José Antonio Echeverría: Ηγέτης – Σύμβολο των φοιτητών της Κούβας

Γρά­φει ο Βαγ­γέ­λης Γονα­τάς //

Στις 13 Μάρ­τη 1957, ο José Antonio Echeverría Πρό­ε­δρος της Ομο­σπον­δί­ας Φοι­τη­τών της Κού­βας (FEU) έπε­σε στη μάχη (μαζί με άλλους 24 συντρό­φους του) έξω από το Πανε­πι­στή­μιο της Αβά­νας σε μια στρα­τιω­τι­κή επι­χεί­ρη­ση αντάρ­τι­κου πόλης. Οι σύντρο­φοί του προ­σέ­θε­σαν από τότε αυτή την ημε­ρο­μη­νία στο όνο­μα της οργά­νω­σής του, Directorio Revolucionario 13 de Marzo (Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο 13 Μάρ­τη), οργά­νω­ση που ήταν ο ένο­πλος βρα­χί­ο­νας της Ομο­σπον­δί­ας Φοι­τη­τών της Κούβας.

Έξω από το Πανε­πι­στή­μιο της Αβά­νας σκο­τώ­θη­κε ο José Antο­nio Echeveria

Η επι­χεί­ρη­ση που οργα­νώ­θη­κε στις 13 Μάρ­τη 1957 στην πρω­τεύ­ου­σα Αβά­να, είχε δύο σκέ­λη. Μια ομά­δα 50 μαχη­τών (με 100 μαχη­τές εφε­δρεία) με επι­κε­φα­λής τον Faure Chomón θα πραγ­μα­το­ποιού­σε επί­θε­ση στο Προ­ε­δρι­κό Μέγα­ρο, (κτί­ριο που σήμε­ρα στε­γά­ζε­ται το Μου­σείο της Επα­νά­στα­σης) με στό­χο να εκτε­λέ­σει τον δικτά­το­ρα, ενώ μια άλλη ομά­δα 15 μαχη­τών με επι­κε­φα­λής τον Echeverría θα πραγ­μα­το­ποιού­σε επί­θε­ση και θα κατα­λάμ­βα­νε τον ραδιο­φω­νι­κό σταθ­μό Radio Reloj και θα μετέ­δι­δε το μήνυ­μα της εξέ­γερ­σης και του θανά­του του Μπα­τί­στα. Κέντρο των επι­χει­ρή­σε­ων είχε ορι­στεί το Πανε­πι­στή­μιο της Αβάνας.

13/3/2015, λου­λού­δια στο σημείο που έπε­σε ο Echeveria. Ανά­με­σά τους τα στε­φά­νια του Φιντέλ και του Ραούλ

“ Η επί­θε­ση στο Προ­ε­δρι­κό Μέγα­ρο δεν πέτυ­χε τον ανα­με­νό­με­νο στό­χο , αλλά προ­σέ­φε­ρε άλλη μεγά­λη εμπει­ρία, ως μια συσ­σώ­ρευ­ση της δύνα­μης, πού ήδη είχε ο λαός. Αυτά τα διδάγ­μα­τα έθε­σαν νέα καθή­κο­ντα στην εξέ­γερ­ση και αυτό ήταν που έφε­ρε τη νίκη “ εξη­γεί ο Κομα­ντά­ντε Faure Chomón σε συνέ­ντευ­ξή του στο Radio Reloj στις 11 Μαρ­τί­ου 2015.

Comandante Faure Chomón

Τίπο­τα δε θα ήταν ίδιο από εκεί­νη την ημέ­ρα στην Κού­βα και την επα­νά­στα­σή της. Η επι­τυ­χία αυτής της απο­τυ­χί­ας ήταν τερά­στια, η ένο­πλη εξέ­γερ­ση ήταν πια στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη σε όλη την χώρα, αλλά και στα αστι­κά κέντρα, δεί­χνο­ντας σε όλους τους κου­βα­νούς ότι η Μον­κά­δα είναι ζωντα­νή. Λίγο μετά, στις 30 Ιου­λί­ου 1957, θα έπε­φτε δολο­φο­νη­μέ­νος από την αστυ­νο­μία του Σαντιά­γκο ο Frank País, και μόλις μετά 17 μήνες οι μπαρ­μπού­δος θα κέρ­δι­ζαν το αντάρ­τι­κο που είχε μετε­ξε­λι­χθεί πια, σε καθο­λι­κό επα­να­στα­τι­κό πόλεμο.

Η διπλή ενέρ­γεια της 13 Μάρ­τη 1957 του Επα­να­στα­τι­κού Διευ­θυ­ντη­ρί­ου ήταν ένα πολ­λα­πλό σημείο καμπής της ένο­πλης πάλης και της Κου­βα­νι­κής Επα­νά­στα­σης γενι­κό­τε­ρα. Ο José Antonio Echeverría, ήταν ο αναμ­φι­σβή­τη­τος ηγέ­της του φοι­τη­τι­κού κινή­μα­τος. Γεν­νή­θη­κε στις 16 Ιού­λη του 1932 στο Cardenas της επαρ­χί­ας Matanzas και ήταν το πρώ­το από τα τέσ­σε­ρα παι­διά της οικο­γέ­νειας. Παρά το γεγο­νός ότι πάσχει από άσθμα (και αυτός όπως ο Τσε) ζει μια φυσιο­λο­γι­κή ζωή, ασκεί­ται στην κωπη­λα­σία, την κολύμ­βη­ση και το μπά­σκετ. Ασχο­λεί­ται με τη ζωγρα­φι­κή, τη μου­σι­κή, το θέα­τρο και το χορό.

Στις 22 Αυγού­στου του 1959 εγγρά­φε­ται στην Αρχι­τε­κτο­νι­κή Σχο­λή του Πανε­πι­στη­μί­ου της Αβά­νας, όπου συμ­με­τέ­χει δρα­στή­ρια σε όλες τις αντι­δι­κτα­το­ρι­κές εκδη­λώ­σεις των φοι­τη­τών. Συλ­λαμ­βά­νε­ται και τραυ­μα­τί­ζε­ται πολ­λές φορές από την αστυ­νο­μία της δικτα­το­ρί­ας. Γρή­γο­ρα εκλέ­γε­ται γενι­κός γραμ­μα­τέ­ας, αντι­πρό­ε­δρος και πρό­ε­δρος του Συλ­λό­γου της σχο­λής του και το 1954 φτά­νει στην ηγε­σία (Πρό­ε­δρος) της Φοι­τη­τι­κής Ομο­σπον­δί­ας (FEU) της Κού­βας και το 1956 επα­νε­κλέ­γε­ται σχε­δόν με από­λυ­τη πλειοψηφία.

José Antonio Echeverría

Το 1955 ιδρύ­ει μαζί με τους Fructuoso Rodriguez, Faure Chomón, Julio Garcia Olivera κ.α το Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο, τον ένο­πλο βρα­χί­ο­να της FEU με πανε­θνι­κή εμβέ­λεια και αξιό­λο­γη δρά­ση και παρα­μέ­νει ηγέ­της του μέχρι το 1957.

Με την ιδιό­τη­τα του Προ­έ­δρου της FEU ταξι­δεύ­ει πολ­λές φορές στο εξω­τε­ρι­κό σε διά­φο­ρα φοι­τη­τι­κά συνέ­δρια και εκδη­λώ­σεις. Στις 28 του Ιού­λη 1956 ταξι­δεύ­ει στη Χιλή για να εκπρο­σω­πή­σει την Κού­βα σε ένα συνέ­δριο φοι­τη­τών και επι­σκέ­πτε­ται διά­φο­ρες χώρες της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής. Το 29 Αυγού­στου φτά­νει στο Μεξι­κό και συνα­ντά τον Φιντέλ Κάστρο , που ζει εξό­ρι­στος σε αυτή τη χώρα προ­ε­τοι­μά­ζο­ντας την εκστρα­τεία επι­στρο­φής στην Κού­βα, για να συνε­χί­σει τον ένο­πλο αγώ­να που ξεκί­νη­σε με την επί­θε­ση στο Στρα­τό­πε­δο Μον­κά­δα . Την επό­με­νη μέρα, ο José Antonio Echeverría υπο­γρά­φει με τον ηγέ­τη του “Κινή­μα­τος 26 Ιου­λί­ου” Φιντέλ Κάστρο, ένα έγγρα­φο γνω­στό ως Χάρ­τα του Μεξι­κού το οποίο κήρυτ­τε τον πόλε­μο της κου­βα­νι­κής νεο­λαί­ας ενά­ντια στη δικτα­το­ρία και δια­τύ­πω­νε τη δέσμευ­ση να ενώ­σουν τις προ­σπά­θειές τους για να ανα­τρέ­ψουν την τυρ­ρα­νία και να πραγ­μα­το­ποι­ή­σουν την Επανάσταση.

José Antonio Echeverría, René Anillo και Fidel Castro, στο Μεξικό

Οι δια­φο­ρές αντί­λη­ψης των δύο οργα­νώ­σε­ων για το βάρος του ένο­πλου αγώ­να στις πόλεις (το Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο) και στο βου­νό (το Κίνη­μα 26 Ιού­λη) παρέ­μει­ναν. Συμ­φω­νή­θη­κε ότι κάθε οργά­νω­ση θα τρέ­ξει το δικό της σχε­δια­σμό, επι­διώ­κο­ντας μόνο να συμπί­πτουν χρο­νι­κά. Γυρί­ζο­ντας στην Κού­βα ο Echeverría έδω­σε εντο­λή να υλο­ποι­η­θεί το πρώ­το μέρος του σχε­δί­ου δρά­σης του Επα­να­στα­τι­κού Διευ­θυ­ντη­ρί­ου, που ήταν να αυξη­θεί το επί­πε­δο των ένο­πλων ενεργειών.

Στις 8 Σεπτεμ­βρί­ου ο Echeverría ταξι­δεύ­ει στην Κεϋ­λά­νη (τώρα Σρι Λάν­κα ) για να συμ­με­τά­σχει στο VI Διε­θνές Συνέ­δριο Φοι­τη­τών. Επι­στρέ­φει στην Κού­βα στις 24 Οκτώ­βρη, αφού έχει συνα­ντή­σει και πάλι τον Φιντέλ Κάστρο και μετα­φέ­ρει στον Τύπο τα απο­τε­λέ­σμα­τα του Συνε­δρί­ου δηλώ­νο­ντας την αλλη­λεγ­γύη των σπου­δα­στι­κών συλ­λό­γων δια­φό­ρων χωρών στον αγώ­να του λαού της Κού­βας ενά­ντια στον Μπατίστα.

Υπάρ­χουν περι­πτώ­σεις στην ιστο­ρία που ο πολι­τι­κός χρό­νος είναι πολύ συμπυ­κνω­μέ­νος και μεστός. Σε αυτές τις περι­πτώ­σεις συγκα­τα­λέ­γο­νται αναμ­φι­σβή­τη­τα οι επα­να­στά­σεις. Θα δια­νύ­σου­με λοι­πόν αρκε­τό τέτοιο χρό­νο και θα πάμε στην 1η Δεκεμ­βρί­ου 1958, όπου ολο­κλη­ρώ­νε­ται η συμ­φω­νία της Χάρ­τας του Μεξι­κού στη Σιέ­ρα Μαέστρα.

1 Δεκέμ­βρη 1958, υπο­γρα­φή του Συμ­φώ­νου Pacto del Pedrero

Μετά από αρκε­τές επα­φές μετα­ξύ του Tσε και του Chomón υπο­γρά­φε­ται από το “Κίνη­μα 26 Ιού­λη” και το “Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο” η συμ­φω­νία “Pacto del Pedrero” με την οποία γίνε­ται έκκλη­ση για την ένω­ση όλων των επα­να­στα­τι­κών δυνά­με­ων για τον ιδα­νι­κό συντο­νι­σμό των στρα­τιω­τι­κών τους ενερ­γειών. Στις 9 του ίδιου μήνα, το “Λαϊ­κό Σοσια­λι­στι­κό Κόμ­μα” (πρώ­το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα Κού­βας) το οποίο είχε ήδη συνερ­γα­στεί με τις δυνά­μεις των ανταρ­τών δηλώ­νει δημό­σια ότι απο­δέ­χε­ται τη Συμ­φω­νία και εντάσ­σε­ται στην εκστρατεία.

Οι σημαί­ες των τριών οργανώσεων

Το 1961 το “Κίνη­μα 26 Ιού­λη”, το “Επα­να­στα­τι­κό Διευ­θυ­ντή­ριο” και το “Λαϊ­κό Σοσια­λι­στι­κό Κόμ­μα” συγ­χω­νεύ­ο­νται στις “Eνο­ποι­η­μέ­νες Επα­να­στα­τι­κές Οργα­νώ­σεις” (Organizaciones Revolucionarias Integradas), σχή­μα που οδή­γη­σε στην ίδρυ­ση του σημε­ρι­νού Κομ­μου­νι­στι­κού Κόμ­μα­τος της Κούβας.

Όπως είπα­με ήδη, πρό­κει­ται για πολι­τι­κό χρό­νο συμπυ­κνω­μέ­νο και μεστό. Μεγά­λα πράγ­μα­τα που έγι­ναν σε λίγο χρό­νο και ανα­φέ­ρο­νται επι­γραμ­μα­τι­κά. Που αξί­ζουν όμως, εκτός από την αλλη­λεγ­γύη, την προ­σο­χή και τη μελέ­τη μας.