Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Η σφαγή των κομμουνιστών της Ινδονησίας, ένα ξεχασμένο ολοκαύτωμα

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Χθες, 27 Γενά­ρη, ήταν η Διε­θνής Ημέ­ρα Μνή­μης των θυμά­των του Ολο­καυ­τώ­μα­τος από το ναζι­στι­κό καθε­στώς του Χίτλερ. Στις 27 Γενά­ρη 1945, ο Κόκ­κι­νος Στρα­τός απε­λευ­θέ­ρω­νε τους ενα­πο­μεί­να­ντες φυλα­κι­σμέ­νους του κολα­στη­ρί­ου του Άου­σβιτς, δίνο­ντας τέλος στη μεγα­λύ­τε­ρη θηριω­δία που γνώ­ρι­σε η ανθρω­πό­τη­τα τον 20ο αιώνα.

Αναμ­φί­βο­λα, το εβραϊ­κό Ολο­καύ­τω­μα και η γενο­κτο­νία των Αρμε­νί­ων το 1915 απο­τε­λούν τις δύο μεγα­λύ­τε­ρες μαζι­κές σφα­γές του περα­σμέ­νου αιώ­να. Πρό­κει­ται για εγκλή­μα­τα που δεν πρέ­πει να σβη­στούν ποτέ από την συλ­λο­γι­κή μνή­μη των λαών, όσες δεκα­ε­τί­ες κι’ αν περά­σουν. Υπάρ­χουν ωστό­σο και οι «λησμο­νη­μέ­νες» πλευ­ρές της Ιστο­ρί­ας, τα «ξεχα­σμέ­να» ολο­καυ­τώ­μα­τα στα οποία ο δυτι­κός Τύπος και ευρύ­τε­ρα η αστι­κή ιστο­ριο­γρα­φία έχουν φρο­ντί­σει να απο­δώ­σουν ελά­χι­στη σημα­σία, είτε προ­σπερ­νώ­ντας τα ως ασή­μα­ντες λεπτο­μέ­ρειες της παγκό­σμιας Ιστο­ρί­ας, είτε δια­στρε­βλώ­νο­ντας τις πραγ­μα­τι­κές τους δια­στά­σεις. Ένα κορυ­φαίο παρά­δειγ­μα τέτοιου, «ξεχα­σμέ­νου» ολο­καυ­τώ­μα­τος, είναι η μεγά­λη σφα­γή των κομ­μου­νι­στών της Ινδο­νη­σί­ας, την περί­ο­δο 1965–1966.

Σαν χθες λοι­πόν, πριν 9 χρό­νια, στις 27 Γενά­ρη 2008, πέθα­νε ο αλή­στου μνή­μης ινδο­νή­σιος δικτά­το­ρας Σου­χάρ­το, που κυβέρ­νη­σε την ασια­τι­κή χώρα από το 1967 μέχρι το 1998. Ο στρα­τη­γός Σου­χάρ­το υπήρ­ξε ο άνθρω­πος που, με την ανο­χή των κυβερ­νή­σε­ων των ΗΠΑ και της Βρε­τα­νί­ας, ευθύ­νε­ται για ένα από τα χει­ρό­τε­ρα λου­τρά αίμα­τος του 20ου αιώ­να: τη μαζι­κή σφα­γή πάνω από 1.000.000 ανθρώ­πων, στην πλειο­ψη­φία τους κομ­μου­νι­στές, μέλη και υπο­στη­ρι­κτές του ΚΚ Ινδο­νη­σί­ας (1).

Προ­κει­μέ­νου να έχει κάποιος ολο­κλη­ρω­μέ­νη εικό­να του πλέγ­μα­τος των κοι­νω­νι­κών και πολι­τι­κών συν­θη­κών που οδή­γη­σαν στο μακε­λειό του 1965–66, θα πρέ­πει να ανα­τρέ­ξει στην ιστο­ρι­κή εξέ­λι­ξη της Ινδο­νη­σί­ας από το τέλος του δευ­τέ­ρου Παγκο­σμί­ου Πολέ­μου και έπει­τα. Πρό­κει­ται για μια εξέ­λι­ξη που περι­λαμ­βά­νει το ρόλο των Βρε­τα­νών και Ολλαν­δών αποι­κιο­κρα­τών, τις συν­θή­κες ανε­ξαρ­τη­το­ποί­η­σης της Δημο­κρα­τί­ας της Ινδο­νη­σί­ας, την δια­μόρ­φω­ση της ταξι­κής πάλης στη χώρα και ασφα­λώς, τη θέση της Ινδο­νη­σί­ας στους μετα­πο­λε­μι­κούς ιμπε­ρια­λι­στι­κούς σχε­δια­σμούς που οδή­γη­σαν στην ενερ­γό ανά­μει­ξη των ΗΠΑ και των μυστι­κών τους υπη­ρε­σιών στις πολι­τι­κές εξελίξεις.

Στα μέσα της δεκα­ε­τί­ας του ’60, η όξυν­ση των ενδο­α­στι­κών αντι­πα­ρα­θέ­σε­ων (με την ασί­γα­στη παρεμ­βα­τι­κό­τη­τα αμε­ρι­κα­νο­βρε­τα­νι­κών δυνά­με­ων) οδή­γη­σε σε μια σει­ρά στρα­τιω­τι­κών πρα­ξι­κο­πη­μά­των και αντι­πρα­ξι­κο­πη­μά­των, που είχε ως απο­τέ­λε­σμα την ανα­τρο­πή του εκλεγ­μέ­νου προ­έ­δρου Σουκάρνο.

Αντι­γρά­φου­με από το «Ριζο­σπά­στη»: «Το πρωί της 2 Οκτώ­βρη 1965 οι δρό­μοι της Τζα­κάρ­τα, της indonesiaπρω­τεύ­ου­σας της Ινδο­νη­σί­ας, κατα­κλύ­ζο­νται από στρα­τιω­τι­κά απο­σπά­σμα­τα που εκτε­λούν περι­πο­λί­ες, για να συλ­λά­βουν και να οδη­γή­σουν στις φυλα­κές στα­σια­στές, ύστε­ρα από την απο­τυ­χη­μέ­νη, αιμα­τη­ρή από­πει­ρα πρα­ξι­κο­πή­μα­τος της προη­γού­με­νης νύχτας. Η από­πει­ρα είχε οργα­νω­θεί από το διοι­κη­τή της Προ­ε­δρι­κής Φρου­ράς αντι­συ­νταγ­μα­τάρ­χη Αντάνγκ. Σε ένα μήνυ­μά του, από το ραδιό­φω­νο των στα­σια­στών, ο Αντάνγκ ισχυ­ρί­ζε­ται ότι το υπό την ηγε­σία του κίνη­μα ανα­γκά­στη­κε να κατα­λά­βει την εξου­σία, για­τί βρι­σκό­ταν σε εξέ­λι­ξη συνω­μο­σία της CIA και στρα­τη­γών, με στό­χο την ανα­τρο­πή του νόμι­μου Προ­έ­δρου Σουκάρνο.

Πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο στη συντρι­βή των κινη­μα­τιών παί­ζει ο στρα­τη­γός Σου­χάρ­το, ο οποί­ος προ­βάλ­λει πλέ­ον ως ο ισχυ­ρός άνδρας της Ινδο­νη­σί­ας, παρα­με­ρί­ζο­ντας τον Σου­κάρ­νο. Οι υπο­ψί­ες για την οργά­νω­ση του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος πέφτουν στο Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα Ινδο­νη­σί­ας, το οποίο, χάρη στον πρω­τα­γω­νι­στι­κό του ρόλο στον αντια­ποι­κια­κό αγώ­να, την εκλο­γι­κή του δύνα­μη και την ισχυ­ρή του οργά­νω­ση, παί­ζει σημα­ντι­κό ρόλο στη δημό­σια ζωή και ασκεί επιρ­ροή στην πολι­τι­κή του Σου­κάρ­νο» (29 Δεκ. 2000).

Η ανά­δει­ξη του στρα­τη­γού Σου­χάρ­το στην εξου­σία, με  την υπο­στή­ρι­ξη των ΗΠΑ, οδή­γη­σε σε ένα άνευ προη­γου­μέ­νου πογκρόμ ενά­ντια στους κομ­μου­νι­στές, με μαζι­κές δολο­φο­νί­ες, εκτε­λέ­σεις, βασα­νι­στή­ρια και ότι άλλο μπο­ρεί να σκε­φτεί ανθρώ­πι­νος νους. Ήταν τέτοια η θηριω­δία του καθε­στώ­τος Σου­χάρ­το που ακό­μη και μετα­γε­νέ­στε­ρη έκθε­ση της CIA απο­κα­λεί τα γεγο­νό­τα του 1965–66 ως «μια απ’ τις μεγα­λύ­τε­ρες μαζι­κές σφα­γές του 20ου αιώ­να» (2). Ασφα­λώς, η ίδια η CIA και οι βρε­τα­νι­κές μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες είχαν ενερ­γό ρόλο στο έγκλημα.

Πολ­λά χρό­νια αργό­τε­ρα, άρχι­σαν να έρχο­νται στο φως της δημο­σιό­τη­τας πλη­ρο­φο­ρί­ες για την ανά­μει­ξη των ΗΠΑ, της Βρε­τα­νί­ας αλλά και της Αυστρα­λί­ας στο αντι­κομ­μου­νι­στι­κό ολο­καύ­τω­μα της Ινδο­νη­σί­ας. Στις 17 Μάη 1990, σχε­τι­κό άρθρο του States News Service της Ουά­σιγ­κτον, επι­κα­λού­με­νο μαρ­τυ­ρί­ες αξιω­μα­τού­χων που στα μέσα της δεκα­ε­τί­ας του ’60 εργά­ζο­νταν στην αμε­ρι­κα­νι­κή πρε­σβεία της Τζα­κάρ­τα, ανέ­φε­ρε ότι άνθρω­ποι της πρε­σβεί­ας και της CIA παρέ­δω­σαν στις δυνά­μεις του Σου­χάρ­το λίστες με περισ­σό­τε­ρα από 5.000 ονό­μα­τα κομ­μου­νι­στών και οπα­δών του ΚΚ Ινδο­νη­σί­ας (3).

Το ρόλο των ιμπε­ρια­λι­στών στο μακε­λειό της Ινδο­νη­σί­ας επι­βε­βαιώ­νουν και ερευ­νη­τές-ακα­δη­μαϊ­κοί, όπως ο Αμε­ρι­κα­νός καθη­γη­τής Ιστο­ρί­ας και Διε­θνών Σπου­δών στο Πανε­πι­στή­μιο Princeton, Μπραντ Σίμπ­σον, σύμ­φω­να με τον οποίο οι κυβερ­νή­σεις ΗΠΑ και Βρε­τα­νί­ας «έκα­ναν ότι περ­νού­σε απ’ το χέρι τους προ­κει­μέ­νου να δια­σφα­λι­στεί η επι­τυ­χία των μαζι­κών εκκα­θα­ρί­σε­ων του ινδο­νη­σια­κού στρα­τού» (4).

Φυσι­κά, της μαζι­κής φυσι­κής και πολι­τι­κής εξό­ντω­σης των κομ­μου­νι­στών στην Ινδο­νη­σία ακο­λού­θη­σε ένα οργα­νω­μέ­νο σχέ­διο εισό­δου ξένων μονο­πω­λια­κών κεφα­λαί­ων στη χώρα. Αυτό απο­τυ­πώ­νε­ται στο ντο­κυ­μα­ντέρ “The New Rulers of the World” (2001) του αυστρα­λού δημο­σιο­γρά­φου και ερευ­νη­τή Τζον Πίλ­τζερ. Σύμ­φω­να με την έρευ­να  του Πίλ­τζερ, των σφα­γών του 1965–66 ακο­λού­θη­σαν πλού­σιες μπιζ­νες του καθε­στώ­τος Σου­χάρ­το με μονο­πω­λια­κούς και τρα­πε­ζι­κούς ομί­λους όπως, μετα­ξύ άλλων, οι General Motors, Daimler-Benz, Chase Manhattan Bank, Standard Oil, Siemens κλπ.

Αντί επιλόγου

Η σφα­γή των κομ­μου­νι­στών της Ινδο­νη­σί­ας από το αυταρ­χι­κό καθε­στώς του Σου­χάρ­το, με την στή­ρι­ξη και ανο­χή των αμε­ρι­κα­νο­βρε­τα­νών ιμπε­ρια­λι­στών, απο­τε­λεί μια απ’ τις μελα­νό­τε­ρες σελί­δες της ιστο­ρί­ας του 20ου αιώ­να. Πρό­κει­ται για ένα σκό­πι­μα «ξεχα­σμέ­νο» ολο­καύ­τω­μα που η αστι­κή προ­πα­γάν­δα επι­χει­ρεί να υπο­βι­βά­σει ως υπο­ση­μεί­ω­ση- ή ακό­μη χει­ρό­τε­ρα ως «παρά­πλευ­ρη απώ­λεια»- του Ψυχρού Πολέ­μου. Και, βέβαια, έχει κάθε λόγο να το επι­χει­ρεί αυτό, μιάς και η σφα­γή των κομ­μου­νι­στών της Ινδο­νη­σί­ας απο­τε­λεί άλλο ένα κορυ­φαίο ιστο­ρι­κό δείγ­μα της ιμπε­ρια­λι­στι­κής κτηνωδίας.

Ο ιμπε­ρια­λι­σμός νοιά­ζε­ται να σβή­σει το αιμα­το­βαμ­μέ­νο του παρελ­θόν προ­κει­μέ­νου να προ­φυ­λά­ξει το μέλ­λον του. Γι’ αυτό επι­χει­ρεί να θολώ­σει τα νερά και να δια­στρε­βλώ­σει την Ιστο­ρία. Φοβά­ται το ιστο­ρι­κό παρελ­θόν, επει­δή φοβά­ται και σήμε­ρα τη δύνα­μη της εργα­τι­κής τάξης και των λαών. Γι΄αυτό η εργα­τι­κή τάξη, οι λαοί, οφεί­λουν να γνω­ρί­ζουν την Ιστο­ρία, να αντι­πα­λεύ­ουν την δια­στρέ­βλω­ση και τη λήθη, έτσι ώστε να έχουν ένα ισχυ­ρό όπλο στην πάλη ενά­ντια στο μεγά­λο εχθρό της ανθρω­πό­τη­τας, το σάπιο εκμε­ταλ­λευ­τι­κό σύστη­μα που γεν­νά τη βαρ­βα­ρό­τη­τα, την εξα­θλί­ω­ση, τους πολέμους.

 

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ:

(1)       Το Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα Ινδο­νη­σί­ας, πρώ­το που ιδρύ­θη­κε στην Ασία (1920), είχε στα μέσα της δεκα­ε­τί­ας του ’60 πολύ ισχυ­ρή κομ­μα­τι­κή δύνα­μη που έφτα­νε τα 3.000.000 μέλη, ιδιαί­τε­ρα στην περιο­χή της Ιάβα. Ωστό­σο, μια σει­ρά τυχο­διω­κτι­κών πολι­τι­κών επι­λο­γών της ηγε­σί­ας του ΚΚΙ την περιό­δο εκεί­νη (π.χ. συμπό­ρευ­ση με την πολι­τι­κή του ΚΚ της Κίνας) είχε απο­δυ­να­μώ­σει τους δεσμούς του κόμ­μα­τος με πλα­τιές λαϊ­κές μάζες. Παρά την οργα­νω­τι­κή του ισχύ και το μεγά­λο αριθ­μό των μελών του, το Ινδο­νη­σια­κό Κομ­μου­νι­στι­κό Κόμ­μα δεν κατά­φε­ρε να απο­φύ­γει την παγί­δα που του έστη­σαν τόσο οι εσω­τε­ρι­κοί του εχθροί όσο και οι ιμπε­ρια­λι­στές σύμ­μα­χοι τους.

  • Blumenthal, T.L.H. McCormack (Ed.), The Legacy of Nuremberg: Civilising Infuence or Institutionalised Vengeance?. International Humanitarian Law Services, Martinus Nijhoff.
  • I.A. Tie Asserted in Indonesia Purge, The New York Times, July 12, 1990.
  • The 1965–1966 Indonesian Killings Revisited, Συνέ­δριο στο Εθνι­κό Πανε­πι­στή­μιο της Σιγκα­πού­ρης, 17–19 Ιούνη

 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο