ΑΡΙΣΤΕΡΑ: Προς τη Μόσχα: ΩΠ!
(Στην γκρανκάσα γράφει: «Αστραπιαίος πόλεμος»!)
ΔΕΞΙΑ: Από τη Μόσχα: ΩΧ!
Σκιτσογράφος: Βίκτορ Νικολάγιεβιτς Ντένι
Η ανάρτηση αποτελεί μέρος του αφιερώματός μας στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών
Επιμέλεια: Οικοδόμος //
Το πρώτο εργατικό κράτος στην ιστορία, η Σοβιετική Ένωση, όρθωσε κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το ανάστημά του απέναντι στο φασισμό καταφέρνοντας να συντρίψει τις χιτλερικές ορδές και να οδηγήσει τη ναζιστική Γερμανία σε παράδοση άνευ όρων, αφού πρώτα κάρφωσε το κοντάρι του λάβαρου του Κόκκινου Στρατού στο ψηλότερο σημείο της «καρδιάς» του Βερολίνου. Το τίμημα ήταν υψηλό. Περισσότεροι από 20.000.000 Σοβιετικοί πολίτες έπεσαν στη μάχη για τη σωτηρία της πατρίδας τους και της απελευθέρωσης της ανθρωπότητας από το φασιστικό σκοτάδι.
Τα σκίτσα που παρουσιάζουμε προέρχονται από τη συλλογή «Σοβιετικοί δεξιοτέχνες της σάτιρας» που κυκλοφόρησε στην ΕΣΣΔ (Μόσχα-Λένινγκραντ) το 1946, λίγους μήνες μετά τη νίκη κατά του φασισμού και περιλαμβάνονται στην έκδοση «160 αντιφασιστικές γελοιογραφίες, Μόσχα 1941–1945» που κυκλοφόρησε, σε μετάφραση-επιμέλεια του Λάμπρου Σταυρόπουλου, από τις εκδόσεις «Το ποντίκι» (1994).
Στα σκίτσα απεικονίζεται η φρίκη του πολέμου που έφερε ο φασισμός αλλά και το στραπάτσο που υπέστη από τους υπερασπιστές των πανανθρώπινων ιδανικών της ελευθερίας, της ειρήνης και του σοσιαλισμού Σοβιετικούς μαχητές, και φιλοτεχνήθηκαν κυριολεκτικά μέσα στη φωτιά του πολέμου.
Πρόκειται για ένα σπουδαίο για το είδος του δείγμα καλλιτεχνίας λεύκωμα, με έργα 16 κορυφαίων Σοβιετικών σκιτσογράφων που στην πλειοψηφία τους έφεραν τον τίτλο του «διακεκριμένου καλλιτέχνη της ΕΣΣΔ», που αποδιδόταν στις εξέχουσες μορφές της τέχνης στη χώρα. Κάποιοι μάλιστα από αυτούς (όπως η ομάδα «Κουκρινίκσι»), είχαν τιμηθεί και με το βραβείο Στάλιν.
Ακολουθεί μια επιλογή 29 σκίτσων από την ελληνική έκδοση. Οι λεζάντες και τα επεξηγηματικά στοιχεία προέρχονται από την ίδια έκδοση.
Σκιτσογράφος: Βίκτορ Νικολάγιεβιτς Ντένι
«Έμαθε το φασιστικό κάθαρμα ότι δεν μπορεί να μας παριστάνει τον αθώο»!
(Το χαρτί στη ζώνη γράφει: «Εξόντωση του άμαχου πληθυσμού»!)
«Είτε έναν έναν είτε όλους μαζί, ο διάολος θα τους πάρει και θα τους σηκώσει! Ο Κόκκινος Στρατός θα τους σαρώσει!»
(Ο Χίτλερ διαβάζει τις «αναφορές από τα μέτωπα»).
Επάνω: «Στο παγκόσμιο διοικητήριο, το απάνθρωπο φασιστικό βαμπίρ!».
Κάτω: «Ανθρωποκτονίες, βασανιστήρια, εκτελέσεις, στρατόπεδα εξόντωσης, δουλεία, καταστροφή των ιδρυμάτων πολιτισμού, λεηλασία»!…
Σκιτσογράφοι: Ομάδα «Κουκρινίκσι»
(αρχικά από τα ονόματα των Μιχαήλ Βασίλιεβιτς Κουπριάνοφ, Πορφίρι Νικίτιτς Κριλόφ και Νικολάι Αλεξάντροβιτς Σοκολόφ)
― Επιτρέψτε μου να αναφέρω ότι η γραμμή του μετώπου… «ισοπεδώθηκε»!
«Κι έχει στο Βόλγα ένα βράχο…» (Στη σημαία γράφει: Στάλινγκραντ)
Το… στραπάτσο του Κουρσκ!
(Η πυξίδα δείχνει το δρόμο: προς δυσμάς…)
Τα βρήκαν… μπαστούνια!
Κοντά τα χέρια…
ΣΕ ΑΚΡΟΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ… ΦΡΕΝΙΑΣΜΕΝΟ ΑΝΩΤΑΤΟ ΔΙΟΙΚΗΤΗ!
Ο στρατηγός από το ανατολικό μέτωπο: ― Φύρερ, και τώρα τι κάνουμε;
Χίτλερ: ― Περίμενε! Άσε με να συγκεντρωθώ…
«Όποιος χώνει τη μύτη του… χάνει και την ουρά του»!
Γκέμπελς: ― Πόσο μεγαλοφυείς είναι οι προβλέψεις σας, Φύρερ!…
Η μεταμόρφωση!
Ο δρόμος της επιστροφής…
Σκιτσογράφος: Μπορίς Εφίμοβιτς Εφίμοφ
Ο ΦΥΡΕΡ ΤΟΥΣ
Χίτλερ: ― Με ακολουθούν εκατομμύρια!…
(Πίσω του: Φέγκλερ, Κρουπ, Ντούισμπουργκ, Ρέχλινγκ. Στο βήμα γράφει: «Εθνικό σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα»)
Μαζική διαπαιδαγώγηση της χιτλερικής νεολαίας!
(Κάτω από τη μορφή του Χίτλερ γράφει: «Ο Φύρερ σκέφτεται για σας»)
ΦΑΣΙΣΤΙΚΟΣ… ΖΩΟΛΟΓΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ ΤΟΥ 1944!
Η αθώα περιστερά (Ρουμανία), το ήρεμο προβατάκι (Ουγγαρία), το άκακο λαγουδάκι (Φινλανδία), το τρυφερό μοσχαράκι (Ισπανία)!
ΧΙΤΛΕΡΙΚΟ ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ
Προγραμματισμένη κηδεία!…
(Στις κάσες: «οι ελπίδες για νίκη» και «τα σχέδια για δημιουργία διχόνοιας ανάμεσα στις δυνάμεις του αντιχιτλερικού συνασπισμού»!
Τριγύρω θαμμένα: «ο μύθος του ακατανίκητου γερμανικού στρατού», «τα σχέδια για αστραπιαίο πόλεμο», «οι αυταπάτες για αστάθεια του σοβιετικού συστήματος», «ο στόχος για εξασθένηση της ΕΣΣΔ»)
ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΤΗΣ ΕΣΣΔ
ΤΕΛΟΣ ΣΤΗ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΑΛΑΖΟΝΕΙΑ!
Ο Κόκκινος Στρατός έκανε τις διορθώσεις του…
(Κι οι «διορθώσεις»: «Το γερμανικό έδαφος είναι παραβιάσιμο». «Η γερμανική στρατηγική είναι λανθασμένη». «Το γερμανικό γενικό επιτελείο δεν υπερέχει». «Ο γερμανικός στρατός δεν είναι ανίκητος». «Η γερμανική γραμμή πυρός δεν είναι ανυπέρβλητη»! «Καπούτ Χίτλερ»!)
Σκιτσογράφος: Γιούλι ΑμπράμοΒιτς Γκανφ
Σκιτσογράφος: Νικολάι Αντρεγιεβιτς Ντολγκορούκοφ
«ΠΟΙΟΙ ΕΙΝ’ ΕΔΩ ΠΡΟΣΩΡΙΝΟΙ; ΚΑΤΕΒΕΙΤΕ!» (Β. Μαγιακόφσκι)
Παραθεριστική περίοδος στη Μαύρη Θάλασσα!…
Γαλήνη στον Δνείπερο…
Σκιτσογράφος: Λεβ Γκριγκόριεβιτς Μπροντάτι
ΜΕΖΕΣ… Α ΛΑ ΡΩΣΙΚΑ!
Ο ΦΡΙΤΣ ΒΡΗΚΕ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟΥ!
― Όταν είχα την όρασή μου πίστευα τυφλά στον Χίτλερ. Τώρα που την έχασα στον πόλεμο άρχισα κάτι να βλέπω!
Σκιτσογράφος: Ομάδα «Κουκρινίκσι»
ΣΚΟΤΩΣΕ ΤΟ!
Ο δίκαιος νόμος είναι απαράβατος: το κτήνος που τρέφεται με ανθρώπινο αίμα πρέπει μια για πάντα να εξοντωθεί απ’ το ανθρώπινο χέρι!
Σκιτσογράφος: Σ. Κόστι
Ο ΓΙΟΣ ΤΟΥ ΠΑΡΤΙΖΑΝΟΥ
Με κανένα βασανιστήριο δεν κατάφερε ν’ αποσπάσει από το γιο το μυστικό: πού κρύβεται ο πατέρας του! Γιατί ο γιος είναι αντάξιος του πατέρα του! Γιατί αυτά είναι τα παιδιά μας!
