Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Καπιταλισμός: Η μήτρα που γεννά «Παττακούς»

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας* //

«Μη χαί­ρε­στε που σκο­τώ­σα­τε το κτή­νος» έγρα­φε ο Μπρεχτ μετά το τέλος του δευ­τέ­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου, «η σκύλ­λα που το γέν­νη­σε είναι και πάλι σε οργα­σμό». Τα λόγια του Μπρεχτ, πάντα επί­και­ρα, έρχο­νται να μας θυμί­σουν τις σχέ­σεις αίμα­τος μετα­ξύ του φασι­σμού και της μήτρας που το γεν­νά: το καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα. Ο πρό­σφα­τα θανών πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ας Πατ­τα­κός και το χου­ντι­κό σινά­φι του υπήρ­ξαν γέν­νη­μα-θρέμ­μα του μετα­πο­λε­μι­κού ελλη­νι­κού καπι­τα­λι­σμού. Από αυτόν ανα­δεί­χθη­καν και αυτόν υπη­ρέ­τη­σαν συνει­δη­τά. Η άπο­ψη που έχει εκφρα­στεί, για παρά­δειγ­μα από τον Ευάγ­γε­λο Αβέ­ρωφ, ότι οι απρι­λια­νοί πρα­ξι­κο­πη­μα­τί­ες ήταν «άφρο­νες αξιω­μα­τι­κοί» στο­χεύ­ει στην συγκά­λυ­ψη της ταξι­κής ουσί­ας της δικτατορίας.

Η στρα­τιω­τι­κή Χού­ντα, πρω­τερ­γά­της της οποί­ας υπήρ­ξε ο Πατ­τα­κός, προ­έ­κυ­ψε από την ανά­γκη του συστή­μα­τος να προ­στα­τέ­ψει τα συμ­φέ­ρο­ντα των πλου­το­κρα­τών της επο­χής. Το πρα­ξι­κό­πη­μα της 21ης Απρί­λη 1967 επι­βλή­θη­κε ως η πλέ­ον συμ­φέ­ρου­σα για το ελλη­νι­κό κεφά­λαιο διέ­ξο­δος από τις οξυ­μέ­νες ενδο­α­στι­κές αντι­θέ­σεις που είχαν συσ­σω­ρευ­τεί στο μετεμ­φυ­λια­κό αστι­κό κρά­τος. Το χου­ντι­κό καθε­στώς εξέ­φρα­σε σε πολι­τι­κό επί­πε­δο την εξου­σία των μονο­πω­λί­ων, των «Ωνά­ση­δων» και των «Νιάρ­χων», των μεγα­λο­ε­πι­χει­ρη­μα­τιών που στή­ρι­ξαν με κάθε τρό­πο τη δικτα­το­ρία, όπως ο ελλη­νο­α­με­ρι­κα­νός Τομ Πάπ­πας και άλλοι. Ο κάλ­πι­κος- αστι­κός- «πατριω­τι­σμός» των Παπα­δό­που­λων, των Πατ­τα­κών, των Μακα­ρέ­ζων και του χου­ντι­κού συρ­φερ­τού δεν ήταν παρά η αντα­νά­κλα­ση των συμ­φε­ρό­ντων του κεφαλαίου.

Σήμε­ρα, 42 χρό­νια μετά την πτώ­ση της Χού­ντας, η μήτρα που γέν­νη­σε τους «Πατ­τα­κούς» συνε­χί­ζει να παρά­γει φασί­στες, χρή­σι­μα μαντρό­σκυ­λα του κεφα­λαί­ου. Ανα­φε­ρό­μα­στε στο ναζι­στι­κό-εγκλη­μα­τι­κό μόρ­φω­μα της Χρυ­σής Αυγής που δε χάνει ευκαι­ρία να προ­βάλ­λει το θαυ­μα­σμό της για τους απρι­λια­νούς δικτά­το­ρες. Ανα­φε­ρό­μα­στε, επί­σης, στους θια­σώ­τες εκεί­νους της Χού­ντας- γνω­στούς μαϊ­ντα­νούς των τηλε­ο­πτι­κών πλα­τώ- που βρή­καν πολι­τι­κό κατα­φύ­γιο σε μεγά­λα αστι­κά κόμ­μα­τα, παρι­στά­νο­ντας τώρα τους τιμη­τές της δημο­κρα­τί­ας. Εδώ, επα­νέρ­χε­ται ο Μπρεχτ για να μας θυμί­σει ότι το βάρ­βα­ρο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα- η «σκύλ­λα» που γεν­νά τον φασι­σμό- συνε­χί­ζει να γεν­νά μικρούς «Πατ­τα­κούς»: από τη Λέσβο και τη Χίο, μέχρι το Ωραιό­κα­στρο και τη Φιλιππιάδα.

Σήμε­ρα, ο φασι­σμός των «Πατ­τα­κών» αντι­κα­το­πτρί­ζε­ται στον «χρυ­σαυ­γι­τι­σμό» που δια­χέ­ε­ται σε όλο το σώμα του αστι­κού πολι­τι­κού συστή­μα­τος και που επι­χει­ρεί να δηλη­τη­ριά­σει την κοι­νω­νία. Είναι ο «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός» του ρατσι­στι­κού μίσους απέ­να­ντι στους πρό­σφυ­γες και τους μετα­νά­στες. Είναι ο «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός» των Μπαλ­τά­κων («γεν­νή­θη­κα και θα πεθά­νω αντι­κομ­μου­νι­στής») και των Γεωρ­γιά­δη­δων. Είναι ο «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός» των μιντια­κών παπα­γά­λων που κάνουν λόγο για μια «σοβα­ρό­τε­ρη Χρυ­σή Αυγή». Είναι ο «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός» της ανι­στό­ρη­της και χυδαί­ας θεω­ρί­ας των «δύο άκρων». Είναι επί­σης ο εργο­δο­τι­κός «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός» των απει­λών και της τρο­μο­κρα­τί­ας ενά­ντια στο εργα­τι­κό κίνημα.

Αυτός ο «χρυ­σαυ­γι­τι­σμός», που δεν εκφρά­ζε­ται μονά­χα από το ναζι­στικ εσμό της Χρυ­σής Αυγής, είναι η σπο­ρά των «Πατ­τα­κών». Θα γεν­νιέ­ται και θα ανα­πα­ρά­γε­ται όσο το βάρ­βα­ρο εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα που τον γεν­νά, ο Καπι­τα­λι­σμός δηλα­δή, τον έχει ανά­γκη για την αυτο­συ­ντή­ρη­ση του. Γι’ αυτό, όπως σημεί­ω­νε ο Μπρεχτ, «ο φασι­σμός δεν μπο­ρεί να πολε­μη­θεί παρά σαν καπι­τα­λι­σμός στην πιο ωμή και κατα­πιε­στι­κή του μορ­φή, σαν ο πιο θρα­σύς κι ο πιο δόλιος καπι­τα­λι­σμός».

____________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο