Γιάννης Χαλκίδης, 5 Σεπτεμβρίου 1967, τον δολοφόνησαν εν ψυχρώ οι ασφαλίτες

Στις 5 Σεπτέμ­βρη 1967 δολο­φο­νεί­ται από την Ασφά­λεια Θεσ­σα­λο­νί­κης ο Γιάν­νης Χαλ­κί­δης, στέ­λε­χος του Πατριω­τι­κού Αντι­δι­κτα­το­ρι­κού Μετώ­που Νέων.

Ο Γιάν­νης Χαλ­κί­δης γεν­νή­θη­κε το 1940 στη Σφεν­δά­μη Πιε­ρί­ας, από γονείς αγρό­τες που είχαν έρθει από τον Πόντο και είχαν γλι­τώ­σει από τη Γενο­κτο­νία. Η οικο­γέ­νειά του μόχθη­σε για να επι­βιώ­σει από αυτήν τη μετα­κί­νη­ση, αλλά και στη συνέ­χεια, όταν ήρθε η κατο­χή από τους Γερ­μα­νούς. Μέσα από τις γραμ­μές του ΕΑΜ δώσα­νε τη μάχη για να απε­λευ­θε­ρω­θεί η Ελλά­δα από τους κατα­κτη­τές και τους συνερ­γά­τες τους. Η απε­λευ­θέ­ρω­ση τους βρή­κε κυνη­γη­μέ­νους, όπως και πολ­λούς χιλιά­δες κομ­μου­νι­στές και αγω­νι­στές της Αντί­στα­σης, από το αντι­δρα­στι­κό καθε­στώς που εγκα­τα­στά­θη­κε με τη βοή­θεια των Αγγλων ιμπε­ρια­λι­στών μετά το Δεκέμ­βρη του ’44. Αυτό και οι δύσκο­λες συν­θή­κες στην ύπαι­θρο, με τα λίγα μέτρα γης, τους ανα­γκά­ζουν να ξερι­ζω­θούν και να μετα­κι­νη­θούν στη Θεσ­σα­λο­νί­κη, στην περιο­χή των Αμπελοκήπων.

Ο Γιάν­νης Χαλ­κί­δης από μικρό παι­δί βγαί­νει στο μερο­κά­μα­το, για να βοη­θή­σει στην επι­βί­ω­ση της οικο­γέ­νειάς του. Ανα­γκά­ζε­ται να δια­κό­ψει το σχο­λείο και να πιά­σει δου­λειά σε ένα σιδε­ρά­δι­κο. Από νωρίς γρά­φε­ται στο Σωμα­τείο του και δρα­στη­ριο­ποιεί­ται συνδικαλιστικά.

Μετά το στρα­τιω­τι­κό του, οργα­νώ­νε­ται στη Νεο­λαία της ΕΔΑ των Αμπε­λο­κή­πων και στη συνέ­χεια όταν ιδρύ­ε­ται η Δημο­κρα­τι­κή Νεο­λαία Λαμπρά­κη, εντάσ­σε­ται στις γραμ­μές της. Το 1965 εκλέ­γε­ται στο Συμ­βού­λιο Θεσ­σα­λο­νί­κης της Νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη και ταυ­τό­χρο­να είναι Γραμ­μα­τέ­ας της Νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη Αμπελοκήπων.

Την περί­ο­δο εκεί­νη, μετά και τη γνω­στή Από­φα­ση της 8ηςΟλομέλειας της ΚΕ του ΚΚΕ το 1958, για τη διά­λυ­ση των Κομ­μα­τι­κών Οργα­νώ­σε­ων και την έντα­ξη των μελών του Κόμ­μα­τος στην ΕΔΑ, δεν υπήρ­χαν Κομ­μα­τι­κές Οργα­νώ­σεις του ΚΚΕ, υπήρ­χαν μόνο κομ­μα­τι­κοί πυρή­νες. Σε έναν τέτοιο πυρή­να εντά­χθη­κε αρχι­κά ο Γιάν­νης Χαλ­κί­δης και στη συνέ­χεια με την ανα­συ­γκρό­τη­ση του Γρα­φεί­ου της ΚΟΘ έγι­νε μέλος του Γρα­φεί­ου της Κομ­μα­τι­κής Οργά­νω­σης Νέων της Θεσσαλονίκης.

Μέσα από τη Νεο­λαία Λαμπρά­κη ανα­πτύσ­σει πλού­σια δρά­ση στην περιο­χή των Αμπε­λο­κή­πων, πράγ­μα που, όπως ήταν φυσι­κό, ενό­χλη­σε τους μηχα­νι­σμούς, φανε­ρούς και αθέ­α­τους, του αστι­κού κράτους.

Η 21η Απρί­λη τον βρί­σκει στη Θεσ­σα­λο­νί­κη και είναι από αυτούς που κατα­φέρ­νουν να ξεφύ­γουν από τις πρώ­τες συλ­λή­ψεις και να συνε­χί­σουν τη δρά­ση τους σε συν­θή­κες παρανομίας.

Στις αρχές του Ιού­λη του 1967 ανα­συ­γκρο­τή­θη­κε το Γρα­φείο της Κομ­μα­τι­κής Οργά­νω­σης Θεσσαλονίκης.

Στις 2 Σεπτέμ­βρη του ’67, η χού­ντα διορ­γα­νώ­νει φιέ­στα για τα εγκαί­νια της Διε­θνούς Εκθε­σης Θεσ­σα­λο­νί­κης. Το Γρα­φείο της ΚΟΘ, σε συνερ­γα­σία με το ΠΑΜ και με αφορ­μή αυτό το γεγο­νός, σχε­διά­ζουν μια αντι­στα­σια­κή ενέρ­γεια. Την υλο­ποί­η­ση του σχε­δί­ου ανέ­λα­βε μια ομά­δα απο­τε­λού­με­νη από τον Θόδω­ρο Καζέ­λη, τον Γιάν­νη Χαλ­κί­δη , τον Νάντη Χατζη­γιάν­νη, τον Αργύ­ρη Μπά­ρα και την Ελλη Στε­φα­νί­δου. Με μια μικρή ποσό­τη­τα εκρη­κτι­κών ανα­τί­να­ξαν έναν στύ­λο της ΔΕΗ λίγο πάνω από το Καυ­ταν­τζό­γλειο προ­κα­λώ­ντας δια­κο­πή της ηλε­κτρο­δό­τη­σης για λίγη ώρα και χάλα­σαν τη φιέ­στα εγκαι­νί­ων της χούντας.

Οι μηχα­νι­σμοί της χού­ντας στις 5 Σεπτέμ­βρη εντό­πι­σαν το κρη­σφύ­γε­το του Γιάν­νη Χαλ­κί­δη και των συντρό­φων του. Μέσα στο μικρό δια­μέ­ρι­σμα ήταν ο Γιάν­νης Χαλ­κί­δης , ο Γρη­γό­ρης Παντής και ο Νάντης Χατζη­γιάν­νης, και οι τρεις τους άοπλοι. Οι ασφα­λί­τες και οι χωρο­φύ­λα­κες περι­κύ­κλω­σαν την οικο­δο­μή και άνοι­ξαν πυρ από όλες τις μεριές. Από τα πυρά τραυ­μα­τί­στη­κε ο Γιάν­νης (πισώ­πλα­τα) και έπε­σε κάτω. Οι ασφα­λί­τες τού έδω­σαν τη χαρι­στι­κή βολή και στη συνέ­χεια, ενώ ήταν νεκρός, τον χτυ­πή­σα­νε με λύσ­σα. Οι άλλοι σύντρο­φοί του συνε­λή­φθη­σαν και βασανίστηκαν.

Τη χαρι­στι­κή βολή στον 27χρονο τότε Γιάν­νη Χαλ­κί­δη έδω­σε ο γνω­στός αρχι­βα­σα­νι­στής της χού­ντας υπο­μοί­ραρ­χος Τετραδάκος.

Ενα χρό­νο μετά, οι πρω­τερ­γά­τες του εγκλή­μα­τος θα παρα­ση­μο­φο­ρη­θούν από τη χού­ντα, συνο­λι­κά 6 αξιω­μα­τι­κοί και υπα­ξιω­μα­τι­κοί του καθε­στώ­τος. Πολύ αργό­τε­ρα, σε μια δίκη παρω­δία, στην οποία παρα­πέμ­φθη­καν μόνο τρεις από τους συνο­λι­κά 18 πρω­τερ­γά­τες της δολο­φο­νί­ας, θα αθω­ω­θούν όλοι και μόνο ο Τετρα­δά­κος θα κατα­δι­κα­στεί πρω­τό­δι­κα σε 10 χρό­νια φυλά­κι­ση. Η ποι­νή του στο Εφε­τείο θα μειω­θεί σε 4 μήνες κάθειρ­ξη, από τους οποί­ους δεν υπη­ρέ­τη­σε ούτε μια μέρα.