Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η κακοποίηση του παιδιού, αποτέλεσμα ενός συστήματος που όλα πουλιούνται κι αγοράζονται…

Της Τασού­λας Παπαδογιαννάκη*

Η παι­δι­κή προ­στα­σία το τελευ­ταίο διά­στη­μα έχει μπει στην ημε­ρή­σια διά­τα­ξη, δυστυ­χώς εξαι­τί­ας μιας σει­ράς εγκλη­μα­τι­κών γεγο­νό­των (Κολω­νός, Νοσο­κο­μείο Παί­δων, Κιβω­τός του Κόσμου). Ο τρό­πος που αντι­με­τω­πί­ζο­νται τέτοια γεγο­νό­τα από τα κανά­λια και όσους ικα­νο­ποιού­νται με τη λογι­κή της κλει­δα­ρό­τρυ­πας, ανα­πα­ρά­γουν την κακο­ποί­η­ση που έχουν υπο­στεί τα παι­διά — θύματα.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι στην περί­πτω­ση της 12χρονης από τον Κολω­νό στοι­χεία της δικο­γρα­φί­ας που θα έπρε­πε να είχαν απο­κρυ­φτεί από τη δημο­σιό­τη­τα προ­κει­μέ­νου να προ­στα­τευ­τούν η ίδια και τα άλλα ανή­λι­κα αδέρ­φια της, έγι­ναν «viral». Βγή­καν στη δημο­σιό­τη­τα φωτο­γρα­φί­ες, συνο­μι­λί­ες με τη μητέ­ρα και άλλες λεπτο­μέ­ρειες, ενώ ακού­στη­καν και άθλιες «λαϊ­κές ετυ­μη­γο­ρί­ες», του τύπου «τα ήθε­λε η μικρή…».

Ολα αυτά μαρ­τυ­ρούν τη σαπί­λα που ανα­πα­ρα­γά­γουν οι αρμοί του ίδιου του συστή­μα­τος ή τα διά­φο­ρα παρα­προ­ϊ­ό­ντα του στην κοι­νω­νία, και έχουν στό­χο να εξοι­κειώ­σουν τον λαό να απο­δε­χτεί όχι μόνο τη σάπια ιδε­ο­λο­γία, αλλά και την ίδια την ηθι­κή του, τη λει­τουρ­γία της αγο­ράς, του εμπο­ρί­ου, την προσ­δο­κία της κερ­δο­φο­ρί­ας που δια­μορ­φώ­νει το «ηθι­κό και νόμιμο».

Από την άπο­ψη αυτή επι­βε­βαιώ­νε­ται η από την πρώ­τη στιγ­μή τοπο­θέ­τη­ση του ΚΚΕ για το Εθνι­κό Σχέ­διο για τη σεξουα­λι­κή κακο­ποί­η­ση, όπου απο­δει­κνύ­ε­ται η άμε­ση δια­σύν­δε­ση της βάσης του κοι­νω­νι­κο­οι­κο­νο­μι­κού συστή­μα­τος — του καπι­τα­λι­σμού — της εκμε­τάλ­λευ­σης ανθρώ­που από άνθρω­πο, με την ανα­πα­ρα­γω­γή της φτώ­χειας, με την εμπο­ρία παι­διών, την παρα­μέ­λη­ση και την κακο­ποί­η­σή τους σωμα­τι­κά και σεξουαλικά.

Αυτά είναι τα δρα­μα­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα της πολι­τι­κής όλων των έως τώρα κυβερ­νή­σε­ων, που συρ­ρι­κνώ­νουν τις περιο­ρι­σμέ­νες δημό­σιες δομές προ­στα­σί­ας του παι­διού, εκχω­ρούν πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο στους ιδιώ­τες, ενι­σχύ­ουν την ιδιω­τι­κή υιο­θε­σία και επαγ­γελ­μα­τι­κή αναδοχή.

Την ίδια στιγ­μή αρνού­νται να υλο­ποι­ή­σουν τις προ­τά­σεις των επι­στη­μό­νων, του ΚΚΕ, του ριζο­σπα­στι­κού κινή­μα­τος, της ΟΓΕ, των εκπαι­δευ­τι­κών αλλά και των εργα­ζο­μέ­νων στην προ­στα­σία παι­διού όπως του «Μητέ­ρα». Προ­τά­σεις που στη βάση τους έχουν την αντι­με­τώ­πι­ση της βασι­κής αιτί­ας του προ­βλή­μα­τος, της φτώ­χειας, την ανά­γκη στή­ρι­ξης της οικο­γέ­νειας με δημό­σιες κοι­νω­νι­κές δομές, αλλά και του παι­διού, στη γει­το­νιά, στο σχο­λείο, στους χώρους άθλη­σης και ψυχαγωγίας.

Συγκάλυψη αιτιών και υπευθύνων

Ακού­με συχνά «μα δεν πήρε χαμπά­ρι η γει­το­νιά», «ο δάσκα­λος στο σχο­λείο», αλλά και «τι κάνα­νε οι υπη­ρε­σί­ες του δήμου» κ.λπ. Ως προς τη γει­το­νιά, δεν πρέ­πει να υπο­τι­μά­με τα κυρί­αρ­χα στε­ρε­ό­τυ­πα — πρό­τυ­πα που παί­ζουν ρόλο, όπως περί ιδιο­κτη­σί­ας του παι­διού από τους γονείς, αλλά και της γυναί­κας από τον άνδρα, το «κοί­τα τη δου­λειά σου» κ.λπ.

Σε ό,τι αφο­ρά τις αρμό­διες υπη­ρε­σί­ες, σε πολ­λές περι­πτώ­σεις έχει απο­δει­χθεί ότι αυτές είχαν ενη­με­ρω­θεί, όπως ο δήμος ή το «Χαμό­γε­λο του παι­διού», που ανα­γνω­ρί­ζουν εκεί­νοι ως αρμό­διο. Ομως στον δήμο Αθή­νας — τον πρώ­το δήμο της χώρας — στην υπη­ρε­σία προ­στα­σί­ας του παι­διού υπάρ­χουν μόνο 2 μόνι­μοι υπάλ­λη­λοι και 4 συμβασιούχοι.

Ποια δυνα­τό­τη­τα έχει λοι­πόν μια τόσο υπο­στε­λε­χω­μέ­νη υπη­ρε­σία να ελέγ­ξει και να φρο­ντί­σει τις οικο­γέ­νειες και τα παι­διά για τα οποία υπάρ­χουν καταγ­γε­λί­ες, αλλά και τι αρμο­διό­τη­τες άμε­σης παρέμ­βα­σης έχουν; Ποια πλαί­σια δομών υπάρ­χουν άρα­γε για να παρα­πέμ­ψει ο αρμό­διος κοι­νω­νι­κός επιστήμονας;

Αλλά και στο σχο­λείο: Τι εκπαί­δευ­ση έχει ο δάσκα­λος ή ο καθη­γη­τής και ποια δυνα­τό­τη­τα να ανα­γνω­ρί­σει και να παρέμ­βει, όταν έχει 20–30 μαθη­τές στην τάξη, ένα μεγά­λο ποσο­στό εκπαι­δευ­τι­κών είναι ανα­πλη­ρω­τές, πολύ περισ­σό­τε­ρο όταν οι ψυχο­λό­γοι και κοι­νω­νι­κοί λει­τουρ­γοί — συμ­βα­σιού­χοι και αυτοί — αντι­στοι­χούν ένας για κάθε πέντε σχολεία;

Ποια δυνα­τό­τη­τα έχουν αυτοί να γνω­ρί­σουν το περι­βάλ­λον του σχο­λεί­ου, τα ίδια τα παι­διά; Αλλά ακό­μα κι όταν εντο­πί­σουν παι­διά σε κίν­δυ­νο, τι δυνα­τό­τη­τες υπάρ­χουν να παρέμ­βουν ουσια­στι­κά, υπο­στη­ρι­κτι­κά και πού μπο­ρούν να παρα­πέμ­ψουν όταν οι δημό­σιες υπη­ρε­σί­ες στο συγκε­κρι­μέ­νο κομ­μά­τι είναι σχε­δόν ανύπαρκτες;

Από την άπο­ψη αυτή, το εμφα­νι­ζό­με­νο Εθνι­κό Σχέ­διο προ­στα­σί­ας του παι­διού από τη σεξουα­λι­κή κακο­ποί­η­ση είναι σχέ­διο συγκά­λυ­ψης των αιτιών και των υπευ­θύ­νων. Με σεμι­νά­ρια και μητρώα κακο­ποι­η­τών και κακο­ποι­η­μέ­νων δεν αντι­με­τω­πί­ζο­νται σύν­θε­τα κοι­νω­νι­κά προβλήματα.

Υπό μία έννοια είναι και μία έμμε­ση ομο­λο­γία ότι το ίδιο το σύστη­μα δεν μπο­ρεί και δεν θέλει να κατα­πο­λε­μή­σει τη σαπί­λα που ανα­πα­ρά­γε­ται από όλους τους πόρους του. Γι’ αυτό μιλά­νε για «ακραί­ες κατα­στά­σεις», για «εκπαί­δευ­ση του κόσμου και των ειδι­κών», για «τερα­το­γε­νέ­σεις και τέρα­τα», ενώ θεο­ποιούν την ατο­μι­κή ευθύ­νη. Αλλω­στε, το είπε ακό­μα και ο εκπρό­σω­πος του ΣΥΡΙΖΑ, ο ίδιος ο Τσί­πρας, ότι όλη η κοι­νω­νία έχου­με ευθύνη!

Η πρόκληση της κυβέρνησης ξεπερνάει κάθε όριο

Την ίδια στιγ­μή, απο­τε­λούν πρό­κλη­ση οι συχνές τοπο­θε­τή­σεις τόσο της Δ. Μιχαη­λί­δου, όσο και στο Εθνι­κό Σχέ­διο, περί υπο­χρέ­ω­σης των εργα­ζο­μέ­νων που δου­λεύ­ουν στις δημό­σιες δομές να έχουν λευ­κό ποι­νι­κό μητρώο και ιδιαί­τε­ρα να μην έχουν κατα­δι­κα­στεί για κακο­ποί­η­ση παιδιών.

Είναι πρό­κλη­ση όταν αυτό προ­βάλ­λε­ται σαν κύριο μέτρο, θέλο­ντας να ενο­χο­ποι­ή­σουν τους εργα­ζό­με­νους σε αυτές τις δομές, να αφή­σουν ερω­τη­μα­τι­κά για να συγκα­λύ­ψουν τις δικές τους εγκλη­μα­τι­κές, άκρως κακο­ποι­η­τι­κές ευθύ­νες για το παι­δί και τη λαϊ­κή οικο­γέ­νεια. Πολύ περισ­σό­τε­ρο προ­κα­λεί αυτή η εμμο­νή τους, όταν ξέρουν ότι στο Δημό­σιο δεν μπο­ρεί να προ­σλη­φθεί κανείς αν δεν έχει λευ­κό ποι­νι­κό μητρώο.

Εμείς το λέμε καθα­ρά: Αν υπάρ­χουν τέτοιοι εργα­ζό­με­νοι να απο­λυ­θούν ΤΩΡΑ! Αλλά και οι εργα­ζό­με­νοι σε αυτούς τους χώρους, στις κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες, ας το συνυ­πο­λο­γί­σουν και αυτό ως κρι­τή­ριο για να αντα­πο­κρι­θούν στα καλέ­σμα­τα συμπό­ρευ­σης με το ΚΚΕ, ενά­ντια στην πολι­τι­κή της κυβέρ­νη­σης, της ΕΕ, της φτώ­χειας και της ιδιω­τι­κο­ποί­η­σης των κοι­νω­νι­κών υπη­ρε­σιών, για δημό­σιες κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες με βάση τις ανά­γκες για την προ­στα­σία του παι­διού και της οικογένειας.

Τα εγκληματικά ιδεολογήματα ΕΕ και κυβερνώντων

Η εξω­ι­δρυ­μα­τι­κή απο­κα­τά­στα­ση των παι­διών που στε­ρού­νται της φυσι­κής τους οικο­γέ­νειας σε κατάλ­λη­λα περι­βάλ­λο­ντα, σαφώς και είναι η καλύ­τε­ρη επι­λο­γή για τα περισ­σό­τε­ρα παι­διά. Από την παρα­δο­χή αυτή όμως, μέχρι το να κλεί­σουν οι δομές οργα­νω­μέ­νης φιλο­ξε­νί­ας, είναι ένα άλμα καθό­λου λογι­κό. Είναι ανα­γκαία η ύπαρ­ξη σύγ­χρο­νων δημό­σιων δομών προ­στα­σί­ας παι­διού, βρα­χύ­χρο­νης φιλο­ξε­νί­ας, μέχρι την έντα­ξη του παι­διού σε ποιο­τι­κό και ασφα­λές οικο­γε­νεια­κό περι­βάλ­λον με επι­στη­μο­νι­κά κριτήρια.

Δια­στρε­βλώ­νο­ντας την πραγ­μα­τι­κό­τη­τα, η κ. Φωτί­ου επί ΣΥΡΙΖΑ και η Δ. Μιχαη­λί­δου τώρα με ΝΔ δεν χάνουν ευκαι­ρία να ζητά­νε το «κλεί­σι­μο των ιδρυ­μά­των» (έτσι βαφτί­ζουν τις δημό­σιες δομές παι­δι­κής προ­στα­σί­ας, ενώ οι δομές του ιδιω­τι­κού τομέα αφή­νο­νται να ανθί­ζουν). Προ­βάλ­λουν ότι δεν πρέ­πει να χάνε­ται ούτε στιγ­μή και τα παι­διά να τοπο­θε­τού­νται αμέ­σως σε οικο­γέ­νεια, για­τί η θέση τους είναι εκεί κ.λπ.

Πρό­κει­ται για ευχο­λό­για, που δεν έχουν σχέ­ση με τις πραγ­μα­τι­κές συν­θή­κες που δημιουρ­γού­νται όταν ένα παι­δί χρειά­ζε­ται να απο­μα­κρυν­θεί από την οικο­γέ­νειά του. Αυτές ακρι­βώς οι συν­θή­κες υπα­γο­ρεύ­ουν την ανά­γκη ύπαρ­ξης δομών που να φιλο­ξε­νούν ένα παι­δί το διά­στη­μα που δεν υπάρ­χει οικο­γέ­νεια να το αναλάβει.

Εκτός κι αν οι παρα­πά­νω κυρί­ες θεω­ρούν την παρα­μο­νή στα παι­δια­τρι­κά νοσο­κο­μεία καταλ­λη­λό­τε­ρη για τα παι­διά αυτά (τη στιγ­μή μάλι­στα που γρά­φε­ται το άρθρο, πάνω από 70 παι­διά με εισαγ­γε­λι­κή παραγ­γε­λία νοση­λεύ­ο­νται στα παι­δια­τρι­κά νοσο­κο­μεία, ενώ δεν είναι άρρω­στα, περι­μέ­νο­ντας να βρε­θεί θέση σε δομή φιλοξενίας).

Επι­πλέ­ον υπάρ­χουν περι­πτώ­σεις παι­διών, όπως οι έφη­βοι, παι­διά με βαρύ πέν­θος ή που έχουν υπο­στεί εξαι­ρε­τι­κά κακο­ποι­η­τι­κές κατα­στά­σεις στην οικο­γέ­νειά τους, παι­διά με ανα­πη­ρί­ες, που δεν προ­τι­μώ­νται από τις υπο­ψή­φιες οικο­γέ­νειες ή δεν ενδεί­κνυ­ται η τοπο­θέ­τη­σή τους απευ­θεί­ας σε νέα οικογένεια.

Για αυτά τα παι­διά χρειά­ζο­νται δημό­σιες δομές με σύγ­χρο­νες εγκα­τα­στά­σεις, μικρού μεγέ­θους, ενταγ­μέ­νες στη γει­το­νιά, πλή­ρως στε­λε­χω­μέ­νες με εξει­δι­κευ­μέ­να σύγ­χρο­να προ­γράμ­μα­τα με βάση τις ιδιαι­τε­ρό­τη­τες, τα προ­βλή­μα­τα, τις ανά­γκες των παιδιών.

Για­τί ένα παι­δί που έχει ζήσει σε κακο­ποι­η­τι­κό περι­βάλ­λον απόρ­ρι­ψης από την οικο­γέ­νειά, έχει τραύ­μα­τα, είναι σε μια δύνη. Χρειά­ζε­ται περι­βάλ­λον πέρα για πέρα ασφα­λές, με ειδι­κούς επι­στή­μο­νες, για να μπο­ρέ­σει να επου­λώ­σει τραύ­μα­τα, να απο­φορ­τι­στεί. Πράγ­μα που δεν μπο­ρεί να το κάνει το περι­βάλ­λον μιας οικο­γέ­νειας, που όσο κι αν αγα­πά­ει και αν θέλει ένα παι­δί, δεν μπο­ρεί αντι­κει­με­νι­κά να το βοηθήσει.

Η «επαγγελματική αναδοχή»

Η λύση που προ­βάλ­λουν για επαγ­γελ­μα­τι­κή ανα­δο­χή (δηλα­δή για εκμί­σθω­ση «γονέ­ων» ώστε επί 24ωρου βάσε­ως να δέχο­νται έως και 5 παι­διά στο σπί­τι τους, σαν αυτά που ανα­φέρ­θη­καν παρα­πά­νω, ένα­ντι μισθού) είναι πέρα για πέρα αντιδραστική.

Πολύ περισ­σό­τε­ρο όταν υπάρ­χει διε­θνής εμπει­ρία από την εφαρ­μο­γή της με αρνη­τι­κά απο­τε­λέ­σμα­τα. Εμπει­ρία που δεί­χνει ότι οι επαγ­γελ­μα­τί­ες ανά­δο­χοι επι­στρέ­φουν πολ­λές φορές τα παι­διά που ανα­λαμ­βά­νουν, τα παι­διά γυρ­νά­νε από επαγ­γελ­μα­τία σε επαγ­γελ­μα­τία εισπράτ­το­ντας ξανά απόρ­ρι­ψη και κακο­ποί­η­ση. Κάτι τέτοιο βέβαια μπο­ρεί να υπάρ­ξει σε μικρό­τε­ρο βαθ­μό με τους εθε­λο­ντές ανα­δό­χους, αλλά και με τις υιοθεσίες.

Αυτοί είναι μερι­κοί μόνο όροι που καθι­στούν απα­ραί­τη­τη τη βρα­χύ­χρο­νη παρα­μο­νή ορι­σμέ­νων παι­διών σε κατάλ­λη­λη δομή. Οταν κρι­θεί ότι μπο­ρεί να προ­χω­ρή­σει σε ανα­δο­χή και υιο­θε­σία, χρειά­ζε­ται να ξεκι­νά­ει η δια­δι­κα­σία με την παρου­σία επι­στη­μό­νων για την προ­σαρ­μο­γή στο συγκε­κρι­μέ­νο ζευ­γά­ρι, οικο­γέ­νεια, δια­δι­κα­σία που θα πρέ­πει να είναι απαλ­λαγ­μέ­νη από οποια­δή­πο­τε οικο­νο­μι­κή συναλ­λα­γή, όπως είναι η επαγ­γελ­μα­τι­κή ανα­δο­χή. Στο διά­στη­μα αυτό να εξα­σφα­λί­ζε­ται και η «χημεία», όπως λένε, του παι­διού με την οικο­γέ­νεια, όταν το παι­δί είναι μεγαλύτερο.

Πρέ­πει να είναι καθα­ρό ότι αυτό που προ­έ­χει είναι η προ­στα­σία του παι­διού, η πορεία του στη ζωή και όχι το δικαί­ω­μα κάποιου να έχει ένα παι­δί, όσο σεβα­στό και να είναι αυτό.

Η εμμο­νι­κή ρητο­ρι­κή για το κλεί­σι­μο των δημό­σιων δομών είναι η στα­θε­ρή ταξι­κή επι­λο­γή του κεφα­λαί­ου, να ξεφορ­τω­θεί το κρά­τος το κόστος των δημό­σιων δομών παι­διού, ΑμεΑ, ηλι­κιω­μέ­νων κ.λπ., για να εξοι­κο­νο­μη­θούν κον­δύ­λια για τη στή­ρι­ξη της επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας, ανά­πτυ­ξης κ.λπ., να διευ­κο­λυν­θεί η δρά­ση των δια­φό­ρων ΜΚΟ που είναι μηχα­νι­σμοί του συστή­μα­τος και «όλως τυχαί­ως» οι δομές τους δεν είναι ιδρύματα.

Τι δημόσιες δομές θέλουμε

Οι δημό­σιες δομές που διεκ­δι­κού­με οι εργα­ζό­με­νοι δεν έχουν καμία σχέ­ση με τις υπάρ­χου­σες δομές. Στο «Μητέ­ρα» για παρά­δειγ­μα υπάρ­χουν κλει­στές πτέ­ρυ­γες όταν παι­διά κρα­τού­νται στα νοσο­κο­μεία με εισαγ­γε­λι­κές εντο­λές. Υπάρ­χουν δυο εργα­ζό­με­νοι στη βάρ­δια για 13 παι­διά. Τι προ­γράμ­μα­τα στή­ρι­ξης να κάνεις; Το ίδιο και στις παι­δο­πό­λεις. Με παι­διά από 6–18 χρο­νών, υπάρ­χει ένας εργα­ζό­με­νος για κάθε 20 παιδιά.

Οι εργα­ζό­με­νοι παλεύ­ου­με για δομές με σύγ­χρο­νες προ­δια­γρα­φές, πλή­ρως στε­λε­χω­μέ­νες, με προ­γράμ­μα­τα εξει­δι­κευ­μέ­να για όλες τις κατη­γο­ρί­ες παι­διών, για να επου­λώ­σουν τραύ­μα­τα, για την ισόρ­ρο­πη ψυχο­σω­μα­τι­κή τους ανά­πτυ­ξη, να αγα­πή­σουν τη ζωή, τους ανθρώ­πους, το περι­βάλ­λον. Να μπο­ρούν να ανα­πτύ­ξουν τα ενδια­φέ­ρο­ντά τους και να μπο­ρέ­σουν με τον καλύ­τε­ρο τρό­πο να εντα­χθούν σε μία οικο­γέ­νεια που θα τα αγα­πά­ει και θα την αγαπήσουν.

Δημό­σιες δομές με εργα­ζό­με­νους με πλή­ρη εργα­σια­κά δικαιώ­μα­τα, να μην εναλ­λάσ­σο­νται για να μπο­ρούν να χτί­ζουν μία στέ­ρεη σχέ­ση με τα παι­διά, να χαί­ρο­νται τη δου­λειά τους και να εισπράτ­τουν αγά­πη και ανα­γνώ­ρι­ση από τα παιδιά.

Ολες αυτές οι δομές προ­στα­σί­ας παι­διού, του παι­διού χωρίς οικο­γέ­νεια, του κακο­ποι­η­μέ­νου παι­διού κ.λπ. θα πρέ­πει να είναι ενταγ­μέ­νες σε έναν ενιαίο πανελ­λα­δι­κό φορέα με οργα­νι­κή δια­σύν­δε­ση με τις κοι­νω­νι­κές υπη­ρε­σί­ες δήμου — Περι­φέ­ρειας — σχο­λεί­ων. Πανελ­λα­δι­κός φορέ­ας που θα έχει την απο­κλει­στι­κή ευθύ­νη, την προ­στα­σία του παι­διού, την υιο­θε­σία και αναδοχή.

Οι φορείς της προ­στα­σί­ας παι­διού, των παι­διών με ανα­πη­ρία, των βαριά ανα­πή­ρων, των ηλι­κιω­μέ­νων, όσων δεν μπο­ρούν να προ­α­σπί­σουν τον εαυ­τό τους, απαι­τούν ασφα­λι­στι­κές δικλί­δες ελέγ­χου της λει­τουρ­γί­ας τους. Για αυτό παλεύ­ου­με σε αυτούς τους τομείς να μην έχουν καμία εμπλο­κή οι ιδιώ­τες, είτε ατο­μι­κά, επαγ­γελ­μα­τι­κή ανα­δο­χή, επι­χει­ρη­μα­τι­κή δρά­ση είτε μέσω ΜΚΟ.

*Η Τασού­λα Παπα­δο­γιαν­νά­κη είναι στέ­λε­χος του ΚΚΕ, πρό­ε­δρος του Σωμα­τεί­ου Εργα­ζο­μέ­νων Παράρ­τη­μα Προ­στα­σί­ας Παι­διού «Μητέ­ρα και Παιδοπόλεις»

(Ανα­δη­μο­σιεύ­ε­ται από τον Ριζο­σπά­στη του Σαβ­βα­το­κύ­ρια­κου 19–20 Νοέμβρη)

Ναζίμ Χικ­μέτ Ποι­ή­μα­τα εκλο­γή από το έργο του

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο