Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Κορονοϊός: Ο καπιταλισμός βλάπτει σοβαρά την Υγεία

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Την στιγ­μή που γρά­φο­νται αυτές οι γραμ­μές, τα κρού­σμα­τα του κορο­νοϊ­ού (Covid-19) παγκο­σμί­ως ξεπερ­νούν τις 114.000, οι θάνα­τοι αγγί­ζουν τις 4.029. Στη γει­το­νι­κή Ιτα­λία 463 άνθρω­ποι έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ το βόρειο τμή­μα της χώρας έχει τεθεί σε καρα­ντί­να. Η χώρα μας μετρά­ει συνο­λι­κά 89 κρού­σμα­τα, ενώ τα αστι­κά ΜΜΕ σιγο­ντά­ρουν την καλ­λιέρ­γειας φόβου και ανασφάλειας.

Τα τελευ­ταία 100 χρό­νια η ανθρω­πό­τη­τα πέρα­σε σει­ρά παν­δη­μιών γρί­πης: Η φονι­κή «Ισπα­νι­κή γρί­πη» (Α Η1N1) του 1918, η «Ασια­τι­κή γρί­πη» (H2N2) το 1957, η «γρί­πη του Χονγκ Κονγκ» (H3N2) το 1968, το σύν­δρο­μο «SARS» το 2003, η «γρί­πη των πτη­νών» (Η5Ν1) το 1997, η επι­δη­μία «Έμπο­λα» στη Δ. Αφρι­κή το 2013, η «νόσος των χοί­ρων» (H1N1) το 2009, κλπ. 

Σήμε­ρα, η επι­δη­μία του νέου κορο­νοϊ­ού ανα­δει­κνύ­ει την ολο­κλη­ρω­τι­κή «γύμνια» του καπι­τα­λι­στι­κού συστή­μα­τος. Απο­δει­κνύ­ε­ται περί­τρα­να ότι σε ένα σύστη­μα που βασί­ζε­ται στο κέρ­δος — όπου η επι­στη­μο­νι­κή έρευ­να, η Πρό­νοια και η Υγεία απο­τε­λούν πεδίο κερ­δο­φο­ρί­ας για το κεφά­λαιο – η υγεία των εργα­ζό­με­νων και των λαϊ­κών στρω­μά­των βρί­σκε­ται σε μόνι­μο κίνδυνο. 

Η θεω­ρία του «κόστους-οφέ­λους» εμπο­δί­ζει την αξιο­ποί­η­ση των τερά­στιων δυνα­το­τή­των που υπάρ­χουν σε επι­στη­μο­νι­κή γνώ­ση, σε τεχνο­λο­γι­κά-φαρ­μα­κευ­τι­κά μέσα και εξει­δι­κευ­μέ­νο προ­σω­πι­κό, για την απο­τε­λε­σμα­τι­κή πρό­λη­ψη και αντι­με­τώ­πι­ση νέων ασθε­νειών. Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι ο νέος κορο­νο­ϊ­ός παρου­σιά­ζει γενε­τι­κές ομοιό­τη­τες με τον ιό «SARS» του 2003 και ως εκ τού­του, εάν είχε δοθεί το κατάλ­λη­λο βάρος (και τα ανά­λο­γα κον­δύ­λια) στην έρευ­να για την αντι­με­τώ­πι­ση πιθα­νών μετε­ξε­λί­ξε­ων του SARS, σήμε­ρα θα βρι­σκό­μα­σταν πολύ πιο κοντά στην εύρε­ση θερα­πεί­ας για τον Covid-19. 

Ο καθη­γη­τής Τζέϊ­σον Σβαρτς της Σχο­λής Δημό­σιας Υγεί­ας του Πανε­πι­στη­μί­ου Yale επι­ση­μαί­νει πως είναι ουσιώ­δους σημα­σί­ας η μακρο­πρό­θε­σμη κρα­τι­κή χρη­μα­το­δό­τη­ση της ιατρι­κής έρευ­νας, ακό­μη κι’ όταν δεν υπάρ­χει έξαρ­ση επι­δη­μί­ας ή όταν η ζήτη­ση για εμβό­λια είναι χαμη­λή. Στο βαθ­μό, ωστό­σο, που η χρη­μα­το­δό­τη­ση της έρευ­νας έχει αφε­θεί στο ιδιω­τι­κό κεφά­λαιο (φαρ­μα­κευ­τι­κούς κολοσ­σούς, κλπ.), όλα βαδί­ζουν στο ρυθ­μό του κέρ­δους. Ακό­μα και αν έχει σχε­δια­στεί ένα φάρ­μα­κο δεν παρά­γε­ται – ή και απο­σύ­ρε­ται από την αγο­ρά — εάν δεν ικα­νο­ποιεί­ται ο απα­ρά­βα­τος όρος της υψη­λής κερδοφορίας. 

Σε μια περί­ο­δο που οξύ­νο­νται οι αντι­θέ­σεις του καπι­τα­λι­σμού, εντεί­νο­ντας τον αντα­γω­νι­σμό ισχυ­ρών ιμπε­ρια­λι­στι­κών και μονο­πω­λια­κών συμ­φε­ρό­ντων για πηγές και δρό­μους ενέρ­γειας, το χάσμα μετα­ξύ των στρα­τιω­τι­κών δαπα­νών και της κρα­τι­κής χρη­μα­το­δό­τη­σης για την επι­στη­μο­νι­κή ιατρι­κή έρευ­να μεγα­λώ­νει ολο­έ­να και περισ­σό­τε­ρο. Ενδει­κτι­κό είναι το παρά­δειγ­μα της ισχυ­ρό­τε­ρης καπι­τα­λι­στι­κής οικο­νο­μί­ας στον κόσμο, των ΗΠΑ, όπου το 2017 δεσμεύ­τη­καν από τον ομο­σπον­δια­κό κρα­τι­κό προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό 590 δις δολά­ρια για στρα­τιω­τι­κές δαπά­νες, την στιγ­μή που στην ιατρι­κή έρευ­να δόθη­καν μόλις 32,4 δις!

Το ξέσπα­σμα του νέου κορο­νοϊ­ού έρχε­ται να μας υπεν­θυ­μί­σει τις σοβα­ρό­τα­τες επι­πτώ­σεις που έχει για το λαό ο καπι­τα­λι­στι­κός τρό­πος ανά­πτυ­ξης, όπου οι τομείς της έρευ­νας, της παρα­γω­γής, της Υγεί­ας και της Πρό­νοιας δεν λει­τουρ­γούν στη βάση των κοι­νω­νι­κών-λαϊ­κών ανα­γκών, αλλά στο βαθ­μό που ικα­νο­ποιεί­ται η προσ­δο­κία του κεφα­λαί­ου για υψη­λή κερ­δο­φο­ρία, στο πλαί­σιο πάντα του αντα­γω­νι­σμού όπου η ανθρώ­πι­νη ζωή έχει κυριο­λε­κτι­κά μετα­τρα­πεί σε εμπόρευμα. 

Η επι­δη­μία του κορο­νοϊ­ού, πέραν της αμι­γώς επι­στη­μο­νι­κής της διά­στα­σης, έχει και την ταξι­κή της πλευ­ρά. Και αυτό διό­τι, σε όλο τον κόσμο, είναι οι εργα­ζό­με­νοι και τα φτω­χά λαϊ­κά στρώ­μα­τα που πλήτ­το­νται από την εξά­πλω­ση του ιού: Είναι οι εργα­ζό­με­νοι, οι άνθρω­ποι του μερο­κά­μα­του, που είναι ανα­γκα­σμέ­νοι να βρί­σκο­νται στις δου­λειές τους καθη­με­ρι­νά, που ζουν υπό το φόβο και τους εκβια­σμούς της εργο­δο­σί­ας. Που δε μπο­ρούν να πάρουν έκτα­κτες άδειες χωρίς να χάσουν τις απο­δο­χές τους ή και την ίδια τους την εργα­σία. Είναι τα πλα­τιά λαϊ­κά στρώ­μα­τα, άνερ­γοι, χαμη­λό­μι­σθοι και χαμη­λο­συ­ντα­ξιού­χοι, που δεν έχουν τη δυνα­τό­τη­τα προ­λη­πτι­κών εξε­τά­σε­ων η νοση­λεί­ας σε πολυ­τε­λείς και «απο­στει­ρω­μέ­νες» ιδιω­τι­κές κλινικές. 

Συμπερασματικά

Η αντι­με­τώ­πι­ση της επι­δη­μί­ας του κορο­νοϊ­ού διε­θνώς απο­δει­κνύ­ει τα τρα­γι­κά αδιέ­ξο­δα του εκμε­ταλ­λευ­τι­κού συστή­μα­τος. Παρά τα έκτα­κτα μέτρα που πάρ­θη­καν, Ευρώ­πη και ΗΠΑ πιά­στη­καν απρο­ε­τοί­μα­στες στην ουσια­στι­κή πρό­λη­ψη και αντι­με­τώ­πι­ση της γρί­πης. Ανα­δει­κνύ­ε­ται με τρα­γι­κό τρό­πο που οδη­γεί η παρά­δο­ση των τομέ­ων της Υγεί­ας, της Πρό­νοιας, του Φαρ­μά­κου στο ιδιω­τι­κό κεφάλαιο. 

Στην Κίνα, ο «σοσια­λι­σμός της αγο­ράς» και η ενί­σχυ­ση των καπι­τα­λι­στι­κών σχέ­σε­ων παρα­γω­γής απο­τέ­λε­σαν «πρό­σφο­ρο έδα­φος» για την αλμα­τώ­δη εξά­πλω­ση του ιού, ανα­δει­κνύ­ο­ντας σημα­ντι­κές ανε­πάρ­κειες στην αντι­με­τώ­πι­ση των επι­πτώ­σε­ων, παρά την γιγα­ντιαία κινη­το­ποί­η­ση των αρχών. 

Τριά­ντα χρό­νια μετά τις αντε­πα­να­στα­τι­κές ανα­τρο­πές, το σάπιο καπι­τα­λι­στι­κό σύστη­μα απο­τε­λεί τη μεγα­λύ­τε­ρη και πιο επι­κίν­δυ­νη «παν­δη­μία» για την ανθρω­πό­τη­τα. Η προ­στα­σία της δημό­σιας Υγεί­ας δε μπο­ρεί παρά να απο­τε­λεί προ­τε­ραιό­τη­τα στην πάλη του εργα­τι­κού-λαϊ­κού κινή­μα­τος, χωρίς «εκπτώ­σεις» και συμ­βι­βα­σμούς. Έτσι ώστε να ανοί­ξει ο δρό­μος για μια ανά­πτυ­ξη υπέρ του λαού, με κοι­νω­νι­κή ιδιο­κτη­σία του παρα­γό­με­νου πλού­του και αξιο­ποί­η­ση του συνό­λου των τερά­στιων δυνα­το­τή­των που παρέ­χει η επι­στή­μη, η τεχνο­λο­γία, το πολυά­ριθ­μο εξει­δι­κευ­μέ­νο υγειο­νο­μι­κό προσωπικό. 

Αυτό είναι το πιο ασφα­λές και απο­τε­λε­σμα­τι­κό «εμβό­λιο» για την σωτη­ρία της ανθρωπότητας.

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο