Έκθεση UNICEF, ένας στους πέντε 15χρονους Σουηδούς υστερεί στην ανάγνωση

Γρά­φει ο Πάνος Αλε­πλιώ­της //

Σε προη­γού­με­νη ανάρ­τη­ση είχα­με περι­γρά­ψει την δημιουρ­γία ενός άδι­κου για τα παι­διά της εργα­τι­κής τάξης σχο­λι­κού συστή­μα­τος που κατέ­στρε­ψε το ενιαίο σχο­λείο κατά τα πρό­τυ­πα της Λαϊ­κής Δημο­κρα­τί­ας της Γερ­μα­νί­ας (DDR) και έρι­ξε την Σου­η­δία στις κάτω θέσεις της παγκό­σμιας Σχο­λι­κής αξιολόγησης.

Το Σχο­λι­κό εκπαι­δευ­τι­κό σύστη­μα είναι υπευ­θυ­νό­τη­τα των Δήμων και χρη­μα­το­δο­τεί­ται από την δημο­τι­κή φορο­λο­γία που δια­χω­ρί­ζει τους Δήμους σε «φτω­χούς» και «πλού­σιους» και στηρίζεται:

• στην ελευ­θε­ρία ύπαρ­ξης Σχο­λι­κής αγο­ράς και ίδρυ­σης ιδιω­τι­κών επι­χει­ρή­σε­ων-εργο­λά­βων, που ανα­λαμ­βά­νουν από τους Δήμους με δημο­πρα­σία την λει­τουρ­γία των σχο­λεί­ων μαζί με τους μαθη­τές, κτί­ρια, δασκά­λους και το υπό­λοι­πο προσωπικό.
• την δυνα­τό­τη­τα των μαθη­τών να επι­λέ­γουν σχο­λεία και εκτός του Δήμου που ανή­κουν. Δικαιού­νται όμως να πάρουν μαζί τους από τον πρου­πο­λο­γι­σμό του παλιού Δήμου το σχο­λι­κό επί­δο­μα και να το δίνουν στον και­νούρ­γιο Δήμο που διά­λε­ξαν σχο­λείο ή στον εργολάβο.

Συνε­πεία των παρα­πά­νω, οικο­γέ­νειες με υψη­λά εισο­δή­μα­τα και υψη­λό­τε­ρη μόρ­φω­ση, δια­λέ­γουν καλά σχο­λεία για τα παι­διά τους, ενώ τα παι­διά της εργα­τι­κής τάξης πηγαί­νουν σε σχο­λεία της γει­το­νιάς σε υπο­βαθ­μι­σμέ­νες περιο­χές που δεν είναι και τα καλύ­τε­ρα. Οι δάσκα­λοι και οι καθη­γη­τές με την σει­ρά τους δια­λέ­γουν σε ποιο σχο­λείο θα διδά­ξουν ανά­λο­γα με τις προ­σφε­ρό­με­νες απο­δο­χές και το καλύ­τε­ρο εργα­σια­κό περι­βάλ­λον, απο­φεύ­γο­ντας τους “φτω­χούς” σε προ­ϋ­πο­λο­γι­σμό Δήμους με “φτω­χά” σε εξο­πλι­σμό σχο­λεία. Εκεί κατα­λή­γουν εκπαι­δευ­τι­κοί που στε­ρού­νται εξει­δί­κευ­σης με ετή­σιες συμβάσεις.

Η έκθε­ση της  UNICEF «An Unfair Start — Inequality in Children´s Education in Rich Countries» που κυκλο­φό­ρη­σε πρό­σφα­τα έχει και την Ελλά­δα  στην 21η θέση και φέρ­νει την Σου­η­δία στην 25 θέση, στα θέμα­τα εκπαι­δευ­τι­κής ισό­τη­τας, κάτω από πολ­λές χώρες με χει­ρό­τε­ρη οικο­νο­μι­κή κατάσταση.

Η έκθε­ση δεί­χνει ότι οι δια­φο­ρές στα απο­τε­λέ­σμα­τα μετα­ξύ μαθη­τών με τις καλύ­τε­ρες και χει­ρό­τε­ρες επι­δό­σεις στην Σου­η­δία αυξά­νο­νται όσο μεγα­λώ­νει η ηλι­κία τους. Σχε­δόν ένας στους πέντε 15 χρο­νους, εκτι­μά­ται ότι δεν έχει βασι­κές γνώ­σεις στην ΑΝΑΓΝΩΣΗ που να του επι­τρέ­πει να συμ­με­τέ­χει επαρ­κώς στην κοι­νω­νι­κή ζωή.

Η μεγά­λη προ­σέ­λευ­ση μετα­να­στών των τελευ­ταί­ων χρό­νων δεν αρκεί σαν εξή­γη­ση. Θα έπρε­πε σύμ­φω­να με την έκθε­ση να μπο­ρεί η Σου­η­δία να επι­δεί­ξει ποιο­τι­κή δια­σφά­λι­ση στην εκπαί­δευ­ση που να αντι­με­τω­πί­ζει παρό­μοια ζητή­μα­τα. Άλλοι παρά­γο­ντες που επιρ­ρε­ά­ζουν την τελι­κή κατά­τα­ξη της Σου­η­δί­ας είναι το επάγ­γελ­μα των γονέ­ων και οι ποιο­τι­κές δια­φο­ρές μετα­ξύ των σχολείων.

Το παρελ­θόν και η κατα­γω­γή των παι­διών καθο­ρί­ζει την εκπαι­δευ­τι­κή ισο­τι­μία, λέει η Christina Heilborn, υπεύ­θυ­νη της Unicef στην Σου­η­δία, ενώ θάπρε­πε να εξα­σφα­λί­ζε­ται την ίδια ποιο­τι­κή εκπαί­δευ­ση για όλα τα παι­διά. Η ίση αντι­με­τώ­πι­ση ευνο­εί όλα τα παι­διά χωρίς να ρίχνει την ποιό­τη­τα αυτών που υπε­ρέ­χουν στους βαθ­μούς, συνεχίζει!

Η έκθε­ση κατα­λή­γει με προ­τά­σεις για να αυξη­θεί η ισό­τι­μη από­δο­ση εκπαί­δευ­σης στο σου­η­δι­κό σχολείο:

• αυξη­μέ­νη κρα­τι­κή ευθύ­νη για ένα ισό­τι­μο σχο­λείο, έτσι ώστε όλα τα παι­διά να έχουν πρό­σβα­ση σε εκπαί­δευ­ση υψη­λής ποιό­τη­τας που να μπο­ρεί να αντι­σταθ­μί­σει τις δυσμε­νείς συνθήκες.
• η πρό­σβα­ση σε ισό­τι­μη εκπαί­δευ­ση θα πρέ­πει να εφαρ­μό­ζε­ται σε όλα τα παι­διά, με έγκαι­ρη και στο­χευ­μέ­νη βοή­θεια στα παι­διά που είναι πιο ευάλωτα.
• τα παι­διά θα πρέ­πει να συμ­με­τέ­χουν στις δρά­σεις που τά αφορούν.

Το μοντέ­λο αυτό της Σχο­λι­κής Αγο­ράς που υπάρ­χει μόνο στην Χιλή, κλη­ρο­νο­μιά των Rose και Milton Friedman από την επο­χή του Πινο­σέτ αλλά που ενέ­πνευ­σε και την Σου­η­δία από τις αρχές της δεκα­ε­τί­ας του 90 έχει κατα­στρέ­ψει την ισο­τι­μία μετα­ξύ των μαθη­τών και των σχο­λεί­ων. Οι προ­σπά­θειες που γίνο­νται στην Χιλή να απε­γκλω­βι­στούν από αυτό το μοντέ­λο είναι θετι­κές δια­πι­στώ­νει η Έκθε­ση και καλεί την Σου­η­δία με τα παρα­πά­νω στην ουσία να εγκα­τα­λή­ψει την Σχο­λι­κή αγορά.

________________________________________________________________________________________________

Πάνος Αλεπλιώτης Δημοτικός σύμβουλος Πυλαίας Θεσσαλονίκης 87/90 και 99/2002. Αντιδήμαρχος Πυλαίας από το 1987 έως και το 1990 και από το 1999 έως και το 2000. Εργάστηκε σαν γεωλόγος, περιβαλλοντολόγος και χωροτάκτης στην Ελλάδα και στην Σουηδία

Σου­η­δία: Δημο­πρα­τούν τα Σχο­λεία μαζί με τα κτή­ρια, τους μαθη­τές και τους δασκά­λους στους Επιχειρηματίες