“Γυναίκες στην Κούβα”: Η Επανάσταση είναι γένους θηλυκού!!

Την Κυρια­κή 6 Δεκέμ­βρη πραγ­μα­το­ποι­ή­θη­κε με επι­τυ­χία στον κινη­μα­το­γρά­φο Studio η εκδή­λω­ση παρου­σί­α­σης του νέου βιβλί­ου «Γυναί­κες στην Κού­βα: Μια επα­νά­στα­ση μέσα στην επα­νά­στα­ση», με κεί­με­να των Βίλ­μα Εσπίν, Ασέ­λα ντε λος Σάντος, Γιο­λά­ντα Φερέρ, που κυκλο­φό­ρη­σε από τις εκδό­σεις Διε­θνές Βήμα.

Το βιβλίο μιλά για τους αγώ­νες ενά­ντια στην κατα­πί­ε­ση της γυναί­κας. Ταυ­τό­χρο­να, μέσα από τις ζωντα­νές αφη­γή­σεις των τριών πρω­τα­γω­νι­στριών, ξεδι­πλώ­νε­ται, σε πρώ­το πρό­σω­πο, η ιστο­ρία ενός επα­να­στα­τι­κού αγώ­να από τη δεκα­ε­τία του 1950 μέχρι τις αρχές του 21ου αιώνα.

Την εκδή­λω­ση τίμη­σε με την παρου­σία του ο Πρέ­σβης της Κού­βας Οσβάλ­ντο Κομπά­τσο Μαρτίνες.

Διορ­γα­νω­τές της εκδή­λω­σης ήταν η New Star Productions, ο Πολι­τι­στι­κός Σύλ­λο­γος «Χοσέ Μαρ­τί» και οι εκδό­σεις Διε­θνές Βήμα. Μετά τις ομι­λί­ες ακο­λού­θη­σε μου­σι­κό πρό­γραμ­μα από τον Κου­βα­νό καλ­λι­τέ­χνη Remy Mailán.

Το ΑΤΕΧΝΩΣ ήταν στην εκδή­λω­ση και παρου­σιά­ζει την ομι­λία της Σοφί­ας Ροδί­τη, από την Επι­τρο­πή αγώ­να απο­λυ­μέ­νων Xαλυ­βουρ­γών Ασπρόπυργου.

Από την εκδή­λω­ση-παρου­σί­α­ση του βιβλί­ου.
Φωτο­γρα­φία: Γιάν­νης Τσαλ.

Φίλοι και φίλες, σας καλο­σω­ρί­ζω κι εγώ με την σει­ρά μου στην σημε­ρι­νή εκδή­λω­ση. Πρώ­τα απ’ όλα θέλω να ευχα­ρι­στή­σω  εσάς  για την παρου­σία σας εδώ, καθώς και τις εκδό­σεις ‘’Διε­θνές Βήμα’’  που μου έδω­σαν τς ευκαι­ρία να μιλή­σω για αυτό το βιβλίο.

Πρέ­πει να ομο­λο­γή­σω οτι κάθε βιβλίο που πέφτει στα χέρια μου με θέμα­τα που αφο­ρούν την  Κού­βα, προ­σθέ­τει το κάτι παρα­πά­νω στις γνώ­σεις μου για την οικο­δό­μη­ση του Σοσια­λι­σμού εκεί. Το συγκε­κρι­μέ­νο, είναι εξαι­ρε­τι­κά καλο­γραμ­μέ­νο,   με σημα­ντι­κές πλη­ρο­φο­ρί­ες για το θέμα που πραγ­μα­τεύ­ε­ται.  Οι τρείς  γυναί­κες που αφη­γού­νται την ιστο­ρία τους στα χρό­νια της επα­νά­στα­σης, ήταν οι πρω­τερ­γά­τριες σε μια διπλή επα­νά­στα­ση. Στην επα­νά­στα­ση για την ελευ­θέ­ρια του Κου­βα­νι­κού λαού από τον Καπι­τα­λι­σμό αλλά ταυ­τό­χρο­να και στην επα­νά­στα­ση για την ελευ­θε­ρία των γυναικών.

Στην προ­ε­πα­να­στα­τι­κή Κού­βα, θα ανα­γνω­ρί­σου­με  κοι­νά σημεία με την σημε­ρι­νή κατά­στα­ση στην Ελλά­δα και όχι μόνο. Η επί­θε­ση του ιμπε­ρια­λι­σμού εκεί­νης της επο­χής θυμί­ζει έντο­να την επί­θε­ση που δέχε­ται η Ελλά­δα τα τελευ­ταία πέντε χρό­νια του­λά­χι­στον.  Τα μονο­πώ­λια, την ανερ­γία, την κατα­στρο­φή της αγρο­τιάς, της εργα­τιάς, το έλλει­μα στην Δημοκρατία.

Η επα­νά­στα­ση ξεκί­νη­σε και βασί­στη­κε στους νέους ανθρώ­πους  και στις γυναί­κες. Με αυτα­πάρ­νη­ση  θυσί­α­σαν την προ­σω­πι­κή τους ζωή  και αφο­σιώ­θη­καν σε έναν και μονα­δι­κό στό­χο: να απαλ­λα­γούν από τους δυνά­στες τους.

Σιγά σιγά άρχι­σαν να οργα­νώ­νο­νται, να κερ­δί­ζουν μικρές μάχες, και το βασι­κό­τε­ρο? να  κερ­δί­ζουν την Κοι­νω­νία.  Αυτό σημαί­νει οτι με την πάρο­δο του χρό­νου, όλες αυτές οι γυναί­κες που ζού­σαν μέσα στην φτώ­χεια και την εξα­θλί­ω­ση, βγή­καν έξω, προ­σφέ­ρο­ντας εθε­λο­ντι­κή εργα­σία για την επανάσταση.

Με την εθε­λο­ντι­κή εργα­σία οι γυναί­κες απο­κά­λυ­ψαν τα ταλέ­ντα τους, τις ικα­νό­τη­τες τους και τις δυνα­τό­τη­τες τους. Από νοι­κο­κυ­ρές κλει­σμέ­νες στα σπί­τια τους,  κακο­πλη­ρω­μέ­νες εργά­τριες,  αγράμ­μα­τες, έγι­ναν  δασκά­λες, κτη­νο­τρό­φοι, γεωρ­γοί, τρα­πε­ζι­κοί υπάλ­λη­λοι, στρα­τιω­τι­κοί και πολ­λά άλλα. Δού­λε­ψαν όλες  μαζί  για όλους.  Σε συνερ­γα­σία με τους άντρες, επί ίσοις όροις, έθε­σαν τις βάσεις για μια Σοσια­λι­στι­κή Επανάσταση.

Γυναι­κεία μονά­δα πολι­το­φυ­λα­κής στην πρώ­τη παρέ­λα­ση της πολι­το­φυ­λα­κής που έγι­νε στην Αβά­να, τέλη 1960. Τον Απρί­λη του 1961 η εισβο­λή που οργά­νω­σε η Ουά­σιγ­κτον στην Πλά­για Χιρόν ηττή­θη­κε σε λιγό­τε­ρο από 72 ώρες.
(Φωτο­γρα­φία από το βιβλίο)

Ο Φιντέλ Κάστρο, στή­ρι­ξε και έδω­σε τη δυνα­τό­τη­τα στις γυναί­κες να κάνουν την δική τους επα­νά­στα­ση μέσα στην επα­νά­στα­ση. Την 1η Γενά­ρη του  ‘59 είχε πεί:

‘’Εχει απο­δει­χθεί οτι στην Κού­βα, δεν μάχο­νται μόνο οι άντρες άλλα μάχο­νται επί­σεις και οι γυναί­κες. Η καλύ­τε­ρη από­δει­ξη είναι η Διμοι­ρία Μαριά­να Γκρα­χά­λες, που τόσο δια­κρί­θη­κε σε πολυά­ριθ­μες μάχες. Οι γυναί­κες είναι τόσο τέλειοι στρα­τιώ­τες όσο και οι καλύ­τε­ροι άντρες στο στρά­τευ­μα. Στην αρχή υπήρ­χαν πολ­λές προ­κα­τα­λή­ψεις. Επει­δή υπήρ­χαν άντρες που έλε­γαν, πώς να δώσου­με ένα του­φέ­κι σε μία γυναί­κα, όταν θα έμε­νε ένας άντρας χωρίς όπλο. Στις τάξεις μας οι γυναί­κες παρα­μέ­νουν ένας τομέ­ας που χρειά­ζε­ται  να απε­λευ­θε­ρω­θεί, επει­δή είναι θύμα δια­κρί­σε­ων στην εργα­σία και άλλες όψεις της ζωής. Έτσι οργα­νώ­σα­με τη μονά­δα γυναι­κών, που απέ­δει­ξε ότι οι γυναί­κες μπο­ρούν να πολε­μή­σουν. Όταν σε έναν λαό οι γυναί­κες μπο­ρούν να μάχο­νται πλάι στους άντρες, αυτός ο λαός είναι αήττητος’’.

Η επα­νά­στα­ση δεν είναι μια στιγ­μιαία κατά­στα­ση.  Όση δου­λειά χρειά­ζε­ται για να προ­ε­τοι­μα­στεί, ακό­μα περισ­σό­τε­ρη χρειά­ζε­ται για να εδραιω­θεί και να εξε­λι­χθεί.  Η προ­ε­πα­να­στα­σι­κή δια­δι­κα­σία που συντε­λέ­στη­κε από τον  γυναι­κείο πλη­θυ­σμό της Κού­βας, όλη αυτή η δου­λειά που έγι­νε τότε, έβα­λε τις βάσεις για  το επό­με­νο βήμα.  Αμέ­σως μετά την εκδί­ω­ξη του δικτά­το­ρα και εν μέσω  συνε­χών   απο­κρού­σε­ων   των επι­θέ­σε­ων των Αμε­ρι­κα­νών ιμπε­ρια­λι­στών, ιδρύ­θη­κε η Ομο­σπον­δία Γυναι­κών Κού­βας . Οι γυναί­κες δεν ήταν δια­θε­τη­μέ­νες να αφή­σουν να τους αρπά­ξουν την επα­νά­στα­σή τους.

Η Ομο­σπον­δία δημιουρ­γή­θη­κε από την θέλη­ση των  επα­να­στα­τριών γυναι­κών που ζητού­σαν να οργα­νω­θούν και να συμ­με­τέ­χουν, να προ­σφέ­ρουν, να συμ­βά­λουν στην θαυ­μα­στή δια­δι­κα­σία της επα­νά­στα­σης, ανοί­γο­ντας τις πόρ­τες μιας και­νούρ­γιας ζωής γεμά­της ελευ­θε­ρία, ανε­ξαρ­τη­σία και κοι­νω­νι­κή δικαιοσύνη.

Σε όλη την Κού­βα σχη­μα­τί­στη­καν επι­τρο­πές  από γυναί­κες που συμ­με­τεί­χαν ενερ­γά στην επα­νά­στα­ση  καθώς και από μητέ­ρες και συζύ­γους επα­να­στα­τών που είχαν σκο­τω­θεί κατά την διάρ­κειά  της. Έτσι η Κού­βα, οικο­δό­μη­σε την Σοσια­λι­στι­κή Επα­νά­στα­ση με τις γυναί­κες δίπλα στους άντρες, σπά­ζο­ντας τις  προ­κα­τα­λή­ψεις εκα­το­ντά­δων ετών που τις ήθε­λαν περιο­ρι­σμέ­νες στο σπι­τι­κό περι­βάλ­λον και υπο­ταγ­μέ­νες στους άντρες  της οικογένειας.

Οι γυναί­κες δημιούρ­γη­σαν, στή­ρι­ξαν και προ­ώ­θη­σαν   με την ενερ­γή συμ­με­το­χή τους,  αυτά που όλοι εμείς σήμε­ρα ζητά­με από ένα κράτος.

Δημό­σια Υγεία. Ξεκί­νη­σαν ως νοση­λεύ­τριες, έδω­σαν προ­τε­ραιό­τη­τα στην Υγεία της οικο­γέ­νειας, εξά­λει­ψαν αρρώ­στιες όπως η ελο­νο­σία και η πολυο­με­λί­τι­δα, δίδα­ξαν την υγιει­νή δια­τρο­φή και την καθα­ριό­τη­τα. Έτσι μεί­ω­σαν την παι­δι­κή θνη­σι­μό­τη­τα, και βελ­τί­ω­σαν την ποιό­τη­τα ζωής του πληθυσμού.

Δημό­σια Παι­δεία. Ως δασκά­λες εξά­λει­ψαν τον αναλ­φα­βη­τι­σμό σε όλο τον πλη­θυ­σμό, χτί­ζο­ντας σχο­λεία και διδά­σκο­ντας, ακό­μα και στα πιό απο­μα­κρυ­σμέ­να χωριά της χώρας.

Επί­σεις ιδρύ­θη­κε σχο­λή για τις αργό­τισ­σες, για τις οικια­κές βοη­θούς που ξέμει­ναν όταν οι αστοί εγκα­τέ­λει­ψαν τα πλου­σιό­σπι­τά τους, αφή­νο­ντας όλες αυτές τις γυναί­κες στο που­θε­νά, έκλει­σαν όλα τα πορ­νεία και δίδα­ξαν στις πόρ­νες τέχνες ώστε να βγά­ζουν αξιο­πρε­πώς το ψωμί τους και το ψωμί των παι­διών τους. Ίδρυ­σαν παντού παι­δι­κούς σταθ­μούς για να μπο­ρούν οι μητέ­ρες να αφή­νουν τα παι­διά τους και να εργά­ζο­νται. Για­τί οι  γυναί­κες ήθε­λαν, και το κατά­φε­ραν να μπούν στην δια­δι­κα­σία της παρα­γω­γής. Να βγούν από τον χώρο του σπι­τιού και να παρά­γουν. Σε αυτό το σημείο οι γυναί­κες πέτυ­χαν να σπά­σουν τις προ­κα­τα­λή­ψεις που τις ήθε­λαν απλά και μόνο νυκο­κυ­ρές, και να βγούν στην παρα­γω­γή. Και φυσι­κά με την πάρο­δο του χρό­νου και με την εμπει­ρία που συσ­σω­ρεύ­τη­κε, σήμε­ρα οι γυναί­κες κατέ­χουν υψη­λές θέσεις σε όλα τα πόστα της διοί­κη­σης που ξεπερ­νά των 50%.

Στον στρα­τιω­τι­κό τομέα, στην αρχή εντά­χθη­καν ως για­τροί, νοση­λεύ­τριες, μηχα­νι­κοί ή τεχνι­κοί. Στην συνέ­χεια ζήτη­σαν να συμ­με­τέ­χουν σε ενερ­γή υπη­ρε­σία, όπως και και οι άντρες. Το πέτυ­χαν κι αυτό, σε βαθ­μό που έχουν συμ­με­τά­σχει σε διε­θνι­στι­κές απο­στο­λές ως ένο­πλα Σώματα.

Επί­σεις, η Ομο­σπον­δία Γυναι­κών Κούβας,ασχολήθηκε με μεγά­λη προ­σο­χή με το θέμα της σεξουα­λι­κής δια­παι­δα­γώ­γη­σης, έμα­θε στις γυναί­κες την αντι­σύλ­λη­ψη τον οικο­γε­νει­κό προ­γραμ­μα­τι­σμό, ασχο­λή­θη­κε με τα θέμα­τα των αμβλώ­σε­ων και της μητρό­τη­τας με πολύ σημα­ντι­κά αποτελέσματα.

Τώρα, αν θέλου­με να δού­με το θέμα της ισό­τη­τας των δύο φύλων  σε παγκό­σμια κλί­μα­κα, θα παρα­τη­ρή­σου­με οτι στον Καπι­τα­λι­σμό, η γυναί­κα, παρό­λες τις προ­ό­δους που έχουν γίνει μετά από ταξι­κούς αγώ­νες, δεν έχει βρεί ακό­μα την θέση που της αξί­ζει στην κοινωνία.

Εξ άλλου, σε μια εκμε­τα­λευ­τι­κή κοι­νω­νία δεν θα μπο­ρού­σε να συμ­βεί μισή επα­νά­στα­ση.  Η φύση του γυναι­κεί­ου ζητή­μα­τος είναι λοι­πόν ταξι­κή, οι ρίζες του βρί­σκο­νται στις εκμε­ταλ­λευ­τι­κές σχέ­σεις παρα­γω­γής. Αυτές οι σχέ­σεις παρα­γω­γής έχουν με τη σει­ρά τους αντα­νά­κλα­ση και στο εποι­κο­δό­μη­μα της κοι­νω­νί­ας, Όσο επι­κρα­τεί ο Καπι­τα­λι­σμός, η γυναί­κα θα πάντα σε δεύ­τε­ρη θέση.

Αντί­θε­τα,  σε χώρες που οικο­δο­μή­θη­κε ο Σοσια­λι­σμός, η  θέση που κατέ­κτη­σε η γυναί­κα ήταν ανώ­τε­ρη από αυτή που κατέ­χει και στην πιο ανα­πτυγ­μέ­νη σημε­ρι­νή καπι­τα­λι­στι­κή κοι­νω­νία. Η εργα­τι­κή εξου­σία και η κοι­νω­νι­κο­ποί­η­ση των μέσων παρα­γω­γής έθε­σαν τις βάσεις, προ­κει­μέ­νου οι γυναί­κες να κατα­κτή­σουν την ισο­τι­μία με το ανδρι­κό φύλο, σε όλους τους τομείς της κοι­νω­νι­κής ζωής. Τέτοια που δεν είναι δυνα­τόν να κατα­κτη­θεί χωρίς να γκρε­μι­στεί ο κόσμος της ανι­σό­τη­τας και της εκμε­τάλ­λευ­σης, χωρίς να ανα­τρα­πεί ο καπιταλισμός.

Σήμε­ρα,  βρι­σκό­μα­στε σε μια βαθιά  καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση, με τα γνω­στά απο­τε­λέ­σμα­τα. Ανερ­γία, μειώ­σεις μισθών, επί­θε­ση των μονο­πω­λί­ων, αγρό­τες και εργά­τες τα μεγά­λα θύμα­τα της κρί­σης. Πολε­μι­κές συγκρού­σεις με θύμα­τα ολό­κλη­ρους λαούς. Οικο­γέ­νειες ξεσπι­τώ­νο­νται και κατα­λή­γουν πρό­σφυ­γες και φυσι­κά, φτη­νό εργα­τι­κό δυνα­μι­κό σε μεγά­λα μονο­πώ­λια- σκλα­βο­πά­ζα­ρα  στην Ευρώ­πη αλλά και αλλού.  Η εμπει­ρία της Κού­βας θα πρέ­πει να μελε­τη­θεί και να  αξιο­ποι­η­θεί κατάλ­λη­λα. Το θέμα είναι επί­και­ρο στις σημε­ρι­νές συν­θή­κες. Να κατα­λά­βου­με ότι μπο­ρού­με, μπο­ρού­με να οικο­δο­μή­σου­με τον Σοσια­λι­σμό, μπο­ρού­με να ξεπε­ρά­σου­με τις δυσκο­λί­ες, μπο­ρού­με να έχου­με μια πιό δίκαιη και ανθρώ­πι­νη κοι­νω­νία. Η Ιστο­ρία μας διδά­σκει. Η επα­νά­στα­ση στη  Κού­βα  προ­σφέ­ρε­ται γι’ αυτό.
Εξ άλλου η Επα­νά­στα­ση είναι γένους θηλυκού!!

Σοφία Ροδί­τη
Επι­τρο­πή αγώ­να απο­λυ­μέ­νων Xαλυ­βουρ­γών Ασπρόπυργου