Γιάννης Π — Ομάδα ¡H.lV.S!
Η περίπτωση της Χιλής, βασικά η περίοδος κυβέρνησης της Λαϊκής Ενότητας (1970–1973) υπό τον Σαλβαντόρ Αγιέντε, με τη συμμετοχή του ΚΚ καθώς και το τραγικό τέλος της (στρατιωτική χούντα Πινοσέτ), αποτελεί πηγή επίκαιρων από τότε και μέχρι σήμερα συμπερασμάτων και διδαγμάτων για το διεθνές επαναστατικό κίνημα.
Σε ό,τι μας αφορά, έχουμε ιδίαν πείρα από την ανάδειξη του ΣΥΡΙΖΑ σε πυρήνα του σοσιαλδημοκρατικού πόλου εναλλαγής στην αστική διακυβέρνηση και την προβολή του στόχου «(δια)κυβέρνησης της Αριστεράς» όπως αποτυπώθηκε αρχικά στο ιδρυτικό του συνέδριο και στη συνέχεια υλοποιήθηκε σαν μνημονιακή διακυβέρνηση ΣυριζΑνελ (της πρώτης & δεύτερης φοράς «αριστεράς»), που από την πρώτη στιγμή μας άλλαξαν τα φώτα ‑με κερασάκι στην τούρτα τις δηλώσεις Τσίπρα στη ΔΕΘ που θα μπορούσαν να έχουν τίτλο “τα μνημόνια τώρα δικαιώνονται” και υπότιτλο “νέο ξέπλυμα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού”…
Από την άλλη η ‑από την πρώτη στιγμή, η δεδηλωμένη άρνηση του ΚΚΕ να συμμετάσχει ή να την στηρίξει ξαναφέρνουν στην επικαιρότητα τη συζήτηση για τη στάση των ΚΚ απέναντι σε κυβερνήσεις στο έδαφος του καπιταλισμού που αυτοχαρακτηρίζονται ως «αριστερές», «αντιιμπεριαλιστικές», «αντιμονοπωλιακές», άνοιξαν και σε διεθνές επίπεδο ιδεολογικοπολιτικές συζητήσεις, γιατί από ένα μεγάλο φάσμα πολιτικών δυνάμεων του οπορτουνισμού οι κυβερνήσεις αυτές προβάλλονται είτε ως αυτόνομος στρατηγικός στόχος είτε σαν κάτι (σκαλοπάτι) που ‑με στήριξη του εργατικού κινήματος και συμβάλλοντας στην όξυνση της ταξικής σύγκρουσης, μπορεί να γίνει κρίκος για ευρύτερες ανατροπές στο επίπεδο της εξουσίας.
Η ουσία της πολιτικής γραμμής αυτών των δυνάμεων (και ανεξάρτητα από επιμέρους φιοριτούρες) στο δίλημμα «μεταρρύθμιση ή επανάσταση» απαντάει «μεταρρύθμιση» και δεν είναι τυχαία η «καραμέλα» ότι το ΚΚΕ (δήθεν) παραπέμπει τη λύση των λαϊκών προβλημάτων στο σοσιαλισμό.
Η ιστορία έχει δείξει ότι κυβερνήσεις στο έδαφος του αστικού κράτους με τη στήριξη, συμμετοχή ή ανοχή των κομμουνιστικών κομμάτων (όσο δυνατά κι αν ήταν αυτά) δεν μπόρεσαν να λύσουν σε μόνιμη βάση ούτε τα οξυμένα καθημερινά προβλήματα των εργαζόμενων (πχ. ψωμί, στέγη, μόρφωση), αντίθετα οι ονομαζόμενες παλιότερα «κατακτήσεις» του εργατικού κινήματος ήταν ‑όσον αφορά το γενικότερο χαρακτήρα τους- περισσότερο προϊόντα και ανάγκη της καπιταλιστικής ανάπτυξης, δηλ. στοιχεία προσαρμογής και εκσυγχρονισμού της. Βεβαίως αυτό δεν αναιρεί την επίδραση της ταξικής πάλης στη διαμόρφωσή τους και κυρίως του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων σε συνθήκες ύπαρξης της ΕΣΣΔ.
Να το πούμε καθαρά (και σ’ αυτό θα σταθούμε στη συνέχεια): Θεωρούμε πως οι αυταπάτες, η συμβιβαστική στάση και η υποχωρητικότητα του ΚΚ Χιλής, η ίδια η στρατηγική του κλπ μέσα κι έξω από την Unidad Popular στην κυβέρνηση Αγιέντε (το σωστό άκουσμα είναι Αγιέντε) αποτελούν το κλειδί (σε ό,τι αφορά εμάς τους κομμουνιστές) για την 11η Σεπτέμβρη 1973
Έτσι τέλειωνε το ποίημά του «Ο Λαός», ο κομμουνιστής ποιητής και μέλος της ΚΕ του ΚΚ Χιλής Πάμπλο Νερούδα (Βραβείο Στάλιν, 1953, Νόμπελ Λογοτεχνίας, 1971), που στις 23/9/1973 πεθαίνει σε ηλικία 69 μόνο ετών στο Σαντιάγο. Στις 6 Σεπτεμβρίου του 1973, ο χιλιάνικος λαός γιορτάζει με τον λατρεμένο του ποιητή, στο Στάδιο του Σαντιάγο, παρών και ο τιμώμενος, παρά την άσχημη κατάσταση της υγείας του. Στις 11 Σεπτεμβρίου, τα τανκς του αμερικανοκίνητου ανδρείκελου Πινοσέτ βομβαρδίζουν την κατοικία του Σαλβαδόρ Αγιέντε, ενώ ο Νερούδα, σε κατ’ οίκον περιορισμό, στερούμενος ακόμη και την ιατρική περίθαλψη, πεθαίνει λίγες μέρες μετά.
Ο χιλιάνικος λαός, αν και δολοφονείται καθημερινά, συνοδεύει στην τελευταία κατοικία του τον ποιητή του. Η κηδεία του μετατρέπεται στην πρώτη αντίσταση του χιλιάνικου λαού στη χούντα του Πινοσέτ.
Λουίς Κορβαλάν ΓΓ του ΚΚ Χιλής επί Αγιέντε (έφυγε από τη ζωή τον Ιούλη του 2010…)
Ο Κορβαλάν σαν (συν)εκδότης ‑έγραψε το 1ο κεφάλαιο, του βιβλίου «Η άλλη 11η Σεπτέμβρη — Η δολοφονία του Αγιέντε και χιλιάδων Χιλιανών πριν 30 χρόνια» (εκδ. Spotless-Verlag, 2003 Βερολίνο) μιλάει ‑προφανώς μετά από «ώριμη σκέψη» για κείνη την περίοδο σαν «Ένα μεγάλο τραγούδι», που ήταν «η εργασία και ο αγώνας του λαού που το τραγουδούσε όταν κυβερνούσε ο Σαλβαδόρ Αγιέντε και που τερματίστηκε με μια πένθιμη χορωδία, όταν τα πολεμικά αεροπλάνα επιτέθηκαν στη Μονέδα και βομβάρδισαν το έργο του χιλιανού λαού». Κατά τον Κορβαλάν¡¡, στο πρόσωπο του Αγιέντε συγκρούονταν «η σταθερή πρόθεση να υλοποιήσει την επανάσταση σε δημοκρατία και ελευθερία και η αποφασιστική επιθυμία του να μην επιτρέψει στην αντίδραση να ξαναπάρει την εξουσία και να εγκαθιδρύσει ένα μη δημοκρατικό καθεστώς».
Παραμένει αναμφισβήτητο γεγονός ότι, «η βασική γραμμή ‑κεντρικοί άξονες δράσης και ιδεολογικός προσδιορισμός, καθοριζόταν από την αγαστή συμφωνία μεταξύ Αγιέντε και Κομμουνιστικού κόμματος ιδιαίτερα σχετικά με το χαρακτήρα της επανάστασης, τα στάδιά της, την πολιτική των συμμαχιών, τη σύνδεση της πίεσης των μαζών από τα κάτω με τη δραστηριότητα της κυβέρνησης από τα πάνω για την επιβολή του προγράμματος που είχαμε αποφασίσει» … Ήταν μια σχέση χαρακτηριζόμενη από «εμπιστοσύνη και άμεμπτη εκτίμηση των συμφωνιών και διαφωνιών των δύο πλευρών»…
Το 2008 ο Κορβαλάν γράφει το τελευταίο βιβλίο του «Οι κομμουνιστές και η δημοκρατία», όπου κάνει έκκληση “για μια κοινωνία που (πλέον) θα βασίζεται σε «νέα κοινωνικά κινήματα»”…
Σαλβαδόρ Αγιέντε (Salvador Allende Gossens)
1908–1973 επί κεφαλής της UP (Unidad Popular) υπήρξε (κατά wiki) ο πρώτος μαρξιστής Πρόεδρος της Χιλής !! Στην ομιλία μετά την νίκη του ο Αγιέντε είπε: «Αξιώνουμε να δημιουργήσουμε έναν διαφορετικό κόσμο, να αποδείξουμε ότι μπορούν να γίνουν βαθιές αλλαγές που αποτελούν επανάσταση. Πρέπει να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση δημοκρατική, εθνική, επαναστατική και λαϊκή που θα οδηγήσει στον Σοσιαλισμό». Ξεκίνησε με ένα ευρύ πρόγραμμα μεταρρυθμίσεων κρατικοποιώντας ‑μεταξύ άλλων, μεγάλες εκτάσεις γης, τον ορυκτό πλούτο της χώρας και τις τράπεζες.
Την Unidad Popular αποτελούσαν το ΚΚ [Partido Comunista (PCCh)], το Σοσιαλιστικό [Partido Socialista (PS)] οι Ριζοσπάστες [Radical (PR)], οι σοσιαλδημοκράτες [Partido Social Demócrata (PSD)], το Κίνημα “Λαϊκής Δράσης” [Movimiento de Acción Popular Unitaria (MAPU)] και οι ανεξάρτητοι [Acción Popular Independiente (API)].
Κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Αγιέντε η κομματική δομή της UP άλλαξε παραπάνω από μια φορά .
Από το Ριζοσπαστικό Κόμμα προέκυψε το Ριζοσπαστικό Κόμμα της Αριστεράς, που εντάχθηκε στην κυβέρνηση μέχρι το 1972, όταν «μετακόμισε» στην Confederación de la Democracia (CODE — Χριστιανοδημοκράτες -“Democracia Cristiana” & Εθνικό κόμμα -“Partido Nacional”) Από την άλλη πλευρά , το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα διαλύθηκε και τα περισσότερα από τα μέλη του εντάχθηκαν στο επίσημο Ριζοσπαστικό Κόμμα (Partido Radical) Έγιναν και επί μέρους αλλαγές (διάσπαση πχ του MAPU προς Partido Demócrata Cristiano & Obrero Campesino εμφανίστηκε, η “Χριστιανική Αριστερά” από πρώην μέλη του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος και του MAPU / Obrero Campesino κλπ).
Ξαναγυρνώντας στο ΚΚ [ Partido Comunista (PCCh) ]: αυτοχαρακτηρίζεται καταστατικά / προγραμματικά σαν «κόμμα εργατών, αγροτών και διανοούμενων, εμπνευσμένο από τη σκέψη (“inspirado por el pensamiento” Σ.Σ.) του Καρλ Μαρξ και ο Βλαντιμίρ Λένιν»
Πατέρας του θεωρείται ο ηγέτης του εργατικού επαναστατικού κινήματος Luis Emilio Recabarren και από τις γραμμές του πέρασαν μεγάλα ονόματα όπως ο Elías Lafferte, ο Pablo Neruda, η Violeta Parra, ο Víctor Jara ο Luis Sepúlveda (θα μιλήσουμε πιο διεξοδικά γι αυτόν παρακάτω) κά. Ξεχωριστή οργάνωση αποτελεί η νεολαία του (Juventudes Comunistas de Chile [JJCC].
Μετά την ανατροπή του Σαλβαδόρ Αγιέντε και την άνοδο του Πινοτσέτ, το ΚΚ διώκεται άγρια (εξορίες βασανιστήρια δολοφονίες κλπ) Τα μέλη της ΚΕ και τα άλλα στελέχη ‑όσα δεν συλλαμβάνονται, καταφεύγουν στις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης και στην Κούβα και όσοι μένουν πίσω ‑στην παρανομία επιχειρούν την αναδιοργάνωση του Κόμματος.
Το 1976, δέχονται το μεγάλο χτύπημα (Victor Diaz Fernando Ortiz, και μέλη της νεολαίας- JJCC) μετά από συντονισμένη επίθεση στρατού, αστυνομίας, μυστικών υπηρεσιών και φασιστικών παραστρατιωτικών ομάδων.
Στην ολομέλεια του 1977, μιλάει για «ιστορικό κενό», αναγνωρίζοντας την «αποτυχία του Κόμματος στην αντιμετώπιση της αντιδραστικής προέλασης» που θα τελειώσει στις αρχές της δεκαετίας του ’80, με την υιοθέτηση της «Política de Rebelión Popular de Masas» και τη δημιουργία ενός πατριωτικού μετώπου μάχης (Frente Patriótico Manuel Rodríguez) με σύνθημα «όλες τις μορφές της πάλης ενάντια στη δικτατορία», θεωρώντας αυτονόητη την ένοπλη αντίσταση ενάντια στην κρατική τρομοκρατία (μεταξύ άλλων έκανε αίσθηση η γενική διακοπή ρεύματος σε μεγάλο κομμάτι της χώρας τον Δεκ του 1983 ‑είχαν προηγηθεί το Μάιο, με συμμετοχή χιλιάδων λαού οι κινητοποιήσεις “Jornadas Nacionales de Protesta”, επίσης σαμποτάζ στην ενέργεια κλπ)
Το 1986, το μέτωπο FPMR κορυφώνει τη δράση του (υπόθεση “Carrizal Bajo” ‑όπλα από την Κούβα, απόπειρα εναντίον του ίδιου του Πινοτσέτ κλπ που δεν θα καρποφορήσουν), που ματαιώνει σε μεγάλο βαθμό μια εν πολλοίς αδιέξοδη στρατηγική σημαδεύοντας ταυτόχρονα το τέλος της.
Το 1987, η εθνική ηγεσία του ΚΚ αποφασίζει ριζική αναθεώρηση των στρατηγικών στόχων του, διαχωρίζει τη θέση του από το FPMR και υιοθετεί την απόφαση για δημοψήφισμα κατά της χούντας.
Μαζί με τους Σοσιαλιστές (Partido Socialista-Almeyda), τη “Χριστιανική Αριστερά” (Izquierda Cristiana), το Κίνημα δράσης “Movimiento Democrático Popular”- (MDP), και με το Κίνημα “Επαναστατική Αριστερά”, δημιουργεί μια “εναλλακτική κέντρο — αριστερή Δημοκρατική συμμαχία” που τάχτηκε με το «Όχι» στο δημοψήφισμα του 1988- σε αντιδιαστολή με τις ανανεωμένες “αριστερές” ομάδες τόσο των Χριστιανοδημοκρατών όσο και του νέου Σοσιαλιστικού Κόμματος υπό τον Núñez. Αλλά η διάδοχη κατάσταση ήταν έτοιμη από το αστικό κράτος, έτσι μετά τη «νίκη» (ΝΑΙ 3,119,110 — 44 % ΟΧΙ 3,967,569 56%) στηρίζει τον «μαχητικό» χριστιανοδημοκράτη Patricio Aylwin που τελικά θα είναι και ο πρώτος ‑προϊόν συμβιβασμού, πρόεδρος της Χιλής στη μετάβαση από τη δικτατορία στη δημοκρατία.
Και ενώ μέχρι και το 1989, ο Augusto Pinochet, είναι ακόμη και στην κυβέρνηση, το ΚΚΧ δημιουργεί ένα ‑όπως διατείνεται, «κομματικό εργαλείο ειδικού σκοπού» (“un partido instrumental”), μαζί με την IC -«Χριστιανική Αριστερά» (Partido Izquierda Cristiana), το Λαϊκό Ενωτικό Κίνημα Δράσης (Movimiento de Acción Popular Unitaria), το Σοσιαλιστικό Κόμμα ‑PS (Almeyda) και το MIR, με όλα τα πρώην μέλη της Ενωτικής Αριστεράς (Izquierda Unida) και του MDP, το ονομαζόμενο “διευρυμένο” (Partido Amplio de Izquierda Socialista [PAIS] που κατεβαίνει το 89 στις εκλογές σαν συνασπισμός «Ενότητα για τη Δημοκρατία» (coalición electoral Unidad para la Democracia), μαζί με το Ριζοσπαστικό Σοσιαλιστικό Δημοκρατικό Κόμμα (PRSD).
Αλλά στη συνέχεια οι Σοσιαλιστές έκαναν τα δικά τους παιχνίδια (επανένωση PS Almeyda με σοσιαλδημοκράτες, ενσωμάτωση μεγάλου αριθμού των μελών της IC και MAPU στο Σοσιαλιστικό Κόμμα (PS) και στο νεοϊδρυθέν Κόμμα για τη Δημοκρατία (PPD), το PAIS έχασε λόγο ύπαρξης και διαλύθηκε: έτσι τη 10ετία του 90 το ΚΚΧ μένει χωρίς τους παραδοσιακούς επί 25 και πάνω χρόνια συμμάχους του και αποφασίζεται από ηγετικά στελέχη ‑με την Κομμουνιστική Νεολαία αντίθετη η ίδρυση ‑αλά ιταλικά, του PDI (Δημοκρατικό Αριστερό Κόμμα), που όμως δεν θα βρει μεγάλη ανταπόκριση και τελικά θα οδηγήσει στην ενσωμάτωση αυτής της ομάδας στους σοσιαλιστές (PS και PPD).
Στη συνέχεια υπέστη διαδοχικές πολιτικές κρίσεις με διασπάσεις κλπ (πχ. Fuerza Social y Democrática, Nueva Izquierda) για να καταλήξει στο σύμφωνο “Juntos Podemos Más” μια «νέα πολιτική αναφορά» ‑Δεκ 2003 με «ανθρωπιστικά» κινήματα και το 2005, εν μέσω λεγκαλιστικών αυταπατών (μπροστά για το δεύτερο γύρο των προεδρικών εκλογών) παρέχει «κριτική υποστήριξη» (!!) προς την υποψήφια του κυβερνώντος κόμματος, Michelle Bachelet, που οδήγησε το “Juntos Podemos Más” πρακτικά σε διάλυση στα εξ ων συνετέθη
Και μετά άνοιξαν οι ασκοί του Αιόλου: Η αστική κυβέρνηση Bachelet (2006–2010) και στη συνέχεια (2010–2014) του Sebastián Piñera έδειξαν τα δόντια τους.
Ο λαός στο δρόμο ‑σχεδόν χωρίς οργάνωση …μεγάλη μαθητική κινητοποίηση το 2006, τυφλή σύγκρουση των εργαζομένων με τις εταιρίες υπεργολαβίας χαλκού το 2007, και εθνικές απεργίες (2007 & 2009), ενώ την ίδια περίοδο το PCCh (ΚΚΧ) μαζί με την Izquierda Cristiana (Χριστιανική Αριστερά ‑πρόσφατα νομιμοποιημένη) το Partido Humanista (Ανθρωπιστικό Κόμμα) και άλλες ομάδες του Juntos Podemos Más «όλοι μαζί μπορούμε» κάνουν μια εκλογική συμφωνία αχταρμά και με 9,12% σε εθνικό επίπεδο το ΚΚΧ κερδίζει μόνο 4 mayoralties …αποκαρδιωτικά και τα ποσοστά στη συνέχεια (2012 > 1,35%, 2016 > 1,63%)
(το 2ο μέρος εδώ)
________________________________________
Βασικές Πηγές
portal ΚΚ Χιλής — Partido Comunista de Chile
Ριζοσπάστης
ΚΟΜΕΠ 2013–2 & 2013–5 «Το ΚΚ Χιλής στην κυβέρνηση Λαϊκής Ενότητας. Διδάγματα για το σήμερα»
Επιμέλεια Ομάδα ¡H.lV.S!
Επικοινωνία — [ FaceBook |>1<|-|>2<| ] — Blog