Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Άσραφ Φαγιάντ (Ashraf Fayadh): «Η πατρίδα: μια κάρτα για το πορτοφόλι σου»

Παρου­σιά­ζει ο Ειρη­ναί­ος Μαρά­κης //

    Για τη νέα χρο­νιά στο περιο­δι­κό Ατέ­χνως ξεκι­νά­με με ένα αφιέ­ρω­μα στον Παλαι­στί­νιο ποι­η­τή Άσραφ Φαγιάντ (Ashraf Fayadh) ο οποί­ος διώ­κε­ται για τις δημο­κρα­τι­κές ιδέ­ες του και όπου κατα­δι­κά­στη­κε πρό­σφα­τα σε θάνα­το από τις αρχές της Σαου­δι­κής Αρα­βί­ας με βάση θρη­σκευ­τι­κους νόμους για «απο­στα­σία»  (εγκα­τά­λει­ψη και άρνη­ση  της ισλα­μι­κής πίστης) αλλά και για την  ποι­η­τι­κή συλ­λο­γή του «Οδη­γί­ες χρή­σε­ως εντός», που είχε γρά­ψει πριν χρό­νια, με την κατη­γο­ρία ότι «καλ­λιερ­γεί την αθεΐα».
Είχε συλ­λη­φθεί από τη θρη­σκευ­τι­κή αστυ­νο­μία της χώρας το 2013 και στη συνέ­χεια συνε­λή­φθη ξανά και δικά­στη­κε στις αρχές του 2014. Ο ίδιος σε σχέ­ση με το βιβλίο του δήλω­σε χαρα­κτη­ρι­στι­κά ότι «Με κατη­γό­ρη­σαν προ­σω­πι­κά για άθεο και για το ότι προ­σπά­θη­σα να εξα­πλώ­σω ιδέ­ες περί αθεϊ­σμού στην κοι­νω­νία. Το βιβλίο μου, που εκδό­θη­κε το 2008, ανα­φε­ρό­ταν σε εμέ­να ως Παλαι­στί­νιο πρό­σφυ­γα και αφο­ρού­σε πολι­τι­σμι­κά και φιλο­σο­φι­κά ζητή­μα­τα. Οι θρη­σκό­λη­πτοι εξτρε­μι­στές, όμως, το μετέ­φρα­σαν ως “κατα­στρο­φι­κές ιδέ­ες ενα­ντί­ον του Θεού”.» Οι υπο­στη­ρι­χτές του πιστεύ­ουν ότι τιμω­ρεί­ται επει­δή ανέ­βα­σε στο δια­δί­κτυο ένα βίντεο από δημό­σια μαστί­γω­ση στην Άμπ­χα. Ο Άνταμ Κου­γκλ (Adam Coogle), από το Παρα­τη­ρη­τή­ριο Ανθρω­πί­νων Δικαιω­μά­των (Human Rights Watch) πιστεύ­ει ότι η θανα­τι­κή κατα­δί­κη απο­κα­λύ­πτει την «από­λυ­τη μισαλ­λο­δο­ξία απέ­να­ντι σε όσους δέν συμ­με­ρί­ζο­νται τις πολι­τι­κές, θρη­σκευ­τι­κές και κοι­νω­νι­κές θέσεις της κυβέρ­νη­σης (της Σαου­δι­κής Αραβίας)».
Ο ποι­η­τής γεν­νή­θη­κε το 1980 στην Παλαι­στί­νη και ζει στη Σαου­δι­κή Αρα­βία. Ως ποι­η­τής και ζωγρά­φος οργά­νω­σε και επι­με­λή­θη­κε αρκε­τές εκθέ­σεις αρα­βι­κής τέχνης στη χώρα παρα­μο­νής του και στην Ευρώ­πη. Ενερ­γο­ποιεί­το σε βρε­τα­νο-αρα­βι­κούς καλ­λι­τε­χνι­κούς οργα­νι­σμούς. Συγκε­κρι­μέ­να και όσο αφο­ρά τις διώ­ξεις του, τον Νοέμ­βριο τού 2015 κατα­δι­κά­στη­κε σε θάνα­το για απο­στα­σία. Μετά από μια δια­φω­νία σε αγώ­να ποδο­σφαί­ρου, ο Ασράφβ­Φα­γιάντ συνε­λή­φθη από την θρη­σκευ­τι­κή αστυ­νο­μία της χώρας του στην Άμπ­χα, πρω­τεύ­ου­σα της επαρ­χί­ας Ασίρ. Αφέ­θη­κε ελεύ­θε­ρος με εγγύ­η­ση, αλλά συνε­λή­φθη ξανά το 2014 και κατα­δι­κά­στη­κε σε τέσ­σε­ρα χρό­νια φυλά­κι­ση και 800 μαστι­γώ­σεις. Άσκη­σε έφε­ση, δικά­στη­κε ξανά και κατα­δι­κά­στη­κε σε θάνατο.
Αξί­ζει να σημειώ­σου­με ότι η συγκε­κρι­μέ­νη δίω­ξη δεν είναι η μονα­δι­κή που γίνε­ται στην Σαου­δι­κή Αρα­βία καθώς πλή­θος εργα­ζο­μέ­νων ανθρώ­πων διώ­κο­νται για­τί διεκ­δι­κούν την ελευ­θε­ρία τους. Αλλά σε καμία περί­πτω­ση η συγκε­κρι­μέ­νη δίω­ξη και η γενι­κό­τε­ρη κατα­στο­λή δεν θα πρέ­πει μας οδη­γή­σει, όπως έχουν διά­φο­ροι προ­σπα­θή­σει να κάνουν σε ανά­λο­γες περι­πτώ­σεις, σε μια ρατσι­στι­κή, ισλα­μο­φο­βι­κή στο­χο­ποί­η­ση των αρα­βι­κών πλη­θυ­σμών ή ακό­μα και της μου­σουλ­μα­νι­κής θρη­σκεί­ας. Στα πολι­τι­κά και οικο­μι­κά συμ­φέ­ρο­ντα εντός κι εκτός της Σαου­δι­κής Αρα­βί­ας, στους εσω­τε­ρι­κούς και διε­θνείς αντα­γω­νι­σμούς αλλά και στην λει­τουρ­γία των θεσμών θα πρέ­πει να εντο­πί­σου­με τα πραγ­μα­τι­κά αίτια της συγκε­κρι­μέ­νης κατάστασης.
Δυστυ­χώς, ότι ένας ποι­η­τής διώ­κε­ται δεν είναι μία κατά­στα­ση πρω­τό­τυ­πη ιστο­ρι­κά. Με χαρα­κτη­ρι­στι­κό παρά­δειγ­μα την δολο­φο­νία του Φεντε­ρί­κο Γκαρ­θία Λόρ­κα από τις φασι­στι­κές ορδές του Φράν­κο μέχρι σήμε­ρα, η ελεύ­θε­ρη ποί­η­ση, η αδέ­σμευ­τη τέχνη πάντα ενο­χλού­σε με την αγω­νι­στι­κή τόλ­μη της. Κι αυτό για­τί περι­γρά­φει με τον καλύ­τε­ρο τρό­πο, με τις αντι­φά­σεις και τα μεγά­λα άλμα­τα προς εμπρός, την κίνη­ση του κόσμου για μια δια­φο­ρε­τι­κή, κοι­νω­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Το σημε­ρι­νό αφιέ­ρω­μα του Ατέ­χνως απο­σκο­πεί μετα­ξύ άλλων να τιμή­σει αυτό τον αγώ­να της κατα­πιε­σμέ­νης πλειο­ψη­φί­ας αλλά και να δια­μαρ­τυ­ρη­θεί, με αφορ­μή τη δίω­ξη του Ασράφ Φαγιάντ, ενά­ντια σε κάθε ανά­λο­γη δίω­ξη είτε στη Δύση, είτε στην Ανατολή.
Όσο για την ποί­η­ση του, αρκεί να δια­βά­σε­τε τα δείγ­μα­τα που δημο­σιεύ­ου­με σήμε­ρα σε μετά­φρα­ση της Αγά­πης Νταϊ­φά, που ίσως είναι και η πρώ­τη που τον έχει μετα­φρά­σει στα ελλη­νι­κά, για να αντι­λη­φθεί­τε το μέγε­θος της αγω­νι­στι­κό­τη­τας και της πνευ­μα­τι­κό­τη­τας του ποιητή.
Να συμπλη­ρώ­σου­με ότι η Εται­ρεία Ελλή­νων Συγ­γρα­φέ­ων, όπως και το διε­θνές PEN, έχει κατα­δι­κά­σει τη δίω­ξη με ανα­κοί­νω­σή της ενώ ο ποι­η­τής Ηλί­ας Τσέ­χος έχει γρά­ψει ποί­η­μα (το ανα­δη­μο­σιεύ­ου­με από το Faretra.info στις χρή­σι­μες πλη­ρο­φο­ρί­ες που ακο­λου­θούν) στή­ρι­ξης της διε­θνούς καμπά­νιας αλλη­λεγ­γύ­ης στον Άσραφ Φαγιάντ.

ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Frida Kahlo’s Mustache

Θα αγνο­ή­σω την οσμή τής λάσπης και την ανά­γκη να επι­πλή­ξω τη βρο­χή και το κάψι­μο που έχει και­ρό τώρα καθί­σει στο στή­θος μου.
Γυρεύω μια ται­ρια­στή παρη­γο­ριά για την κατά­στα­σή μου που δέν αφή­νει να ερμη­νεύ­σω τα χεί­λη μου κατα­πώς θέλω
Ούτε να διώ­ξω τις στά­λες τής ομί­χλης από τα κόκ­κι­να πέτα­λά σου
Ούτε να τρο­χί­σω την εμμο­νή που με κυριεύ­ει όταν κατα­λα­βαί­νω πως δέν είσαι πλάι μου τού­τη τη στιγμή
Και πως ποτέ δέν θα ‘σαι…
Όταν ανα­γκά­ζο­μαι να δικαιο­λο­γώ τη θέση μου στην τιμω­ρό σιω­πή τής νύχτας.
Να φέρε­σαι ως να ήταν η γη σιω­πη­λή όταν τη βλέ­που­με από μακριά και ως να μήν ήταν όσα έγι­ναν μετα­ξύ μας παρά μόνο ένα παρα­τρα­βηγ­μέ­νο κακό αστείο

~ ~

Τί πιστεύ­εις για τις μέρες που έζη­σα μαζί σου;
Για τις λέξεις που από τον βαρύ μου πόνο τόσο γορ­γά εξαερώθηκαν;
Για τους κόμπους που ενα­πο­τέ­θη­καν στο στή­θος μου σαν ξερά φύκια;
Ξέχα­σα να σού πω πως συνή­θι­σα την απου­σία σου (τεχνι­κά μιλώντας)
Και πως οι ευχές χάνουν τον δρό­μο για τους πόθους σου
Και πως η μνή­μη μου διαβρώνεται.
Πως ακό­μα κυνη­γώ το φως, όχι για να βλέ­πω, αλλά για­τί το σκο­τά­δι τρο­μά­ζει… ακό­μα κι’ αν το συνηθίζουμε.
Αρκεί η συγ­γνώ­μη μου; Για όσα έγι­ναν όσο προ­σπα­θού­σα να βρω καλές δικαιολογίες.

~ ~

Άσυ­λο: να στέ­κε­σαι στο τέλος τής σειράς.
Να σού δίνουν ένα κομ­μά­τι ψωμί
Το να στέ­κε­σαι: κάτι που έκα­νε ο παπ­πούς σου
Χωρίς να ξέρει το γιατί.
Η Μπου­κιά; : Εσύ
Η πατρί­δα: μια κάρ­τα για το πορ­το­φό­λι σου.
Το χρή­μα: Χαρ­τιά με φωτο­γρα­φί­ες Ηγετών.
Η φωτο­γρα­φία: Η υπο­κα­τά­στα­ση εν ανα­μο­νή τής επι­στρο­φής σου.
Και η επι­στρο­φή: Μυθο­λο­γι­κό ον… από τα παρα­μύ­θια τής για­γιάς σου.
Τέλος τού πρώ­του μαθήματος.

~ ~

Πλη­ρο­φο­ρί­ες:

1) τα ποι­ή­μα­τα του Άσραφ Φαγιάντ που έχει μετα­φρά­σει η Αγά­πη Νταϊ­φά θα τα βρεί­τε εδώ: https://www.facebook.com/secondlight/posts/10208042014227352

2) τα ίδια ποι­ή­μα­τα θα τα βρεί­τε εδώ σε αγγλι­κή μετά­φρα­ση από την ποι­ή­τρια και ακτι­βί­στρια Mona Kareem: http://arablit.org/2015/01/13/imprisoned-poet-ashraf-fayadhs-frida-kahlos-mustache/

3)  Ά σ ρ α φ . Φ ά γ ι α ν τ . Να π ε θ ά ν ε ι ς — ” Πολ­λά θυμώ ”
του Ηλία Τσέ­χου στο http://faretra.info/2015/12/04/simparastasi-ilias-tsexos-asraf-fagiant/

Ν α πεθά­νεις ποιητή
Ν α χαρούν τα π α ι δ ιά
Τα σκυ­λιά τα θρανία
Οι μάνες πατέρες
Ν α πεθά­νεις ποιητή
Ν α χορέ­ψουν η Δ ύ σ η
Ανα­το­λή Βοριάς Νότος Τάφος
Η θρησκείες
Ν α πεθά­νεις ποιητή
Οι ποί­η­ση θέλει θ ά ν α τ ο ν
Αυτών που σφά­ζουν πολεμούν
Και χέστες στο ψωμί τους
Ν α πεθά­νεις θέλω μαζί μου επίσης
Ν α μώλις, Ποι­η­τής που είσαι
Και ξεφούρ­νι­σες ψυχή το σώμα
Ν α πεθά­νουν α ι ώ ν ι α

- Η ανορ­θο­γρα­φία στη­ρί­ζει την ψυχή μου, την ποίηση
Ηλί­ας Τσέχος

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο