Ο πρώτος αγώνας της Εθνικής Ελλάδας

Είχαν περά­σει 99 χρό­νια μετά επα­νά­στα­ση του 1821 και την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ελλη­νι­κής επι­κρά­τειας από τον οθω­μα­νι­κό ζυγό.

Ήταν το 1920 όταν η ελλη­νι­κή κοι­νω­νία έχο­ντας ξεκι­νή­σει τον δρό­μο της ανα­συ­γκρό­τη­σης, ασχο­λή­θη­κε προς τέρ­ψιν των πολι­τών και του φίλα­θλου κοι­νού και με το ποδόσφαιρο.

Τότε ακρι­βώς, έξι χρό­νια πριν από την δημιουρ­γία της Ελλη­νι­κής Ποδο­σφαι­ρι­κής Ομο­σπον­δί­ας (ΕΠΟ), συγκρο­τή­θη­κε για πρώ­τη φορά, μία τυπι­κή Εθνι­κή ομά­δα η οποία έδω­σε «το παρών» στους προ­κρι­μα­τι­κούς αγώ­νες για τους Ολυ­μπια­κούς αγώ­νες, που φιλο­ξε­νή­θη­καν στην Αμβέρ­σα του Βελγίου.

Η συγκρό­τη­ση έγι­νε όπως ήταν εύλο­γο, με τις συν­θή­κες εκεί­νης της επο­χής, με τα ονό­μα­τα ποδο­σφαι­ρι­στών που βρί­σκο­νταν στην επι­και­ρό­τη­τα του Αττι­κού λεκα­νο­πε­δί­ου και αυτή η πρώ­τη παρου­σία της εθνι­κής ομά­δας στα 99 χρό­νια του ελεύ­θε­ρου ελλη­νι­κού κρά­τους, συνο­δεύ­τη­κε από μία βαριά ήττα. Βέβαια τότε σημα­σία δεν είχε τόσο το απο­τέ­λε­σμα, όσο κυρί­ως η συμ­με­το­χή, που ήταν ενθαρ­ρυ­ντι­κή σαν απο­τέ­λε­σμα της ενα­σχό­λη­σης μέρους του πλη­θυ­σμού με το λαο­φι­λές άθλη­μα, λίγα χρό­νια μετά το τέλος του Α’ παγκο­σμί­ου και αρκε­τά νωρί­τε­ρα πριν από την λαί­λα­πα του Β΄παγκοσμίου Πολέμου.

Ποδο­σφαι­ρι­στές που αγω­νί­ζο­νταν στον Πανιώ­νιο, την Πει­ραϊ­κή Ένω­ση που ήταν ο προ­πο­μπός του μετέ­πει­τα Ολυ­μπια­κού, του Πει­ραϊ­κού συν­δέ­σμου, του Απόλ­λω­να Σμύρ­νης, του Πανα­θη­ναϊ­κού ταξί­δε­ψαν ως την Αμβέρ­σα για να πάρουν μέρος σε αυτό το Ολυ­μπια­κό τουρ­νουά, όπου γνώ­ρι­σαν μία ανεί­πω­τη συντρι­βή από την Σου­η­δία με το εντυ­πω­σια­κό σκόρ των 9–0 τερμάτων.

Το παι­χνί­δι αυτό έγι­νε στις 28 Αυγού­στου 1920 και θεω­ρεί­ται από την Διε­θνή ποδο­σφαι­ρι­κή ομο­σπον­δία την FIFA σαν το πρώ­το παι­χνί­δι της εθνι­κής ομά­δας ποδο­σφαί­ρου της Ελλά­δος, η οποία μπή­κε στο γήπε­δο χωρίς να ξέρει τι ακρι­βώς συμ­βαί­νει σε σχέ­ση με τα ισχύ­ο­ντα στο τότε διε­θνές ποδόσφαιρο.

Απρο­σάρ­μο­στοι σε γήπε­δο με χόρ­το οι ποδο­σφαι­ρι­στές, ταλαι­πω­ρή­θη­καν και από το μακρύ οδι­κό ταξί­δι και από το 8ο μόλις λεπτό της ανα­μέ­τρη­σης, έμει­ναν με παί­κτη λιγό­τε­ρο λόγω του τραυ­μα­τι­σμού του ποδο­σφαι­ρι­στή Καλού­δη που απο­χώ­ρη­σε και φυσι­κά δεν αντι­κα­τα­στά­θη­κε για­τί τότε και πολ­λά χρό­νια αργό­τε­ρα δεν επι­τρέ­πο­νταν αλλα­γές μετά την έναρ­ξη και με τελι­κό απο­τέ­λε­σμα να ηττη­θούν τελι­κά 9–0 και με ημί­χρο­νο 6–0.

Είναι χαρα­κτη­ρι­στι­κό ότι η ίδια ομά­δα κατά την επι­στρο­φή της από την βελ­γι­κή πόλη μέσω Άμστερ­νταμ και Παρι­σί­ων έφτα­σε στη Μασ­σα­λία για να επι­στρέ­ψει στην Ελλά­δα και κατά το διά­στη­μα της επι­στρο­φής της έδω­σε παι­χνί­δι με τοπι­κό σύλ­λο­γο της ολλαν­δι­κής πρω­τεύ­ου­σας όπου γνώ­ρι­σε και­νούρ­για ήττα με 4–2.

Στο παι­χνί­δι αυτό της εθνι­κής ομά­δας ποδο­σφαί­ρου προ­πο­νη­τής ήταν ο Γιώρ­γος Καλα­φά­της μετέ­πει­τα ιδρυ­τι­κό στέ­λε­χος του Πανα­θη­ναϊ­κού ενώ αγω­νί­στη­καν οι Αντώ­νης Φωτιά­δης, Αγα­μέ­μνων Γκι­λής, Θόδω­ρος Δημη­τρί­ου του Πανιω­νί­ου, Νίκος Καλού­δης, Χρή­στος Πέπ­πας, Γιάν­νης Ανδρια­νό­που­λος, της Πει­ραϊ­κής Ένω­σης, Γιώρ­γος Χατζηαν­δρέ­ου του Πει­ραϊ­κού Συν­δέ­σμου, Δημή­τρης Γιώ­της του Απόλ­λω­να Σμύρ­νης, Από­στο­λος Νικο­λα­ΐ­δης και Γιώρ­γος Καλα­φά­της του Πανα­θη­ναϊ­κού και ο Θεό­δω­ρος Νικο­λα­ΐ­δης από το Γου­δί.

Σε αυτήν την πρώ­τη και εντε­λώς πει­ρα­μα­τι­κή ομά­δα της εθνι­κής ποδο­σφαί­ρου εξέ­χου­σα φυσιο­γνω­μία όπως ανα­δεί­χθη­κε στη συνέ­χεια ήταν ο Από­στο­λος Νικο­λαϊ­δης που εκτός από ποδο­σφαι­ρι­στής ήταν και ο εκλέ­κτο­ρας της εθνι­κής ομά­δας, ενώ στη συνέ­χεια έγι­νε προ­πο­νη­τής της, πρό­ε­δρος της Ομο­σπον­δί­ας και με την πολύ­πλευ­ρη αθλη­τι­κή του ιδιό­τη­τα έγι­νε πρό­ε­δρος της Ελλη­νι­κής Ολυ­μπια­κής Επι­τρο­πής, συνι­δρυ­τής στο ράλ­λυ Ακρό­πο­λις, οδη­γός αυτο­κι­νή­των rally στην διε­τία 1932–33, γεν­νη­μέ­νος στην Φιλιπ­πού­πο­λη της Βουλ­γα­ρί­ας, το 1896, που έφυ­γε από την ζωή σε ηλι­κία 84 ετών στην Αθή­να στις 15/10/ 1980. Σε αντα­πό­δο­ση των όσων πρό­σφε­ρε ο Από­στο­λος Νικο­λαϊ­δης στον ελλη­νι­κό αθλη­τι­σμό και ειδι­κό­τε­ρα στο ποδό­σφαι­ρο και βεβαί­ως στον αγα­πη­μέ­νο του Πανα­θη­ναϊ­κού εδώ και 40 χρό­νια, από το 1981, το γήπε­δο της αθη­ναϊ­κής ομά­δας στην Λεω­φό­ρο Αλε­ξάν­δρας φέρει τιμη­τι­κά το όνο­μα του.

Στα­δια­κά και μετά την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Θεσ­σα­λο­νί­κης και γενι­κό­τε­ρα της Μακε­δο­νί­ας, η εθνι­κή ομά­δα ποδο­σφαί­ρου άρχι­σε να προ­σθέ­τει στον κορ­μό της ποδο­σφαι­ρι­στές από την υπό­λοι­πη βορειο­ελ­λα­δι­κή περι­φέ­ρεια από τις ομά­δες της Θεσ­σα­λο­νί­κης που είχαν ήδη αρχί­σει να συγκρο­τού­νται και μολο­νό­τι όλες είχαν ερα­σι­τε­χνι­κό προ­σα­να­το­λι­σμό και χαρα­κτή­ρα άρχι­σαν να παρά­γουν αξιο­πρό­σε­κτα ποδο­σφαι­ρι­κά ταλέ­ντα τα οποία στη συνέ­χεια έκα­ναν σημα­ντι­κή καριέ­ρα στο ελλη­νι­κό ποδόσφαιρο.

Για πρώ­τη φορά παρα­τη­ρεί­ται παρου­σία διε­θνών ποδο­σφαι­ρι­στών στις τάξεις της εθνι­κής ομά­δας ποδο­σφαί­ρου από την Θεσ­σα­λο­νί­κη τον Απρί­λιο του 1929 και στο φιλι­κό παι­χνί­δι απέ­να­ντι στη Β’ Εθνι­κή Ιτα­λί­ας, παι­χνί­δι στο οποίο συμ­με­τεί­χαν ο Χρι­στό­φο­ρος Βογας και ο Αλβέρ­τος Ναχ­μί­ας του Ηρα­κλή, ομά­δα που συγκρό­τη­σε επι­τρο­πή της ΕΠΟ που είχε ήδη από τριε­τί­ας ιδρυ­θεί και εκλέ­κτο­ρας ήταν ο Από­στο­λος Νικο­λα­ΐ­δης. Σε αντι­δια­στο­λή για την έναρ­ξη της ύπαρ­ξης της εθνι­κής ομά­δας ποδο­σφαί­ρου η ΕΠΟ θεω­ρεί πως πρε­μιέ­ρα της εθνι­κής ομά­δας ήταν αυτό το φιλι­κό παι­χνί­δι που έγι­νε την Κυρια­κή 7 Απρι­λί­ου 1929 στην Αθή­να (Γήπε­δο Πανα­θη­ναϊ­κού) με την ανα­μέ­τρη­ση Ελλάδα‑Β’ Ιτα­λί­ας 1–4 (0–1) Η σύν­θε­ση της ελλη­νι­κής ομά­δας ήταν: Γιά­µα­λης — Φερ­λέ­µης, Βόγας, Ανδρί­τσος, Κων­στα­ντι­νί­δης, Απ. Μεσ­σά­ρης, Ναµί­ας, Αγγ. Μεσ­σά­ρης, Γ. Ανδρια­νό­που­λος (αρχη­γός), Κ. Ανδρια­νό­που­λος, Β. Ανδρια­νό­που­λος Προ­πο­νη­τής: Από­στο­λος Νικολαϊδης

Η ομά­δα της Β΄Ιταλίας συγκρο­τή­θη­κε από τους: Ντε­γκά­νι — Μον­τζέ­λιο, Μαρ­τί­νι, Αβά­λε, Σκαλ­τρί­τσι, Καστε­λά­τζιο, Κον­στα­ντί­νο, Μπου­σίν­νι, Βόλ­κι, Τσε­βε­νί­νι, Ταντσίνι 
∆ιαι­τη­τής ο Καν (Ουγ­γα­ρία) Σκό­ρερς: 35΄, 65΄ Βόλ­κι, 60΄ Ναµί­ας, 68΄ Μπου­σί­νι, 80΄ Ταν­τσί­νι Θεα­τές: 15.000.

Τον ίδιο χρό­νο, τον Ιού­νιο του 1929 η εθνι­κή ομά­δα ποδο­σφαί­ρου 108 χρό­νια μετά την απε­λευ­θέ­ρω­ση της χώρας, παίρ­νει το πρώ­το θετι­κό της απο­τέ­λε­σμα σε φιλι­κό παι­χνί­δι που γίνε­ται στη Σόφια με την Βουλ­γα­ρία και με σκορ 1–1 παι­χνί­δι στο οποίο υπάρ­χει μεγα­λύ­τε­ρη παρου­σία ποδο­σφαι­ρι­στών από τη Βόρεια Ελλά­δα όπως οι αδερ­φοί Κώστας και Νικη­φό­ρος Βικε­λί­δης, ο Νίκος Αγγε­λά­κης από τον Άρη, ο Αλβέρ­τος Ναχ­μί­ας από τον Ηρακλή.

Ο ΠΑΟΚ που τα αρκε­τά επό­με­να χρό­νια εξε­λί­χθη­κε σε μία σημα­ντι­κή ποδο­σφαι­ρι­κή δύνα­μη, στα 30 πρώ­τα παι­χνί­δια της εθνι­κής ομά­δας ποδο­σφαί­ρου δεν είχε ποτέ κανέ­ναν εκπρό­σω­πο ποδο­σφαι­ρι­στής του. Πρώ­τη παρου­σία ποδο­σφαι­ρι­στή του ΠΑΟΚ έγι­νε στις 20 Φεβρουα­ρί­ου του 1938, δώδε­κα χρό­νια μετά την ίδρυ­ση του προ­σφυ­γι­κού συλ­λό­γου στη Θεσ­σα­λο­νί­κη με την παρου­σία του Νίκου Σωτη­ριά­δη τερ­μα­το­φύ­λα­κα, ο οποί­ος μάλι­στα αντι­κα­τέ­στη­σε στο παι­χνί­δι με το Ισρα­ήλ που έγι­νε στο γήπε­δο του Πανα­θη­ναϊ­κού τερ­μα­το­φύ­λα­κα Σπύ­ρο Σκλα­βού­νο του Πανα­θη­ναϊ­κού και αυτός ήταν ο πρώ­τος διε­θνής από την ομά­δα του Δικέ­φα­λου της Θεσσαλονίκης.

Πηγή: ΑΠΕ / Ντί­νος Καραμητρούσης

«Ο πικρός βίος του Μαξ Χάβε­λα­αρ, Μια ιστο­ρία εκμε­τάλ­λευ­σης στις αποι­κί­ες καφέ»