Μεταξύ 7ου και 8ου συνέδριου μεσολάβησαν δεκαέξι ολόκληρα χρόνια, ο εμφύλιος –κορύφωση της ταξικής πάλης εκείνης της περιόδου, η πολιτική προσφυγιά για μεγάλο μέρος των δυνάμεων του ΚΚΕ που είχε πολεμήσει με τον Δημοκρατικό Στρατό, οι πολιτικές διώξεις των κομμουνιστών και τα δικαστήρια σκοπιμότητας, η διάλυση των κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα…
Σε αυτές τις συνθήκες, οι εκτιμήσεις ότι είμαστε «υπανάπτυκτη καπιταλιστική χώρα, βασικά αγροτική με σχετική ανάπτυξη της βιομηχανίας, με ορισμένα μισοφεουδαρχικά υπολείμματα και με κύριο χαρακτηριστικό τη σημαντική εξάρτηση από το μονοπωλιακό κεφάλαιο» κλπ. μάλλον σκιάζονται από τη διαπίστωση ότι «η επανάσταση στην Ελλάδα, θα είναι αντιιμπεριαλιστική-δημοκρατική», πως «στις δυνάμεις της “αντιιμπεριαλιστικής δημοκρατικής επανάστασης”», συμπεριλαμβάνεται και η μη μονοπωλιακή «εθνική αστική τάξη».
Το ΚΚΕ επεξεργάστηκε μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια το «Πρόγραμμα της ΕΔΑ –Εθνικής Δημοκρατικής Αλλαγής» και έθεσε ως άμεσο στόχο την ανατροπή της κυβέρνησης της Δεξιάς και το «σχηματισμό μιας δημοκρατικής κυβέρνησης που θα αποκαταστήσει την δημοκρατική ομαλότητα και θα ακολουθήσει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική»

Σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία, από τον Ιούλιο του 1946 έως τον Οκτώβρη του 1951 επιβλήθηκαν συνολικά 7.500 θανατικές καταδίκες με το Γ΄ Ψήφισμα και τον Α.Ν. 509/1947, από τις οποίες 4.000 με 5.000 εκτελέστηκαν.
Στις 12/10/1951 το κράτος αναγνώριζε επίσημα ότι μέχρι την 1η Οκτώβρη του ιδίου έτους ο αριθμός των πολιτικών κρατουμένων ανερχόταν στις 14.069 (απ’ αυτούς οι 3.103 ήταν στη δικαιοδοσία των κακουργιοδικείων για «αδικήματα» συνδεόμενα με τη δράση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ στην κατοχή και οι 10.966 ήταν στη δικαιοδοσία των εκτάκτων στρατοδικείων για «αδικήματα» συνδεόμενα με τον εμφύλιο πόλεμο).
Χωρίς αμφιβολία τα στοιχεία αυτά είναι ελλιπή. Δεν καταγράφουν πχ. τους έγκλειστους στρατιώτες στο κάτεργο της Μακρονήσου, διότι δε θεωρούνταν πολιτικοί κρατούμενοι, αλλά φαντάροι που υπηρετούσαν τη θητεία τους, ούτε και οι χιλιάδες των πολιτών που δεν είχαν δικαστεί και δεν περίμεναν δίκη, αλλά «κρατούνταν γενικώς και ανακρίνονταν» επί πολλά έτη.

Πολλοί ιστορικοί αναλυτές –κάθε «καρυδιάς καρύδι» έχουν ασχοληθεί με το 8^ο συνέδριο του ΚΚΕ (αστοί –«προοδευτικοί» και μη, οπορτουνιστές κά), καθώς και οι καθ’ ύλη αρμόδιοι (σε ότι μας αφορά) –τα συλλογικά όργανα του Κόμματος.
Όπως γράφει στην εισαγωγή  -σελ 38, ο Γ. Δ Κατσούλης (Η ιστορία του ΚΚΕ εκδ. 1976 – ΝΕΑ ΣΥΝΟΡΑ)
«Είναι αδύνατον να υπάρξει «διπλή» υπόσταση τού ΚΚΕ (…)
Η αυτοκριτική είναι για το Κόμμα σαν το νερό και τον αέρα για τη ζωή (I. Στάλιν)
Το τόλμημά μου να γράψω, την Ιστορία του ΚΚΕ είναι μεγάλο – όλοι οι φίλοι με απότρεψαν απ’ αυτό το «εγχεί­ρημα» (…)
Στη μελέτη προσπάθησα να φα­νώ «Ιστορικά αντικειμενικός». Μη όντας μέλος του Κόμ­ματος έχω κάπως λυτρωθεί από συμπάθειες ή αντιπάθει­ες (…)
Οδηγό μου είχα το πολιτικό συμφέρον των εκμεταλ­λευόμενων τάξεων πού αποτελούν την πηγαία αληθινή και μεγάλη δύναμη του έθνους, πού παλεύει ασταμάτητα για την κοινωνική του απελευθέρωση 150 ολόκληρα χρόνια.

Εμείς –με όλο το σεβασμό σε όσους έντιμα προσπάθησαν να γράψουν για την ιστορία του ΚΚΕ, θα χρησιμοποιήσουμε την «αντικειμενική αλήθεια» σαν βασική πηγή: τις θεωρητικές επεξεργασίες του σ.φου Μάκη Μαΐλη (επικεφαλής τότε του τμήματος ιστορίας του Κόμματος), Το «κομματικό οργανωτικοπολιτικό πρόβλημα» στα χρόνια 1950-1967, Η 12η Ευρεία Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ τον Φλεβάρη του 1968 & σειρά άρθρων του «Για το δεξιό οπορτουνισμό» καθώς και τα ντοκουμέντα του 8^ου Συνέδριου, όπως δημοσιεύτηκαν στον «Νέο Κόσμο» (Σεπ 1961), «Το ΚΚΕ – Επίσημα Κείμενα» εκδόσεις ΣΕ 1974-1975, «Το 8ο Συνέδριο του ΚΚΕ – Εισηγήσεις, Ομιλίες, Χαιρετιστήρια, Αποφάσεις, Πραχτικά + έκδοση ΠΛΕ (Πολιτικές & Λογοτεχνικές Εκδόσεις), «III Συνδιάσκεψη του ΚΚΕ – Εισηγήσεις, Λόγοι, αποφάσεις», Αύγουστος 1951 (τότε, για εσωκομματική χρήση).

Θα ήταν εξαρχής μεθοδολογικό λάθος να εξετάσουμε το 8ο συνέδριο αποσπασματικά –μακριά από τις εξελίξεις, που μεσολάβησαν τόσο από το προηγούμενο (VII), όσο και από άλλες θεωρητικές επεξεργασίες (πχ τα λεγόμενα «τρία οχτάρια» -που δυστυχώς, δεν ήταν μόνο 8άρια, αλλά και 6άρια κά… 8^η ολομέλεια της ΚΕ 1958 – 8^ο Συνέδριο – 8^η ολομέλεια ΚΕ 1965)

Προβλήματα εσωκομματικής δημοκρατίας του ΚΚΕ

(πηγή: δοκίμιο Ιστορίας του ΚΚΕ, Β’ τόμος 1949-1968)
Οι καταγγελίες για τη διαμόρφωση στο ΚΚΕ «ανώμαλου εσωκομματικού καθεστώτος», σε συνδυασμό με την κατηγορία για τη λεγάμενη «προσωπολατρία», ήταν επικράτηση της δεξιάς οπορτουνιστικής στροφής, ενώ τροφοδότησαν και την αστική επίθεση ενάντια στο ΚΚΕ.

Η πολεμική για την «αντιδημοκρατική λειτουργία» του ΚΚΕ, που είχε πρωταρχικό στόχο το χαρακτήρα και τις αρχές συγκρότησής του, εστιάστηκε κυρίως σε ένα πρόσωπο, τον Νίκο Ζαχαριάδη.
Συνειδητά αποσιωπήθηκε η ενιαία ευθύνη του Πολιτικού Γραφείου, της Κεντρικής Επιτροπής, καθώς και όλων των ευρύτερων κομματικών οργάνων (Συνδιασκέψεις κά.).

Πολύ περισσότερο παραγνωρίστηκε η ύπαρξη και ο ρόλος των άλλων καθοδηγητικών οργάνων, των μεσαίων και κατώτερων στελεχών, καθώς και των Κομματικών Οργανώσεων, ό ρόλος των λαϊκών μαζών, που κατά τη δεκαετία του 1940 βγήκαν στο ιστορικό προσκήνιο.
Σε συνάρτηση με αυτά υποστηρίχτηκε η λεγόμενη «άκριτη αποδοχή των αποφάσεων της ηγεσίας» από τα στελέχη του ΚΚΕ.

Η αλήθεια είναι ότι το ΚΚΕ ανέδειξε στελέχη με συνειδητή αυτοθυσία.
Από τα στελέχη του που εκλέχτηκαν στην Κεντρική Επιτροπή στο διάστημα 1941 μέχρι την 3η Συνδιάσκεψη, εκτελέστηκαν από τους Γερμανούς και τις αστικές κυβερνήσεις ή σκοτώθηκαν στον εμφύλιο ή δολοφονήθηκαν 21μέλη της ΚΕ
(αναφέρονται ονομαστικά ένα προς ένα)
Αλλά και από τα υπόλοιπα μέλη της ΚΕ, πολλά καταδικάστηκαν σε θάνατο, όμως δεν εκτελέστηκε η θανατική ποινή τους και έμειναν στις φυλακές 10-15 χρόνια.
(Βλ και ΚΟΜΕΠ + για την αποκατάσταση του Νίκου Ζαχαριάδη )

Από την άλλη, οι δυσκολίες και η σκληρότητα της ταξικής πάλης ενδυ­νάμωναν το συγκεντρωτισμό. Η άνοδος των κινημάτων ανύψωνε την προ­σωπικότητα, γεγονός που επέβαλλε το ίδιο το καθοδηγητικό όργανο του ΚΚΕ να ηγηθεί της ιδεολογικής προσπάθειας μεγαλύτερης συνειδητοποίησης των διευρυμένων κομματικών δυνάμεων και των συσπειρωμένων με το Κόμμα.
Αυτό το καθήκον σε σειρά περιπτώσεων δεν εκπληρώθηκε στον απαιτούμενο βαθμό και πρέπει να υπογραμμιστεί, ανεξάρτητα από την οπορτουνιστική αξιοποίηση της λεγόμενης προσωπολατρίας.

Στην Ελλάδα η «προσωπολατρία» χρονικά τοποθετείται στην περίοδο από το 1945, όσο διαρκούσε ο αγώνας του ΔΣΕ και μετά από αυτόν, μέχρι το 1955, και όχι στη δεκαετία του 1930 ή στα χρόνια του Β’ Παγκόσμιου Πο­λέμου, όταν ο Ζαχαρώδης παρέμενε στο μπουντρούμι και στο Νταχάου, παρότι το όνομά του είχε γίνει θρύλος, αν και ο ίδιος απουσίαζε από την Ελ­λάδα.

Το γεγονός ότι ο Ν. Ζαχαρώδης δεν ακολούθησε σε όλες τις περιπτώ­σεις συλλογικές διαδικασίες ωρίμανσης της συλλογικής σκέψης του καθοδηγητικού οργάνου (ΚΕ), προκειμένου να επέλθουν ανατροπές επαναστατικού χαρακτήρα, δε σχετίζεται με την προσωπολατρία.
Το κατασκεύασμα της «προσωπολατρίας» πλέχτηκε από στελέχη που ενθάρρυναν και καλλιεργούσαν τη δημιουργία του ονόματος-θρύλου εν αγνοία και απουσία του Ζαχαριάδη.
Τα ίδια πρόσωπα που πριν τον αποθέωναν τον μετέτρεψαν σε «εξιλαστήριο θύμα».
Η ανάλυση της πλούσιας-θετικής και αρνητικής-πείρας του ΚΚΕ και γενικότερα του επαναστατικού κινήματος οδηγεί σε διαχρονικής σημασίας συμπεράσματα που εξοπλίζουν για την αποφυγή αρνητικών φαινομένων στο μέλλον.

Αρκετές παραβιάσεις του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού σχετίζονται με τους παρακάτω παράγοντες:
Πρώτο: Το χαμηλό θεωρητικό επίπεδο του ΚΚΕ, του οποίου οι αιτίες είχαν -σε πολύ μεγάλο βαθμό αντικειμενική βάση. Ετσι καθυστερούσε η ιδεολογική ωρίμανσή του. Τελικά αποτελεί κρίσιμο ζήτημα το επίπεδο του ΚΚ, πρωταρχικά η θεωρητική, πολιτική και οργανωτική ικανότητα του ηγετικού κομουνιστικού πυρήνα, χαρακτηριστικά του οποίου είναι και η ολόπλευρα ανιδιοτελής κομμουνιστική στάση, με την ταυτόχρονη ενθάρρυνση των μελών και στελεχών να ασκούν δημιουργική κριτική στα παραπάνω καθοδηγητικά όργανα, στην ηγεσία. Ακόμα, η φροντίδα για ανάδειξη και εξέλιξη στελεχών σε όλα τα επίπεδα.
Δεύτερο: Το μεγαλύτερο ποσοστό στην κοινωνική σύνθεση του ΔΣΕ και του ΚΚΕ στην προσφυγιά είχε αγροτική προέλευση.
Παρά τον ηρωισμό και την κομματικότητα χιλιάδων από αυτούς τους μαχητές και συντρόφους, ήταν σε μεγάλο βαθμό αναπόφευκτες επιδράσεις της μικροαστικής ψυχολογίας, που μεταφέρει η αγροτική προέλευση. Το αγροτικό στοιχείο στερείται αντικειμενικά ορισμένων από τις αρετές που καλλιεργεί στην εργατική τάξη η θέση της στην παραγωγή, όπως τη συλλογική δράση, την οργάνωση, την αυτοπειθαρχία.
Η εργατική τάξη δεν έχει στην ιδιοκτησία της μέσα παραγωγής και δεν είναι απομονωμένη η εργασία του ενός από την εργασία του άλλου. Αυτό την καθιστά κατά τεκμήριο περισσότερο ανιδιοτελή, πιο σταθερή.
Τρίτο: Ένας πολύ μεγάλος αριθμός των μαχητών και μαχητριών του ΔΣΕ βρίσκονταν ελάχιστα χρόνια στην οργανωμένη ζωή, με εμπειρίες κύρια σε συνθήκες πολέμου, που είναι ενισχυμένη η στρατιωτική πειθαρχία.

Το πέρασμα του ΚΚΕ από συνθήκες νομιμότητας σε συνθήκες παρανομίας, και ενώ ήταν πια αρκετά μαζικό κόμμα, έπρεπε να συνοδευτεί από ταχύτατη προσαρμογή σε εσωκομματικές λειτουργίες που να συνδύαζαν την περιφρούρηση με την ουσιαστική πληροφόρηση από τα πάνω προς τα κάτω και αντίστροφα.

Σε αυτές τις συνθήκες δυσκολεύτηκε η διεξαγωγή Συνεδρίου μετά από τη λήξη του αγώνα του ΔΣΕ, με δεδομένη και την άσχημη κατάσταση των παράνομων Οργανώσεων στην Ελλάδα. Παρόλα αυτά, έγιναν βήματα σε αυτήν την κατεύθυνση, όπως η πραγματοποίηση της 3ης Συνδιάσκεψης και η απόφαση για την πραγματοποίηση της 4ης Συνδιάσκεψης.
Βεβαίως η εσωκομματική διαπάλη, για την οποία ήδη έχουν γίνει εκτενείς αναφορές, από τα πράγματα περιορίζει τη δημοκρατική λειτουργία, την υπονομεύει, ιδιαίτερα όταν στο εσωτερικό του ΚΚ αναπτύσσεται φραξιονιστική δραστηριότητα.
Πρόσθετες δυσκολίες δημιουργούσε η προσαρμογή μελών του ΚΚΕ, καθώς και μαχητών και μάχητριών του ΔΣΕ, στις συνθήκες της πολιτικής προσφυγιάς.
Ταυτόχρονα η σοσιαλιστική οικοδόμηση βρισκόταν συνεχώς στο στόχαστρο της ιμπεριαλιστικής πολεμικής και υπονόμευσης με όλα τα μέσα. Αυτές οι συνθήκες δυσκόλευαν και τις προσαρμογές στη λειτουργία του ΚΚΕ, την οργανωτική του σχέση με το ΚΚΣΕ, προβλήματα που πήραν άλλο χαρακτήρα εξαιτίας της διαπάλης και στη συνέχεια της οπορτουνιστικής στροφής του ΚΚΣΕ.

Αυτοί οι παράγοντες εξηγούν, αλλά δε δικαιώνουν ακραία αρνητικά παραδείγματα παραβίασης της κομματικής λειτουργίας, όπως ο μη καταστατικός τρόπος αντιμετώπισης του Πλουμπίδη από την ηγεσία του ΚΚΕ.
Δεν κλήθηκε στην ΚΕ, αν και ήταν μέλος της, για να συζητηθεί εκεί το θέμα που το ΠΓ είχε θέσει σε βάρος του. Κρίθηκε και καταδικάστηκε αναπολόγητος. Η παρουσία του στην έδρα της ΚΕ θα ενίσχυε τις προϋποθέσεις ώστε να εξετάζονταν επί της ουσίας οι πολιτικές διαφωνίες του και να ξεκαθάριζε η ασύστατη σε βάρος του κατηγορία ως πράκτορα.

Κριτική παρουσίαση του «κομματικού-οργανωτικού ζητήματος»
Απο την 7η (1957) έως την 8η ολομέλεια της ΚΕ (1958)

Η ωρίμανση του οργανωτικού οπορτουνισμού στο «κομματικο-οργανωτικό ζήτημα»
Αυτό που χαρακτηρίστηκε ως «κομματικο-οργανωτικό ζήτημα» κυριάρ­χησε στις συζητήσεις του νέου ΠΓ που εκλέχτηκε από την 7η Ολομέλεια.
Οι προβληματισμοί και οι προτάσεις επικεντρώνονταν στα εξής ζητή­ματα:

• Ποιες ήταν οι δυνατότητες παράνομης δράσης του ΚΚΕ και τελικά αν ήταν σκόπιμο να ανασυγκροτηθούν και να αναπτυχθούν οι παράνομες Κομ­ματικές Οργανώσεις,
  Πώς θα ξεπερνιούνταν οι δυσκολίες και οι κίνδυνοι από το καθεστώς παρανομίας του ΚΚΕ. Αν θα υπήρχε κοινό πεδίο δράσης (π.χ., στα σωματεία και τις μαζικές οργανώσεις) μεταξύ των μελών του ΚΚΕ που ήταν (ή θα ήταν) ενταγμένα στις παράνομες Οργανώσεις και των μελών του ΚΚΕ που ήταν ενταγμένα στην ΕΔΑ.
  Αν τελικά η παράνομη δράση του ΚΚΕ στην Ελλάδα έθετε σε κίνδυνο τη νόμιμη ύπαρξη και δράση της ΕΔΑ.
• Πώς θα επεκτεινόταν η νόμιμη πολιτική του δράση, με δεδομένα υπαρ­κτά προβλήματα στη συγκρότηση και δράση της ΕΔΑ, όπως ήταν: Η έλλει­ψη ιδεολογικής ενότητας, παρά τη μετατροπή της σε κόμμα. Ο κυρίαρχος κοινοβουλευτικός τρόπος δράσης και η υποτίμηση της εξωκοινοβουλευτι­κής μαζικής δουλειάς. Η οργανωτική της συγκρότηση κυρίως ως εκλογικού μηχανισμού. Οι πιέσεις από ηγετικές δυνάμεις της ΕΔΑ, π.χ., από τον Ηλία Ηλιού, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της ΕΔΑ και κοινοβουλευτικό της εκπρόσωπο, για αλλαγή της πολιτικής της γραμμής, αλλά και η πίεση για με­γαλύτερη διάχυση των δυνάμεών της σε κομματικούς σχηματισμούς του «Κέντρου» και άλλα.
• Ποια θα μπορούσε να είναι η σχέση του ΚΚΕ με την ΕΔΑ, σε συσχετι­σμό με το ποιος θα έπρεπε να είναι ο χαρακτήρας της ΕΔΑ (κόμμα ή σχημα­τισμός κομμάτων;).

Από κομματικά στελέχη στα καθοδηγητικά όργανα της ΕΔΑ αυξήθηκαν οι πιέσεις προς το ΠΓ, στην κατεύθυνση ένταξης όλων των μελών του ΚΚΕ στην ΕΔΑ και αναθεώρησης της Απόφασης της ΚΕ για ανασυγκρότηση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων.
Υπήρχαν όμως προβληματισμοί και διαφοροποιήσεις ως προς το ερώτημα αν η ΕΔΑ μπορούσε να εκφράσει άμεσα και πλήρως τη νόμιμη πολιτική δράση του ΚΚΕ ή αν θα έπρεπε να γίνει έμμεσα, μέσω ενός άλλου νόμιμου κόμματος, το οποίο θα δρούσε ως συνιστώσα της ΕΔΑ.

Έτσι, στο ζήτημα της ένταξης όλων των μελών του ΚΚΕ στην ΕΔΑ, βασικά προβάλλονταν οι δύο παρακάτω λύσεις:
α) Η απευθείας ένταξη των μελών του ΚΚΕ στην ΕΔΑ.
β) Η ένταξή τους μέσω ενός νέου πολιτικού κόμματος των εργαζομένων ενός νέου μαρξιστικού-λενινιστικού ή σοσιαλιστικού κόμματος), το οποίο θα συμμετείχε στην ΕΔΑ με άλλα 1 -2 ή και κανένα άλλο συγκροτημένο κόμμα μέσα σ’ αυτήν.
Η καθεμία από αυτές τις προτάσεις είχε και παραλλαγές ως προς τη σχέση ΚΚΕ-ΕΔΑ ή ΚΚΕ-νέου κόμματος-ΕΔΑ.

Η εσωκομματική διαπάλη και οι αποφάσεις του ΠΓ
Εκτίμηση για το 8ο Συνέδριο

Οι διαδικασίες σύγκλησης και διεξαγωγής του 8ου Συνεδρίου συνιστούν σοβαρό κομματικό πρόβλημα. Καμία ανάγκη περιφρούρησης του ΚΚΕ δεν μπορεί να τις δικαιολογήσει.
Οι διαδικασίες αντιπροσώπευσης είναι ευάλωτες ως προς την τυπική, την καταστατική, νομιμότητά τους.
Από τους 37 αντιπροσώπους με αποφασι­στική ψήφο οι 16 (43%) είχαν εκλεγεί από τη Συνδιάσκεψη των εκπατρι­σμένων κομμουνιστών το 1959, η σύνθεση της οποίας όμως δεν παρουσία­σε ανάλογη τυπική νομιμότητα.
Δεν υπήρχαν Κομματικές Οργανώσεις του ΚΚΕ στις περισσότερες σοσιαλιστικές χώρες, αλλά και δεν εκπροσωπού­νταν στη Συνδιάσκεψη όλα τα μέλη του ΚΚΕ που είχαν περάσει σε οργανώ­σεις των αδελφών Κομμάτων.
Από την Ελλάδα πήραν μέρος ως αντιπρόσωποι με αποφασιστική ψήφο 11 (30% των αντιπροσώπων) -οι υπόλοιποι 10 (27% του συνόλου) ήταν μέλη της απερχόμενης ΚΕ.
Εγείρονται και εδώ ερωτηματικά για τις διαδικασίες αντιπροσώπευσης, εξαιτίας της διάλυσης των Κομματικών οργανώσεων στην Ελλάδα.
Σύμφωνα με το Πρακτικό της Επιτροπής Πληρεξουσίων, δεν πήραν μέρος 2 μέλη του ΚΚΕ για λόγους προφύλαξης του Συνεδρίου
Από την Έκθεση της ΚΕ προς το 8ο Συνέδριο προκύπτει ότι δεν πήραν μέρος στο 8ο Συνέδριο ορισμένα αναπληρωματικό μέλη της ΚΕ ή μέλη της ΚΕΕ (αναφέρονται ονομαστικά)
Το 8ο Συνέδριο διαμόρφωσε Πρόγραμμα του ΚΚΕ σε λαθεμένη βάση: Δεν έβγαλε σωστά συμπεράσματα από την πορεία του Κόμματος στα χρόνια 1941-1961.
Δεν έκανε αντικειμενική ανάλυση του καπιταλισμού στην Ελ­λάδα.
Δεν είδε κριτικά λαθεμένες επεξεργασίες του διεθνούς καμμουνιστικού κινήματος σχετικά με τη στρατηγική των ΚΚ των καπιταλιστικών χωρών (συμμαχία των ΚΚ με τα σοσιαλδημοκρατικά για τη δημιουργία αντιμονοπωλιακών κυβερνήσεων).
Το Πρόγραμμα του 8ου Συνεδρίου αποσπούσε την άμεση πολιτική δράση από το στόχο συγκέντρωσης και προετοιμασίας δυνάμεων για το σοσια­λισμό.
Εξέφραζε τη στρατηγική αντίληψη των «επαναστατικών σταδίων».
Το 8ο Συνέδριο έθεσε ως πολιτικό στόχο το σχηματισμό μιας δημοκρατικής-πατριωτικής κυβέρνησης που θα συνέβαλε στη συγκέντρωση δυνά­μεων για την υλοποίηση του πρώτου επαναστατικού σταδίου.

Πέρα από τη λαθεμένη κατεύθυνση αυτού του στόχου, πρέπει να σημει­ωθεί και το εξής γεγονός:
Ότι τα «κεντρώα» κόμματα αντιμετώπιζαν αρνη­τικά τις προτάσεις του ΚΚΕ για σύμπραξη μαζί του, ενώ, όποτε την αποδέ­χονταν (εκλογές του 1956), έθεταν ως όρο τη μη συμμετοχή της ΕΔΑ στην κυβέρνηση. Η άρνηση του «Κέντρου» εκφράστηκε και δυόμισι χρόνια μετά

Η 8η Ολομέλεια (24.2-1.3.1965)
Διαπάλη για τα «κομματικά στηρίγματα» και τη σχέση ΚΚΕ-ΕΔΑ

Όταν συνήλθε η 8η Ολομέλεια, είχε περάσει ένας χρόνος από την εκλο­γική νίκη της Ένωσης Κέντρου.
Το ΚΚΕ συνέχιζε να είναι παράνομο, το αί­τημα του επαναπατρισμού των πολιτικών προσφύγων παρέμενε ανεκπλήρωτο, η ΕΑΜική Αντίσταση δεν είχε αναγνωριστεί, ενώ το αντικομμουνιστικό πλαίσιο διατηρούνταν αναλλοίωτο.
Η ταξική πολιτική της κυβέρνησης του «Κέντρου», συνέχεια της προηγούμενης πολιτικής της ΕΡΕ, περιέκλειε επιμέρους διαφοροποιήσεις από αυτήν, που δεν άλλαζαν βέβαια τον αντικομμουνιστικό χαρακτήρα της.
Ο ισχυρισμός παραγόντων του «Κέντρου» ότι μια σειρά από τα παραπάνω αιτήματα δεν μπορούσαν να πραγματοποιηθούν, επειδή αντιδρούσε η «Δεξιά» και οι διάφοροι μηχανισμοί της στο κράτος, αποτελούσε απλώς πρόσχημα και άλλοθι.
Όχι γιατί έλειπαν τέτοιες αντι­δράσεις από αυτές τις δυνάμεις, αλλά και γιατί η ηγεσία του «Κέντρου», η ίδια η κυβέρνηση, είχαν αντικομμουνιστικό προσανατολισμό.
Από την άλλη δεν είχαν τη θέληση να συγκρουστούν ακόμα και με το Παλάτι, αν και το ει­δύλλιο της Ένωσης Κέντρου με το νέο βασιλιά είχε αρχίσει να «ραγίζει», με επίκεντρο την αντίθεση για τον έλεγχο στο στρατό.

Η 8η Ολομέλεια συζήτησε ως πρώτο θέμα την «πορεία εκδημοκρατισμού της χώρας και τα καθήκοντα του ΚΚΕ» και πήρε απόφαση να ενταθεί η πά­λη για τον εκδημοκρατισμό
Επίσης, όταν συνήλθε η 8η Ολομέλεια του 1965, είχαν περάσει επτά χρό­νια από την 8η του 1958 (σσ. |>τα δύο από τα τρία μαύρα για το Κόμμα «οχτάρια») που είχε αποφασίσει τη διάλυση των παράνομων Κομματικών Οργανώσεων στην Ελλάδα.
Αυτό το ζήτημα απασχόλησε πολύ την 8η του 1965, καθώς εκτίμησε ότι η απόφαση του 1958 είχε πια ξεπεραστεί και ότι το ΚΚΕ έπρεπε να την προσαρμόσει στις νέες συνθήκες.

Το βασικό θέμα που συζήτησε η 8η Ολομέλεια ήταν «το κομματικό-οργανωτικό πρόβλημα».
Την εισήγηση του ΠΓ παρουσίασε ο Κώστας Κολιγιάννης.
Η Απόφαση της 8ης Ολομέλειας για το κομματικό-οργανωτικό πρόβλη­μα εκτιμούσε:
«1. Η λύση που έδωσε στο κομματικό-οργανωτικό πρόβλημα η 8η Ολομέλεια της ΚΕ του 1958 και το 8ο Συνέδριο του Κόμματος ήταν σωστή» (!!) και αποφάσισε ανάμεσα σε άλλα τα εξής:
(…)
5. Η πάλη για τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ (…) πρέπει να μπει στην πρώ­τη γραμμή των καθηκόντων του Κόμματος»
(…)
6. Το ανέβασμα της πάλης για τη νομιμοποίηση (…) προϋ­ποθέτει (…) πρώτο, να επιβάλουμε και να επισπεύσουμε τη νομιμοποίηση ταυ ΚΚΕ ή κι ακόμα πριν απ’ αυτό τη ντε φάκτο επιβολή της οργανωμένης παρουσίας του στην πολιτική ζωή της χώρας. Και δεύτερο, (…) να παρθούν τ’ ακόλουθα συγκεκριμένα μέτρα:
α) Τα κομματικά στηρίγματα, οι κομματικές ομάδες, δηλαδή, να επεκταθούν…

Στα κομματικά στηρίγματα εντάχτηκε ένας μικρός αριθμός μελών του ΚΚΕ. Τα στηρίγματα ήταν μικρές ομάδες 3-5 συντρόφων, οι οποίοι συγκεντρώνονταν και συζητούσαν την πολιτική του ΚΚΕ.
Δε λειτουργούσαν ως Κομματική Οργάνωση, δεν είχαν το δικαίωμα να στρατολογήσουν μέλη του Κόμματος, μπορούσαν όμως να προτείνουν κάποιο άτομο για να ενταχτεί στα κομματικά στηρίγματα.
Σε απόφαση του ΠΓ στο διάστημα 17-30.1.1966 διαπιστώθηκε «η δημιουργία 65 ΚΟ [Κομματικών Ομάδων] σ’ όλα τα Γραφεία Περιοχών, τις ΕΠ και σε 28 ΝΕ με 220 οργανωμένα μέλη (με τη σύνδεση 51 κομματικών στελεχών που δεν εντάχθηκαν ακόμα σε ΚΟ και την μελέτη 120 περιπτώσεων για κομματική σύνδεση, φτάνουν συνολικά 350-400 κομματικά στελέχη) αποτελεί ένα πρώτο βήμα μια βάση για την παραπέρα εφαρμογή της Απόφασης της 8ης Ολομέλειας.»
(Αρχείο ΚΚΕ, έγγραφο 163363)
Στην ίδια Απόφαση διαπιστωνόταν ότι «οι Κομματικές Ομάδες που δημιουργήθηκαν παρουσιάζουν συγχύσεις ως προς το περιεχόμενο και την αποστολή τους».
Απόφαση του ΠΓ ήταν το σύνολο των οργανωμένων στις Κομματικές Ομάδες να φτάσει ως το τέλος Ιούνη του 1966 τους 850, μαζί με τις αντίστοιχες στη νεολαία.

Αν και το ζήτημα της ανοιχτής (ντεφάκτο) δημόσιας δράσης του ΚΚΕ τέ­θηκε από την 8η Ολομέλεια με αποφασιστικότητα, τα μέτρα που αποφάσισε ούτε ανάλογης αποφασιστικότητας ήταν ούτε υλοποιήθηκαν στο σύνολό τους.
Το κυριότερο είναι ότι μια τέτοια απόφαση έπρεπε να συνοδεύεται με επανεκτίμηση και διόρθωση της προηγούμενης για διάλυση των Κομματικών Οργανώσεων.
Κυρίως, έπρεπε να περιέχει ως αναγκαίο καθήκον την οικοδόμηση Κομματικών Οργανώσεων Βάσης του ΚΚΕ και όχι τη διεύρυνση των κομ­ματικών στηριγμάτων, που σε καμία περίπτωση δεν αποτελούσαν λύση.

Από τη συζήτηση στην 8η Ολομέλεια προκύπτει ότι στο ΚΚΕ συνεχιζό­ταν με μεγαλύτερη οξύτητα η διαπάλη για το οργανωτικό-κομματικό θέμα, αφού εκφράστηκαν απόψεις που στόχευαν στην υπονόμευση και αυτής της Απόφασης που πήρε η 8η Ολομέλεια σχετικά με την ανοιχτή δημόσια δρά­ση του ΚΚΕ.
Επανέρχονταν απόψεις, όπως η πλήρης υποκατάσταση του ΚΚΕ από την ΕΔΑ, που είχαν τεθεί στη συζήτηση και είχαν απορριφτεί πριν περί­που 10 χρόνια.

Από την ιστορική άποψη, η εξέταση της πάλης για την πολιτική δράση του ΚΚΕ, ανεξάρτητα από το καθεστώς νομιμοποίησής του, έχει επίκαιρη σημα­σία, ιδιαίτερα μετά από το νέο αντικομμουνιστικό κύμα που έχει ξεσπάσει διεθνώς και πολύμορφα από το 1989 -1991.

Ανατρέχοντας σ’ εκείνα τα χρόνια, διαπιστώνεται ότι από το 1958 και ιδι­αίτερα μετά από το 1963-1964 το κίνημα για τη νομιμοποίηση ήταν πολύ κα­τώτερο των δυνατοτήτων που διαμορφώθηκαν.
Η νομιμοποίηση του ΚΚΕ δε διεκδικήθηκε ουσιαστικά ως κεντρικό στοιχείο της πάλης.
Το γεγονός ότι σε ανακοινώσεις του ΠΓ και της ΚΕ σημειωνόταν συχνά ως άμεσο καθήκον δεν ακυρώνει την προηγούμενη διαπίστωση, αφού το κά­λεσμα δε συνοδευόταν και με τα απαραίτητα οργανωτικά μέτρα και τις στα­θερές πολιτικές πρωτοβουλίες που θα προκαλούσαν ενεργοποίηση του ερ­γατικού κινήματος και μια ευρύτερη συσπείρωση σε αυτόν το στόχο.
Απο­σπασματικό χαρακτήρα είχαν και οι κοινοβουλευτικές πρωτοβουλίες που πή­ρε κατά διαστήματα η ΕΔΑ, όπως στις 27.5.1964, όταν κατέθεσε στο προε­δρείο της Βουλής σύσταση με τη μορφή επιστολής όπου ζητούσε να γίνουν δεκτά τα αιτήματα της ΚΕ του ΚΚΕ για τη νομιμοποίησή του και για τον επα­ναπατρισμό των πολιτικών προσφύγων.
Ωστόσο, οι κινητοποιήσεις που είχαν πραγματοποιηθεί έδειχναν ότι υπήρ­χαν σημαντικά περιθώρια για την ντεφάκτο νομιμοποίηση του ΚΚΕ, εφόσον αυτή αποφασιζόταν να πραγματοποιηθεί.

Στις 4.3.1965 βουλευτές της ΕΔΑ κατέθεσαν στη Βουλή 1.275 υπομνή­ματα με 32.411 υπογραφές κατοίκων της Αθήνας με αίτημα τη νομιμοποίη­ση του ΚΚΕ.
Παρόμοια υπομνήματα στάλθηκαν στην κυβέρνηση και από άλ­λες περιοχές, όπως της Θεσσαλονίκης, που τον Απρίλη 1965 συγκεντρώ­θηκαν 17.230 υπογραφές.
Στις 4.12.1965, οι χτίστες της Πάτρας ζήτησαν τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ, σε γενική συνέλευση του σωματείου τους.
Στις 6.1.1966, η «επιτροπή διά την ελευθέραν λειτουργίαν και δράσιν όλων των κομμάτων και την νομιμοποίησιν του ΚΚΕ» ανακοίνωσε ότι είχαν υπογράψει τη σχετική διακήρυξη 600 προσωπικότητες της χώρας.
Συγκεντρώσεις πραγματοποιήθηκαν στις αρχές του 1967 στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, ενώ στις 18.3.1967 αντιπροσωπία της ίδιας Επιτροπής πα­ρέδωσε στον πρόεδρο της Βουλής 65.980 υπογραφές.
Η εκτός νόμου θέση του ΚΚΕ, με ό,τι συνεπαγόταν αυτή, σε συνάρτηση και με άλλες αρνητικές εξελίξεις που την ακολούθησαν, επέδρασε αρνητι­κά κατά πολύ στη δυναμική και το εύρος του λαϊκού κινήματος.

Το 8^ο Συνέδριο

Τον Αύγουστο του 1961 στην Τσεχοσλοβακία διεξήχθησαν οι εργασίες του 8ου Συνεδρίου του ΚΚΕ.
«Το συνέδριό μας – είπε, μεταξύ άλλων, στην εναρκτήρια ομιλία του ο πρόεδρος της ΚΕ Απ. Γκρόζος – έχει να κάνει σοβαρό έργο. Θα μελετήσει μια πλούσια πείρα με τα θετικά κι αρνητικά της και θα συγκεντρώσει την προσοχή του κόμματος στα φλέγοντα ζητήματα του εργατικού και πατριωτικού κινήματος για να δώσει απάντηση στα επίκαιρα μα και στα γενικότερα προβλήματα της δημοκρατικής αναμόρφωσης και της κοινωνικής απελευθέρωσης του εργαζόμενου λαού».

Τα επίσημα στοιχεία του ΚΚΕ, που κατατέθηκαν στην Τρίτη Συνδιάσκεψη του Κόμματος (10- 14/10/1950) κάνουν λόγο για 55.881 πολιτικούς πρόσφυγες (αντάρτες ΔΣΕ και πολίτες), οι οποίοι σε αρχική φάση κατανεμήθηκαν στις Λαϊκές Δημοκρατίες ως εξής: Ρουμανία: 9.100, Τσεχοσλοβακία: 11.941, Πολωνία: 11.458, Ουγγαρία: 7.253, Βουλγαρία: 3.021, Γερμανία: 1.128 και Σοβιετική Ένωση: 11.980
Κατά περίπτωση δεν ανήκαν καν σε ΚΟ οργάνωση του ΚΚΕ όντας απλώς μέλη των ΚΚ της αντίστοιχης σοσιαλιστικής χώρας.

Μετά την 3η Συνδιάσκεψη, οι ιδιαίτερες συνθήκες στις οποίες ζούσε και αναπτυσσόταν το κόμμα (πολιτική προσφυγιά, διώξεις, παρανομία) επιτάθηκαν και περιπλέχτηκαν κυρίως λόγω των εξελίξεων στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα – θάνατος του Στάλιν το 1953, εσωτερικές εξελίξεις στο ΚΚΣΕ και στην ΕΣΣΔ και κυρίως η λεγόμενη αποσταλινοποίηση, που δημιούργησαν μεγάλα προβλήματα γενικά στο διεθνές κομμουνιστικό κίνημα.

Βοηθούσης και της εισήγησης των 6 αδελφών κομμάτων, στην 6η ολομέλεια επέρχεται όχι μόνο αλλαγή της κομματικής ηγεσίας, με απομάκρυνση του Ν. Ζαχαριάδη από τη θέση του ΓΓ αλλά και (αργότερα) διαγραφή του από το Κόμμα ενώ στη συνέχεια, έχουμε αλλαγή στρατηγικής, πολιτικής, τακτικής και οργανωτικής συγκρότησης του Κόμματος σε καθαρά δεξιά οπορτουνιστική κατεύθυνση (καταρχήν υιοθετήθηκε –όπως είδαμε, η θέση περί ύπαρξης «Εθνικής Αστικής Τάξης» ως στρατηγικού συμμάχου της εργατικής τάξης, μετατρέποντας το Κόμμα σε ουρά των κομμάτων του Κέντρου).
Με τη διάλυση των ΚΟ –και στο εξωτερικό, οι κομματικές δυνάμεις που βρίσκονταν στη Λαϊκές Δημοκρατίες και την ΕΣΣΔ πέρασαν στα αδελφά κόμματα και απλά -κατά διαστήματα συγκαλούνταν μόνο κάποια κομματικά αχτίφ.

Η σύγκληση του 8ου Συνεδρίου του ΚΚΕ είχε αποφασιστεί στην 6η Ολομέλεια της ΚΕ το 1956. H σχετική απόφαση έλεγε συγκεκριμένα: «Να συγκληθεί το VIII Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Να ανατεθεί στο Γραφείο της ΚΕ του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας να προετοιμάσει και να υποβάλει για εξέταση στην Ολομέλεια της ΚΕ του ΚΚΕ προτάσεις για την ημερήσια διάταξη του VΙΙΙ Συνεδρίου του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας, για την ημερομηνία της σύγκλησής του, για το ποσοστό της αντιπροσώπευσης στο Συνέδριο και για τον τρόπο της εκλογής των αντιπροσώπων και να προβλεφτεί να συμμετάσχει στο Συνέδριο εκπροσωπευτική αντιπροσωπεία από τις κομματικές οργανώσεις, που βρίσκονται στην Ελλάδα».
Εντούτοις το συνέδριο καθυστέρησε να συγκληθεί 5 ολόκληρα χρόνια και η σύγκλησή του κάθε άλλο παρά ακολούθησε τους κανόνες που προέβλεπε το Καταστατικό του Κόμματος, ενώ ως προσυνεδριακό ντοκουμέντο για εσωκομματική συζήτηση χρησιμοποιήθηκαν οι θέσεις για τα 40χρονα του Κόμματος που υιοθετήθηκαν στην 9η Ολομέλεια της ΚΕ τον Αύγουστο του 1958. Από τους 62 αντιπροσώπους οι 25 είχαν συμβουλευτική ψήφο.

Στο 8ο Συνέδριο πήραν μέρος αντιπροσωπείες των αδελφών κομμάτων: ΚΚΣΕ, ΚΚ Τσεχοσλοβακίας, Βουλγάρικο ΚΚ, Γαλλικό ΚΚ, Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Γερμανίας, Ιταλικό ΚΚ, ΚΚ Ισπανίας, Ουγγρικό Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα, Ενοποιημένο Εργατικό Κόμμα Πολωνίας και Ρουμανικό Εργατικό Κόμμα.

Η ημερήσια διάταξη του 8ου Συνεδρίου περιλάμβανε τα παρακάτω θέματα για συζήτηση:

• Έκθεση δράσης της ΚΕ του ΚΚΕ για την περίοδο από το 7ο τακτικό Συνέδριο. Εισηγητής Κώστας Κολιγιάννης.
• Το Πρόγραμμα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Ελλάδας. Εισηγητής Μήτσος Παρτσαλίδης.
• Τροποποίηση ορισμένων άρθρων του Καταστατικού του Κόμματος. Εισηγητής Απόστολος Γκρόζος.
• Εκλογή Κεντρικής Επιτροπής και Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής.

Βασικές πλευρές των αποφάσεων του Συνεδρίου

Το Συνέδριο κατέληξε σε αποφάσεις που όπως ανακοινώθηκε λήφθηκαν ομόφωνα.

• Πήρε απόφαση πάνω στο πρώτο θέμα.
• Ψήφισε το Πρόγραμμα του ΚΚΕ.
• Τροποποίησε ορισμένα άρθρα του Καταστατικού.
• Απηύθυνε Διακήρυξη προς τον ελληνικό λαό και χαιρετιστήρια στους φυλακισμένους και εξόριστους, καθώς και στους αναγκαστικά εκπατρισμένους από την Ελλάδα αγωνιστές.
• Επίσης, πήρε μια σειρά ειδικές αποφάσεις – για την ακρίβεια επικύρωσε παλιότερες αποφάσεις της κομματικών οργάνων – για την απομάκρυνση από τις γραμμές του Κόμματος των παρακάτω πρώην ηγετικών στελεχών: Ν. Ζαχαριάδη, Μάρκου Βαφειάδη, Βασίλη Μπαρτζιώτα, Γιώργη Βοντίτσιο (Γούσια), Μήτσου Βλαντά, Θανάση Χατζή, Βαγγέλη Βασβανά, Θύμιου Μπράτσιο, Νίκου Ρουμελιώτη και Αχιλλέα Μπλάνα.

Το Συνέδριο υπογράμμισε τους ηρωικούς και γεμάτους αυτοθυσία αγώνες, που διεξήγαγαν οι κομμουνιστές, σ’ όλα αυτά τα χρόνια, επικεφαλής του ελληνικού λαού, για την εθνική ανεξαρτησία, την ειρήνη, τη δημοκρατία, την κοινωνική πρόοδο.
Άσκησε δριμεία κριτική, χαρακτηρίζοντας λαθεμένη την πολιτική γραμμής της προηγούμενης καθοδήγησης υπό τον Ν. Ζαχαριάδη, θεωρώντας ότι δημιουργούσε τεράστιες δυσκολίες στη δουλειά του Κόμματος και την ανάπτυξη των δημοκρατικών δυνάμεων και οδήγησε στην ήττα του λαϊκού κινήματος και στην εσωκομματική κρίση.

Ανέλυσε τις εσωτερικές και διεθνείς εξελίξεις, «τους αγώνες της εργατικής τάξης και όλου του λαού ενάντια στα ξένα μονοπώλια και την ντόπια πλουτοκρατική ολιγαρχία, που μετέτρεψε την Ελλάδα σε πολεμική βάση των Αμερικανών ιμπεριαλιστών και του ΝΑΤΟ και επισήμανε τον κίνδυνο που εξαιτίας αυτής της πολιτικής διατρέχει η χώρα να γίνει στόχος πυρηνικής καταστροφής».
Ακόμη σημείωσε τις ανακατατάξεις που συντελέστηκαν και συντελούνταν στην πολιτική ζωή της χώρας εκείνα τα χρόνια και καθόρισε τα καθήκοντα του Κόμματος στην «πάλη για την περιφρούρηση της ειρήνης, την αποκατάσταση της δημοκρατίας, για την ικανοποίηση των διεκδικήσεων των εργαζομένων». Τόνισε δε την ανάγκη «της ενότητας όλων των δημοκρατικών δυνάμεων στην πάλη για την απομάκρυνση της κυβέρνησης Καραμανλή και το σχηματισμό κυβέρνησης που θα πραγματοποιήσει δημοκρατική στροφή σ’ όλη την πορεία της χώρας».

• Το Συνέδριο, με την απόφαση που πήρε, ενέκρινε την έκθεση δράσης της ΚΕ και επικύρωσε την απόφαση της 8ης Ολομέλειας του 1958 για τη διάλυση των παράνομων κομματικών οργανώσεων.

Στο Πρόγραμμα του Κόμματος, που ψήφισε το Συνέδριο, επικυρώνεται η θέση της Προγραμματικής Διακήρυξης του 1957 περί ύπαρξης στην Ελλάδα «Εθνικής Αστικής Τάξης» λαθεμένη άποψη, με όλα τα συνακόλουθα. Αναφορικά με το χαρακτήρα της επανάστασης στην Ελλάδα, κατέληξε σε λαθεμένη προγραμματική επεξεργασία, υιοθετώντας την άποψη «περί δύο επαναστάσεων όπου η μία, η πρώτη, θα ήταν αντιιμπεριαλιστική – δημοκρατική και η άλλη, η δεύτερη, ως μετεξέλιξη της πρώτης, θα ήταν σοσιαλιστική»

(για την ιστορία) Η εκλογή των οργάνων

• Το 8ο Συνέδριο εξέλεξε νέα Κεντρική Επιτροπή και Κεντρική Εξελεγκτική Επιτροπή του Κόμματος. Η ΚΕ αποτελέστηκε από τα παρακάτω 44 τακτικά και 29 αναπληρωματικά μέλη.
  Απ’ αυτά, 23 τακτικά και 15 αναπληρωματικά βρίσκονταν εντός Ελλάδας.
• Τακτικά μέλη της νέας ΚΕ, εντός Ελλάδος (σ’ αυτούς περιλαμβάνονται και οι φυλακισμένοι, όπως ο Χαρ. Φλωράκης κ.λπ.) ήταν: Ασημίνα Γιάννου, Μανώλης Γλέζος, Χαρ (Μπάμπης) Δρακόπουλος, Μιλτ. Ζαχαράτος, Βάσω Θανασέκου, Νίκος Καρράς, Λεωνίδας Κύρκος, Λούλα Λογαρά, Ελένη Μπενά, Τάκης Μπενάς, Avτ. Μπριλλάκης, Γιάν. Παπαδημητρίου, Πότης Παρασκευόπουλος, Χρήστος Ράπτης, Ευάγ. Σακελλάρης, Ελευθέριος Σεφέρης, Γεώργιος Στεργίου, Σωτήρης Σουκαράς, Φώκος Βέττας, Γιώργης Ερυθριάδης, Κώστας Λουλές, Αύρα Παρτσαλίδου, Χαρίλαος Φλωράκης.
• Τακτικά μέλη (εκτός της Ελλάδος): Πολυχρόνης Βάης, Δημ.Βουτσιανός, Κώστας Γάτσιος, Απόστολος Γκρόζος, Πάνος Δημητρίου, Βασ. Ζάζος, Ζήσης Ζωγράφος, Νίκος Καλούδης, Σταύρος Καρράς, Θαν. Καρτσούνης, Κώστας Κολιγιάννης, Δημήτρης Κωτούζας, Παναγιώτης Μαυρομμάτης, Δημήτριος Παρτσαλίδης, Πέτρος Ρούσος, Γεράσιμος Στεφανάτος, Λεωνίδας Στρίγκος, Λεωνίδας Τζεφρώνης, Κώστας Τσολάκης, Παναγιώτης Υφαντής, Γρηγόρης Φαράκος.
• Αναπληρωματικά μέλη (εντός Ελλάδος – περιλαμβάνονται και φυλακισμένοι): Διονύσης Γεωργάτος, Νικόλαος Καθαροσπόρης, Τάκης Κελτεμλίδης, Σπύρος Λιναρδάτος, Δημήτριος Μανούσος, Ηλίας Στάβερης, Σάββας Σταματιάδης, Δημήτριος Δάλλας, Ελευθέριος Τζάκος, Νίκανδρος Κεπέσης, Παντελής Κιουρτσής, Ρούλα Κουκούλου, Γιώργος Τρικαλινός, Καίτη Ζεύγου.
• Αναπληρωματικά (εκτός Ελλάδος): Αλέκος Αγγουράκης, Νικόλαος Ακριτίδης, Γιώργος Θεοδωρίδης, Στάθης Καραγιώργης, Ηλίας Καρράς, Νικόλαος Κέντρος, Θωμάς Κεφαλάς, Κώστας Κηπουρός, Νικόλαος Κουτρουμπάς, Χρήστος Νικολάου, Αλέγρα Σκύφτη, Μιχάλης Τσάντης, Περικλής Χουλιάρας, Χρήστος Ψύλλος, Ευριπίδης Παπαζαχαρίου.
• Μέλη της Κεντρικής Εξελεγκτικής Επιτροπής:Εντός της Ελλάδας ήταν οι Νότης Καπνίσης, Γεώργιος Παπαρήγας, Παναγιώτης Τιμογιαννάκης. Εκτός της Ελλάδας οι Πολυκ. Αργυρόπουλος, Δημήτρης Παπαγεωργίου και Δημήτρης Παπακώστας.

Στην πρώτη συνεδρίασή της, μετά το Συνέδριο, η νέα ΚΕ εξέλεξε στο Πολιτικό Γραφείο τους: Απόστολο Γκρόζο, Πάνο Δημητρίου, Ζήση Ζωγράφο, Κώστα Κολιγιάννη, Παναγιώτη Μαυρομμάτη, Μήτσο Παρτσαλίδη και Λεωνίδα Στρίγκο.
Αναπληρωματικό μέλος του Πολιτικού Γραφείου εκλέχτηκε ο Παναγιώτης Υφαντής.

Η Ολομέλεια εξέλεξε Πρόεδρο της Κεντρικής Επιτροπής τον Απόστολο Γκρόζο και τριμελή Γραμματεία της ΚΕ από τους Κώστα Κολιγιάννη, Μήτσο Παρτσαλίδη, Πάνο Δημητρίου.
Πρώτος Γραμματέας της ΚΕ εκλέχτηκε ο Κ. Κολιγιάννης.

Όλο το αφιέρωμα |> εδώ
(συνεχίζεται)

Αγαπημένο