Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Ο «Γέρων της… Δημοκρατίας», κατά «του συρφετού των αλητών του ΚΚΕ»

Η συγκε­κρι­μέ­νη εγκύ­κλιος έχει αφή­σει επο­χή. Για την ακρί­βεια: Απο­τυ­πώ­νει πλή­ρως το χαρα­κτή­ρα μιας ολό­κλη­ρης επο­χής, το είδος της εξου­σί­ας που είχε επι­βά­λει η πλου­το­κρα­τία στην Ελλά­δα όσο και την «ποιό­τη­τα» των πολι­τι­κών της εκπρο­σώ­πων, οι οποί­οι είχαν ανα­λά­βει τη δια­χεί­ρι­ση των υπο­θέ­σε­ων της άρχου­σας τάξης, λίγο πριν από τη χού­ντα των συνταγματαρχών.

Η εγκύ­κλιος που φέρει την υπο­γρα­φή του τότε πρω­θυ­πουρ­γού και υπουρ­γού Παι­δεί­ας, του βαπτι­σθέ­ντα και ως «Γέρου τηςΔημο­κρα­τί­ας», εκδό­θη­κε στις 11 Μάρ­τη 1965. Σαν σήμε­ρα, δηλα­δή, πριν από 54 χρόνια.

«Γέρων της Δημοκρατίας» ή… «παπατζής»;

«Παπαν­δρέα παπα­τζή χίτης ήσουν κι εσύ» φώνα­ζε ο αδού­λω­τος λαός της Αθή­νας το  Δεκ του 44 στον Γεώρ­γιο Παπαν­δρέ­ου, όταν σαν Πρω­θυ­πουρ­γός ‑υπη­ρέ­της του Σκό­μπυ και των Άγγλων ιμπε­ρια­λι­στών, πήρε ενερ­γό μέρος στο έγκλη­μα του μακε­λέ­μα­τος του λαού μας.

Ο «παπα­τζής» όντας κυριο­λε­κτι­κά αυτός που παί­ζει τον «παπά», έχει ταυ­το­ποι­η­θεί στο λαϊ­κό θυμι­κό με τις έννοιες απα­τε­ώ­νας, ανα­ξιό­πι­στος, ψεύ­της κλπ και καθιε­ρώ­θη­κε στην πολι­τι­κή ζωή επει­δή ‑δια­χρο­νι­κά  ο απλός κόσμος τον απο­κα­λού­σε έτσι, λόγω της μόνι­μης τακτι­κής του να γέρ­νει πάντα όπου φυσού­σε ο άνε­μος ‑αλλά σε δια­τε­ταγ­μέ­νη υπη­ρε­σία, δηλ υπη­ρέ­της του αστι­κού κρά­τους ‑ανα­λό­γως, πρω­τα­γω­νι­στι­κά ή σαν εφε­δρεία (και κατά περιό­δους, σαν στυμ­μέ­νη λεμο­νό­κου­πα, αλλά δεν ίδρω­νε τ’ αυτί του, περί­με­νε… ξέρο­ντας πως «θα τον χρεια­στούν πάλι).

Τα μνη­μεία υπο­κρι­σί­ας του άπει­ρα από το «πιστεύ­ο­μεν και εις την λαο­κρα­τί­αν» που εκστό­μι­σε στην απε­λευ­θε­ρω­μέ­νη Αθή­να, συνέ­χεια εκεί­νων της αλή­στου μνή­μης Μαυ­ρο­για­λού­ρων προ­κα­τό­χων του — Θα σας φτιά­ξου­με γεφύ­ρια!«Μα, δεν έχου­με ποτά­μια» Θα σας φτιά­ξου­με και ποτά­μια! Θα σας χτί­σου­με σχο­λεία!, στους πύρι­νους λόγους κατά «του συρ­φε­τού των αλη­τών του ΚΚΕ» (κατά σύμ­πτω­ση από το ίδιο βήμα, με δια­φο­ρά λίγων χρό­νων), από την έντα­ξη στο κόμ­μα του Παπά­γου, το 1952 για να μη μεί­νει εκτός Βου­λής στην απο­δο­χή του κλί­μα­τος «βίας και νοθεί­ας» του ’61 εκτι­μώ­ντας ότι θα τον ευνο­ού­σε εκλο­γι­κά, …εμπνευ­στής του «διμέ­τω­που» στη συνέ­χεια (που ουσια­στι­κά υπήρ­ξε «μονο­μέ­τω­πος» κατά του λαϊ­κού κινή­μα­τος), που παρέ­δω­σε την κυβερ­νη­τι­κή εξου­σία στο Παλά­τι, το 1965, με τα τρα­γι­κά επα­κό­λου­θα (χού­ντα κλπ)

Ο εμφύ­λιος έχει τελειώ­σει πριν… τρία, σχε­δόν, χρό­νια και «ο γέρων», τα ‘χει βάλ­λει με την κυβέρ­νη­ση Πλα­στή­ρα — εκεί­νης της επο­χής — ζητώ­ντας περισ­σό­τε­ρο αίμα, με τη μετα­βά­πτι­ση των κομ­μου­νι­στών σε… κατα­σκό­πους! Το αναί­σχυ­ντο, εγκλη­μα­τι­κό… αίτη­μα, δια­τυ­πώ­νε­ται σε πρω­το­σέ­λι­δο της «Καθη­με­ρι­νής» την 1/6/1952, καθώς ο… γέρων, εξα­κο­λου­θη­τι­κά συνέ­πλεε — με την «επά­ρα­τον» — στην αντι­κομ­μου­νι­στι­κή δρά­ση, που στοί­χι­σε τόσα στο λαό και στον τόπο μας.

«Ερω­τώ­μεν την κυβέρ­νη­σιν (Νικο­λά­ου Πλα­στή­ρα): Είχεν αναγ­γεί­λει ότι, μετά την πρώ­την δίκην του Μπε­λο­γιάν­νη θα επη­κο­λού­θει δίκη της δευ­τέ­ρας σει­ράς των κατα­σκό­πων; Εχουν παρέλ­θει ήδη τρεις μήνες και η νέα δίκη δεν έγι­νε. Δια­τί; Η κυβέρ­νη­σις δεν απα­ντά. Και είμε­θα ηνα­γκα­σμέ­νοι!! να απα­ντή­σω­μεν ημείς διά λογα­ρια­σμόν της. Δεν έγι­νε η νέα δίκη των κατα­σκό­πων διό­τι η κυβέρ­νη­σις υφί­στα­ται εκβια­σμόν από την Πέμ­πτη Φάλαγ­γα της “συνο­δοι­πο­ρί­ας” η οποία δρα εντός της κυβερ­νη­τι­κής παρα­τά­ξε­ως (…) «Ερω­τώ­μεν πάλιν: Είχεν αναγ­γεί­λει η κυβέρ­νη­σις ότι εκ των αρχεί­ων της κρύ­πτης του Βαβού­δη διε­πι­στώ­θη η συνε­νο­χή της ΕΔΑ εις την κατα­σκο­πεί­αν (!!) Και ότι απε­φά­σι­σεν τη διά­λυ­σίν της (…) Και όμως η διά­λυ­σις της ΕΔΑ δεν έγι­νε. Δια­τί; Διό­τι η κυβέρ­νη­σις υπέ­στη τον εκβια­σμόν της Πέμ­πτης Φάλαγ­γος…» (κλπ)

Ο όψι­μος «γέρων», μετα­ξύ άλλων, ως υπουρ­γός Παι­δεί­ας εξέ­δω­σε την περι­βό­η­τη εγκύ­κλιο 1010/65 με την οποία έθε­τε υπό διωγ­μό «τας κομ­μου­νι­στι­κάς ιδέ­ας» από τα σχολεία…

Ήταν 11 Μάρ­τη του 1965, με κυβέρ­νη­ση «Ενω­ση Κέντρου» (του Γεωρ­γί­ου Παπαν­δρέ­ου), όταν στα σχο­λεία της Μέσης Εκπαί­δευ­σης στάλ­θη­κε από τον ίδιο, η παρα­πά­νω εγκύ­κλιος 1010, που είχε ως στό­χο το τσά­κι­σμα του μαθη­τι­κού κινή­μα­τος. Επρό­κει­το για μια απρο­κά­λυ­πτη αντι­κομ­μου­νι­στι­κή, αντι­λαϊ­κή επέμ­βα­ση, που επι­χει­ρού­σε να εξο­βε­λί­σει κάθε αντί­στα­ση του κινή­μα­τος Παι­δεί­ας, με την επί­κλη­ση του «κομ­μου­νι­στι­κού κιν­δύ­νου», το χαφιε­δι­σμό και την τρο­μο­κρα­τία μέσω των απει­λών από­λυ­σης αγω­νι­ζό­με­νων εκπαιδευτικών.

Αιχ­μή αυτής της εγκυ­κλί­ου ήταν το χτύ­πη­μα της Δημο­κρα­τι­κής Νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη (ΔΝΛ), που πρω­το­στα­τού­σε στους μεγά­λους αγώ­νες για την Παι­δεία και το 114.

Η εγκύ­κλιος έγρα­φε, ανά­με­σα στα άλλα:

«Παντα­χό­θεν καταγ­γέλ­λε­ται ότι η Κομ­μου­νι­στι­κή Νεο­λαία Λαμπρά­κη κατα­βάλ­λει μεγά­λας προ­σπα­θεί­ας προ­σε­ται­ρι­σμού μαθη­τών των Γυμνα­σί­ων. Βεβαί­ως, εφ’ όσον διε­πι­στώ­θη ποσο­στόν 12% οπα­δών της ΕΔΑ κατά τας τελευ­ταί­ας εκλο­γάς, ευνό­η­τον είναι ότι θα υπάρ­χουν και μαθη­ταί εμπο­τι­σμέ­νοι από τας οικο­γε­νεί­ας των με αρι­στε­ράν ιδε­ο­λο­γί­αν. Και αυτούς βέβαια, κατά πρώ­τον λόγον, θα χρη­σι­μο­ποιεί η Κομ­μου­νι­στι­κή προ­πα­γάν­δα προς προ­ση­λυ­τι­σμόν των Νέων.

Εφι­στώ διά τού­το και πάλιν την προ­σο­χήν όλων των Καθη­γη­τών των Γυμνα­σί­ων και τους καθι­στώ υπευ­θύ­νους διά πάσαν σχε­τι­κήν δρα­στη­ριό­τη­τα της Νεο­λαί­ας Λαμπράκη.

Ο Κομμουνισμός ειναι Εχθρός του Έθνους και της Δημοκρατίας — Τούτο πρέπει να καταστή συνείδησις της Νέας Γενιάς

Ο εθνι­κός φρο­νη­μα­τι­σμός, καθώς και η ηθι­κή και πολι­τι­κή αγω­γή των μαθη­τών είναι η πρώ­τη απο­στο­λή του Διδα­σκά­λου. Και εις αυτήν οφεί­λουν να επι­δο­θούν. Τα δικά μας ιδα­νι­κά είναι τα ιδα­νι­κά του Ελλη­νο­χρι­στια­νι­κού Πολι­τι­σμού. ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ (Εθνι­κή και Πολι­τι­κή) και ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ, ΑΓΑΠΗ και ΘΥΣΙΑ. Αυτά είναι τα ιδε­ώ­δη μας και μ’ αυτά πρέ­πει να εμπο­τι­σθή η Νέα Γενεά, ΕΛΛΑΣ και ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ. Αλη­θής Δημοκρατία.

Πάσα εκτρο­πή πρέ­πει να κολά­ζε­ται αυστη­ρό­τα­τα. Κι αν συμ­βή να υπάρ­ξουν διδά­σκα­λοι όχι ανή­κο­ντες, αλλά και απλώς συμπα­θού­ντες ή ανε­χό­με­νοι την κομ­μου­νι­στι­κήν προ­πα­γάν­δαν δεν έχουν θέσιν εις την Εκπαί­δευ­σιν. Οσοι πιστεύ­ουν εις τα Ιδε­ώ­δη των τα υπε­ρα­σπί­ζουν. Και την υπε­ρά­σπι­σιν των ιδα­νι­κών μας και την έμπνευ­σιν της Νέας Γενε­άς, έχει ανα­θέ­σει η Ελλη­νι­κή Δημο­κρα­τία εις τον Εκπαι­δευ­τι­κόν κόσμον. Γνω­ρί­ζω ότι έχουν μέχρι τού­δε εκδο­θή υπό του Υπουρ­γεί­ου Παι­δεί­ας πολ­λαί σχε­τι­καί εγκύ­κλιοι. Αλλά επε­θύ­μουν, λόγω της μεγά­λης σοβα­ρό­τη­τος του θέμα­τος, να επι­κοι­νω­νή­σω και εγώ προ­σω­πι­κώς μεθ’ υμών. Παρα­κα­λώ όπως εις το τέλος εκά­στου μηνός υπο­βάλ­λη­τε (Υπουρ­γεί­ον Παι­δεί­ας — Γρα­φεί­ον Υπουρ­γού) εμπι­στευ­τι­κώς σχε­τι­κήν έκθεσιν».

Το κλί­μα που κυριάρ­χη­σε μετά την εγκύ­κλιο είναι απο­κα­λυ­πτι­κό. Στις αρχές Απρί­λη 1965 απο­βλή­θη­καν διά παντός απ’ όλα τα γυμνά­σια της Ηπεί­ρου δύο μαθη­τές, επει­δή είχαν πάρει μέρος στην υπο­δο­χή του Μ. Θεο­δω­ρά­κη, προ­έ­δρου της Δημο­κρα­τι­κής Νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη. Ακο­λού­θη­σαν και άλλες απο­βο­λές από τα Γυμνά­σια Ιωαν­νί­νων, Αρτας, Κομο­τη­νής, Καβά­λας κ.ά. Ο Παπαν­δρέ­ου δήλω­σε: «Η διά παντός απο­βο­λή από το γυμνά­σιο Ιωαν­νί­νων δύο κομ­μου­νι­στών μαθη­τών απο­τε­λεί παρά­δειγ­μα για τον εκπαι­δευ­τι­κόν κόσμον της χώρας, διδά­σκο­ντας και διδα­σκο­μέ­νους. Η οργά­νω­σις της κομ­μου­νι­στι­κής νεο­λαί­ας Λαμπρά­κη δεν επι­τρέ­πε­ται να εισ­δύ­ση εις τα σχο­λεία. Αι κυρώ­σεις θα είναι σκλη­ρό­τα­ται» (Σπ. Λιναρ­δά­του: «Από τον εμφύ­λιο στη χού­ντα», τ. Ε’, σελ. 173).

Την ίδια περί­ο­δο, η κυβέρ­νη­ση Κέντρου προ­χώ­ρη­σε σε μια σει­ρά αλλα­γές, προ­κει­μέ­νου να προ­σαρ­μό­σει την εκπαί­δευ­ση στις ανά­γκες της καπι­τα­λι­στι­κής ανά­πτυ­ξης στην Ελλά­δα. Ετσι, την ίδια περί­ο­δο είχα­με αφε­νός την προ­σπά­θεια ιδε­ο­λο­γι­κής θωρά­κι­σης του κρά­τους και της εκπαί­δευ­σης και από την άλλη μεταρ­ρυθ­μί­σε­ων που συνι­στού­σαν εκσυγ­χρο­νι­σμό για την αστι­κή εκπαί­δευ­ση. Τελι­κά το αστι­κό κρά­τος έθα­ψε τον πρά­κτο­ρα των Άγγλων, ως τον «ηρω­ι­κό γέρο της Δημο­κρα­τί­ας» και προ­σπα­θεί ‑με νύχια και με δόντια να το μετα­λα­μπα­δεύ­σει και στη νέα γενιά!!!

Ομοιότητες με το σήμερα

Εγκύ­κλιοι τέτοιου είδους δεν στέλ­νο­νται στα σχο­λεία, δεν θα μπο­ρού­σαν. Ο κομ­μου­νι­σμός δεν αντι­με­τω­πί­ζε­ται ευθέ­ως σαν «εχθρός του ελλη­νο­χρι­στια­νι­κού πολι­τι­σμού». Αλλά: (πχ.) τα «Παρα­κα­λώ όπως εις το τέλος εκά­στου μηνός υπο­βάλ­λη­τε (Υπουρ­γεί­ον Παι­δεί­ας — Γρα­φεί­ον Υπουρ­γού) εμπι­στευ­τι­κώς σχε­τι­κήν έκθε­σιν», δεν είναι παρά καρ­μπόν της (ΣΣ |> αντί­στοι­χη εγκύ­κλιος 2014) «στα πλαί­σια αυτά να ζητεί­ται η συμ­βο­λή των εκπαι­δευ­τι­κών του σχο­λεί­ου οι οποί­οι κατά κανό­να γνω­ρί­ζουν την ταυ­τό­τη­τα όσων πρω­τα­γω­νι­στούν στις καταλήψεις».

Το βασι­κό στοι­χείο της ομοιό­τη­τας απορ­ρέ­ει από το γεγο­νός ότι η εκά­στο­τε πολι­τι­κή ηγε­σία του υπουρ­γεί­ου Παι­δεί­ας έχει από­λυ­τη, καθα­ρή και ταξι­κό­τα­τη συναί­σθη­ση του ρόλου που πρέ­πει να παί­ξουν τα στε­λέ­χη της εκπαί­δευ­σης και προσ­διο­ρί­ζει με σαφή­νεια τις ευθύ­νες τους απέ­να­ντι στην υλο­ποί­η­ση αυτών των κατευ­θύν­σε­ων και προ­τε­ραιο­τή­των που κάθε φορά προσ­διο­ρί­ζουν τον πυρή­να της αστι­κής πολι­τι­κής. Το 1965 ήταν η υπε­ρά­σπι­ση του ελλη­νο­χρι­στια­νι­κού πολι­τι­σμού, τη δεκα­ε­τία του 2000 ήταν η υπε­ρά­σπι­ση των κάλ­πι­κων αστι­κών αξιών, της αντα­γω­νι­στι­κό­τη­τας, της επι­χει­ρη­μα­τι­κό­τη­τας, η σαφώς πιο επε­ξερ­γα­σμέ­νη αξιο­λό­γη­ση του εκπαι­δευ­τι­κού έργου κά σήμε­ρα το «νέο» Λύκειο ένα σχο­λείο που θα έχει ως στό­χο να «ξεσκαρ­τά­ρει» ταξι­κά τους μαθη­τές. Σε κάθε περί­πτω­ση, όμως, παντού και πάντα, οι αστι­κές κυβερ­νή­σεις με το πρό­σχη­μα μιας δήθεν ουδε­τε­ρό­τη­τας, στην ουσία ξεκά­θα­ρης ταξι­κό­τη­τας, μιλούν για την ανά­γκη να φύγουν τα κόμ­μα­τα από τα σχο­λεία, χτυ­πώ­ντας κατευ­θεί­αν στην παρέμ­βα­ση των ταξι­κά προ­σα­να­το­λι­σμέ­νων δυνάμεων.

Η ίδια η επι­και­ρό­τη­τα δίνει πλού­σιες ευκαι­ρί­ες, για να ξεδι­πλω­θεί πιο συστη­μα­τι­κά η παρέμ­βα­ση του κομ­μου­νι­στή, του ριζο­σπά­στη εκπαι­δευ­τι­κού στο σχο­λείο. Να απο­κτή­σει πολυ­μορ­φία, δυνα­τό­τη­τα επί­δρα­σης στις νεα­νι­κές συνει­δή­σεις η ρηξι­κέ­λευ­θη, βαθιά ανθρώ­πι­νη και επι­στη­μο­νι­κή κομ­μου­νι­στι­κή ιδε­ο­λο­γία. Να έρθουν σε επα­φή οι νέοι με ορά­μα­τα και αξί­ες που είναι άρρη­κτα συν­δε­δε­μέ­να με τον ορθο­λο­γι­σμό και την επι­στή­μη στην κατά­κτη­ση της σκέ­ψης και τη δια­μόρ­φω­ση της συνεί­δη­σης των νέων παι­διών και που καμία σχέ­ση δεν έχουν με τη λεγό­με­νη «κομ­μα­τι­κο­ποί­η­ση» του σχο­λεί­ου. Αλλω­στε, η αστι­κή τάξη, χαρα­κτη­ρί­ζο­ντας ως «κομ­μα­τι­κο­ποί­η­ση» τη διά­δο­ση αυτών των αξιών και ορα­μά­των, επι­χει­ρεί να παρου­σιά­σει τη δική της, μέσω του κρά­τους της, ενερ­γη­τι­κή δρά­ση στο σχο­λείο ως φυσι­κή νομο­τέ­λεια, να απο­κλεί­σει κάθε πιθα­νό­τη­τα να δια­πε­ρά­σει το περιε­χό­με­νο και τις λει­τουρ­γί­ες του σχο­λεί­ου η ζωντα­νή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα της ταξι­κής πάλης.

Στόχοι του ριζοσπαστικού κινήματος των εκπαιδευτικών

Μπρο­στά σε αυτό το καθή­κον, παίρ­νο­ντας όλα τα απα­ραί­τη­τα ιδε­ο­λο­γι­κά και οργα­νω­τι­κά μέτρα, οι κομ­μου­νι­στές εκπαι­δευ­τι­κοί συμ­βάλ­λουν οι ίδιοι καθη­με­ρι­νά με τους αγώ­νες τους και παράλ­λη­λα το μαθη­τι­κό κίνη­μα (ΚΝΕ,  παρεμ­βά­σεις, μαθη­τι­κά Φεστι­βάλ κά). Ενά­ντια στο «νέο σχο­λείο» που τους θέλει πει­θή­νιους, υπά­κουους και «οσφυο­κάμ­πτες» βλ &  «η Αστι­κή Στρα­τη­γι­κή για το Σχο­λείο»

Πάει για ψήφι­ση το τελι­κό σχέ­διο Σύρι­ζα για το νέο λύκειο, ακό­μα πιο ταξι­κό και με τη βού­λα, με τους μαθη­τές πει­ρα­μα­τό­ζωα και τους  φρο­ντι­στη­ριάρ­χες να πανη­γυ­ρί­ζουν ‑ήδη κατα­δι­κα­σμέ­νο από τον περα­σμέ­νο Σεπτέμ­βρη στη συνεί­δη­ση της πλειο­ψη­φί­ας των μαθη­τών, των γονιών και των εκπαι­δευ­τι­κών.

Το ενδια­φέ­ρον για το Λύκειο που πράγ­μα­τι έχει χάσει την μορ­φω­τι­κή του απο­στο­λή, μπο­ρεί να γίνει γόνι­μο αν τεθεί στο επί­κε­ντρο η ανά­γκη για άμε­ση επέ­κτα­ση της υπο­χρε­ω­τι­κό­τη­τας της εκπαί­δευ­σης στα 12 χρό­νια, για ουσια­στι­κή απε­μπλο­κή του Λυκεί­ου από τη δια­δι­κα­σία πρό­σβα­σης στην ανώ­τα­τη εκπαίδευση.

Οι μαθη­τές, οι εκπαι­δευ­τι­κοί, οι γονείς να μην πιστέ­ψουν ούτε λέξη από την προ­πα­γάν­δα της κυβέρ­νη­σης, να απορ­ρί­ψουν τους σχε­δια­σμούς της και να βρε­θούν σε θέση μάχης παλεύ­ο­ντας για ένα σχο­λείο που θα δου­λεύ­ει στα­θε­ρά, με όλα και για όλα τα παι­διά, ανα­πτύσ­σο­ντας όλες τις κλί­σεις, τα ενδια­φέ­ρο­ντα, τα ταλέ­ντα, που θα καλ­λιερ­γεί τη δίψα για μόρ­φω­ση και τις νεα­νι­κές ανη­συ­χί­ες. Το σχο­λείο των σύγ­χρο­νων ανα­γκών και δυνα­το­τή­των της επο­χής μας.

Η αγανάκτηση, ο θυμός των νέων, των λαϊκών οικογενειών, μπορούν να συναντηθούν με την πρόταση του ΚΚΕ, να γίνουν δύναμη ανατροπής. Αυτή είναι η πραγματική διαφορά και στις κάλπες και στη ζωή

Με πλη­ρο­φο­ρί­ες από τον Ριζο­σπά­στη |> [1] <|, |> [2] <|, |> [3] <|, |> [4] <| & |> [5] <| 

Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο