Είναι γνωστό πως οι απανταχού _και όχι μόνο στη χώρα μας, αστοί, ασκώντας πολιτικές που αφανίζουν το λαό και τη λαϊκή οικογένεια κόπτονται για την απατηλή “καθαρή δημοκρατία”, που δεν είναι άλλη από αυτήν που κατέχει τα κλειδιά της οικονομίας. Οι δε διαχειριστές της _νεοφιλελεύθεροι, σοσιαλδημοκράτες, ενίοτε κρυπτο και μη φασισταριά, δεν κάνουν βήμα χωρίς τα ΜΜΕ που ανήκουν στους μεγαλοκαναλάρχες τους μεγαλοεκδότες κλπ. γιγαντιαία παγκόσμια μονοπώλια του χώρου.
Δεν είναι μυστικό ότι λύνουν και δένουν _λυμαίνονται κυριολεκτικά το χώρο, μονοπώλια ειδήσεων και πληροφοριών βλ. Google, Big Tech, Facebook και γίγαντες όπως (πχ.) ο 92χρονος Αυστραλοαμερικανός μεγιστάνας Μέρντοχ (Keith Rupert Murdoch), ιδιοκτήτης _μεταξύ άλλων της Fox Corporation, της News Corp (πρόεδρος), του δίκτυου TV Fox News, καθώς επίσης 100άδων εκδοτικών εταιρειών και εφημερίδων, ιστοτόπους — IGN Entertainment, AskMen, Rotten Tomatoes, εφημερίδες (New York Post στις ΗΠΑ, The Times στη Βρετανία κά)
(Λένιν, 1ο Συνέδριο _ 3ης Διεθνούς).
Και στο ζήτημα αυτό οι εργάτες ξέρουν και οι σοσιαλιστές όλων των χωρών το έχουν παραδεχτεί εκατομμύρια φορές ότι η ελευθερία αυτή (σσ. του Τύπου) είναι μια απάτη, εφόσον τα καλύτερα τυπογραφεία και τα τεράστια αποθέματα χαρτιού βρίσκονται στα χέρια των καπιταλιστών και εφόσον διατηρείται η εξουσία του κεφαλαίου πάνω στον Τύπο, που εκδηλώνεται σ’ όλο τον κόσμο τόσο πιο καθαρά, πιο έντονα, πιο κυνικά, όσο πιο ανεπτυγμένος είναι ο δημοκρατισμός και το ρεπουμπλικανικό καθεστώς, όπως συμβαίνει λ.χ. στην Αμερική.
- Για να κατακτηθεί η αληθινή ισότητα και η αληθινή δημοκρατία για τους εργαζόμενους, για τους εργάτες και τους αγρότες πρέπει πρώτα να αφαιρεθεί από το κεφάλαιο η δυνατότητα να μισθώνει συγγραφείς, να αγοράζει εκδοτικούς οργανισμούς και να εξαγοράζει εφημερίδες και γι’ αυτό πρέπει να αποτιναχτεί ο ζυγός του κεφαλαίου, πρέπει να ανατραπούν οι εκμεταλλευτές, να κατασταλεί η αντίστασή τους.
- Οι καπιταλιστές αποκαλούσαν πάντα “ελευθερία” την ελευθερία των πλουσίων να γίνουν πλουσιότεροι, την ελευθερία των εργατών να πεθαίνουν από την πείνα.
- Οι καπιταλιστές αποκαλούν ελευθερία του Τύπου την ελευθερία των πλουσίων να εξαγοράζουν τον Τύπο, την ελευθερία να χρησιμοποιείται ο πλούτος για την κατεργασία και την παραποίηση της λεγόμενης κοινής γνώμης.
- Και στην περίπτωση αυτή οι θεματοφύλακες της “καθαρής δημοκρατίας” αποδεικνύονται στην πραγματικότητα θεματοφύλακες του πιο βρωμερού, του πιο αργυρώνητου συστήματος της κυριαρχίας των πλουσίων πάνω στα μέσα διαφώτισης των μαζών, αποδεικνύονται απατεώνες που ξεγελούν το λαό, που με καλοφτιαγμένες, όμορφες, μα ολότελα ψεύτικες φράσεις αποσπούν την προσοχή του από το συγκεκριμένο ιστορικό καθήκον της απελευθέρωσης του Τύπου από το ζυγό του κεφαλαίου.
