Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

ΒΑΛΕΝΤΙΝΟΣ ΚΑΙ ΒΑΛΕΝΤΙΝΙΣΜΟΙ

Φιλο­ξε­νού­με­νος ο Αρχι­μαν­δρί­της π. Ναθα­να­ήλ Ι. Μπα­ρού­σης //

Μια τυπι­κή ανά­γνω­ση του Συνα­ξα­ρι­στού μας φανε­ρώ­νει μετα­ξύ των ονο­μά­των που παρε­λαύ­νουν και αυτά των Ουα­λε­ντί­νου και Βαλε­ντί­νου. Η συχνό­τη­τα του πρώ­του ονό­μα­τος ένα­ντι του δεύ­τε­ρου, φανε­ρώ­νει ότι το δεύ­τε­ρο όνο­μα απο­τε­λεί παρα­φθο­ρά του πρώ­του. Επί­σης απα­ντώ­νται αμφό­τε­ρα τα ονό­μα­τα στον Δυτι­κό κόσμο και όχι στον Ανα­το­λι­κό. Αυτό δεν σημαί­νει ότι δεν απο­τε­λούν Αγί­ους της Εκκλη­σί­ας, αφού προ του Σχί­σμα­τος δια­κρα­τεί­ται η ενιαία Εκκλη­σία, και οι Άγιοι Ανα­το­λι­κού και Δυτι­κού κόσμου αμφό­τε­ροι είναι κοι­νώς αποδεκτοί.

Στις 14 Φεβρουα­ρί­ου απα­ντώ­νται δύο Άγιοι οι οποί­οι φέρουν το όνο­μα Ουα­λε­ντί­νος. Ο πρώ­τος των Αγί­ων που φέρει το όνο­μα Ουα­λε­ντί­νος ήταν Πρε­σβύ­τε­ρος της Ρωμαϊ­κής Εκκλη­σί­ας, ο οποί­ος στα πλαί­σια της δια­δό­σε­ως του Χρι­στια­νι­σμού ασκού­σε την ιερο­λο­γία του γάμου σε ζευ­γά­ρια που ένα πρό­σω­πο δεν είχε εντα­χτεί στην χρι­στια­νι­κή λατρεία, ώστε μετά την ιερο­λό­γη­ση του μυστη­ρί­ου να κατη­χεί αυτά τα μέλη, και με αυτόν τον τρό­πο να εδραιώ­νει την χρι­στια­νι­κή λατρεία σε οικο­γέ­νειες. Μαρ­τύ­ρη­σε στην πόλη της Ρώμης κατά τον διωγ­μό που εξε­πό­νη­σε κατά των Χρι­στια­νών ο Αυτο­κρά­το­ρας Κλαύ­διος. Ο δεύ­τε­ρος Άγιος που φέρει το όνο­μα Ουα­λε­ντί­νος είναι Επί­σκο­πος της πόλε­ως του Τέρ­νι. Σύμ­φω­να με τον βίο του ο Έπαρ­χος της πόλε­ως του Τέρ­νι παρου­σί­α­σε στον Άγιο Επί­σκο­πο την θυγα­τέ­ρα του η οποία ήταν τυφλή, επι­θυ­μώ­ντας να δοκι­μά­σει την παρ­ρη­σία του ένα­ντι του Θεού των Χρι­στια­νών. Η προ­σευ­χή του Επι­σκό­που Ουα­λε­ντί­νου είχε ως συνέ­πεια την θερα­πεία της θυγα­τρός του Επάρ­χου, η οποία με το που άνοι­ξε τα μάτια της ερω­τεύ­τη­κε την μορ­φή του λυτρω­τή της Επι­σκό­που. Όταν ο Έπαρ­χος της πόλε­ως του Τέρ­νι ζήτη­σε από τον Επί­σκο­πο της πόλε­ως να του αντα­πο­δώ­σει το καλό που του έκα­νε, ο τελευ­ταί­ος ζήτη­σε από τον Έπαρ­χο μέσα σε τρεις ημέ­ρες να γκρε­μί­σει τα είδω­λα και να επι­βά­λει ανε­ξι­θρη­σκία στην πόλη του Τέρ­νι. Ο Έπαρ­χος όχι μόνο πραγ­μα­το­ποί­η­σε την έκλυ­ση του Επι­σκό­που, αλλά κατη­χή­θη­κε και βαπτί­στη­κε και αυτός και η οικο­γέ­νειά του. Ο Επί­σκο­πος του Τέρ­νι μαρ­τύ­ρη­σε στην Ρώμη και αυτός κατά τις ημέ­ρες του διωγ­μού του Αυτο­κρά­το­ρος Κλαυ­δί­ου, και στο μαρ­τύ­ριο του τον ακο­λού­θη­σε και του συμπα­ρα­στά­θη­κε η θυγα­τέ­ρα του Επάρ­χου, η ανα­βλέ­ψα­σα χάρι­τι της προ­σευ­χής του Αγί­ου. Ο διωγ­μός του Κλαυ­δί­ου έλα­βε χώρα τον 2ο αι. μ.Χ., και ήταν ένας από τους γενι­κούς διωγ­μούς που στιγ­μά­τι­σαν την Ρωμαϊ­κή Αυτοκρατορία.

Ο Μεσαί­ω­νας στην Ευρώ­πη, και το ιστο­ρι­κό στίγ­μα που αυτή δέχτη­κε, απο­τε­λεί τον προ­πο­μπό της κοσμι­κής εορ­τής του Αγί­ου Βαλε­ντί­νου, όπως αυτή σήμε­ρα νοεί­ται. Στην Ευρώ­πη του Μεσαιώ­νος η οικο­γέ­νεια επα­να­προσ­διο­ρί­ζε­ται χάρι­τι της πανώ­λης που έφε­ρε την ονο­μα­σία Μαύ­ρος Θάνα­τος και χάρι­τι του κοι­νω­νι­κού πλαι­σί­ου δημιουρ­γί­ας της οικο­γε­νεί­ας. Στην Ευρώ­πη του Μεσαιώ­νος απου­σιά­ζει ο έρω­τας, αφού η συμ­βαλ­λό­με­νη οικο­γέ­νεια δεν πρέ­πει να υπερ­βαί­νει την κοι­νω­νι­κή τάξη. Αντί­στοι­χα η ασθέ­νεια που έχει μεί­νει στην ιστο­ρία ως Μαύ­ρος Θάνα­τος ήταν η αιτία της δια­λύ­σε­ως της δυσκό­λως δημιουρ­γη­θεί­σης οικο­γέ­νειας. Η πανώ­λη του Μαύ­ρου Θανά­του απο­δε­κά­τι­σε τα δύο τρί­τα του πλη­θυ­σμού της Δυτι­κής Ευρώ­πης με τους τοπι­κούς τρο­βα­δού­ρους να δημιουρ­γούν τρα­γού­δια, στα οποία τοπο­θε­τεί­ται ο σύζυ­γος να εύχε­ται να ζήσει αυτός και όχι η γυναί­κα του, ενώ οι κοι­νω­νί­ες που δεν είχαν θιγεί από την πανώ­λη ήσαν μισού­με­νες υπό πάντων. Αντι­στάθ­μι­σμα στην χει­μα­ζό­με­νη Ευρώ­πη του Μεσαιώ­νος έμε­νε να είναι το πρό­σω­πο του Αγί­ου Ουα­λε­ντί­νου ή Βαλε­ντί­νου, με σκο­πό την ανα­ζή­τη­ση του έρω­τα και της οικο­γε­νεια­κής κανο­νι­κό­τη­τος. Αυτό το κομ­βι­κό σημείο απο­τε­λεί την αρχή της εκο­σμι­κεύ­σε­ως του προ­σώ­που του Αγί­ου Βαλε­ντί­νου, ένα πρό­σω­πο – αντι­στάθ­μι­σμα σε μια ύστα­τη μορ­φή δυστυχίας.

Και εάν την επο­χή του ευρω­παϊ­κού Μεσαιώ­νος το πρό­σω­πο του Αγί­ου Βαλε­ντί­νου απο­τε­λού­σε παρη­γο­ριά για τον άνθρω­πο, σήμε­ρα κάνου­με λόγο για την πλή­ρη εκο­σμί­κευ­ση και την πλή­ρη εμπο­ρο­ποί­η­ση του προ­σώ­που του Αγί­ου Βαλε­ντί­νου. Κάρ­τες, γλυ­κά, λου­λού­δια, εσώ­ρου­χα, γεύ­μα­τα, εκπλή­ξεις, και οτι­δή­πο­τε άλλο μπο­ρεί να δεχτεί η ανθρώ­πι­νη δια­νό­η­ση, γίνο­νται τα μέσα ώστε την ημέ­ρα της 14ης Φεβρουα­ρί­ου να πιστο­ποι­η­θεί ένα ανθρώ­πι­νο συναί­σθη­μα που φέρει δύο ανθρώ­πους κοντά, και όλα αυτά σε μία παγκό­σμια κλί­μα­κα. Συνέ­πεια τού­του; Η κοι­νω­νι­κή αλλά και η θρη­σκευ­τι­κή αλλο­τρί­ω­ση. Η μεν κοι­νω­νία αλλο­τριώ­νε­ται διό­τι κατα­βα­ρα­θρώ­νει πρό­τυ­πα, η δε θρη­σκεία διό­τι αφή­νε­ται στην υπο­τί­μη­ση. Συνέ­πεια τού­του είναι ένα τόσο πολύ απλό συναί­σθη­μα που φέρει κοντά δύο ανθρώ­πους, να διέρ­χε­ται από άλλες διελ­κυ­στίν­δες βαλα­ντια­κού χαρα­κτή­ρος. Και τού­το διό­τι, όταν ο έρω­τας υπό­κει­ται στην φθο­ρά της οικο­νο­μί­ας, τότε συρ­ρι­κνώ­νε­ται και υπό­κει­ται στην μυω­πι­κό­τη­τα. Και αυτό συμ­βαί­νει σε κάθε μορ­φή έρω­τα, αφού ο έρω­τας αυτός από μόνος του καθί­στα­ται πολυ­διά­στα­τος στη ανθρώ­πι­νη πορεία.

Αγα­πη­τοί ανα­γνώ­στες του ανά οθό­νης εντύ­που, ο Ιερός Αυγου­στί­νος, Επί­σκο­πος Ιππώ­νος, για τα δεδο­μέ­να της επο­χής του ανα­φέ­ρει κάτι το πολύ πρω­το­πο­ρια­κό. Στην Πολι­τεία του Θεού ανα­φε­ρό­με­νος στην παρ­θε­νία των γυναι­κών, δια­τρα­νώ­νει ότι ακό­μα κι αν διαρ­ρη­χθεί υπό το βάρος του μαρ­τυ­ρί­ου ο παρ­θε­νι­κός υμέ­νας των γυναι­κών, η ηθι­κή στην υπό­στα­ση υφί­στα­ται, ενώ αντι­θέ­τως η διο­λί­σθη­ση του πνεύ­μα­τος, είναι αρκε­τή να φέρει την διο­λί­σθη­ση σε ολό­κλη­ρη την ανθρώ­πι­νη υπό­στα­ση. Και μπο­ρεί ο Άγιος Επί­σκο­πος της Ιππώ­νος, Αυγου­στί­νος, να ανα­φέ­ρε­ται στην λαγνεία, αλλά και λαγνεία απο­τε­λεί και η διο­λί­σθη­ση στο χρή­μα ώστε η ανθρώ­πι­νη υπό­στα­ση να διο­λι­σθή­σει στην διαφθορά. .

___________________________________________________________________

Τα κεί­με­να που δημο­σιεύ­ο­νται στη Στή­λη των Ανα­γνω­στών δεν εκφρά­ζουν την άπο­ψη του Ατέχνως

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο