Η Μάχη του Μελιγαλά και η «Πηγάδα»

⚠️ Επί δεκα­ε­τί­ες ακρο­δε­ξιές ομά­δες, με την ανο­χή επί­ση­μων εκπρο­σώ­πων της αστι­κής τάξης και του κρά­τους της, συνα­θροί­ζο­νται στο Μελι­γα­λά, για να «τιμή­σουν» τους «ηρω­ι­κούς» όπως λένε νεκρούς, που σφα­γιά­στη­καν από τους «κομ­μου­νι­στο­συμ­μο­ρί­τας»⚠️
ℹ️ ➗ Ιστο­ρι­κά το θέμα, στην ουσία του -ακό­μα και σήμε­ρα που λυσ­σα­σμέ­να η αντί­δρα­ση «ξανα­γρά­φει» την ιστο­ρία, τσα­λα­πα­τώ­ντας βάναυ­σα τις μνή­μες μας, δε σηκώ­νει «ερμη­νεί­ες»: αυτό το παρα­δέ­χο­νται πια εχθροί και «φίλοι»➗ℹ️
⚠️ Για τη μάχη του Μελι­γα­λά έχουν γρα­φτεί και γρά­φο­νται από τους αντι­πά­λους του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ πάρα πολ­λά, παρα­ποιώ­ντας γεγο­νό­τα και ιστο­ρι­κή αλή­θεια.
Τίπο­τε λιγό­τε­ρο από μια ακό­μη προ­σπά­θεια συγκά­λυ­ψης της εγκλη­μα­τι­κής και αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής της αστι­κής τάξης σε εκεί­να τα χρό­νια⚠️

Η Wiki-pedia (που μόνο για τα φιλο­κο­μου­νι­στι­κά της αισθή­μα­τα δεν δια­κρί­νε­ται …) ανα­φέ­ρει χαρα­κτη­ρι­στι­κά: Η μάχη του Μελι­γα­λά έλα­βε χώρα στο Μελι­γα­λά της Μεσ­ση­νί­ας (13–15 Σεπ 1944) ανά­με­σα στον ΕΛΑΣ, αντι­στα­σια­κό στρα­τό του ΕΑΜ και τα δωσι­λο­γι­κά Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας (ΤΑ). Μετά την απο­χώ­ρη­ση των κατο­χι­κών γερ­μα­νι­κών δυνά­με­ων από την Πελο­πόν­νη­σο (Σεπ-44), μέρος της δωσι­λο­γι­κής διοί­κη­σης της Καλα­μά­τας κατέ­φυ­γε στο Μελι­γα­λά, όπου οχυ­ρώ­θη­κε …μια δύνα­μη περί­που 1.000 ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών. Εκεί περι­κυ­κλώ­θη­καν από τμή­μα­τα του ΕΛΑΣ, συνο­λι­κής δύνα­μης περί­που 1.200 ανταρ­τών και μετά από τρι­ή­με­ρη σκλη­ρή μάχη, οι αντάρ­τες εκπόρ­θη­σαν τις οχυ­ρώ­σεις των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών και εισήλ­θαν στην πόλη. Μετα­πο­λε­μι­κά οι εκτε­λε­σθέ­νες μνη­μο­νεύ­ο­νται ως πατριώ­τες θύμα­τα της κομ­μου­νι­στι­κής βαρ­βα­ρό­τη­τας.
Μετά την έκλει­ψη της εθνι­κό­φρο­νος κρα­τι­κής αιγί­δας, τη δεκα­ε­τία του ’80, οι εκτε­λε­σθέ­ντες τιμώ­νται από τους βιο­λο­γι­κούς απο­γό­νους και τους ιδε­ο­λο­γι­κούς επι­γό­νους τους

[κεφ. |> Αντί­στα­ση και δωσι­λο­γι­σμός στην κατο­χι­κή Μεσ­ση­νία] Μετά τη γερ­μα­νι­κή εισβο­λή στην Ελλά­δα τον Απρί­λιο του 1941, εξαι­τί­ας της επι­θυ­μί­ας του Χίτλερ να απο­δε­σμεύ­σει το γρη­γο­ρό­τε­ρο γερ­μα­νι­κά στρα­τεύ­μα­τα για την επι­κεί­με­νη επί­θε­ση ενα­ντί­ον της Σοβιε­τι­κής Ένω­σης, το μεγα­λύ­τε­ρο τμή­μα της χώρας, συμπε­ρι­λαμ­βα­νο­μέ­νης της Πελο­πον­νή­σου, περι­ήλ­θε υπό ιτα­λι­κή στρα­τιω­τι­κή κατο­χή, εκτός από τη Θρά­κη και την ανα­το­λι­κή Μακε­δο­νία, που τέθη­καν υπό βουλ­γα­ρι­κή διοί­κη­ση, και στρα­τη­γι­κά σημεία (κυρί­ως η Κρή­τη, η Αθή­να και ο Πει­ραιάς, η Θεσ­σα­λο­νί­κη και η ενδο­χώ­ρα της) που απο­τέ­λε­σαν τη γερ­μα­νι­κή κατο­χι­κή ζώνη.
Στην επαρ­χία Καλα­μά­τας ήδη το 1942 δρα­στη­ριο­ποι­ή­θη­κε το Εθνι­κό Απε­λευ­θε­ρω­τι­κό Μέτω­πο (ΕΑΜ), Τον Απρί­λιο του 1943, ο αντι­σμή­ναρ­χος Δημή­τρης Μίχος, δημιούρ­γη­σε με εντο­λή του ΕΑΜ μία αντάρ­τι­κη ομά­δα. Μετά από τις πρώ­τες επι­τυ­χί­ες, καθώς και τη λήψη τον Ιού­λιο των ενι­σχύ­σε­ων που είχε ζητή­σει το τοπι­κό ΕΑΜ από τον Άρη Βελου­χιώ­τη, η ομά­δα αυτή πλή­θυ­νε και στρά­φη­κε ενα­ντί­ον Ιτα­λών στρα­τιω­τών και πλη­ρο­φο­ριο­δο­τών των αρχών κατοχής.
Στο μετα­ξύ, την άνοι­ξη του 1943 συγκρο­τή­θη­καν μικρές “ανταρ­το­ο­μά­δες” του «Ελλη­νι­κού Στρα­τού» (Ε.Σ.), μιας οργά­νω­σης κατά πλειο­νό­τη­τα βασι­λο­φρό­νων αξιω­μα­τι­κών, που αρχι­κά δια­κή­ρυ­ξε την πολι­τι­κή της ανε­ξαρ­τη­σία, αλλά μετά την ανά­πτυ­ξη σχέ­σε­ων με αθη­ναϊ­κά και κυρί­ως τοπι­κά φιλο­βα­σι­λι­κά δίκτυα και κάποιες συμπλο­κές με τον ιτα­λι­κό στρα­τό, απέ­κτη­σε τον Ιού­λιο αντιΕ­Α­Μι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό.
Τo χει­μώ­να του 1943–44, δια­πι­στώ­νο­ντας την ανε­πάρ­κεια των προ­σπα­θειών τους για την αντι­με­τώ­πι­ση του ΕΛΑΣ, οι γερ­μα­νοί επι­τε­λι­κοί απο­φά­σι­σαν να χρη­σι­μο­ποι­ή­σουν την αντι­κομ­μου­νι­στι­κή μερί­δα του ελλη­νι­κού πλη­θυ­σμού ώστε να πλη­γεί η κοι­νω­νι­κή βάση του ΕΑΜ.
Πέρα από τα ευζω­νι­κά τάγ­μα­τα της κυβέρ­νη­σης Ράλ­λη, συγκρο­τή­θη­καν από το φθι­νό­πω­ρο του 1943 τα «Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας» σε διά­φο­ρες περιο­χές της Πελο­πον­νή­σου, όπου το έδα­φος ήταν πρό­σφο­ρο λόγω των φιλο­βα­σι­λι­κών αισθη­μά­των και της αντι­κομ­μου­νι­στι­κής δεξα­με­νής που προ­έ­κυ­ψε από τη διά­λυ­ση του Ε.Σ. Ως την άνοι­ξη του 1944 ιδρύ­θη­καν και τέθη­καν υπό τη διοί­κη­ση του Παπα­δόγ­γο­να συνο­λι­κά πέντε Τάγ­μα­τα, ένα από οποία ήταν το Τάγ­μα Ασφα­λεί­ας Καλα­μών (Μελι­γα­λά) που είχε έδρα το Μελι­γα­λά, θέση που είχε ιδιαί­τε­ρη σημα­σία για τους Γερ­μα­νούς, καθώς επέ­τρε­πε τον έλεγ­χο του δρό­μου Καλα­μά­τας-Τρί­πο­λης και ολό­κλη­ρης της προς νότον περιο­χής.

Τα Τ.Α. υπά­γο­νταν στο διοι­κη­τή των SS στην Ελλά­δα Βάλ­τερ Σιμά­να, αλλά η ανά­πτυ­ξη σχέ­σε­ων εμπι­στο­σύ­νης με τις γερ­μα­νι­κές αρχές είχε ως απο­τέ­λε­σμα να απο­λαμ­βά­νουν ανε­ξαρ­τη­σία κινή­σε­ων. Ασκού­σαν καθή­κο­ντα φρου­ράς σε πόλεις της Πελο­πον­νή­σου, συμ­με­τεί­χαν όλο και περισ­σό­τε­ρο σε γερ­μα­νι­κές επι­χει­ρή­σεις ενα­ντί­ον των ανταρ­τών, επέ­λε­γαν τους μελ­λο­θά­να­τους μετα­ξύ κρα­του­μέ­νων και εκτε­λού­σαν ομή­ρους ως αντί­ποι­να σε πλήγ­μα­τα γερ­μα­νι­κών στό­χων από τους αντάρ­τες (όπως συνέ­βη μετά το θάνα­το του υπο­στρά­τη­γου Κρεχ), με απο­τέ­λε­σμα να φημί­ζο­νται για την έλλει­ψη πει­θαρ­χί­ας και την αγριό­τη­τά τους.
Μετά τα πρώ­τα πλήγ­μα­τα, ο ΕΛΑΣ κατά­φε­ρε να ανα­κτή­σει την επιρ­ροή του και από το 1944 επι­χει­ρού­σε συνε­χείς δολιο­φθο­ρές στους μετα­φο­ρι­κούς άξο­νες που χρη­σι­μο­ποιού­σε ο γερ­μα­νι­κός στρα­τός. Τον Απρί­λιο ο ΕΛΑΣ πραγ­μα­το­ποί­η­σε την πρώ­τη επί­θε­ση σε πόλη που υπε­ρά­σπι­ζε ισχυ­ρή γερ­μα­νι­κή φρου­ρά προ­σβάλ­λο­ντας το Μελι­γα­λά, αλλά η επί­θε­σή του αποκρούστηκε.
Τον ίδιο μήνα στάλ­θη­κε από το Σιά­ντο στην Πελο­πόν­νη­σο, όπου είχε σημειω­θεί προς το τέλος του 1943 χαλά­ρω­ση της πει­θαρ­χί­ας των ανταρ­τών, ο Άρης Βελου­χιώ­της ως εκπρό­σω­πος της Πολι­τι­κής Επι­τρο­πής Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης (ΠΕΕΑ), της κυβέρ­νη­σης που συγκρό­τη­σε το 1944 το ΕΑΜ στην Ελεύ­θε­ρη Ελλά­δα, για να ανα­λά­βει τη στρα­τιω­τι­κή ανα­διορ­γά­νω­ση της 3ης Μεραρ­χί­ας του ΕΛΑΣ, συνο­λι­κής δύνα­μης 6.000 ανδρών.
Η δρά­ση του Βελου­χιώ­τη είχε ως απο­τέ­λε­σμα την επι­βο­λή αυστη­ρής πει­θαρ­χί­ας, την αντι­στρο­φή της τάσης αραί­ω­σης των τάξε­ων των ανταρ­τών και την αύξη­ση των επι­θέ­σε­ών τους.
Η επι­δεί­νω­ση της κατά­στα­σης οδή­γη­σε τον Felmy να ανα­κη­ρύ­ξει το Μάιο την Πελο­πόν­νη­σο εμπό­λε­μη ζώνη, δίνο­ντας ευκαι­ρία στον Le Suire (ΣΣ |> Karl Hans Maximilian von Le Suire: ο Γερ­μα­νός στρα­τη­γός, που μετα­ξύ άλλων έδω­σε την δια­τα­γή για την επι­χεί­ρη­ση — σφα­γή στα Καλά­βρυ­τα) να κηρύ­ξει στρα­τιω­τι­κό νόμο, που περιό­ρι­ζε την ελευ­θε­ρία κινή­σε­ων και συνα­θροί­σε­ων των κατοίκων.
Οι εκκα­θα­ρι­στι­κές επι­χει­ρή­σεις και αντί­ποι­να Γερ­μα­νών και ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών συνε­χί­στη­καν δίχως απο­τέ­λε­σμα λόγω της διείσ­δυ­σης του ΕΛΑΣ στη μεσ­ση­νια­κή και λακω­νι­κή ύπαιθρο.
[ΣΣ |> Θυμί­ζου­με το σαμπο­τάζ στους Μολά­ους που οδή­γη­σε στην υπέρ­τα­τη θυσία των 200 κομ­μου­νι­στών στο Σκο­πευ­τή­ριο της Και­σα­ρια­νής την πρω­το­μα­γιά του 44)

Στην περιοχή της Καλαμάτας, όπου κατά τη διάρκεια της κατοχής πυρπολήθηκαν χιλιάδες σπίτια και περίπου 1.500 άτομα είχαν εκτελεστεί, τα αντίποινα των ταγματασφαλιτών συνεχίστηκαν ως το τέλος του καλοκαιριού του 1944. Προς το τέλος Αυγούστου, ενώ σημειώθηκαν μόνο σποραδικές συμπλοκές ανάμεσα στον ΕΛΑΣ και τους Γερμανούς, οι συγκρούσεις του ΕΛΑΣ με τα Τάγματα Ασφαλείας αυξάνονταν καθημερινά.

✔️   Καθώς στο ανα­το­λι­κό μέτω­πο η γερ­μα­νι­κή γραμ­μή άμυ­νας κατέρ­ρεε μπρο­στά στη ραγδαία προ­έ­λα­ση του Κόκ­κι­νου Στρα­τού (ΣΣ |> είχε φτά­σει ήδη στη Ρου­μα­νία), πάρ­θη­κε η από­φα­ση (23-Αυγ-44) να απο­χω­ρή­σει από την Πελο­πόν­νη­σο η 117η μεραρ­χία και στις 26-Αυγ συνο­λι­κά τα στρα­τεύ­μα­τα της Βέρ­μαχτ από την Ελλάδα.
Ταυ­τό­χρο­νο οι Άγγλοι επι­θυ­μού­σαν «τη δια­τή­ρη­ση της κατά­στα­σης ως έχει» μέχρι την άφι­ξη δυνά­με­ών τους και της κυβέρ­νη­σης Παπαν­δρέ­ου και επι­δί­ω­καν να μη περιέλ­θει γερ­μα­νι­κός οπλι­σμός στα χέρια των αντι­στα­σια­κών, ενι­σχύ­ο­ντας τα δωσι­λο­γι­κά στοι­χεία και ιδιαί­τε­ρα τα υπο­λείμ­μα­τα της κατο­χι­κής χωρο­φυ­λα­κής.
Μετά τη γερ­μα­νι­κή απο­χώ­ρη­ση από την Πελο­πόν­νη­σο η θέση τους ήταν πλέ­ον επι­σφα­λής και ο φόβος τους για αντί­ποι­να από τον ΕΛΑΣ ήταν έντο­νος, ενώ ανα­κοί­νω­ση της 3ης Σεπτεμ­βρί­ου του στρα­τιω­τι­κού αρχη­γού του ΕΛΑΣ, Στέ­φα­νου Σαρά­φη καλού­σε τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες να παρα­δο­θούν στον ΕΛΑΣ με τα όπλα τους ώστε να σώσουν την ζωή τους.
Την ίδια μέρα ο Σκό­μπι έδω­σε εντο­λή στον υφι­στά­με­νό του στην Αθή­να, αντι­στρά­τη­γο Πανα­γιώ­τη Σπη­λιω­τό­που­λο, να τους συστή­σει να λιπο­τα­κτή­σουν ή να παρα­δο­θούν σε εκεί­νον…
Κατά την απο­χώ­ρη­σή τους από την Πελο­πόν­νη­σο στις αρχές Σεπτεμ­βρί­ου, οι γερ­μα­νι­κές δυνά­μεις κατέ­στρε­ψαν γέφυ­ρες και σιδη­ρο­δρο­μι­κές γραμ­μές και άφη­σαν πολε­μο­φό­δια και εξο­πλι­σμό στους ταγματασφαλίτες.
✔️   Με βάση τις ανω­τέ­ρω εξε­λί­ξεις, η κατά­λη­ψη του Μελι­γα­λά απέ­κτη­σε μεγά­λη σημα­σία για την επι­κρά­τη­ση του ΕΛΑΣ στην Πελο­πόν­νη­σο.

---

🔻 Μέσα από το φακό του Χρή­στου Αλειφέρη
(από έκδο­ση των Γενι­κών Αρχεί­ων του Κρά­τους)🔻🔻 

Ο αρχιμανδρίτης Ιωήλ Γιαννακόπουλος μαζί με δύο Βρετανούς αξιωματικούς μεσολάβησαν και μετέφεραν στους ταγματασφαλίτες πρόταση για παράδοση και μεταφορά τους σε ασφαλές στρατόπεδο μέχρι την άφιξη της κυβέρνησης «εθνικής ενότητας», για να διασφαλισθεί η ζωή και η περιουσία των ίδιων και των συγγενών τους, αλλά ο Περρωτής την απέρριψε. Την ίδια τύχη είχαν και εκκλήσεις συγγενών των πολιορκημένων που ήρθαν στο Μελιγαλά από κοντινά χωριά…

⤵️  11 Σεπτέμ­βρη. Στην οχυ­ρω­μέ­νη μ’ όλα τα μέσα της πολε­μι­κής τέχνης από τους Γερ­μα­νούς κωμό­πο­λη του Μελι­γα­λά, έχουν συγκε­ντρω­θεί να δώσουν την απο­φα­σι­στι­κή δολο­φο­νι­κή τους μάχη, οι πιο αιμα­στα­γείς ταγ­μα­τα­λή­τες 2 επαρ­χιών.
⤵️  Οι βάσεις Βελί­κας, Καλα­μά­τας, Μελι­γα­λά, Δια­βο­λι­τσιού, Δώριου, Κοπα­να­κιού.
Απο­βρα­δίς, οι ηρω­ι­κοί ΕΛΑ­Σί­τες του 8ου και 9ου Συντάγ­μα­τος, έχουν δέσει γύρω από το άντρο αυτό της εθνο­προ­δο­σί­ας ασφυ­κτι­κό κλοιό 📌
Εφε­δρο­ε­λα­σί­τες και από τις 3 επαρ­χί­ες πλαι­σιώ­νουν κι εδώ, στις πρώ­τες γραμ­μές, τον ΕΛΑΣ, ενερ­γούν ανα­γνω­ρί­σεις, δίνουν πληροφορίες.
⤵️  Και τρεις μέρες και τρεις νύχτες, από το χάρα­μα της 12 Σεπτέμ­βρη, ο μικρός κάμπος και τρι­γύ­ρω τα βου­νά κρα­τούν την ανά­σα τους στο αστα­μά­τη­το σάλα­γο της φονι­κής σύρ­ρα­ξης 📌
ℹ️ Για τον ΕΛΑΣ, χάρη στις Καζέρ­τες και στα Λίβα­να, κάθε σφαί­ρα, είναι ακρι­βό­τε­ρη κι από το χρυσό.
Είσαι υπο­χρε­ω­μέ­νος χίλιες να σφυ­ρί­ζουν στ’ αυτιά σου και ν’ απα­ντάς με μία.
Μονά­χα που δια­θέ­τει «κανό­νι»!
Είναι μια σκέ­τη κάν­νη, ψαρε­μέ­νη από το ΕΛΑΝ στ’ απο­μει­νά­ρια κάποιου ναυαγίου.
Για να ψευ­το­στα­θεί στον τόπο της, ύστε­ρα από κάθε βολή, φορ­τώ­νε­ται μ’ έναν αρμα­κά πέτρες.
Μα κι έτσι, πάλι κλο­τσο­πη­δά­ει και τα φέρ­νει όλα γύρω της, άνω — κάτω.
Και οι άντρες για σιγου­ριά έχουν δέσει από τη σκαν­δά­λη της ένα καρα­βό­σκοι­νο, κι αυτό τρα­βά­νε από καμιά δεκα­ριά μέτρα μακριά κάθε φορά που θέλουν να πυροβολήσουν!…

---

Ο όρκος των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών: «ΟΡΚΙΖΟΜΑΙ εις τον Θεόν τον Άγιον τού­τον όρκον ότι θα υπα­κούω απο­λύ­τως εις τας δια­τα­γάς του ανώ­τα­του αρχη­γού του Γερ­μα­νι­κού Στρα­τού Αδόλ­φου Χίτλερ. Ανα­τε­θη­σό­με­νός μοι υπη­ρε­σί­ας και θα υπα­κούω άνευ όρων εις δια­τα­γάς των ανω­τέ­ρων μου. Γνω­ρί­ζω καλώς δια μίαν αντίρ­ρη­σιν ενα­ντί­ον των υπο­χρε­ώ­σε­ων μου, τας οποί­ας δια του παρό­ντος ανα­λαμ­βά­νω, θέλω τιμω­ρη­θή παρά των Γερ­μα­νι­κών Στρα­τιω­τι­κών Αρχών», (Καθη­με­ρι­νή, 30/4/1944)

---

▪️▪️ τα σχε­τι­κά με τη μάχη ▪️▪️ (που είναι, έτσι κι αλλιώς, λίγο-πολύ γνωστά …)

---

▪️ Οι ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες τοπο­θέ­τη­σαν το πολυ­βό­λο που είχαν στη διά­θε­σή τους στο ρολόι της κεντρι­κής εκκλη­σί­ας του Μελι­γα­λά, του Αγιο-Λιά, και τα περί­που 50 οπλο­πο­λυ­βό­λα σε σπί­τια γύρω από τον Αγιο-Λιά και σε ημι­κυ­κλι­κά ταμπού­ρια γύρω από τη μάντρα του Μελι­γα­λά. Η επί­θε­ση του ΕΛΑΣ, η συνο­λι­κή δύνα­μη του οποί­ου ανερ­χό­ταν σε λιγό­τε­ρους από 1.200 άνδρες (από το 8ο 9ο Σύνταγ­μα), ξεκί­νη­σε το πρωί της 13ης Σεπτεμ­βρί­ου. Σε εφαρ­μο­γή του επι­τε­λι­κού σχε­δί­ου του, που κατα­στρώ­θη­κε με τη συμ­με­το­χή, μετα­ξύ άλλων, του καπε­τά­νιου Γιάν­νη Μιχα­λό­που­λου ή Ώρί­ω­να από την ηγε­σία της 9ης Ταξιαρ­χί­ας του ΕΛΑΣ, το 2/9 Τάγ­μα ανέ­λα­βε την επί­θε­ση τον τομέα μετα­ξύ των δρό­μων Μελι­γα­λά-Ανθού­σας και Μελι­γα­λά-Νεο­χω­ρί­ου, το 1/9 τον τομέα στα βορεια­να­το­λι­κά του Προ­φή­τη Ηλία, το 3/9 το βόρειο τμή­μα ως το δρό­μο προς τη Μερό­πη και το 1/8 την ανα­το­λι­κή πεδιά­δα ως το δρό­μο προς τη Σκά­λα, στα υψώ­μα­τα της οποί­ας τοπο­θε­τή­θη­κε και το κανό­νι 105 χιλ. χωρίς βάση, που χει­ρι­ζό­ταν ο λογα­χός πυρο­βο­λι­κού Κώστας Καλο­γε­ρό­που­λος. Ο στό­χος του ΕΛΑ­Σί­τι­κου σχε­δί­ου ήταν να προ­ω­θη­θούν γρή­γο­ρα οι δυνά­μεις του 2/9 Τάγ­μα­τος, υπό τη διοί­κη­ση του λοχα­γού Τάσου Ανα­στα­σό­που­λου ή Κωλο­πι­λά­λα, από την άκρη του οικι­σμού στην κεντρι­κή πλα­τεία, ώστε να δεχτεί το οχυ­ρό του Αγιο-Λιά επί­θε­ση από δύο πλευ­ρές και να εξου­δε­τε­ρω­θεί η άμυ­να των ταγματασφαλιτών.
▪️ Οι επι­τι­θέ­με­νοι, ωστό­σο, έπε­σαν πάνω σε ένα ναρ­κο­πέ­διο κου­τιών με δυνα­μί­τη που είχαν τοπο­θε­τή­σει οι ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες έξω από την οχύ­ρω­ση του Μελι­γα­λά το από­γευ­μα της προη­γου­μέ­νης, κατά τη διάρ­κεια των δια­πραγ­μα­τεύ­σε­ων, και έως πριν το χάρα­μα και το νέο σχέ­διο προ­έ­βλε­πε την κατά­λη­ψη με επί­θε­ση του Αγιου-Λιά με επι­κε­φα­λής τον Κώστα Μπα­σα­κί­δη, διοι­κη­τή λόχου του 2/9.
▪️ Η νέα επί­θε­ση των ΕΛΑ­Σι­τών του 9ου συντάγ­μα­τος υπο­χρέ­ω­σε τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες να κατε­βά­σουν το πολυ­βό­λο από το ρολόι του Αγιο-Λιά και εκεί­νη ανταρ­τών του 1/8 ανά­γκα­σε το φυλά­κιο των αμυ­νο­μέ­νων που βρι­σκό­ταν στο σιδη­ρο­δρο­μι­κό σταθ­μό να υπο­χω­ρή­σει στο μπε­ζε­στέ­νι (ημί­κλει­στη αγο­ρά), όπου κρα­τού­νταν όμη­ροι 10άδες πολί­τες υπο­στη­ρι­κτές του ΕΛΑΣ.
▪️ Από το από­γευ­μα ως το βρά­δυ τα μέτω­πα έμει­ναν στά­σι­μα, αλλά οι απώ­λειες οδή­γη­σαν σε πτώ­ση του ηθι­κού των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών και απρο­θυ­μία να συνε­χί­σουν τη μάχη. Μια επι­τρο­πή που έστει­λε ο διοι­κη­τής των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών, ταγ­μα­τάρ­χης Διο­νύ­σιος Παπα­δό­που­λος, στον Πανα­γιώ­τη Στού­πα στους Γαρ­γα­λιά­νους για να ζητή­σει ενι­σχύ­σεις εγκα­τέ­λει­ψε την απο­στο­λή της μετά την έξο­δο από το Μελι­γα­λά και την «κοπά­νη­σε» κανονικά
▪️ Το μεση­μέ­ρι της 14ης Σεπτέμ­βρη μια ομά­δα 30 ανταρ­τών επι­τέ­θη­κε ρίχνο­ντας «τηγά­νια», μεγά­λες νάρ­κες, στα συρ­μα­το­πλέγ­μα­τα του Αγιου-Λιά, αλλά δέχτη­κε καται­γι­στι­κά πυρά από τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες, ενώ ο Μπα­σα­κί­δης έφτα­σε μέσα στα ταμπού­ρια των αμυ­νο­μέ­νων, αλλά, όντας χωρίς κάλυ­ψη, απω­θή­θη­κε. Στο μετα­ξύ η θέα τραυ­μα­τι­σμέ­νων ΕΛΑ­Σι­τών και ειδή­σεις για άγριες δολο­φο­νί­ες από ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες όξυ­νε τις δια­θέ­σεις των αμά­χων που παρα­κο­λου­θού­σαν τη μάχη.
▪️ Σε σύσκε­ψη της ηγε­σί­ας των ταγ­μα­τσφα­λι­τών το πρωί της επο­μέ­νης, 15ης Σεπτεμ­βρί­ου, ο Παπα­δό­που­λος πρό­τει­νε αιφ­νι­δια­στι­κή έξο­δο προς τους Γαρ­γα­λιά­νους για να ξεφύ­γουν από τον κλοιό του ΕΛΑΣ. Η σύσκε­ψη δια­κό­πη­κε όταν το σπί­τι όπου γινό­ταν χτυ­πή­θη­κε από ένα βλή­μα όλμου, ενώ η διά­δο­ση του σχε­δί­ου από τον κύκλο του Περ­ρω­τή τρο­μο­κρά­τη­σε τους τραυ­μα­τί­ες ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες αλλά και τους κρα­τού­με­νους πολί­τες ΕΑΜίτες.
▪️ Η σύσκε­ψη δια­κό­πη­κε ορι­στι­κά από τη νέα επί­θε­ση στον Αγιο-Λιά, κατά την οποία η ομά­δα του Μπα­σα­κί­δη χρη­σι­μο­ποιώ­ντας χει­ρο­βομ­βί­δες και αυτό­μα­τα υπο­χρέ­ω­σε σε υπο­χώ­ρη­ση τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες. Από εκεί τέσ­σε­ρις ΕΛΑ­Σί­τες ξεκί­νη­σαν να βάλ­λουν με οπλο­πο­λυ­βό­λα προς το εσω­τε­ρι­κό της πόλης, ενώ οι αμυ­νό­με­νοι σήκω­σαν λευ­κές σημαί­ες στους αντάρ­τες του 1/8 Τάγ­μα­τος. Κάποιες δεκά­δες ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες υπό τον ταγ­μα­τάρ­χη Καζά­κο επι­χεί­ρη­σαν να δια­φύ­γουν προς νότο και έπει­τα προς το Δερ­βέ­νι, αλλά υπέ­στη­σαν απώ­λειες από την εφε­δρεία του ΕΛΑΣ, τους μαυ­ρο­σκού­φη­δες του Άρη Βελου­χιώ­τη στο δρό­μο Μελι­γα­λά-Σκά­λας και μια διμοι­ρία του 11ου Συντάγ­μα­τος του ΕΛΑΣ στα υψώ­μα­τα της Ανθούσας.
▪️ Με τη λήξη της μάχης ακο­λού­θη­σε εισβο­λή αμά­χων στο χωριό (κυρί­ως κάτοι­κοι του χωριού Σκά­λα που είχε πυρ­πο­λη­θεί από το γερ­μα­νι­κό στρα­τό σε συνερ­γα­σία με ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες) και ανε­ξέ­λεγ­κτη πλέ­ον κατά­στα­ση -που δεν είχε να κάνει με τις ΕΛΑ­Σί­τι­κες δυνά­μεις.
Ανα­φέ­ρε­ται σαν περι­στα­τι­κό πως μετα­ξύ των αιχ­μα­λώ­των ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών, που κρα­τού­νταν στο μπε­ζε­στέ­νι, ο Άρης ‑που έφτα­σε στο Μελι­γα­λά μαζί με την προ­σω­πι­κή του φρου­ρά λίγο μετά το τέλος της μάχης- ανα­γνώ­ρι­σε ένα χωρο­φύ­λα­κα τον οποίο είχε συλ­λά­βει και απε­λευ­θε­ρώ­σει στο παρελ­θόν και τώρα διέ­τα­ξε την εκτέ­λε­σή του.
▪️ Στο ανταρ­το­δι­κείο που οργα­νώ­θη­κε (επι­κε­φα­λής οι δικη­γό­ροι Βασί­λης Μπρά­βος και Γιάν­νης Καρα­μού­ζης) κατα­δι­κά­στη­καν ‑εννο­εί­ται με συνο­πτι­κές δια­δι­κα­σί­ες, περί­που 60 επι­κε­φα­λής των Ταγ­μα­τα­σφα­λι­τών και ορι­σμέ­νοι τα ονό­μα­τα των οποί­ων είχαν προ­μη­θεύ­σει οι τοπι­κές ΕΑΜι­κές οργα­νώ­σεις (ΣΣ |> εδώ η wiki, χωρίς ανα­φο­ρά σε πηγή ανα­φέ­ρει «με δια­δι­κα­σί­ες δια­βλη­τές που σχε­τί­ζο­νταν και με προ­σω­πι­κά κίνη­τρα»).
▪️  Οι εκτε­λέ­σεις έγι­ναν στην «πηγά­δα», ένα εγκα­τα­λειμ­μέ­νο πηγά­δι (έξω από το Μελιγαλά).

---

ΣΣ |> Για την εκδι­κη­τι­κή μανία του κόσμου, ο Αρί­στος Καμα­ρι­νός λέει σχε­τι­κά: (βλ Γρη­γό­ρη Κρι­μπά: «Η Εθνι­κή Αντί­στα­ση στη Μεσ­ση­νία και τους γύρω νομούς»)
«Είχα την ευθύ­νη της συγκέ­ντρω­σης των αιχ­μα­λώ­των στο Μπε­ζε­στέ­νι. Το έργο μας ήταν πολύ δύσκο­λο. Επρε­πε να συγκρα­τή­σου­με ομά­δες εξορ­γι­σμέ­νων πολι­τών, οι οποί­οι οπλι­σμέ­νοι με τσε­κού­ρια ορμού­σαν να εκδι­κη­θούν για τα θύμα­τά τους. Για να περι­φρου­ρή­σου­με τους αιχ­μα­λώ­τους, βάλα­με ισχυ­ρή φρου­ρά στο Μπε­ζε­στέ­νι και γρά­ψα­με με μεγά­λα γράμ­μα­τα: “Προ­σο­χή Νάρ­κες!”»

---

Στις 17 Σεπτέμβρη ο Άρης πήγε στην Καλαμάτα όπου οδηγήθηκαν ο νομάρχης Μεσσηνίας Περρωτής και άλλοι δωσίλογοι αξιωματούχοι. Στην κεντρική πλατεία της πόλης το εξαγριωμένο πλήθος έσπασε τις γραμμές της ΕΛΑΣίτικης πολιτοφυλακής και οι αιχμάλωτοι λιντσαρίστηκαν ενώ δώδεκα κρεμάστηκαν από τους φανοστάτες.

▪️ Απο­λο­γι­σμοί θυμά­των — νεκρο­τα­φείο των θυμά­των Μελιγαλά
▪️ Σε ανα­κοι­νω­θέν του ΕΛΑΣ της 26ης Σεπτεμ­βρί­ου 1944 ο υπο­στρά­τη­γος Εμμα­νου­ήλ Μάντα­κας ανέ­φε­ρε πως «σκο­τώ­θη­καν 800 Ράλ­λη­δες», αριθ­μό που ανα­πα­ρά­γει και ο στρα­τη­γός Στέ­φα­νος Σαρά­φης (ΣΣ |> «60 αντάρ­τες και 800 “ράλ­λη­δες”», ενώ άλλοι [Σπύ­ρος Ξιάρ­χος, Η αλή­θεια για τον Μελι­γα­λά, Καλα­μά­τα, 1982] υπο­λο­γί­ζουν ότι υπήρ­ξαν 120 σκο­τω­μέ­νοι στη μάχη και 280–350 εκτε­λε­σμέ­νοι στην Πηγά­δα)
Έκθε­ση του Ερυ­θρού Σταυ­ρού, ανέ­φε­ρε ότι ο αριθ­μός των νεκρών «ξεπέ­ρα­σε τους 1.000», αλλά το επό­με­νο έτος, το συνερ­γείο του Δημή­τριου Καψά­σκη της Ιατρο­δι­κα­στι­κής Υπη­ρε­σί­ας ανέ­φε­ρε πως ανέ­συ­ρε από τον Μελι­γα­λά 708 νεκρούς.

---

Ακό­μη και «το ΒΗΜΑ» σε άρθρο «Ο Μελι­γα­λάς και ο “μύθος” του» μετα­ξύ άλλων ανα­φέ­ρει: Ο Μελι­γα­λάς προ­τού γίνει ιδε­ο­λο­γι­κός μύθος ένθεν κακεί­θεν ήταν ένα ιστο­ρι­κό γεγο­νός που συνέ­βη λίγο μετά την απο­χώ­ρη­ση των Γερ­μα­νών από την Πελο­πόν­νη­σο. Οι Γερ­μα­νοί έχο­ντας οργα­νώ­σει και ενι­σχύ­σει παντοιο­τρό­πως τα φιλι­κά τους Τάγ­μα­τα Ασφα­λεί­ας, που έκα­ναν τις βρώ­μι­κες δου­λειές ενα­ντί­ον των ΕΑΜ­μι­τών, φεύ­γο­ντας άφη­σαν στις διοι­κή­σεις τους την ευθύ­νη των περιο­χών με τον φόβο των κομ­μου­νι­στών. Από την άλλη μεριά το ΕΑΜ θέλη­σε να ξεκα­θα­ρί­σει την περιο­χή πριν από την έλευ­ση της εξό­ρι­στης κυβέρ­νη­σης. Ο Μελι­γα­λάς δεν δια­λέ­χτη­κε τυχαία για να γίνει θέα­τρο των εμφυ­λιο­πο­λε­μι­κών μαχών.
Με 3.000 περί­που κατοί­κους ήταν έδρα των ιτα­λών καρα­μπι­νιέ­ρων (1941–1943), αλλά και ενός τμή­μα­τος του γερ­μα­νι­κού στρα­τού (1943–1944). Εκεί είχε την έδρα του ένα από τα πιο ισχυ­ρά τμή­μα­τα των Ταγ­μά­των Ασφα­λεί­ας με 1.000 άνδρες στους οποί­ους είχαν προ­στε­θεί κι άλλοι που ήρθαν ένο­πλοι (υπήρ­χαν και οι κυνη­γη­μέ­νοι άμα­χοι, από Καλα­μά­τα και τα γύρω χωριά)
Ο ιστο­ρι­κός Ιάσων Χαν­δρι­νός ανα­φε­ρό­με­νος στην επο­χή των συν­θη­μά­των «Αρχές της δεκα­ε­τί­ας του ’80» της τότε ταχέ­ως ανα­πτυσ­σό­με­νης ΔΑΠ-ΝΔΦΚ/ΟΝΝΕΔ, με Ρέιν­τζερς, Κένταυ­ρους και λοι­πές «ομά­δες κρού­σης», στο «ΔΑΠίτες–Χίτες–Ταγματασφαλίτες» των αρι­στε­ρών φοι­τη­τών, παρα­δό­ξως για την κοι­νή λογι­κή (ΣΣ |> καθό­λου «παρα­δό­ξως» λέμε εμείς…), υιο­θε­τού­σαν το σύν­θη­μα αυτό, για να τονί­σουν αυτά­ρε­σκα την ταυ­τό­τη­τα της «μαχη­τι­κής εθνι­κο­φρο­σύ­νης», που οι πρώ­τοι τους απέ­δι­δαν ως βρι­σιά και ως μομ­φή. Δηλα­δή τα ΟΝΝΕ­Δό­που­λα φώνα­ζαν «Ζήτω­σαν οι Χίτες, οι ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες, ζήτω η ΟΝΝΕΔ και οι ΔΑΠί­τες».

---

ΣΣ |> Όχι μόνο επί χού­ντας αλλά μέχρι το 1982 η επί­ση­μη κυβέρ­νη­ση παίρ­νει μέρος στις ετή­σιες εκδη­λώ­σεις για τον Μελι­γα­λά, κάποια χρό­νια το μνη­μό­συ­νο για τα θύμα­τα του Μελι­γα­λά διε­ξά­γε­ται από τον «Σύλ­λο­γο θυμά­των», με χαρα­κτή­ρα «οικο­γε­νεια­κό-τοπι­κό», συνε­πι­κου­ρού­ντος και του κάθε λογής φασι­στα­ριού από την πρω­τεύ­ου­σα και στη συνέ­χεια -μετά το 2000 και για πολ­λά χρό­νια περ­νά­με από τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες στους χρυ­σαυ­γί­τες, με παρου­σία βου­λευ­τών της ΧΑ και τα συν­θή­μα­τα που ακού­γο­νταν 30 χρό­νια πριν «Τιμή στους χίτες και ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες», «Αλή­τες – φονιά­δες ‑κομ­μου­νι­στές», «Τσε­κού­ρι και φωτιά στα κόκ­κι­να σκυ­λιά», ενώ ο Πανα­γιώ­τα­ρος κάνει λόγο για «και­νούρ­γιους συμ­μο­ρί­τες, δεξιούς και αρι­στε­ρούς» λέγο­ντας ότι τις επε­τεί­ους όπως αυτή στον Μελι­γα­λά η Χρυ­σή Αυγή θα τις κάνει εθνι­κές εορ­τές…

🔻  Στις 11-Σεπ-1944 έγι­νε μεγά­λη εκδή­λω­ση στην κεντρι­κή πλα­τεία της Καλα­μά­τας για την απε­λευ­θέ­ρω­ση της πόλης από τον ΕΛΑΣ
🔻  Οι εκπρό­σω­ποι του ΕΑΜ και του ΕΛΑΣ μίλη­σαν στον κόσμο από τον εξώ­στη της οικί­ας Τσα­πέ­κη (ή οικί­ας Αρβα­νί­τη), στην οποία παλαιό­τε­ρα είχε στε­γα­στεί το γερ­μα­νι­κό προξενείο.
🔻  Όπως πλη­ρο­φο­ρού­μα­στε από την εφη­με­ρί­δα «Ελεύ­θε­ρη Μεσ­ση­νία», όργα­νο του ΕΑΜ, στο φύλ­λο της 13ης Σεπτεμ­βρί­ου, ακο­λού­θη­σε ο ορι­σμός «διά βοής» της «Προ­σω­ρι­νής Λαϊ­κής Επι­τρο­πής Καλα­μά­τας» με πρό­ε­δρο τον Καλα­μα­τια­νό δικη­γό­ρο Γεώρ­γιο Δάλλα.
Ο Δάλ­λας είχε εκλε­γεί, μαζί με άλλους τρεις Καλα­μα­τια­νούς (μετα­ξύ των οποί­ων και μία γυναί­κα, η Μάχη Μαυ­ροει­δή) ως εθνο­σύμ­βου­λος Καλαμάτας.
🔻  Συμ­με­τεί­χε στις συνε­δριά­σεις του Εθνι­κού Συμ­βου­λί­ου, που επι­κύ­ρω­σε την ιδρυ­τι­κή πρά­ξη της Πολι­τι­κής Επι­τρο­πής Εθνι­κής Απε­λευ­θέ­ρω­σης (ΠΕΕΑ) ή «κυβέρ­νη­σης του βου­νού», στις Κορυ­σχά­δες (14–27 Μαΐ­ου 1944).
🔻  Η «Ελεύ­θε­ρη Μεσ­ση­νία» καλού­σε το λαό της Καλα­μά­τας να δώσει το παρόν στο γεγο­νός: «Το από­γευ­μα στις 4.30 η ώρα θα γίνει πανη­γυ­ρι­κή και μεγα­λειώ­δη συγκέ­ντρω­ση στην πλα­τεία (Γεωρ­γί­ου) του Λαού της Καλα­μά­τας και των χωριών.
Στη συγκέ­ντρω­ση αυτή θα γίνει δοξο­λο­γία και συλ­λα­λη­τή­ριο. Έτσι ο λαός θα δια­τρα­νώ­σει επί­ση­μα και πανη­γυ­ρι­κά τη χαρά και τον ενθου­σια­σμό του για το λυτρω­μό του από τους ξένους κατα­χτη­τές και τους ντό­πιους φασί­στες, που τόσο σκλη­ρά κι’ απάν­θρω­πα τον βασάνισαν.
🔻 Στη συγκέ­ντρω­ση αυτή, που είναι πραγ­μα­τι­κά ιστο­ρι­κή, όλοι και όλες, άντρες, γυναί­κες, γέροι και παι­διά, να πάρου­νε μέρος και να πλημ­μυ­ρί­σου­νε την πλα­τεία και τους δρό­μους της Καλα­μά­τας.»

---

🔻  Για τη μάχη του Μελι­γα­λά έχουν γρα­φτεί και γρά­φο­νται από τους αντι­πά­λους του ΕΑΜ — ΕΛΑΣ πάρα πολ­λά, παρα­ποιώ­ντας τα γεγο­νό­τα και την ιστο­ρι­κή αλή­θεια. Πρό­κει­ται για μια προ­σπά­θεια συγκά­λυ­ψης της εγκλη­μα­τι­κής και αντι­λαϊ­κής πολι­τι­κής της αστι­κής τάξης και σε εκεί­να τα χρό­νια (όπως και σήμερα…)
🔻 Κανε­νός Έλλη­να ‑ειδι­κά των παι­διών της λαϊ­κής οικο­γέ­νειας, δεν μπο­ρεί και δεν πρέ­πει να πονά­ει η καρ­διά του για τους ταγ­μα­τα­σφα­λί­τες. Πλη­ρώ­θη­καν όπως τους άξιζε!

---

ℹ️  Ακο­λου­θεί 2ο μέρος   ℹ️ 

---

Επι­μέ­λεια  Ομά­δα ¡H.lV.S!

Επι­κοι­νω­νία — [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] — Blog

Αγαπημένο