Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Καλύτερο 2019; Από μόνο του;

Γρά­φει ο Στέ­λιος Κανά­κης //

Παρελ­θόν το 2018. Τι λέτε, περά­σα­με καλά; Μήπως ήταν καλύ­τε­ρα από το 1917; Για­τί το 2019 να απο­τε­λέ­σει εξαί­ρε­ση; Τίνι τρό­πω; Πολ­λοί δεν έχουν δου­λειά. Από αυτούς αρκε­τοί δεν ανα­μέ­νε­ται να βρουν στην υπό­λοι­πη ζωή τους. Άλλοι δου­λεύ­ουν για ένα φιλο­δώ­ρη­μα κι ανα­γκά­ζο­νται να επι­στρέ­ψουν στο αφε­ντι­κό κι αυτό το δώρο που υπο­τί­θε­ται πως δικαιού­νται. Οι γέροι φυτο­ζω­ούν. Κόβουν ακό­μη και τα φάρ­μα­κά τους για να τσο­ντά­ρουν στα παι­διά τους και στα εγγό­νια τους, που φυτο­ζω­ούν κι αυτά. Οι νέοι κοι­τούν κάπου στο… άπει­ρο με βλέμ­μα άδειο κι απλα­νές. Για πολ­λούς από αυτούς απου­σιά­ζει παντε­λώς το μέλ­λον ή είναι δυσοί­ω­νο. Κόντρα τέμπο κι οι ευχές «να ‘ναι καλότυχα».

Παι­διά στα σχο­λεία πει­νά­νε. Κάποια δεν τα θέλουν στα σχο­λεία, επει­δή μιλά­νε άλλη γλώσ­σα ή ονο­μά­ζουν τον ίδιο θεό με άλλο όνο­μα. Και τα σχο­λεία έχουν δάσκα­λους ωρο­μί­σθιους κι ανα­πλη­ρω­τές με απο­λα­βές της πεί­νας και της ξευ­τί­λας. Και κόβο­νται μαθή­μα­τα και προ­στί­θε­νται θρη­σκευ­τι­κά. Οι μεγα­λο­πα­πά­δες αγκα­λιά με τους φασί­στες. Χωμέ­νοι, μέχρι το λαι­μό, σε κάθε απά­τη και ρεμού­λα. Κατ’ εικό­να και ομοί­ω­ση του θεού τους. Κι από κοντά τα άλλα δεκα­νί­κια του παρά­λο­γου κι εγκλη­μα­τι­κού συστή­μα­τός τους, του ίδιου θεού του κέρ­δους κελευ­στές, δικαιο­σύ­νη κι αστυ­νο­μία. Ο θεός των νεό­νυμ­φων, των ανύ­πο­πτων βρε­φών και των… απο­θα­μέ­νων. Ο θεός με τον οποίο γέμι­σαν και τα νοσο­κο­μεία, που προη­γου­μέ­νως τα άδεια­σαν από ιατρι­κό και νοση­λευ­τι­κό προ­σω­πι­κό, εξα­θλί­ω­σαν το υπάρ­χον και απα­ξί­ω­σαν τις υπο­δο­μές τους. Ο θεός του καπι­τα­λι­σμού. Που στη­ρί­ζει τους ποι­μέ­νες κι εξα­πα­τά τα ποί­μνια δένο­ντάς τα πισθάγκωνα.

Μπο­ρού­με να… μιλά­με. Αλλά τι να πού­με; Μήπως κατα­λα­βαί­νου­με; Μάθα­με ίσως ή γνω­ρί­σα­με; Πάνω απ’ το 50% του πλη­θυ­σμού δεν δια­βά­ζει, εδώ και χρό­νια ούτε ένα βιβλίο ανά έτος. Από τους υπό­λοι­πους κάποιοι μπο­ρεί να τέλειω­σαν στη χρο­νιά ένα βιβλίο αλλά τι βιβλίο. Απι­σχνα­σμέ­νο το ποσο­στό όσων διά­βα­σαν περισ­σό­τε­ρα. Όσο για την επα­φή μας με τις τέχνες, ζοφε­ρό­τε­ρη η κατά­στα­ση. Πάν­δη­μη, σχε­δόν, απο­ξέ­νω­ση από το όμορ­φο, το λυρι­κό, το επι­κό, τον ηρω­ι­σμό, τη λεβε­ντιά, την αλλη­λεγ­γύη, τον αγώ­να για δικαιώ­μα­τα, τις αξί­ες και τα ιδα­νι­κά. Το αυτό και με την επι­στή­μη. Ο ανορ­θο­λο­γι­σμός, η απά­τη και η εξα­πά­τη­ση πλειο­ψη­φούν. Όπως στον Μεσαί­ω­να ο σκο­τα­δι­σμός φαί­νε­ται να ξανα­παίρ­νει κεφά­λι. Μάχη, πόλε­μος για να κατα­πο­λε­μη­θεί η ανοη­σία, να κατα­νοη­θεί το αυτο­νό­η­το. Και μια που είπα για πόλε­μο: Οι βόμ­βες και οι πύραυ­λοι εξαϋ­λώ­νουν σάρ­κες γύρω μας, γκρε­μί­ζουν πολι­τι­σμούς, κατα­στρέ­φουν κτη­θέ­ντα χρό­νων. Βλέ­που­με τις λάμ­ψεις των εκρή­ξε­ων, ακού­με τους κρό­τους των βομ­βών, οσμι­ζό­μα­στε την καμέ­νη σάρ­κα γει­τό­νων μας. Κι όσοι, αλλό­φρο­νες, γλυ­τώ­νουν απ’ το κακό που τους έλα­χε, πνί­γο­νται στις θάλασ­σές μας και ξεβρά­ζο­νται τα πτώ­μα­τά τους στις αμμου­διές μας. Στις ίδιες που, εγκλη­μα­τι­κά ανύ­πο­πτοι εμείς, κολυ­μπά­με, χαι­ρό­μα­στε τον ήλιο, φλερ­τά­ρου­με, διασκεδάζουμε.

Καπι­τα­λι­σμός! Δεν τον λένε όμως έτσι τ’ αφε­ντι­κά. Προ­τι­μούν το «ελεύ­θε­ρη οικο­νο­μία», «οικο­νο­μία της αγο­ράς». Και το σύστη­μα που την επι­βά­λει δημο­κρα­τία. Έτσι, σκέ­το. Οι ελά­χι­στοι που παρα­σι­τούν σε βάρος των εκα­τομ­μυ­ρί­ων που πει­νούν. Αλλά κι οι στε­ρη­μέ­νοι, δημο­κρα­τία το λένε. Μπο­ρούν να… ταξι­δεύ­ουν. Όταν ταξι­δέ­ψουν όμως, το εισι­τή­ριο έχει μόνο… aller. Κάποιοι πήραν τα προ­σό­ντα τους και ήδη τρά­βη­ξαν για την ξενι­τιά. Στις «καλύ­τε­ρες» κοι­νω­νί­ες. Στον καλύ­τε­ρο καπι­τα­λι­σμό. Πόσο καλύ­τε­ρος όμως μπο­ρεί να ‘ναι ο καπι­τα­λι­σμός; Και πόσο καλύ­τε­ρος μπο­ρεί να γίνει;

Ένα ζώο – οποιο­δή­πο­τε, όλα τα ζώα, από τα πιο απλά πολυ­κύτ­τα­ρα και τα ταπει­νά ασπόν­δυ­λα και μαλά­κια, μέχρι τα κητώ­δη, τα παχύ­δερ­μα, τα σαρ­κο­βό­ρα και τα πρω­τεύ­ο­ντα, μπο­ρεί και αξιο­λο­γεί το περι­βάλ­λον του. Ενστι­κτω­δώς απο­φεύ­γει το επι­ζή­μιο ή τον κίν­δυ­νο και στρέ­φε­ται προς το θετι­κό και το ωφέ­λι­μο. Βασι­κός νόμος της εξέ­λι­ξης. Το ένστι­κτο της αυτο­συ­ντή­ρη­σης και της απο­φυ­γής του κιν­δύ­νου, στην αέναη μάχη για την επι­βί­ω­ση και την διαιώ­νι­ση των γονι­δί­ων τους. Το ζώο μπο­ρεί και «μαθαί­νει» από τη σχέ­ση αίτιου-απο­τε­λέ­σμα­τος. Μόνο έτσι θα κατα­φέ­ρει να επι­ζή­σει, να δημιουρ­γή­σει απο­γό­νους να διαιω­νι­στεί και να εξε­λι­χθεί. Δοκι­μά­στε, ακό­μη και στα εξη­με­ρω­μέ­να οικό­σι­τά σας να τους πάρε­τε την τρο­φή καθώς τρώ­νε. Προ­σπα­θή­στε να πει­ρά­ξε­τε τα νεο­γνά τους.

Οι άνθρω­ποι φαί­νε­ται να έχουν απο­λέ­σει την ικα­νό­τη­τα ανα­γνώ­ρι­σης του φυσι­κού και κοι­νω­νι­κού τους περί­γυ­ρου, το ένστι­κτο αυτο­συ­ντή­ρη­σης και προ­στα­σί­ας των γονι­δί­ων τους. Δεν ανα­γνω­ρί­ζουν το περι­βάλ­λον τους, αγνο­ούν το ζοφε­ρό τους μέλ­λον, χαριε­ντί­ζο­νται με τον δήμιό τους κι αδια­φο­ρούν, όταν δεν συμ­βά­λουν, στον εκμαυ­λι­σμό και στην εξο­λό­θρευ­ση των παι­διών τους.

Να, λοι­πόν, που ο καπι­τα­λι­σμός πριν εξα­φα­νί­σει βιο­λο­γι­κά τον άνθρω­πο, του στε­ρεί κι εκεί­να τα χαρα­κτη­ρι­στι­κά της εξέ­λι­ξης, που μέσω δισε­κα­τομ­μυ­ρί­ων ετών τον έφτα­σαν μέχρι εδώ.

Καλύ­τε­ρη χρο­νιά με καπι­τα­λι­σμό δεν θα δού­με. Και δεν χρειά­ζε­ται να ‘σαι κομ­μου­νι­στής ή με τους κομ­μου­νι­στές, που ευτυ­χώς και υπάρ­χουν, για να το γνω­ρί­ζεις αυτό. Σχε­τι­κή αντί­λη­ψη και κάποια γνώ­ση αρκούν. Ή οι στοι­χειώ­δεις ικα­νό­τη­τες των άλλων όντων. Τα ένστικτα!

Καλή, καλύ­τε­ρη χρο­νιά λοι­πόν με μία-μονα­δι­κή προ­ϋ­πό­θε­ση. Να φορ­τώ­σου­με στην προη­γού­με­νη τον καπι­τα­λι­σμό, τα τσι­ρά­κια του και τα συμ­φέ­ρο­ντά τους. Κι ας είναι κι… Αύγουστος.

_______________________________________________________________________________________________________

Στέλιος Κανάκης Διδάσκει στην επαγγελματική εκπαίδευση και παράλληλα δραστηριοποιείται στο χώρο του βιβλίου. Έχει γράψει, υπό μορφή ημερολογίων τα «Με τη μουσική του κόσμου», «Οι μουσικοί του κόσμου» και «Δώδεκα μήνες συνθέτες».  Επίσης το «Ιερές Βλακείες» Εμπειρία Εκδοτική 1η και 2η έκδοση – Εκδόσεις Εντύποις 3η και 4η και το «Η Αγρία Γραφή» Εκδόσεις ΚΨΜ.
[email protected] Facebook: Stelios Kanakis /ΣΤΕΛΙΟΣ ΚΑΝΑΚΗΣ
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο