Σκέψεις με αφορμή το βιβλίο του Δημήτρη Γράψα

Γρά­φει ο Πανα­γιώ­της Μανιά­της //

Με τον Δημή­τρη γνω­ρι­ζό­μα­στε απ’ τα φοι­τη­τι­κά χρό­νια. Τότε που έβγα­ζε ποι­η­τι­κούς λόγους σε συνε­λεύ­σεις και συντο­νι­στι­κά. Την υπέ­ρο­χη εκεί­νη επο­χή του Φοι­τη­τι­κού Κινήματος.

Στην είδη­ση ότι έβγα­λε βιβλίο χάρη­κα. Όσο τον θυμά­μαι, για­τί έχουν χωρί­σει οι δρό­μοι μας, ήταν ένας χαρι­σμα­τι­κός άνθρω­πος που μπο­ρού­σε να γοη­τεύ­σει μάζες, έχο­ντας την ικα­νό­τη­τα αυτή και στο γρα­πτό του λόγο. Ίσως παρα­ή­ταν λογο­τε­χνι­κός στην πολι­τι­κή του δρά­ση αλλά αυτό είναι κάτι που δε με ενο­χλεί. Από την άλλη η πραγ­μα­τι­κό­τη­τα είναι σκλη­ρή γι’ αυτό και αρκε­τές φορές απαι­τεί πιο καί­ρια πράγματα.

Είμαι σίγου­ρος ότι το επό­με­νο διά­στη­μα θα γρα­φτούν αρκε­τά. Κυρί­ως από συντρό­φους του. Άλλα σωστά και άλλα λάθος. Το ίδιο ισχύ­ει και για τους μετω­πι­κούς του συνο­δοι­πό­ρους. Όταν ένα μέλος πολι­τι­κού φορέα κυκλο­φο­ρεί μια δου­λειά, η από­στα­ση ανά­με­σα στο «καλό λένε ότι είναι» μέχρι το «μαλα­κία ήταν» μηδε­νί­ζε­ται. Δείγ­μα του ότι πολ­λοί παρα­σύ­ρο­νται αστό­χα­στα από τις πολι­τι­κές τους πεποι­θή­σεις. Γι’ αυτό η κρι­τι­κή πρέ­πει να δεί­χνει δρόμους.

Δια­βά­ζο­ντας το βιβλίο κρά­τη­σα τα εξής: ο Δημή­τρης έχει δια­βά­σει αρκε­τά. Αυτό φαί­νε­ται όπως φαί­νο­νται και οι επιρ­ρο­ές του. Έχει καλή γρα­φή, ειδι­κά για πρώ­το βιβλίο, γι’ αυτό πρέ­πει να συνε­χί­σει. Μένει πιστός στο σημείο της προ­γραμ­μα­τι­κής δια­κή­ρυ­ξης του ΝΑΡ περί σύγ­χρο­νου υιο­θε­τώ­ντας μοντέρ­να μορ­φή. Το ζήτη­μα όμως είναι και τι περιε­χό­με­νο δίνεις στη μορ­φή αυτή. Και η αλή­θεια είναι ότι περί­με­να ένα κινη­μα­τι­κό περιε­χό­με­νο αντί­στοι­χο με τις ανά­γκες του και­ρού μας. Που μπο­ρεί να δοθεί από ανθρώ­πους που ζυμώ­νο­νται στο δρό­μο και κατέ­χουν τη λογο­τε­χνι­κή τέχνη. Και ο Δημή­τρης μπο­ρεί να το κάνει αυτό και πρέ­πει να το κάνει. Κατα­λα­βαί­νω ότι θέλει να ξορ­κί­σει τη μοί­ρα του θα πρέ­πει όμως να παί­ξει και το ρόλο του. Υπάρ­χουν άλλω­στε τόσα όμορ­φα πράγ­μα­τα που δεν έχουν ειπωθεί.

Σε λίγες μέρες κλεί­νουν δέκα χρό­νια απ’ τον θρυ­λι­κό Μαη­ιού­νη. Χρο­νι­κή περί­ο­δος που η Ζωή υψώ­θη­κε σε Τέχνη. Τα υπο­κεί­με­να και οι αγώ­νες τους, με τα όποια λάθη, πέρα­σαν στην Ιστο­ρία. Και όπως τότε κλεί­να­με τις συνε­λεύ­σεις με λόγια ποι­η­τών, έτσι θα κλεί­σω τώρα, με ένα από­σπα­σμα απ’ το βιβλίο του συγ­γρα­φέα που απο­τυ­πώ­νει το πνεύ­μα του:

Μια τέτοια υπό­θε­ση θέλω να βρω κι εγώ. Να γυρέ­ψω δρό­μους που δεν έχουν ακό­μα περ­πα­τη­θεί.  Κι από κει να ψάξω να βρω που στρί­ψα­με λάθος – εγώ, εσύ και τόσοι άλλοι. Να σκε­φτώ σαν να ‘ναι τα πάντα ανα­στρέ­ψι­μα, σαν να μπο­ρούν να ξεκι­νή­σουν όλα και πάλι απ’ την αρχή.

Μα αν δεν τα κατα­φέ­ρω και χαθώ, δεν θέλω να πιστέ­ψεις ποτέ πως δεν έψα­ξα, πως είπα ψέματα.

Για­τί τίπο­τα τόσο ισχυ­ρό δεν είναι ψεύτικο.

Το πρω­ι­νό της 21ης Σεπτεμ­βρί­ου έμοια­ζε αρχι­κά συνη­θι­σμέ­νο. Το προη­γού­με­νο βρά­δυ ο Χ. είχε μεθύ­σει, είχε τσα­κω­θεί με την Κλαί­ρη και δεν έφυ­γε από το μπαρ «Το Τρέ­νο» προ­τού αυτό κλεί­σει. Τετριμ­μέ­να στιγ­μιό­τυ­πα μιας ζωής σε μετά­βα­ση. Της ζωής του.

Για αρκε­τή ώρα αφό­του ξύπνη­σε, παρέ­μει­νε ξαπλω­μέ­νος, προ­σπα­θώ­ντας να θυμη­θεί πώς γύρι­σε στο σπί­τι μετά απ’ όσα έγι­ναν – δίχως όμως να τα καταφέρει.

Αυτό, βέβαια, απο­δεί­χθη­κε το μικρό­τε­ρο απ’ τα προ­βλή­μα­τά του. Πολύ σύντο­μα αντι­λή­φθη­κε ότι το δωμά­τιο όπου βρι­σκό­ταν δεν ήταν το δικό του, ούτε κάποιο δωμά­τιο απ’ το οποίο θυμό­ταν έστω και κάτι. Το χρώ­μα των τοί­χων, τα αντι­κεί­με­να, η διαρ­ρύθ­μι­ση του χώρου, όλα τού φαί­νο­νταν απο­λύ­τως άγνωστα.

Πριν προ­λά­βει να βρει μια εξή­γη­ση γι’ αυτή την πρω­τό­γνω­ρη κατά­στα­ση, κάποιος έξω απ’ το δωμά­τιο άνα­ψε το φως.

Ο Χ. σηκώ­θη­κε και μετά από λίγο προ­χώ­ρη­σε προς την κλει­στή πόρ­τα για να κατα­λά­βει τι συνέ­βαι­νε. Πήρε μια βαθιά ανά­σα κι έπια­σε το πόμο­λο. Έκλει­σε τα μάτια, το γύρι­σε και τότε δια­πί­στω­σε ότι τα πράγ­μα­τα ήταν πολύ πιο σοβαρά.

Βιογραφικά στοιχεία

Ο Δημή­τρης Γρά­ψας γεν­νή­θη­κε τον Δεκέμ­βριο του 1984 στην Αθή­να, όπου και κατοι­κεί. Είναι φυσι­κός, από­φοι­τος του τμή­μα­τος Φυσι­κής του Εθνι­κού και Καπο­δι­στρια­κού Πανε­πι­στη­μί­ου Αθη­νών. Η κατα­γω­γή του είναι από τη Λευ­κά­δα. Εκεί έγρα­ψε το μεγα­λύ­τε­ρο μέρος από τη Λευ­κή κουρ­τί­να, που είναι το πρώ­το του βιβλίο.