Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Μάθημα στα παγκάκια; Είναι ο καπιταλισμός παιδί μου…

Γρά­φει ο Οικο­δό­μος //

Η εικό­να με τους μαθη­τές στην Κρή­τη  να κάνουν μάθη­μα σε παγκά­κια, γύρι­σε το ρολόι της μνή­μης 35 χρό­νια πίσω. Το 1981 το Γυμνά­σιο και το Λύκειο Καμα­τε­ρού στε­γά­ζο­νταν σε κάτι κακο­φταγ­μέ­νες απο­θή­κες για τις οποί­ες το ελλη­νι­κό δημό­σιο πλή­ρω­νε νοί­κι. Μετά το μεγά­λο σει­σμό, την ίδια χρο­νιά, από τις ετοι­μόρ­ρο­πες απο­θή­κες οι μαθη­τές μετα­φέρ­θη­καν σε πρό­χει­ρα κατα­σκευα­σμέ­νες «αίθου­σες» που χωρί­ζο­νταν μετα­ξύ τους με ένα φύλ­λο νοβο­πάν και σε σκη­νές του στρα­τού: κάτι μεγά­λα βαθυ­πρά­σι­να πάνι­να κου­τιά μ’ ένα μικρό άνοιγ­μα για παρά­θυ­ρο, που μύρι­ζαν μού­χλα και όταν φυσού­σε νόμι­ζες ότι θα πέσουν από στιγ­μή σε στιγ­μή και θα σε πλακώσουν.

Ήταν μια πρω­τό­γνω­ρη και «δια­σκε­δα­στι­κή», του­λά­χι­στον στην αρχή, εμπει­ρία. Στην εφη­βι­κή ηλι­κία όλα τα παίρ­νει κανείς αψή­φι­στα, μέχρι που αρχί­ζει σιγά-σιγά να κατα­λα­βαί­νει τι συμ­βαί­νει γύρω του και για­τί, και η συνεί­δη­ση διεκ­δι­κεί ολο­έ­να και μεγα­λύ­τε­ρο ρόλο στον τρό­πο που αντι­με­τω­πί­ζεις τα πράγματα.

Το 1981, σε αυτή τη μικρή, τότε, εργα­τού­πο­λη της δυτι­κής όχθης, ο αστυ­νό­μος σου έκα­νε παρα­τή­ρη­ση έτσι κι «έβλε­πε» να έχεις «ανάρ­μο­στη» συμπε­ρι­φο­ρά ή εμφά­νι­ση στο δρό­μο ή στο λεω­φο­ρείο. Ο γυμνα­σιάρ­χης έβα­λε με κάθε ευκαι­ρία ενα­ντί­ον του «μιά­σμα­τος του κομ­μου­νι­σμού», η θεο­λό­γος σε υπο­χρέ­ω­νε ν’ αγο­ρά­σεις την Και­νή Δια­θή­κη για το μάθη­μα των θρη­σκευ­τι­κών, αλλιώς σε τιμω­ρού­σε με απο­βο­λή, και η κατά­θε­ση στε­φα­νιών προς τιμή των ηρώ­ων  της Εαμι­κής Αντί­στα­σης, στις εθνι­κές επε­τεί­ους, ήταν ένα δικαί­ω­μα που κερ­δι­ζό­ταν με ανοιγ­μέ­να κεφά­λια και μελα­νιές από τα γκλομπ των ένστο­λων και τα ρόπα­λα των «εθνι­κο­φρό­νων»  τραμπούκων.

Έτσι, ως «τέκνο της ανά­γκης κι ώρι­μο τέκνο της οργής» φού­ντω­σε με αγω­νι­στι­κές κινη­το­ποι­ή­σεις των μαθη­τών, κυρί­ως, και κάποιων γονιών, η διεκ­δί­κη­ση για ένα νέο  ―πραγ­μα­τι­κό και όχι «κάτι σαν»― σχο­λείο. Το κτί­ριο με τον και­ρό και μετά από πολ­λές κινη­το­ποι­ή­σεις, φτιά­χτη­κε και ήταν σύγ­χρο­νο για την επο­χή του, αλλά και με ελλεί­ψεις. Και οι αγώ­νες των μαθη­τών δεν σταμάτησαν.

Στα 35 χρό­νια που πέρα­σαν από τότε ο αστυ­νό­μος δεν σε στα­μα­τά­ει στο δρό­μο, το «μία­σμα του κομ­μου­νι­σμού» που «εμπό­δι­ζε» την πατρί­δα να προ­ο­δεύ­σει νική­θη­κε, η κατά­κτη­ση της γνώ­σης και η εξέ­λι­ξη της τεχνο­λο­γί­ας έκα­ναν ασύλ­λη­πτα άλμα­τα και ο πλα­νή­της γη μοιά­ζει με γει­το­νιά. Και όμως, σήμε­ρα, οι μαθη­τές, πολ­λοί μαθη­τές, δεν  κάνουν μάθη­μα σε κανο­νι­κά σχο­λεία. Δεν είναι μόνο τα παγκά­κια στην Κρή­τη. Λυό­με­να καλύ­πτουν τους προ­αύ­λιους χώρους πολ­λών σχο­λεί­ων ανά την Ελλά­δα, λόγω έλλει­ψης αιθου­σών· σχο­λεία κλεί­νουν στο όνο­μα του «εξορ­θο­λο­γι­σμού των κρα­τι­κών δαπα­νών»· σχο­λι­κά κτί­ρια εγκυ­μο­νούν κιν­δύ­νους λόγω της ελλι­πούς συντή­ρη­σης και χιλιά­δες είναι τα σχο­λεία που δεν έχουν εκπαι­δευ­τι­κούς και την απα­ραί­τη­τη υλι­κο­τε­χνι­κή υποδομή.

Θα έχει δίκιο ο καθέ­νας να σκε­φτεί ότι είναι οξύ­μω­ρο την επο­χή που υπάρ­χουν όλες οι προ­ϋ­πο­θέ­σεις για να γίνει καλύ­τε­ρη η ζωή και ο άνθρω­πος να μορ­φώ­νε­ται και να γίνε­ται καλύ­τε­ρος και χρή­σι­μος στην κοι­νω­νία, η κοι­νω­νία να κάνει βήμα­τα προς τα πίσω. Να υπάρ­χει έλλει­ψη σχο­λι­κών κτι­ρί­ων και ταυ­τό­χρο­να χιλιά­δες οικο­δό­μοι να είναι άνερ­γοι. Να υπάρ­χουν σχο­λεία χωρίς εκπαι­δευ­τι­κούς και την ίδια ώρα χιλιά­δες εκπαι­δευ­τι­κοί να παρα­μέ­νουν αδιό­ρι­στοι. Να «μπα­λώ­νο­νται» με συμ­βα­σιού­χους ωρο­μί­σθιους και ανα­πλη­ρω­τές, κάθε χρό­νο, δια­πι­στω­μέ­να μόνι­μες ανά­γκες σε εκπαι­δευ­τι­κό προ­σω­πι­κό. Να κλεί­νουν παι­δι­κοί σταθ­μοί όταν κι αυτοί που υπάρ­χουν δεν αρκούν για να καλύ­ψουν τις ανά­γκες. Να υπο­βαθ­μί­ζε­ται και να περι­κό­πτε­ται ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο η παρε­χό­με­νη γνώ­ση. Να εξα­να­γκά­ζο­νται οι γονείς να βάζουν όλο και πιο βαθιά το χέρι στην τσέ­πη για τη μόρ­φω­ση των παι­διών τους, όταν δεν βρί­σκουν δου­λειά ή πλη­ρώ­νο­νται με μισθούς πείνας.

Όλες αυτές οι αντι­φά­σεις έχουν εξή­γη­ση και αυτή είναι ότι στο κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που ζού­με και πορευό­μα­στε η μόρ­φω­ση αντι­με­τω­πί­ζε­ται ως εμπό­ρευ­μα, σχε­διά­ζε­ται και κατευ­θύ­νε­ται σύμ­φω­να με τις ανά­γκες της «αγο­ράς». Πρό­κει­ται για το κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που επεν­δύ­ει στο κέρ­δος και όχι στον άνθρω­πο· που σου λέει νέτα σκέ­τα «αν έχεις λεφτά σπού­δα­σε, για­τρέ­ψου, ζήσε ― αν δεν έχεις, κόψε το λαι­μό σου». Είναι το κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που στη­ρί­ζε­ται στην  εκμε­τάλ­λευ­ση και στην αδι­κία, στην αμορ­φω­σιά, στους πολέ­μους, στο φασι­στι­κό σκο­τά­δι, για να εξα­σφα­λί­σει πλού­τη και χλι­δή στους λίγους και φτώ­χεια, ανερ­γία, ανα­σφά­λεια και ζωή χωρίς δικαιώ­μα­τα στους πολ­λούς. Το κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που υπη­ρε­τούν με συνέ­πεια όλες ανε­ξαι­ρέ­τως οι κυβερ­νή­σεις και οι υπουρ­γοί Παι­δεί­ας (κάθε φορά με το δικό του «όρα­μα» ο καθέ­νας…) που ορκί­ζο­νται στην Ευρω­παϊ­κή Ένω­ση και στο «ευαγ­γέ­λιο» της  επιχειρηματικότητας.

Είναι ο καπι­τα­λι­σμός, που δεν «ανα­και­νί­ζε­ται», δεν εξαν­θρω­πί­ζε­ται, παρά μόνο ανα­τρέ­πε­ται. Το κοι­νω­νι­κό σύστη­μα που σάπι­σε και η σαπί­λα του θα μολύ­νει, αργά ή γρή­γο­ρα, όσους στέ­κουν παρα­τη­ρη­τές ή αδιά­φο­ροι μπρο­στά στο ίδιο «έργο», που παί­ζε­ται κάθε φορά κι από άλλο «θία­σο». Εκτός, αν πάψουν να είναι θεα­τές και γίνουν αυτοί οι πρω­τα­γω­νι­στές ― ο κατα­λύ­της στη μάχη του παλιού με το καινούργιο.

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο