Έναρξη του ένοπλου αγώνα της Εθνικής Οργάνωσης Κυπρίων Αγωνιστών (ΕΟΚΑ)

Έναρ­ξη του ένο­πλου αγώ­να της Εθνι­κής Οργά­νω­σης Κυπρί­ων Αγω­νι­στών (ΕΟΚΑ). Η ΕΟΚΑ, που στό­χο είχε την ένω­ση της Κύπρου με την Ελλά­δα, είχε έντο­νο αντι­κομ­μου­νι­στι­κό και εθνι­κι­στι­κό χαρα­κτή­ρα και ελεγ­χό­με­νη από τους Αγγλους.

Τα σχέ­δια ίδρυ­σης της οργά­νω­σης εξυ­φαί­νο­νταν ήδη από το 1950 με την ενερ­γή στή­ρι­ξη μερί­δας της ελλη­νι­κής αστι­κής τάξης. Επι­κε­φα­λής της υπήρ­ξε ο Γ. Γρί­βας (που στην κατο­χή είχε δρά­ση ως αρχη­γός της αντι­κομ­μου­νι­στι­κής οργά­νω­σης Χ, με τους γνω­στούς στον ελλη­νι­κό λαό «Χίτες»), ενώ τη συγκα­τά­θε­σή του είχε δώσει και ο Αρχιε­πί­σκο­πος Μακάριος.

Στα πρό­τυ­πα της “Χ”, με στε­λέ­χη της “Χ” και με οπλι­σμό της “Χ”, η ΕΟΚΑ είχε δημιουρ­γη­θεί, αρχι­κά με την ονο­μα­σία ΕΜΑΚ. Την ομά­δα απο­τε­λού­σαν άνθρω­ποι που είχαν επα­φές με τις μυστι­κές υπη­ρε­σί­ες των Αγγλων

Η πάλη της ΕΟΚΑ δεν στη­ρι­ζό­ταν στο μαζι­κό ένο­πλο αγώ­να. Η δύνα­μή της, παρά τα αντι­θέ­τως δια­δι­δό­με­να, ποτέ δεν ξεπέ­ρα­σε τα 300 άτο­μα, οι περισ­σό­τε­ροι από τους οποί­ους ήταν μαθη­τές γυμνα­σί­ου. Και βέβαια ήταν δεδο­μέ­νος ο βαθύς αντι­κομ­μου­νι­σμός της, ενώ δεν είχε την παρα­μι­κρή πρό­θε­ση για παλ­λαϊ­κό ξεση­κω­μό κατά των Αγγλων. Οι κομ­μου­νι­στές και οι Τουρ­κο­κύ­πριοι, που απο­τε­λού­σαν πάνω από το 50% του κυπρια­κού λαού, θεω­ρή­θη­καν εξαρ­χής εχθροί της ΕΟΚΑ .“Η ιδε­ο­λο­γία που εκπρο­σω­πού­σε ο Γρί­βας θεω­ρού­σε τους κομ­μου­νι­στές, κατά πρώ­το λόγο, και τους Τούρ­κους, κατά δεύ­τε­ρο, μεγα­λύ­τε­ρους εχθρούς από τους Αγγλους. Γι’ αυτό στο στό­χα­στρό της βρέ­θη­καν τουρ­κο­κύ­πριοι, αλλά και συν­δι­κα­λι­στές, μέλη και στε­λέ­χη του ΑΚΕΛ.

Τη νύχτα της 31ης Μάρ­τη με 1η Απρί­λη του 1955, στη Λευ­κω­σία, στη Λάρ­να­κα και μερι­κές άλλες πόλεις της Κύπρου γίνο­νται τα πρώ­τα σαμπο­τάζ. Αμέ­σως με ανα­κοί­νω­σή του το ΑΚΕΛ κάνει λόγο για προ­βο­κά­τσια που “κρύ­βε­ται κάτω από το μαν­δύα της “εθνι­κής δρά­σης””, και τόνι­σε ότι “αυτού του είδους η δρα­στη­ριό­τη­τα μονά­χα ζημιά μπο­ρεί να προ­κα­λέ­σει στον κυπρια­κό αγώ­να”, την ίδια άπο­ψη εκφρά­ζει και το ΚΚΕ διά του Ν. Ζαχαριάδη.

Η δρά­ση της ΕΟΚΑ και της ΒΟΛΚΑΝ (τουρ­κο­κυ­πρια­κή εθνι­κι­στι­κή οργά­νω­ση) συντέ­λε­σε στην έξα­ψη του εθνι­κι­στι­κού μίσους, το οποίο ο βρε­τα­νι­κός ιμπε­ρια­λι­σμός αξιο­ποί­η­σε στο έπα­κρο στα πλαί­σια της προ­ώ­θη­σης της δικής του πολι­τι­κής υπα­γό­ρευ­σης λύσε­ων κατά τα στρα­τη­γι­κά του συμφέροντα.

***

Ο Γεώρ­γιος Γρί­βας («Διγε­νής»), Κύπριος στην κατα­γω­γή, μεγά­λω­σε και στα­διο­δρό­μη­σε στην Ελλά­δα υπη­ρε­τώ­ντας στον ελλη­νι­κό στρα­τό από τη θέση του μόνι­μου αξιω­μα­τι­κού. Τυφλός αντι­κομ­μου­νι­στής,  στην Κατο­χή διε­τέ­λε­σε επι­κε­φα­λής της αντι­κομ­μου­νι­στι­κής γερ­μα­νό­φι­λης οργά­νω­σης «Χ». Αυτή την περί­ο­δο δρα συνω­μο­τι­κά για λογα­ρια­σμό των κατο­χι­κών αρχών ενά­ντια στο ΕΑΜ — ΕΛΑΣ και το ΚΚΕ, αλλά ταυ­τό­χρο­να δού­λευε και για λογα­ρια­σμό των Αγγλων κάνο­ντας την ίδια αντιΕ­Α­Μι­κή — αντι­κομ­μου­νι­στι­κή δου­λειά.  Μετά την απε­λευ­θέ­ρω­ση, η “Χ” βρέ­θη­κε έτοι­μη να ανα­λά­βει ακό­μη πιο μαζι­κή αντι­κομ­μου­νι­στι­κή — αντιΕ­Α­Μι­κή δρά­ση. Στα Τάγ­μα­τα Εθνο­φυ­λα­κής, που ίδρυ­σαν οι Εγγλέ­ζοι, η “Χ” προ­σέ­φε­ρε εκα­το­ντά­δες εθνο­φύ­λα­κες, ενώ δια­δρα­μά­τι­σε πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο στη “λευ­κή τρο­μο­κρα­τία” που ακο­λού­θη­σε τη Συμ­φω­νία της Βάρκιζας.

Ας δού­με όμως ανα­λυ­τι­κά τι ανα­φέ­ρουν οι ιστο­ρι­κές πηγές για το Γρί­βα πριν το 1955.

Ο Άντρος Παυ­λί­δης στο βιβλίο του «Μακά­ριος ο Γ΄» ανα­φέ­ρει «Ο ρόλος της οργά­νω­σης των και του ίδιου του Γρί­βα ήταν ύπο­πτος γι΄ αυτό οι μεγά­λες αντι­στα­σια­κές οργα­νώ­σεις με πρώ­το τον «ΕΛΑΣ» αρνή­θη­καν να έρθουν σε επα­φή με οποιο­δή­πο­τε τρό­πο με το Γρί­βα και την οργά­νω­ση του».

Ο Σπύ­ρος Μυλω­νάς στο βιβλίο του «Εθνι­κή Κρί­ση» ανα­φέ­ρει «Το παρελ­θόν του στην Ελλά­δα δεν ήταν καθα­ρό. Στρα­το­κρά­της, αντι­δη­μο­κρά­της, παθια­σμέ­νος αντι­κομ­μου­νι­στής ίδρυ­σε την περι­βό­η­τη τρο­μο­κρα­τι­κή οργά­νω­ση «Χ» που κτυ­πού­σε το εθνι­κο­α­πε­λευ­θε­ρω­τι­κό κίνη­μα υπη­ρε­τώ­ντας αντι­κει­με­νι­κά τα ναζι­στι­κά στρα­τεύ­μα­τα κατοχής»

Ο Dominigue Eudew στο βιβλίο του «Οι καπε­τά­νιοι» ανα­φέ­ρει «Δια­κό­σια μέτρα από την Ακρό­πο­λη στη συνοι­κία της παλιάς αγο­ράς του Θησεί­ου σταθ­μεύ­ουν οι κομά­ντος της φιλο­να­ζι­στι­κής εθνι­κής οργά­νω­σης «Χ» που διευ­θύ­νει ο Γρί­βας. Η «Χ» κάνει τη προ­πα­γάν­δα της χρη­σι­μο­ποιώ­ντας τα αυτο­κί­νη­τα της αστυ­νο­μί­ας, και κάθε βρά­δυ ξαμο­λά­ει τα λαγω­νι­κά της κατά των κόκκινων.

Ο Γιάν­νης Δημη­τριά­δης στο βιβλίο του «Η Σοβιε­τι­κή Διείσ­δυ­ση στην Ελλά­δα» ανα­φέ­ρει «Μέσα στη παρα­ζά­λη αυτή δύσκο­λα μπο­ρεί κανείς να δια­κρί­νει ποιοι εργά­στη­καν, για λογα­ρια­σμό των Γερ­μα­νών εκτός από κάποιες κοι­νά απο­δε­κτές οργα­νώ­σεις όπως οι «Χίτες».

Ο Γιάν­νης Κατρης στο βιβλίο του «1960-.…. η γέν­νη­ση του νεο­φα­σι­σμού στην Ελλά­δα» γρά­φει «Ο Γρί­βας προ­ερ­χό­ταν και ανή­κε όχι στη δεξιά αλλά στην ακραία υπερ­συ­ντη­ρη­τι­κή πτέ­ρυ­γα της. Επι­πλέ­ον η πολι­τι­κή ιστο­ρία του Γρί­βα ήταν συν­δε­δε­μέ­νη με την κατο­χι­κή οργά­νω­ση «Χίτες», σκαν­δα­λω­δώς ευνο­ού­με­νη από τον κατα­κτη­τή για λογα­ρια­σμό του οποί­ου είχε συμ­βά­λει στην εξό­ντω­ση πολ­λών πατριω­τών και εθνι­κής αντιστάσεως.…»

Ο Γιώρ­γος Μιχα­ήλ «Εθνι­κή Αντί­στα­ση» γρά­φει «Η «Χ» συνερ­γα­ζό­ταν όχι μόνο με τις κατο­χι­κές κυβερ­νή­σεις και τα περι­βό­η­τα τάγ­μα­τα ασφα­λεί­ας αλλά και με γερ­μα­νι­κές υπηρεσίες.

Εξ΄ άλλου ο ίδιος ο Γρί­βας δηλώ­νει ότι έφτια­ξε την «Χ» όχι για να κτυ­πή­σει τους Γερ­μα­νούς κατα­κτη­τές αλλά για να κτυ­πή­σει τον «ΕΛΑΣ».

Αυτό όμως το παρα­δέ­χτη­κε και ο υπαρ­χη­γός της «Χ» ο οποί­ος δήλω­σε στη δίκη των δολο­φό­νων της «Ειδι­κής» τα εξής «Ποτέ οι Γερ­μα­νοί δεν ενό­χλη­σαν μέλη της οργά­νω­σης μας, εκτός 10 που έπια­σαν μια φορά για­τί τους πήραν για κομ­μου­νι­στές και τους παρά­δω­σαν στην «Ειδι­κή». Απο­λύ­θη­καν όλοι. Εμάς τους εθνι­κό­φρο­νες δεν μας πεί­ρα­ξαν οι Γερ­μα­νοί. Οι Γερ­μα­νοί έβα­ζαν τις εθνι­κι­στι­κές οργα­νώ­σεις να πολε­μούν τους κομ­μου­νι­στές για να ΄χουν αυτοί ήσυ­χο το κεφά­λι τους».

Ο ίδιος ο Γρί­βας στα απο­μνη­μο­νεύ­μα­τα του ανα­φέ­ρε­ται σε ζημιές που προ­κά­λε­σε στους κομ­μου­νι­στές ενώ δεν λέει λέξη για ζημιές που προ­κά­λε­σε στους Γερμανούς.

Πηγές: Ριζο­σπά­στης / ΕΔΟΝ