- Αληθινή ελευθερία και ισότητα θα υπάρχει στο καθεστώς που οικοδομούν οι κομμουνιστές. Σ’ αυτό δε θα υπάρχει η δυνατότητα πλουτισμού σε βάρος των άλλων, δε θα υπάρχει η αντικειμενική δυνατότητα να υποτάσσεται ο Τύπος ούτε άμεσα ούτε έμμεσα στην εξουσία του χρήματος και τίποτε δε θα εμποδίζει τον κάθε εργαζόμενο — ή ομάδα εργαζομένων ανεξάρτητα από τον αριθμό της — να έχει και να ασκεί το δικαίωμα χρησιμοποίησης των κοινωνικοποιημένων τυπογραφείων και του κοινωνικοποιημένου χαρτιού».
Δημοσιογράφοι “χωρίς Σύνορα”
Πρόκειται για διεθνή ΜΚΟ που εδρεύει στη Γαλλία και _κατά δήλωση “προωθεί την ελευθερία της πληροφόρησης σε όλο τον κόσμο”, που “είναι η σημαντικότερη ελευθερία στον κόσμο και το θεμέλιο κάθε δημοκρατίας” υποστηρίζοντας ότι, “αν οι δημοσιογράφοι δεν ήταν ελεύθεροι να μεταδίδουν τα γεγονότα, να καταγγέλλουν παραβιάσεις και να ευαισθητοποιούν το κοινό, πώς θα αντιμετωπίζαμε το πρόβλημα των παιδιών στρατιωτών, πώς θα υπερασπιζόμασταν τα δικαιώματα των γυναικών ή θα προστατεύαμε το περιβάλλον μας”; Για να δώσουμε μια εικόνα _σημείο γραφής, αναφέρουμε πως ενώ επί 3 μήνες η Γαλλία “καίγεται” η μόνη αναφορά τους ήταν στις 22 Μάρτη, με μια λακωνική ανακοίνωση “Reporters sans frontières déplore que les comportements violents des forces de l’ordre contre les journalistes se soient multipliés depuis la réforme des retraites” _οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα εκφράζουν τη λύπη τους γιατί η βίαιη συμπεριφορά της αστυνομίας εναντίον δημοσιογράφων έχει πολλαπλασιαστεί μετά τη μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος _ με εκφοβισμό έως και επιθέσεις”.
Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου 2023 που δημοσιεύεται κάθε χρόνο από τους “Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα” (RSF) φέρνει την Ελλάδα στην 107η θέση παγκοσμίως (τελευταία ανάμεσα στα κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης).
Σύμφωνα με τους RSF, η ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα υπέστη σοβαρά πλήγματα μεταξύ 2021 και 2023, μεταξύ άλλων με το σκάνδαλο υποκλοπών που αποκάλυψε ότι η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) κατασκοπεύει αρκετούς δημοσιογράφους. Επιπλέον, οι αγωγές SLAPPs (Στρατηγικές αγωγές κατά της συμμετοχής του κοινού) είναι συνηθισμένες και, ακόμη πιο ανησυχητικό, η δολοφονία του βετεράνου δημοσιογράφου αστυνομικού ρεπορτάζ, Γιώργου Καραϊβάζ, το 2021, η οποία δεν εξιχνιάστηκε ποτέ.
Το τοπίο των ΜΜΕ
Η εμπιστοσύνη του κόσμου στα μέσα ενημέρωσης είναι από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη εδώ και πολλά χρόνια. Λίγοι μεγάλοι ιδιωτικοί όμιλοι, όπως η Alter Ego Media, συνυπάρχουν με εκατοντάδες διαδικτυακά μέσα ενημέρωσης, γεγονός που συμβάλλει στον υψηλό κατακερματισμό του τοπίου των μέσων ενημέρωσης. Παρομοίως, λίγοι επιχειρηματίες διευθύνουν τη συντριπτική πλειοψηφία των μέσων ενημέρωσης, ενώ παράλληλα εμπλέκονται και σε άλλους επιχειρηματικούς τομείς με υψηλή ρύθμιση. Ορισμένοι από αυτούς έχουν στενούς δεσμούς με την πολιτική ελίτ της χώρας. Ως αποτέλεσμα, ο Τύπος έχει πολύ μεγάλη πόλωση.
Υπό την εποπτεία του πρωθυπουργού, η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) συμμετείχε στην παρακολούθηση δημοσιογράφων, πολλοί από τους οποίους έγιναν στόχος του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator.
Παρά τις συνταγματικές εγγυήσεις, η ελευθερία του Τύπου έχει αμφισβητηθεί σε νομοθετικό επίπεδο. Η νέα νομοθεσία που ψηφίστηκε από το κοινοβούλιο, με σκοπό να παρέχει στους πολίτες καλύτερη προστασία από αυθαίρετες παρακολουθήσεις, ως απάντηση στο σκάνδαλο υποκλοπών “Predatorgate”, υπολείπεται των ευρωπαϊκών προτύπων. Ένα νέο νομοσχέδιο για τα μέσα ενημέρωσης θέσπισε μια αμφιλεγόμενη επιτροπή δεοντολογίας. Ωστόσο, προηγούμενες τροποποιήσεις του ποινικού κώδικα που επέτρεπαν δυσανάλογο περιορισμό της ελευθερίας του Τύπου για αμφίβολους νομικούς λόγους καταργήθηκαν τελικά.
Η οικονομική κρίση της τελευταίας δεκαετίας, σε συνδυασμό με τη μείωση του αναγνωστικού κοινού και των διαφημιστικών προϋπολογισμών, έθεσε υπό αμφισβήτηση τη μακροπρόθεσμη επιβίωση πολλών μέσων ενημέρωσης. Μένει να φανεί ο αντίκτυπος της νέας νομοθεσίας που αποσκοπεί στην αύξηση της διαφάνειας της ιδιοκτησίας και της χρηματοδότησης των μέσων ενημέρωσης.
Το κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο, όπως το καταγράφουν οι RSF είναι ότι, ακροαριστεροί και ακροδεξιοί ακτιβιστές επιτίθενται τακτικά σε εγκαταστάσεις μέσων μαζικής ενημέρωσης που θεωρούν ιδεολογικούς εχθρούς. Επιπλέον, οι γυναίκες δημοσιογράφοι έρχονται συχνά αντιμέτωπες με σεξισμό στον εργασιακό χώρο.
Ασφάλεια
Σύμφωνα με την έκθεση για την Ελλάδα, η αστυνομία καταφεύγει τακτικά στη βία και σε αυθαίρετες απαγορεύσεις για να παρεμποδίσει τη δημοσιογραφική κάλυψη των διαδηλώσεων και της προσφυγικής κρίσης στα νησιά. Η αστυνομία άσκησε ποινικές διώξεις εναντίον ενός διακεκριμένου φωτορεπόρτερ που συνελήφθη ενώ κάλυπτε μια αστυνομική επιχείρηση στην Αθήνα. Ένας άλλος δημοσιογράφος που έπεσε θύμα αδικαιολόγητης αστυνομικής βίας, κέρδισε την υπόθεσή του στο δικαστήριο μόνο μετά από 12 χρόνια. Παρά τις υποσχέσεις για ταχεία έρευνα, οι αρχές δεν έχουν μέχρι στιγμής επιλύσει τη δολοφονία του βετεράνου αστυνομικού ρεπόρτερ Γιώργου Καραϊβάζ, ο οποίος πυροβολήθηκε έξω από το σπίτι του στην Αθήνα μέρα μεσημέρι. Ωστόσο, αναμένονται συγκεκριμένες λύσεις από μια ομάδα εργασίας για την προστασία των δημοσιογράφων.
Η κατάσταση στον κόσμο
Σύμφωνα με την έκθεση, η κατάσταση είναι «πολύ σοβαρή» σε 31 χώρες, «δύσκολη» σε 42, «προβληματική» σε 55 και «καλή» ή «ικανοποιητική» σε 52 χώρες. Με άλλα λόγια, το περιβάλλον για τη δημοσιογραφία είναι «κακό» σε επτά στις δέκα χώρες και ικανοποιητικό μόνο σε τρεις στις δέκα.
Ο Κριστόφ Ντελόρ, γενικός γραμματέας των RSF, αναφέρει: «Ο Παγκόσμιος Δείκτης Ελευθερίας του Τύπου παρουσιάζει τεράστια αστάθεια στις καταστάσεις, με μεγάλες αυξήσεις και μειώσεις και πρωτοφανείς αλλαγές, όπως η άνοδος της Βραζιλίας κατά 18 θέσεις και η πτώση της Σενεγάλης κατά 31 θέσεις. Αυτή η αστάθεια είναι αποτέλεσμα της αυξημένης επιθετικότητας των αρχών σε πολλές χώρες και της αυξανόμενης εχθρότητας προς τους δημοσιογράφους στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και στον φυσικό κόσμο. Η αστάθεια είναι επίσης συνέπεια της ανάπτυξης της βιομηχανίας του ψεύτικου περιεχομένου, η οποία παράγει και διανέμει παραπληροφόρηση και παρέχει τα εργαλεία για την κατασκευή της».
Ο Δείκτης για το 2023 προβάλλει τις ραγδαίες επιπτώσεις που είχε η βιομηχανία fake news του ψηφιακού οικοσυστήματος στην ελευθερία του Τύπου. Σε 118 χώρες (τα δύο τρίτα των 180 χωρών που αξιολογήθηκαν), οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες στο ερωτηματολόγιο του Δείκτη ανέφεραν ότι οι πολιτικοί φορείς στις χώρες τους εμπλέκονται συχνά ή συστηματικά σε μαζικές εκστρατείες παραπληροφόρησης ή προπαγάνδας. Η διαφορά μεταξύ αληθινού και ψεύτικου, πραγματικού και τεχνητού, γεγονότων και τεχνουργημάτων θολώνει, θέτοντας σε κίνδυνο το δικαίωμα στην πληροφόρηση. Η άνευ προηγουμένου δυνατότητα αλλοίωσης του περιεχομένου χρησιμοποιείται για να υπονομεύσει όσους ενσαρκώνουν την ποιοτική δημοσιογραφία και να αποδυναμώσει την ίδια τη δημοσιογραφία.
Προπαγανδιστικός πόλεμος
Το έδαφος ήταν ευνοϊκό για την αύξηση της προπαγάνδας από τη Ρωσία (164η), η οποία έχει υποχωρήσει άλλες εννέα θέσεις με βάση το 2023. Σε χρόνο ρεκόρ, η Μόσχα δημιούργησε ένα νέο οπλοστάσιο μέσων ενημέρωσης αφιερωμένο στη διάδοση του μηνύματος του Κρεμλίνου στα κατεχόμενα στη νότια Ουκρανία, ενώ καταπιέζει πιο σκληρά από ποτέ τα τελευταία ανεξάρτητα ρωσικά μέσα ενημέρωσης, τα οποία έχουν απαγορευτεί, αποκλειστεί και /ή κηρυχθεί «Ξένοι πράκτορες». Τα εγκλήματα πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία (79η) βοήθησαν να δοθεί σε αυτή τη χώρα μια από τις χειρότερες βαθμολογίες.
Η Ευρώπη, ειδικά η Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η περιοχή του κόσμου όπου είναι πιο εύκολο για τους δημοσιογράφους να εργαστούν, αλλά η κατάσταση είναι ανάμεικτη ακόμη και εκεί. Η Γερμανία (21η), όπου έχει καταγραφεί ρεκόρ περιπτώσεων βίας κατά δημοσιογράφων και συλλήψεων, έχει υποχωρήσει πέντε θέσεις. Η Πολωνία (57η), όπου το 2022 ήταν σχετικά ήρεμη από την άποψη της ελευθερίας του Τύπου, ανέβηκε εννέα θέσεις, ενώ η Γαλλία (24η) ανέβηκε δύο θέσεις. Η Ελλάδα (107η), όπου οι δημοσιογράφοι κατασκοπεύονταν από τις υπηρεσίες πληροφοριών και από ισχυρό λογισμικό κατασκοπείας, συνεχίζει να έχει τη χαμηλότερη κατάταξη στην ΕΕ. Η περιφερειακή βαθμολογία Ευρώπης-Κεντρικής Ασίας επηρεάζεται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τα κακά αποτελέσματα της Κεντρικής Ασίας. Αρκετές από τις χώρες της – το Κιργιστάν (μείωση 50 στην 122η θέση), το Καζακστάν (πτώση 12 στην 134η θέση) και το Ουζμπεκιστάν (πτώση 4 στην 137η θέση) – έχουν υποχωρήσει λόγω της αύξησης του αριθμού των επιθέσεων κατά των μέσων ενημέρωσης. Τέλος, το Τουρκμενιστάν (176η), όπου η λογοκρισία και η επιτήρηση ενισχύθηκαν ξανά μετά την εκλογή του Σερντάρ Μπερντιμουχαμέντοου, γιου του απερχόμενου προέδρου, τον Μάρτιο του 2022, εξακολουθεί να είναι μία από τις πέντε τελευταίες χώρες.
Η Αμερική δεν έχει πλέον καμία χώρα με πράσινο χρώμα στον χάρτη. Η Κόστα Ρίκα (κάτω 15 στην 23η) ήταν η τελευταία χώρα στην περιοχή που είχε μια κατάσταση που χαρακτηριζόταν ως «καλή», αλλά η κατάταξή της άλλαξε μετά από πτώση πέντε θέσεων λόγω της απότομης πτώσης της πολιτικής της βαθμολογίας (μείωση 15,68 μονάδων) , και κατατάσσεται τώρα χαμηλότερα από τον Καναδά (άνω 4 στη 15η θέση). Το Μεξικό (128ο) έπεσε άλλη μια θέση φέτος και τώρα έχει τους περισσότερους εξαφανισμένους δημοσιογράφους στον κόσμο (28 τα τελευταία 20 χρόνια). Η Κούβα (172η), όπου η λογοκρισία έχει ενταθεί ξανά και όπου ο Τύπος εξακολουθεί να είναι κρατικό μονοπώλιο, συνεχίζει να έχει τη χαμηλότερη κατάταξη της περιοχής, όπως και το 2022.
Ακόμα κι αν η Αφρική έχει σημειώσει μερικές σημαντικές ανόδους, όπως αυτή της Μποτσουάνα (65η), η οποία ανέβηκε 35 θέσεις, η δημοσιογραφία έχει γίνει γενικά πιο δύσκολη σε αυτήν την ήπειρο και η κατάσταση έχει πλέον ταξινομηθεί ως «κακή» στο 40% σχεδόν των χωρών (έναντι 33% το 2022). Περιλαμβάνουν τη Μπουρκίνα Φάσο (58η), όπου η τοπική αναμετάδοση διεθνών ραδιοτηλεοπτικών φορέων έχει απαγορευτεί και οι δημοσιογράφοι έχουν απελαθεί, και το Σαχέλ γενικά, το οποίο βρίσκεται σε διαδικασία να γίνει «ζώνη χωρίς ειδήσεις». Αρκετοί δημοσιογράφοι έχουν επίσης δολοφονηθεί στην Αφρική, συμπεριλαμβανομένου του Martinez Zongo στο Καμερούν (138η). Στην Ερυθραία (174η), τα μέσα ενημέρωσης παραμένουν στη δεσποτική λαβή του Προέδρου Issaias Afwerki.
Η Ασία-Ειρηνικός συνεχίζει να έχει μερικά από τα χειρότερα καθεστώτα στον κόσμο για τους δημοσιογράφους. Η Μιανμάρ (173η), η δεύτερη μεγαλύτερη φυλακή δημοσιογράφων στον κόσμο από το στρατιωτικό πραξικόπημα τον Φεβρουάριο του 2021, και το Αφγανιστάν (152η), όπου το περιβάλλον για τους δημοσιογράφους συνεχίζει να χειροτερεύει και οι γυναίκες δημοσιογράφοι έχουν κυριολεκτικά διαγραφεί από τη δημόσια ζωή, βρίσκονται ακόμα στην ουρά τέλος του Δείκτη.
- ℹ️ Οι (5) στήλες στους πίνακες αφορούν το 2023 (αριστερά) και τα προηγούμενα 4 χρόνια
Τελευταία στην περιφερειακή κατάταξη, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Αφρική (MENA) συνεχίζει να είναι η πιο επικίνδυνη περιοχή στον κόσμο για τους δημοσιογράφους, με μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται ως «πολύ κακή» σε περισσότερες από τις μισές χώρες της. Η πολύ χαμηλή βαθμολογία ορισμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Συρίας (175η), της Υεμένης (168η) και του Ιράκ (167η), οφείλεται ιδίως στον μεγάλο αριθμό δημοσιογράφων που αγνοούνται ή κρατούνται όμηροι. Αν και η Παλαιστίνη (156η) έχει ανέβει 14 θέσεις, ο δείκτης ασφάλειάς της είναι πολύ χαμηλός μετά τον θάνατο δύο ακόμη δημοσιογράφων το 2022. Η Σαουδική Αραβία παραμένει κοντά στο κάτω μέρος του Δείκτη. Στο Μαγκρέμπ, η φυλάκιση του ιδιοκτήτη των μέσων ενημέρωσης Ihsane El Kadi επιβεβαίωσε τον αυξανόμενο αυταρχισμό στην Αλγερία (136η), η οποία έχει υποχωρήσει δύο θέσεις και όπου η κατάσταση συνεχίζει να χαρακτηρίζεται ως «κακή».
Δείτε αναλυτικά εδώ