Παιδιά που μεγάλωσαν νωρίς

Δου­λεύ­ουν μέχρι 12 ώρες την ημέ­ρα για να στη­ρί­ξουν την οικο­γέ­νειά τους. Η παι­δι­κή εργα­σία απο­τε­λεί θλι­βε­ρή καθη­με­ρι­νό­τη­τα στην Τουρ­κία και αφο­ρά πάρα πολ­λά προσφυγόπουλα.

Οκτώ η ώρα το πρωί. Η Αράς πιά­νει δου­λειά. Είναι μόλις 11 ετών και εργά­ζε­ται σε μια βιο­τε­χνία στην Κων­στα­ντι­νού­πο­λη. Μαζί με πολ­λά άλλα παι­διά φρο­ντί­ζει να έχουν οι μοδί­στρες αρκε­τά υφά­σμα­τα. Με ένα ψαλί­δι κόβει το ύφα­σμα, το διπλώ­νει και το αφή­νει έτοι­μο δίπλα στις ραπτο­μη­χα­νές που δου­λεύ­ουν με θόρυ­βο. Από τα κομ­μά­τια υφά­σμα­τος οι γυναί­κες ράβουν γυναι­κεία εσώρουχα.

Πρόβλημα νοοτροπίας

Η Αράς δου­λεύ­ει 12 ώρες την ημέ­ρα από Δευ­τέ­ρα έως Παρα­σκευή για 153€ το μήνα. Πριν από τέσ­σε­ρα χρό­νια έφυ­γε από την Συρία μαζί με την οικο­γέ­νειά της και εγκα­τα­στά­θη­καν στην Τουρ­κία. «Το ενοί­κιο, το φαγη­τό, το νερό όλα εδώ είναι πολύ ακρι­βά» λέει το κορί­τσι και συμπλη­ρώ­νει: «Η μητέ­ρα μου δεν είναι καλά και η αδερ­φή μου είναι άρρω­στη, γι’ αυτό πρέ­πει να δου­λέ­ψω για να βοη­θή­σω». Το ίδιο λένε σχε­δόν όλα τα παι­διά που δου­λεύ­ουν στη βιο­τε­χνία. Παι­διά που ανα­γκά­στη­καν να μεγα­λώ­σουν γρήγορα.

Η παι­δι­κή εργα­σία απο­τε­λεί εδώ και χρό­νια πρό­βλη­μα στην Τουρ­κία και δεν αφο­ρά μόνο προ­σφυ­γό­που­λα, λέει η Σεζέν Γιαλ­τσίν από τη φιλαν­θρω­πι­κή οργά­νω­ση Hayata Destek. «Πολ­λοί άνθρω­ποι στην Τουρ­κία πιστεύ­ουν ότι δεν είναι πρό­βλη­μα το να δου­λεύ­ουν τα παιδιά».

Από το 2011 με την άφι­ξη των προ­σφύ­γων ο αριθ­μός των παι­διών που εργά­ζο­νται στην Τουρ­κία αυξή­θη­κε σημα­ντι­κά, χωρίς ωστό­σο να υπάρ­χουν ακρι­βείς αριθ­μοί. Περισ­σό­τε­ρους από 3 εκ. σύρους πρό­σφυ­γες έχει δεχθεί μέχρι σήμε­ρα η Τουρ­κία. Περισ­σό­τε­ρους από οποια­δή­πο­τε άλλη χώρα. Αντί­στοι­χα μεγά­λος είναι και ο αριθ­μός των προ­σφυ­γό­που­λων: 1,2 εκ. σύμ­φω­να με την UNICEF. Οι περισ­σό­τε­ρες οικο­γέ­νειες ανα­ζη­τούν την τύχη τους στις μεγά­λες πόλεις.

Η παιδική εργασία απαγορεύεται

Πάντως ο νόμος είναι ξεκά­θα­ρος: η παι­δι­κή εργα­σία απα­γο­ρεύ­ε­ται στην Τουρ­κία. Όποιος απα­σχο­λεί αγό­ρια ή κορί­τσια κάτω των 15 ετών κιν­δυ­νεύ­ει να βρε­θεί αντι­μέ­τω­πος με το νόμο. Παρ’ όλα αυτά πολ­λά παι­διά εργά­ζο­νται στις βιο­τε­χνί­ες και στον αγρο­τι­κό τομέα.

Η τουρ­κι­κή κυβέρ­νη­ση επι­διώ­κει να δημιουρ­γή­σει θέσεις στα σχο­λεία για όλα τα προ­σφυ­γό­που­λα μέσα στα επό­με­να τρία χρό­νια. Σύμ­φω­να με το υπουρ­γείο Παι­δεί­ας μέχρι τώρα μόλις 300.000 από τα 900.000 παι­διά Σύρων πηγαί­νουν σχολείο.

Ούτε η Αράς πηγαί­νει. Η 11χρονη έχει δύο αδερ­φές και η μητέ­ρα της είναι έγκυος στο τέταρ­το παι­δί. Ο πατέ­ρας της εργά­ζε­ται μεν, αλλά χωρίς χαρ­τιά και τα χρή­μα­τα είναι λίγα. «Πρέ­πει να στεί­λου­με την Αράς για δου­λειά. Στη Συρία ο μισθός μου έφτα­νε για όλους μας. Αλλά εδώ όλα είναι πολύ ακρι­βά. Δεν τα κατα­φέρ­νω μόνος μου» λέει ο Αμπτου­ραχ­μάν Αλί.

Το όνει­ρο της μικρής είναι να πάει σχο­λείο: «Φυσι­κά και θέλω να πάω σχο­λείο, όπως όλοι οι φίλοι μου. Όταν μεγα­λώ­σω θέλω να γίνω δασκά­λα» λέει και χαμογελάει.

Deutsche Welle / Γιού­λια Χαν / Αλε­ξάν­δρα Κοσμά