Σαν να μην πέρασε ούτε μέρα… (Περί ισχυρών κυβερνήσεων στα 1928!)

Επι­μέ­λεια: Αλέ­κος Χατζη­κώ­στας //

Το εκλο­γι­κό σύστη­μα, δια­χρο­νι­κά, απο­τέ­λε­σε και απο­τε­λεί ισχυ­ρό όπλο στα χέρια της αστι­κής τάξης και του πολι­τι­κού της προ­σω­πι­κού τόσο για την δια­μόρ­φω­ση των «εκλο­γι­κών προ­τι­μή­σε­ων» του λαού όσο και για τη δια­μόρ­φω­ση μετά από κάθε εκλο­γι­κή μάχη «βολι­κών» για τη εκά­στο­τε συγκυ­ρία, πολι­τι­κών συσχε­τι­σμών μετα­ξύ των δια­φό­ρων κομ­μά­των. Ένα από τα βασι­κά  «επι­χει­ρή­μα­τα» που χρη­σι­μο­ποιού­νται, για την εφαρ­μο­γή διά­φο­ρων καλ­πο­νο­θευ­τι­κών εκλο­γι­κών συστη­μά­των είναι και αυτό της «ακυ­βερ­νη­σί­ας» και της ανά­γκης «ισχυ­ρών κυβερ­νή­σε­ων». Μία συζή­τη­ση που γίνε­ται και σήμε­ρα, αλλά και παλιό­τε­ρα όπως φαί­νε­ται από τα ντο­κου­μέ­ντα που παρου­σιά­ζου­με από το 1928…

Βρι­σκό­μα­στε στα 1928. Ο Ελευ­θέ­ριος Bενι­ζέ­λος, ιδρυ­τής της παρά­τα­ξης των Φιλε­λευ­θέ­ρων, μετά από μια σει­ρά μεθο­δεύ­σε­ων, επα­νήλ­θε στο πολι­τι­κό προ­σκή­νιο, ύστε­ρα από μια πεντα­ε­τή περί­ο­δο απου­σί­ας. Οι εκλο­γές προ­κη­ρύ­χτη­καν για τις 19 Αυγού­στου 1928. Το εκλο­γι­κό σύστη­μα (πλειο­ψη­φι­κό) του 1928 ήταν επα­να­φο­ρά του εκλο­γι­κού συστή­μα­τος που εφαρ­μό­στη­κε και στις εκλο­γές του 1923. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό του εκλο­γι­κού συστή­μα­τος ήταν η στε­νή και η ευρεία περι­φέ­ρεια, όπου οι “στε­νές” εκλο­γι­κές περι­φέ­ρειες – συνο­λι­κά 69 — αντι­στοι­χού­σαν σε επαρ­χί­ες και οι ευρεί­ες σε πρω­το­δι­κεία – 27. Από την περι­φέ­ρεια του ∆ήµου Αθη­ναί­ων απο­χω­ρί­στη­κε η περι­φέ­ρεια του ∆ήµου Πει­ραιά, στην οποία υπήρ­χε µεγά­λος πλη­θυ­σμούς προ­σφύ­γων, επο­μέ­νως και δυνη­τι­κών εκλο­γέ­ων των βενι­ζε­λι­κών. Το 1928 επι­διώ­χθη­κε να κερµα­τι­στεί η «Παλαιά Ελλά­δα» σε µικρές εκλο­γι­κές περι­φέ­ρειες έτσι ώστε να περιο­ρι­στεί η επί­δρα­ση των αντι­βε­νι­ζε­λι­κών εκλο­γέ­ων, ενώ αντί­στοι­χα οι «ευρεί­ες» περι­φέ­ρειες των Νέων Χωρών ουσια­στι­κά «έπνι­γαν» τις νησί­δες αντι­βε­νι­ζε­λι­κής υπο­στή­ρι­ξης. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι σε καµία από τις περι­φέ­ρειες των Νέων Χωρών δεν εξε­λέ­γη κάποιος αντι­βε­νι­ζε­λι­κός υπο­ψή­φιος – σε αντί­θε­ση µε το 1926.

Τα απο­τε­λέ­σμα­τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά της εκλο­γι­κής ληστεί­ας: Εκλο­γι­κός νόμος : Ν.Δ. 11.7.1928 (ΦΕΚ 122τ.Α΄11.7.1928)

Εκλο­γι­κές περι­φέ­ρειες : 98

Σύνο­λο υπο­ψη­φί­ων : 1.354

Προ­κή­ρυ­ξε εκλο­γές για τις 19 Αυγού­στου με πλειο­ψη­φι­κό κι έβγα­λε μιαν ασύλ­λη­πτη κοι­νο­βου­λευ­τι­κή πλειο­ψη­φία: 178 έδρες ένα­ντι 72 όλων των άλλων (εννέα) κομ­μά­των! Με ποσο­στό 46.94%  (178 σε σύνο­λο 250) εδρών πήρε το 71%  των εδρών! Να σημειώ­σου­με ότι ακό­μη έλα­βαν: 23.94% το Λαϊ­κού κόμ­μα­τος που έβγα­λε 19 βου­λευ­τές, ενώ η Δημο­κρα­τι­κή Ένω­ση είκο­σι με 6.71%. Με το ΚΚΕ χωρίς κοι­νο­βου­λευ­τι­κή εκπρο­σώ­πη­ση (1.41%) και την Προ­ο­δευ­τι­κή Ένω­ση με πέντε βου­λευ­τές (1.32%) (!), ενώ οι Ελευ­θε­ρό­φρο­νες του Ιωάν­νη Μετα­ξά έβγα­λαν μόνον έναν με ποσο­στό 5.30%.

Το ΚΚΕ αντέ­δρα­σε στην προ­σπά­θεια νόθευ­σης της εκλο­γι­κής θέλη­σης. Χαρα­κτη­ρι­στι­κό είναι το άρθρο του  ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ στην πρώ­τη σελί­δα με τίτλο «Η ΙΣΧΥΡΑ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΚΟ» (12/7/1928) . Ένα άρθρο που θα μπο­ρού­σε κάλ­λι­στα να γρα­φτεί και σήμε­ρα. Το σχε­τι­κό δημο­σί­ευ­μα αναφέρει: 

«Η χώρα σήμε­ρον ειπέρ ποτέ και άλλο­τε έχει ανά­γκην κυβερ­νή­σε­ως ισχυ­ράς, δυνα­μέ­νης να αντι­με­τω­πί­ση όλα τα δύσκο­λα προ­βλή­μα­τα των οποί­ων επέι­γει η λύσις»

Αυτά έγρα­φε στο περί­φη­μο υπό­μνη­μα του προς τον Πρό­ε­δρον της Δημο­κρα­τί­ας κ. Ελ. Βενι­ζέ­λος την ημέ­ρα που ο πρώ­τος αυτός ακύ­ρω­νε την ανα­λο­γι­κή και ανε­γνώ­ρι­ζε το πλειο­ψη­φι­κό ως σύστη­μα με το οποίο πρέ­πει να διε­ξα­χθούν οι βου­λευ­τι­κές εκλογές.

Κυβέρ­νη­σιν ισχυ­ράν, Κυβέρ­νη­σιν που να μπο­ρέ­ση να κρα­τη­θή γερό­τε­ρα από ό,τα κρα­τή­θη­κε η Οικου­με­νι­κή. Κυβέρ­νη­σιν που να μπο­ρέ­ση καλύ­τε­ρα από την Οικου­με­νι­κή να επι­βά­λη το πρό­γραμ­μά της. Κυβέρ­νη­σιν που να «αντι­με­τω­πί­ση» ασφα­λέ­στε­ρα τα προ­βλή­μα­τα που «αντι­με­τώ­πι­σε» η Οικουμενική.

Κυβέρ­νη­σιν ισχυ­ράν! Κυβέρ­νη­σιν των φόρων και της εκμε­τάλ­λευ­σης. Κυβέρ­νη­σιν των υπο­δου­λω­τι­κών δανεί­ων και της υπο­δου­λω­τι­κής πολι­τι­κής. Κυβέρ­νη­σιν της τρο­μο­κρα­τί­ας, της συστη­μα­τι­κής, σκλη­ρής, οργα­νω­μέ­νης λευ­κής τρο­μο­κρα­τί­ας που η Οικου­με­νι­κή δεν επέ­βα­λε όσο και όπως έπρεπε.

Κυβέρ­νη­σιν ισχυ­ράν: Ισχυ­ράν χάριν ποί­ους και ισχυ­ράν ενα­ντί­ον ποί­ου; Ποιόν θα εξυ­πη­ρε­τή­ση η ισχύς που εξάγ­γει­λε ο Βενι­ζέ­λος, σε ποιού τη διά­θε­ση θα τεθή η ισχύς αυτή και ενα­ντί­ον ποί­ου θα στραφεί;

Οι εργα­ζό­με­νες μάζες ξαί­ρουν καλά τι σημαί­νει «κυβέρ­νη­ση πυγ­μής», «κυβέρ­νη­ση ισχυ­ρά», «κυβέρ­νη­ση μεγά­λων χει­ρο­νο­μιών», όπως τη θέλει ο Σίμος. Οι εργα­ζό­με­νες μάζες έχουν πικρή μα μεγά­λη πεί­ρα τι σημαί­νει όλα αυτές οι «ισχυ­ρές» κυβερ­νή­σεις από τότε που ο Πάγκα­λος ρεκλα­μά­ρι­ζε τη φίρ­μα αυτή ίσα­με τότε που ο «εμπο­ρο­βιο­μη­χα­νι­κός κόσμος» σηκω­νό­ταν ενα­ντί­ον των αγρο­τών και των εργα­τών όλης της Ελλά­δος με το ίδιο ακρι­βώς σύνθημα.

Κυβέρ­νη­σις ισχυ­ρά; Κυβέρ­νη­σις που να ειπσ­ρά­ξη έντε­κα και πλέ­ον δισε­κα­τομ­μύ­ρια δραχ­μές για τον προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό του Κρά­τους, ένα­ντι οχτώ­μι­σι πέρ­σι! Κυβέρ­νη­ση που να βαρέ­ση μια για πάντα κατα­κέ­φα­λα τους Δημο­σί­ους Υπαλ­λή­λους! Κυβέρ­νη­σις που να «κανο­νί­ση» μια για πάντα τις σχέ­σεις κεφα­λαί­ου και εργα­σί­ας, έτσι που ούτε απερ­γί­ες να γίνου­νται πια,ούτε συγκρού­σεις, ούτε ¨ανω­μα­λί­ες» και προ­στρι­βές. Κυβέρ­νη­σις που να παρα­δώ­σει ό,τι ακό­μη από­μει­νε στους πρό­σφυ­γες στην ΕΑΠ και στην Αγρο­τι­κή Τρά­πε­ζα Αθη­νών, Κυβέρ­νη­σις που να ξεπου­λή­σει τους αγρό­τες της Ελλά­δος και όλους τους εργα­ζό­με­νους στους Στά­γερ και στους Ζαχάρωφ.

Μία τέτοια ισχυ­ρά Κυβέρ­νη­σις χρεια­ζό­τα­νε στην Ελλά­δα. Και μια τέτοια Κυβέρ­νη­σις έπρε­πε να εξα­σφα­λι­σθεί, όπως εξη­γεί στο υπό­μνη­μα του, με το πλειο­ψη­φι­κό και όχι με την ανα­λο­γι­κή που ένα σωρό «κόμ­μα­τα και κομ­μα­τί­δια» θα βρί­σκο­νται εμπό­διο στα πόδια του.

Γι’αυτό κατάρ­γη­σε την ανα­λο­γι­κή. Γι’αυτό οι εκλο­γές θα γίνουν απλώς και μόνο για να «νομι­μο­ποι­ή­σουν» και να «συνταγ­μα­το­ποι­ή­σουν» το καθε­στώς της διχτα­το­ρί­ας του Βενι­ζέ­λου, το καθε­στώς της «ισχυ­ράς Κυβερνήσεως».

Ο κ. Βενι­ζέ­λος όμως κι όλη η τάξη του απα­τά­ται απά­την οιχτράν. Μήτε ο βενι­ζέ­λος, μήτε κανέ­νας άλλος θα πνί­ξουν τη φωνή, την αντί­στα­ση , την εξέ­γερ­ση, την νίκη των κατα­πιε­ζο­μέ­νων εργα­ζό­με­νων μαζών.

Και αν τον ανα­δεί­ξη το βενι­ζε­λι­κό εκλο­γι­κό σύστη­μα διχτά­το­ρα, θάχει να αντι­με­τω­πί­σει την αντί­στα­ση των εργα­ζό­με­νων μαζών και δεν είνε αυτές που θα λυγί­σουν στη πάλη. Την πρώ­τη «νίκη», όπως τη δια­λα­λεί η «Πατρίς» την πέτυ­χε. Δεν ειν’ εδώ όμως που τελειώ­νει η πάλη. Οι εργα­ζό­με­νες μάζες θα παλαί­ψουν κατά τις εκλο­γές. Θα αγω­νι­σθούν για την αντι­προ­σώ­πευ­σή τους με πεί­σμα. Μα θα συνε­χί­σουν την πάλη κ’ ύστε­ρα από τις εκλο­γές. Την πάλη τους κατά της μπουρ­ζουα­ζί­ας και της «ισχυ­ράς της Κυβέρ­νη­σης» του Βενι­ζέ­λου και θα τη συνε­χί­σουν ίσα­με το τέλος, ίσα­με τη νίκη.

Οι εργα­ζό­με­νες μάζες ας κινη­θούν. Πλειο­ψη­φι­κό; Πλειο­ψη­φι­κό! Θα αγω­νι­σθούν και μ’αυτό έντο­να και δρα­στή­ρια. Όποια και νάναι τα’ απο­τε­λέ­σμα­τα, δεν έχουν κεφα­λαιώ­δη σημα­σία. Ο αγώ­νας κατά της μπουρ­ζουα­ζί­ας και της ισχυ­ράς κυβέρ­νη­σης του κ. Ελευ­θε­ρί­ου Βενι­ζέ­λου θα συνεχισθή.»