περιό­δους. Το πρώ­το κομ­μά­τι γρά­φτη­κε στα 1993 και το δεύ­τε­ρο θα πρέ­πει να συμπλη­ρώ­θη­κε, με άλλη αφορ­μή, στα τέλη της δεκα­ε­τί­ας του ’90).

* * *  

«To είχα επι­ση­μά­νει στους συντρό­φους: Παλαιό­τε­ρα μας έλε­γαν “κινού­με­να του παν­σλα­βι­σμού”, “πρά­κτο­ρες της Μόσχας”, “όργα­να του διε­θνούς κομ­μου­νι­σμού” και τέτοια. Και όχι μόνο μας έλε­γαν, αλλά και μας δίκα­ζαν και μας κατα­δί­κα­ζαν και μας εκτε­λού­σαν. Αργό­τε­ρα, οι “σοσια­λι­στές” μας φώνα­ζαν “προ­δό­τες της ιστο­ρί­ας μας”, “εχθρούς της δημο­κρα­τι­κής παρά­τα­ξης και της αλλα­γής” και “συνο­δοι­πό­ρους της Δεξιάς”… Τώρα που οι Σλά­βοι έγι­ναν κομ­μά­τια, που η Μόσχα έγι­νε κρί­κος στην αλυ­σί­δα του “νεο­τα­ξί­τι­κου” συστή­μα­τος και που ο διε­θνής κομ­μου­νι­σμός βρί­σκε­ται σε υπο­χώ­ρη­ση… Τώρα που ο εγχώ­ριος “σοσια­λι­σμός” επέ­στρε­ψε στη νομή της εξου­σί­ας, τι άλλο, τάχα, θα βρουν να μας φωνά­ζουν; Απ’ ό,τι φαί­νε­ται, δεν έψα­ξαν πολύ οι σύγ­χρο­νοι αντι­κομ­μου­νι­στές: πήραν βέλη από τη φαρέ­τρα του Γκορ­μπα­τσόφ και μας απο­κα­λούν “στα­λι­νι­κούς” και “εχθρούς της ελευ­θε­ρί­ας και του εκσυγ­χρο­νι­σμού”!…» (Φθι­νό­πω­ρο 1993- μετά τις εκλογές).

* * *

harilaos3«Να ποιοι γκα­στρώ­νουν την ιστορία»

«Λίγο — πολύ, τα ήξε­ρα. Αλλά η έκθε­ση του ΟΗΕ για την πορεία της ανθρω­πό­τη­τας, που έπε­σε στα χέρια μου, με συγκλό­νι­σε. Προ­τού κλεί­σει δεκα­ε­τία από την ανα­τρο­πή του υπαρ­κτού σοσια­λι­σμού, οι πλου­σιό­τε­ρες χώρες της Γης έγι­ναν 20% ακό­μη πιο πλού­σιες. Και οι φτω­χό­τε­ρες χώρες της Γης 25% ακό­μη πιο φτω­χές. Πόσο φτω­χές; Μ’ ένα δολά­ριο την ημέ­ρα εισό­δη­μα το κεφά­λι! Κάτι χει­ρό­τε­ρο: Οι τρεις πλου­σιό­τε­ροι άνθρω­ποι της Γης έχουν ετή­σιο εισό­δη­μα ίσο με το εθνι­κό εισό­δη­μα των 48 πιο φτω­χών χωρών της Γης! Ποιοι κλέ­βουν τον παγκό­σμιο πλού­το; Κατά τον ΟΗΕ, το 1% των Αμε­ρι­κα­νών σφε­τε­ρί­ζε­ται το 45% του αμε­ρι­κα­νι­κού εθνι­κού εισο­δή­μα­τος και το 15% του παγκο­σμί­ου εισο­δή­μα­τος! Να ποιοι γκα­στρώ­νουν την ιστο­ρία και ποιοι την οδη­γούν να γεν­νή­σει φωτιά και λάβα…»

(Λογι­κά γρά­φτη­κε μετά το 1999, χρο­νιά στην οποία αντι­στοι­χούν οι παρα­τι­θέ­με­νοι αριθ­μοί της έκθε­σης του ΟΗΕ).

Σε άλλες σημειώ­σεις του, της ίδιας περιό­δου, γίνε­ται εμφα­νής η οργή και η αγα­νά­κτη­ση του Χαρί­λα­ου Φλω­ρά­κη για τον «επι­στη­μο­νι­κό οπορ­του­νι­σμό»- όπως ο ίδιος τον χαρα­κτή­ρι­ζε- αυτών που επι­χει­ρού­σαν τη διά­λυ­ση του ΚΚΕ. Πρό­κει­ται για εκεί­νους που, παίρ­νο­ντας αφορ­μή από τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές στην ΕΣΣΔ, ζητού­σαν τη λοξο­δρό­μη­ση του Κόμ­μα­τος από τις αρχές του μαρ­ξι­σμού-λενι­νι­σμού και τη μετα­τρο­πή του σε πολι­τι­κό όχη­μα “ανα­νε­ω­τι­κών-ευρω­κομ­μου­νι­στι­κών” αντι­λή­ψε­ων. Η ιστο­ρία, άλλω­στε, είναι γνωστή…

Έγρα­φε ο Χαρίλαος:

«Την ξανα­θυ­μή­θη­καν την πιπί­λα: “Σε ξεπε­ρα­σμέ­να δόγ­μα­τα επι­μέ­νει το ΚΚΕ”! Ποια είναι τα “ξεπε­ρα­σμέ­να δόγ­μα­τα”, άσπον­δοι σύντρο­φοι και φίλοι; Οτι επι­μέ­νου­με στην ανά­γκη ανά­κτη­σης της εθνι­κής ανε­ξαρ­τη­σί­ας και κυριαρ­χί­ας; Οτι παρα­μέ­νου­με αμε­τα­κί­νη­τα προ­ση­λω­μέ­νοι στην υπε­ρά­σπι­ση των συμ­φε­ρό­ντων των εργα­ζο­μέ­νων; Οτι έχου­με και σήμε­ρα παντιέ­ρα μας την κοι­νω­νι­κή δικαιο­σύ­νη και το σοσια­λι­σμό; Πάρ­τε το από­φα­ση: Πολ­λά μπο­ρούν να αλλά­ξουν στο ιστο­ρι­κό προ­τσές. Ενα μόνο δεν μπο­ρεί να αλλά­ξει: Η ανά­γκη για το σοσια­λι­στι­κό μετα­σχη­μα­τι­σμό της κοι­νω­νί­ας και της ανθρωπότητας…».

* * *  

«Τι σας πει­ρά­ζουν τα σύμ­βο­λα και τα “κονί­σμα­τα”, μωρέ; Σε τι σας έφται­ξαν το σφυ­ρο­δρέ­πα­νο ή οι κόκ­κι­νες σημαί­ες; Εκα­τομ­μύ­ρια άνθρω­ποι έδω­σαν και τη ζωή τους για να κρα­τή­σουν ψηλά τα λάβα­ρα του Κομ­μου­νι­σμού. Εκα­τομ­μύ­ρια και δισε­κα­τομ­μύ­ρια: άνθρω­ποι ατέ­νι­ζαν, έναν ολό­κλη­ρο αιώ­να, τα σύμ­βο­λα αυτά με απα­ντο­χή. Κάτω από τις σημαί­ες του σφυ­ρο­δρέ­πα­νου ‑και για την υπε­ρά­σπι­ση του- έπε­σαν 22.000.000 Σοβιε­τι­κοί, χαρί­ζο­ντας στους λαούς και στην ανθρω­πό­τη­τα την αντι­φα­σι­στι­κή νίκη…» (Ιού­νιος 1990).

* * *  

«Ομο­λο­γώ ότι μου σπά­ει το κεφά­λι ο τρό­πος που σκέ­φτο­νται μερι­κοί σύντρο­φοι. Παντού αυθα­διά­ζει η αντε­πα­νά­στα­ση. Παντού απει­λού­νται τα κεκτη­μέ­να των κοι­νω­νιών και των λαών. Παντού ασχη­μο­νεί μία “Νέα Τάξη”, χει­ρό­τε­ρη από εκεί­νη του Μεσο­πο­λέ­μου. Και παντού είναι ορα­τός ο νέος Μεσαί­ω­νας που χαλ­κεύ­ε­ται για την ανθρω­πό­τη­τα και για τη χώρα μας, φυσι­κά. Όλα αυτά, όμως, σύντρο­φοι, σημαί­νουν ότι ακό­μη και αν δεν υπήρ­χε το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα, οφεί­λα­με να το ιδρύ­σου­με. Για ν’ αντι­στα­θού­με στη Νέα Τάξη…» (Πρέ­πει να γρά­φτη­κε μετά τον Ιανουά­ριο 1992).

* * *  

«Τι είναι αυτά που λέτε, σύντρο­φοι; Επει­δή, δηλα­δή, δια­λύ­θη­κε η Σοβιε­τι­κή Ενω­ση, και σαν καθε­στώς και σαν κρα­τι­κή υπό­στα­ση, εμείς οι υπό­λοι­ποι κομ­μου­νι­στές θα πρέ­πει να αυτο­κτο­νή­σου­με; Αντί να μας ατσα­λώ­σει το πισω­γύ­ρι­σμα, προ­τεί­νε­τε αβα­σά­νι­στα να ρίξου­με κι εμείς νερό στο μύλο του ιμπε­ρια­λι­σμού — αλλά­ζο­ντας την ιδε­ο­λο­γία μας, την πολι­τι­κή μας, τα ορά­μα­τά μας, την ιστο­ρία μας, τη διε­θνι­στι­κή αλλη­λεγ­γύη, την επα­να­στα­τι­κό­τη­τά μας, ακό­μη και τ’ όνο­μά μας;…».

* * *  

«Απέ­τυ­χε ο σοσια­λι­σμός; Ποιός σας το είπε αυτό; Υιο­θε­τεί­τε και σεις τη νεο­τα­ξί­τι­κη προ­πα­γάν­δα; Ο σοσια­λι­σμός οδη­γή­θη­κε σε απο­τυ­χία από εκεί­νους που είχαν την ευθύ­νη της εφαρ­μο­γής και της ανά­πτυ­ξης του. Εκεί­νοι απέ­τυ­χαν πατα­γω­δώς. Και φορ­τώ­νουν τη δική τους απο­τυ­χία (αν όχι και προ­δο­σία) στο σοσιαλισμό…».

Οι σημειώ­σεις είναι από το βιβλίο του Χρ.Θεοχαράτου, Χαρί­λα­ος Φλω­ρά­κης. Ο λαϊ­κός ηγέ­της, Τόμος ‘Β, Τυπο­εκ­δο­τι­κή, 2001.

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο