Επιμέλεια Πάνος Αλεπλιώτης //
«Στα τέλη του Φεβρουαρίου 1919, οι στρατιώτες του Β τάγματος του 339ου Συντάγματος του Αμερικάνικου εκστρατευτικού σώματος έφτασαν στα οριά τους όταν η δράση έδωσε τη θέση της στην ανταρσία.
Οι Αμερικανοί στρατιώτες νόμιζαν πως θα αντιμετωπίσουν τους Γερμανούς στο Δυτικό Μέτωπο. Όμως τρεις μήνες μετά την ανακωχή της 11 Νοεμβρίου όπου έληξε ο Α Παγκόσμιος πόλεμος, ακόμη πολεμούσαν τους επαναστάτες Μπολσεβίκους στην Ρωσία στον παγωμένο Βορρά.
Δεκάδες συναδελφοί τους είχαν υποκύψει από γρίπη στο ταξίδι στη θάλασσα για το ρωσικό λιμάνι του Αρχάγγελου. Άλλοι είχαν σκοτωθεί στη μάχη με έναν εχθρό, οπλισμένο με την τοπική γνώση στα μονοπάτια και τα χωριά. Πληγωμένοι Αμερικάνοι είχαν παγώσει μέχρι θανάτου περιμένοντας διάσωσης στα χιονισμένα δάση». Έτσι αρχίζει το άρθρο του Michael M. Phillips στην Wall street journal.
Μέρος Ε.
Οι Μπολσεβίκοι ειδικοί στην προπαγάνδα ενθάρρυναν τέτοιες διαφωνίες.
«Νέοι της Αμερικής, για ποιo λόγο αγωνίζεστε εδώ;» φώναζαν από τις γραμμές τους, σύμφωνα με ένα γράμμα το Δεκέμβριο από τον Υποπλοίαρχο Bradley Taylor.
«Γιατί είστε μέσα στους βάλτους ενώ οι Βρετανοί είναι ξαπλωμένοι στα μετόπισθεν και απολαμβάνουν τα ζεστά τους καταλύματα;» » Oι λογοκριτές σταματούν την επιστολή πριν φτάσει στην οικογενειά του.
«Το κάλεσμα», μια προπαγανδιστική εφημερίδα των Μπολσεβίκκων κυκλοφορεί στους αμερικάνους στρατιώτες με το σύνθημα « Προλετάριοι (Εργάτες) όλων των χωρών ενωθείτε»
“Οι Συμμαχικές κυβερνήσεις συγκεντρώνουν δυνάμεις για να καταστείλουν την επανάσταση της εργατικής τάξης σε όλη την Ευρώπη” έγραφε στην πρώτη σελίδα.
Οι Μπολσεβίκοι είχαν στρωμένα φυλλάδια στις γραμμές του μετώπου.
«Γκρεμίστε ολόκληρο το σάπιο οικοδόμημα του καπιταλιστικού κράτους σας με την δύναμη των όπλων σας!», έλεγε ένα από αυτά. «Απαιτείστε να γυρίσετε στα σπίτια σας» έλεγε ένα άλλο.
Οι Αμερικάνοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να τονώσουν το ηθικό των ανδρών. Τα Χριστούγεννα, κάθε στρατιώτης στο τάγμα K πήρε 50 σεντς για να αγοράσει πουτίγκα δαμάσκηνο και άλλες πολυτέλειες στην βρετανική καντίνα στον Αρχάγγελο. Ο Ερυθρός Σταυρός μοίρασε μια κάλτσα Χριστουγέννων γεμάτη με σταφίδες, γλυκά, τσιγάρα και άλλα καλούδια.
Πανωλεθρία
Στις 19 Ιανουαρίου 1919, οι Μπολσεβίκοι εξαπέλυσαν επίθεση που αποδείχθηκε ένα σημείο καμπής
Οι Αμερικανοί το φθινόπωρο αντιμετώπιζαν συχνά ανεπαρκώς εκπαιδευμένους Μπολσεβίκους κληρωτούς. Το 339ο βρέθηκε τώρα υπό επίθεση από 4.000 περίπου έμπειρους πολεμιστές. Οι Μπολσεβίκοι χτύπησαν πρώτα το Ust Padenga — ένα χωριό στον ποταμό Vaga όπου οι Αμερικανοί είχαν καταλύσει για τον χειμώνα-με τρεις ημέρες βολές πυροβολικού και πυρά πολυβόλων.
Κατά τη διάρκεια της μάχης , το πολυβόλο του James Chesher χτυπήθηκε από πυρά πυροβολικού. Αυτός έμεινε στην θέση του και πυροβολούσε μέχρι που δεν κρατούσαν πιά τα χέρια του. Ο Joseph Franczak πολεμούσε για να μπορέσει να προωθηθεί το πεζικό μέχρι που μιά σφαίρα του έκοψε το χέρι.
Ο υπολοχαγός- γιατρός Ralph Powers μετακόμισε το πρόχειρο ιατρείο του τρεις φορές για αναζήτηση καλύτερης κάλυψης αλλά μία βολή πυροβολικού των Μπολσεβίκων τον τραυμάτησε σοβαρά και σκότωσε τρεις από τους ασθενείς του.
Ένας Ρώσος γιατρός των Λευκών χορήγησε τις πρώτες βοήθειες στο πληγωμένο χέρι και πόδι του Αμερικάνου γιατρού. Στρατιώτες τον φόρτωσαν σε ένα έλκηθρο και τον οδήγησαν 20 μίλια βόρεια μέχρι την πόλη της Shenkursk. Ένας χειρουργός του ακρωτηρίασε το χέρι του, αλλά αυτός δεν επιβιώσε.
Οι υπόλοιπες δυνάμεων στο Ust Padenga — αμερικάνικο πεζικό, το πυροβολικό των καναδών και μια μονάδα των Κοζάκων — επίσης υποχώρησαν στο Shenkursk. Είχαν κρατήσει τις θέσεις τους για δύο ημέρες, έως ότου σχεδόν περικυκλώθηκαν από τους Μπολσεβίκους.
Οι Αμερικάνοι άφησαν το σώμα του γιατρού σε ένα υπόστεγο έξω από το νοσοκομείο, και εγκατέλειψαν την πόλη. Αυτοί και οι σύμμαχοί τους υποχώρησαν με τα πόδια άλλα 50 μίλια, κυνηγημένοι μέσα στο χιόνι από εχθρικά στρατεύματα. Περίπου 700 άμαχοι έφυγαν μαζί τους.
Κατά τη διάρκεια της μάχης, 29 Αμερικανοί σκοτώθηκαν, 58 τραυματίστηκαν και 19 ήταν αγνοούμενοι. «Οι περισσότεροι από τους αγνοούμενους πιστεύεται ότι έχουν τραυματιστεί και μάλλον πέθαναν από το κρύο» ανέφερε ο διοικητής του Συντάγματος στο Στρατηγείο.
Ο Συνταγματάρχης, ανέφερε ακόμη ότι η κατάσταση γύρω από τον Αρχάγγελο ήταν κρίσιμη: οι λίγες αμερικάνικες δυνάμεις ήταν απλωμένες σε ένα πάρα πολύ ευρύ μέτωπο, αντιμετωπίζοντας έναν αντίπαλο που υπερτερεί σε αριθμούς, όπλα και ηθικό.
ΔΕΙΤΑ ΤΑ ΠΡΟΗΓΗΟΥΜΕΝΑ: Όταν οι Αμερικάνοι συνάντησαν τους μπολσεβίκους
________________________________________________________________________________________________
Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία