Ό,τι ν’ ακούω με το δεξιό μου αυτί / με μάτι αριστερό το βλέπω.
Κι ό,τι καταπιάνεται ο νους να στοχαστεί, / οι χτύποι της καρδιάς το λένε πρώτοι. (Κ. Βάρναλης)

Αλήθειες και ψέματα για την κατάσταση στη Βενεζουέλα

Γρά­φει ο Νίκος Μότ­τας //

Καθώς ξετυ­λί­γο­νται οι εξε­λί­ξεις στη Βενε­ζου­έ­λα, με τη νέα από­πει­ρα των ΗΠΑ και των συμ­μά­χων τους να ανα­τρέ­ψουν πρα­ξι­κο­πη­μα­τι­κά την κυβέρ­νη­ση Μαδού­ρο, ο αστι­κός Τύπος — τόσο στην Ελλά­δα όσο και στο εξω­τε­ρι­κό — δίνει και πάλι ρεσι­τάλ παραπληροφόρησης.

Γι’ αυτό, έχο­ντας ως οδη­γό τις συμ­βου­λές του Μπρεχτ για τις δυσκο­λί­ες που πρέ­πει να ξεπε­ρά­σει αυτός που θέλει να πολε­μή­σει το ψέμα και να γρά­ψει την αλή­θεια, θα επι­χει­ρή­σου­με μια όσο το δυνα­τόν πιο συνο­πτι­κή και ταυ­τό­χρο­να περιε­κτι­κή κατα­γρα­φή της κατά­στα­σης στη χώρα της Λατι­νι­κής Αμερικής.

1. Η Βενε­ζου­έ­λα βιώ­νει τις τελευ­ταί­ες ώρες άλλη μια καρα­μπι­νά­τη, ενορ­χη­στρω­μέ­νη από τις ΗΠΑ, από­πει­ρα πρα­ξι­κο­πή­μα­τος. Δεν πρό­κει­ται ούτε για «λαϊ­κή εξέ­γερ­ση» ούτε για «μαζι­κό ξεση­κω­μό» ενα­ντί­ον της κυβέρ­νη­σης Μαδού­ρο. Βασι­κός μοχλός του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος είναι ο ηγέ­της της δεξιάς αντι­πο­λί­τευ­σης και αυτο­α­να­κυ­ρηγ­μέ­νος «μετα­βα­τι­κός πρό­ε­δρος» Χουάν Γκουαϊ­δό. Δευ­τε­ρεύ­ο­ντα ρόλο, πλάϊ στον Γκουαϊ­δό, παί­ζουν άλλα στε­λέ­χη της αντι­πο­λί­τευ­σης που δια­τη­ρούν στε­νές σχέ­σεις με κυβερ­νη­τι­κά κλι­μά­κια των ΗΠΑ, όπως ο Λεο­πόλ­δο Λόπες.

2. Στη Βενε­ζου­έ­λα υπάρ­χει νόμι­μα εκλεγ­μέ­νη από το λαό κυβέρ­νη­ση. Οι προ­ε­δρι­κές εκλο­γές που έγι­ναν στις 20 Μάη 2018, ανέ­δει­ξαν νικη­τή το Νικο­λάς Μαδού­ρο με ποσο­στό 67,7% ένα­ντι 21% του αντι­πά­λου του Ανρί Φαλκόν.

Σημειώ­νε­ται ότι ο κύριος συνα­σπι­σμός της δεξιάς αντι­πο­λί­τευ­σης, το επο­νο­μα­ζό­με­νο «Προ­ε­δρείο Δημο­κρα­τι­κός Ενό­τη­τας» (MUD), απο­φά­σι­σε να μην συμ­με­τά­σχει στις εκλογές.

Οι εκλο­γές του Μάη του ’18 έγι­ναν υπό την αυστη­ρή επι­τή­ρη­ση του Εθνι­κού Εκλο­γι­κού Συμ­βου­λί­ου (CNE), ενός κομ­μα­τι­κά ανε­ξάρ­τη­του φορέα τη δικαιο­δο­σία του οποί­ου απο­φά­σι­σαν από κοι­νού όλες οι συμ­με­τέ­χου­σες στην εκλο­γι­κή δια­δι­κα­σία παρα­τά­ξεις με σχε­τι­κό συμ­φω­νη­τι­κό που υπέ­γρα­ψαν. Να θυμί­σου­με ότι το CNE είναι το ίδιο όργα­νο υπό την επι­τή­ρη­ση του οποί­ου διε­ξή­χθη­σαν οι βου­λευ­τι­κές εκλο­γές του 2015, στις οποί­ες η αντι­πο­λί­τευ­ση κέρδισε.

Εδώ αξί­ζει να σημειω­θεί το εξής: Στις αρχές του 2018, εκπρό­σω­ποι της κυβέρ­νη­σης Μαδού­ρο και της δεξιάς αντι­πο­λί­τευ­σης (MUD) ξεκί­νη­σαν δια­πραγ­μα­τεύ­σεις, υπό διε­θνή επο­πτεία, στον Άγιο Δομί­νι­κο προ­κει­μέ­νου να συμ­φω­νή­σουν σε μια κοι­νή φόρ­μου­λα για τη δια­δι­κα­σία των προ­ε­δρι­κών εκλο­γών. Λίγο πριν την υπο­γρα­φή κοι­νής συμ­φω­νί­ας — με την κυβέρ­νη­ση Μαδού­ρο να έχει απο­δε­χθεί την πλειο­ψη­φία των αιτη­μά­των του MUD — η αντι­πο­λί­τευ­ση κάνει πίσω αρνού­με­νη να επι­κυ­ρώ­σει τα συμφωνηθέντα.

Όπως έχει καταγ­γεί­λει ο επι­κε­φα­λής της δια­πραγ­μα­τευ­τι­κής ομά­δας της βενε­ζου­ε­λά­νι­κης αντι­πο­λί­τευ­σης, Τιμο­τέο Ζαμπρά­νο, ο ίδιος δέχθη­κε πιέ­σεις από ηγε­τι­κά κλι­μά­κια του συνα­σπι­σμού MUD να μην υπο­γρά­ψει. Όπως έχει απο­κα­λυ­φθεί, ισχυ­ρές πιέ­σεις ασκή­θη­καν από τις κυβερ­νή­σεις ΗΠΑ και Κολομ­βί­ας ώστε να μην υπάρ­ξει καμία συμ­φω­νία, η αντι­πο­λί­τευ­ση να απέ­χει από τις εκλο­γές και να κατη­γο­ρη­θεί ο Μαδού­ρο για «αυταρ­χι­κή» και «αντι­δη­μο­κρα­τι­κή» συμπεριφορά.

GUAIDO PENCE

Ο “πρό­ε­δρος-μαριο­νέ­τα” Χ.Γκουαϊδό με τον αντι­πρό­ε­δρο των ΗΠΑ Μάικ Πένς στη Μπο­γκο­τά. Στο κέντρο, ο δεξιός, φιλο­α­με­ρι­κά­νος πρό­ε­δρος της Κολομ­βί­ας Ιβάν Ντούκε.

3. Οι ΗΠΑ είναι ο κύριος υπεύ­θυ­νος για την κοι­νω­νι­κή ανα­τα­ρα­χή στη Βενε­ζου­έ­λα και ο ηθι­κός αυτουρ­γός της προ­σπά­θειας απο­στα­θε­ρο­ποί­η­σης της χώρας. Το για­τί η κυβέρ­νη­ση Τραμπ επι­θυ­μεί την ανα­τρο­πή του Μαδού­ρο και την εγκα­θί­δρυ­ση ενός καθε­στώ­τος-μαριο­νέ­τα των ΗΠΑ στη Βενε­ζου­έ­λα είναι σαφές:

Η Βενε­ζου­έ­λα απο­τε­λεί άλλον έναν κρί­κο στη μακρά αλυ­σί­δα της ανά­μει­ξης του αμε­ρι­κα­νι­κού ιμπε­ρια­λι­σμού στα εσω­τε­ρι­κά χωρών της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής. Είναι γνω­στή η ιστο­ρία, από την Κού­βα και τον Πανα­μά, μέχρι τη Χιλή και τη Νικα­ρά­γουα. Από το 1998, όταν και ανήλ­θε στην εξου­σία της Βενε­ζου­έ­λας ο Ούγκο Τσά­βες, οι ΗΠΑ δεν έχουν στα­μα­τή­σει τις προ­σπά­θειες να ανα­τρέ­ψουν την κυβέρ­νη­ση της χώρας.

Η Βενε­ζου­έ­λα έχει τα μεγα­λύ­τε­ρα απο­θέ­μα­τα πετρε­λαί­ου παγκο­σμί­ως. Ως εκ τού­του, η αξιο­ποί­η­ση αυτών των τερά­στιων απο­θε­μά­των από αμε­ρι­κα­νι­κούς — και όχι μόνο — μονο­πω­λια­κούς κολοσ­σούς απο­τε­λεί από μόνη της ισχυ­ρό κίνη­τρο για τις αστι­κές τάξεις των ΗΠΑ και των συμ­μα­χι­κών τους χωρών. Δεν είναι ωστό­σο ο μονα­δι­κός λόγος της αυξη­μέ­νης ιμπε­ρια­λι­στι­κής επι­θε­τι­κό­τη­τας ενά­ντια στη Βενεζουέλα.

Η ευρύ­τε­ρη περιο­χή της Λατι­νι­κής Αμε­ρι­κής απο­τε­λεί πεδίο ολο­έ­να και αυξα­νό­με­νων ενδοι­μπε­ρια­λι­στι­κών αντα­γω­νι­σμών, μετα­ξύ των ΗΠΑ-ΕΕ και των αντι­πά­λων τους, Ρωσί­ας και Κίνας. Ο φόβος για αύξη­ση της ρωσι­κής και κινε­ζι­κής οικο­νο­μι­κής επιρ­ρο­ής στην περιο­χή έχει ενερ­γο­ποι­ή­σει τα επι­θε­τι­κά αντα­να­κλα­στι­κά των ΗΠΑ και της ΕΕ τα οποία απο­τυ­πώ­νο­νται στην πολε­μι­κή τους ενά­ντια στη Βενε­ζου­έ­λα. Είναι επο­μέ­νως σαφές ότι δεν τους πήρε ξαφ­νι­κά ο πόνος για το λαό της Βενε­ζου­έ­λας και τα επι­χει­ρή­μα­τα περί «δημο­κρα­τί­ας» και «άνθρω­πί­νων δικαιω­μά­των» απο­τε­λούν προ­σχή­μα­τα για να δικαιο­λο­γη­θεί η ενερ­γό­τε­ρη ανά­μει­ξη τους.

4. Η Βενε­ζου­έ­λα δεν έχει «σοσια­λι­σμό» ούτε «κομ­μου­νι­στι­κή κυβέρ­νη­ση» όπως ανε­ρυ­θρί­α­στα ισχυ­ρί­ζο­νται μια σει­ρά θλι­βε­ροί απο­λο­γη­τές του ιμπε­ρια­λι­σμού. Αντί­θε­τα, το καπι­τα­λι­στι­κό οικο­νο­μι­κό σύστη­μα που επι­κρα­τεί στη χώρα (πάνω από 70% ο ιδιω­τι­κός τομέ­ας) είναι υπεύ­θυ­νο για την δει­νή κατά­στα­ση στην οποία έχουν περιέλ­θει πλα­τιά κοι­νω­νι­κά στρώματα.

Η καπι­τα­λι­στι­κή κρί­ση, η πτώ­ση των τιμών του πετρε­λαί­ου (βασι­κό εξα­γω­γι­κό προ­ϊ­όν), σε συν­δυα­σμό με τις κυρώ­σεις που έχουν επι­βάλ­λει ΗΠΑ και ΕΕ, απο­τε­λούν τους βασι­κούς λόγους της επι­δεί­νω­σης του βιο­τι­κού επι­πέ­δου στη χώρα.

Αυτήν την σκλη­ρή οικο­νο­μι­κή και κοι­νω­νι­κή πραγ­μα­τι­κό­τη­τα δια­χει­ρί­ζε­ται η σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κή κυβέρ­νη­ση του Νικο­λάς Μαδούρο.

Venezuela 1

Τα τερά­στια απο­θέ­μα­τα πετρε­λαί­ου της Βενε­ζου­έ­λας (περί­που 300 δις. βαρέ­λια) βρί­σκο­νται στο στό­χα­στρο μεγά­λων μονο­πω­λια­κών πετρε­λαϊ­κών ομί­λων από τις ΗΠΑ και την ΕΕ.

5. Ο αυτο­α­να­κη­ρυγ­μέ­νος «μετα­βα­τι­κός πρό­ε­δρος» Χουάν Γκουαϊ­δό είναι αχυ­ράν­θρω­πος της κυβέρ­νη­σης των ΗΠΑ. Πρό­κει­ται για άλλον ένα “ηγέ­τη-μαριο­νέ­τα” της δεξιάς αντι­πο­λί­τευ­σης, μετά από τους — κατα­δι­κα­σμέ­νους από τη βενε­ζο­ε­λά­νι­κη δικαιο­σύ­νη — Ενρί­κε Καπρί­λες και Λεο­πόλ­δο Λόπες.

Ο Γκουαϊ­δό δεν επι­λέ­χθη­κε τυχαία για το ρόλο του αχυ­ραν­θρώ­που των ΗΠΑ. Το 2007 απο­φοί­τη­σε από το πρό­γραμ­μα δια­κυ­βέρ­νη­σης και πολι­τι­κής δια­χεί­ρι­σης του Πανε­πι­στη­μί­ου Τζορτζ Ουά­σινγ­κτον, έχο­ντας ως μέντο­ρα του τον βενε­ζου­ε­λά­νο οικο­νο­μο­λό­γου Λουίς Ενρί­κε Μπε­ρι­σμπεϊ­τία, υπε­ρα­σπι­στή του νεο­φι­λε­λεύ­θε­ρου μοντέ­λου οικο­νο­μί­ας και πρώ­ην διευ­θυ­ντι­κού στε­λέ­χους του ΔΝΤ. Πριν την απο­φοί­τη­ση του, ο Γκουαϊ­δό είχε.…«μετεκπαιδευτεί» στο Βελι­γρά­δι, παρα­κο­λου­θώ­ντας ειδι­κά σεμι­νά­ρια από το επο­νο­μα­ζό­με­νο «Κέντρο Εφαρ­μο­σμέ­νων Μη Βίαιων Δρά­σε­ων και Στρα­τη­γι­κών (CANVAS)». Το εν λόγω κέντρο, του οποί­ου οι σχέ­σεις με την CIA δεν είναι διό­λου κρυ­φές, είναι γνω­στό για την προ­ε­τοι­μα­σία τεχνη­τών «εξε­γέρ­σε­ων» όπως, για παρά­δειγ­μα, η περί­φη­μη «πορ­το­κα­λί επα­νά­στα­ση» στην Ουκρανία.

Η μετέ­πει­τα δρά­ση του Γκουαϊ­δό διαν­θί­στη­κε από την ενερ­γό συμ­με­το­χή του σε «ομά­δες κρού­σης» (όπως η οργά­νω­ση «Generation 2007») που χρη­σι­μο­ποι­ή­θη­καν σε σει­ρά βίαιων αντι­κυ­βερ­νη­τι­κών επει­σο­δί­ων και σαμπο­τάζ. Με λίγα λόγια, πρό­κει­ται για άτο­μο που τελεί ολο­κλη­ρω­τι­κά υπό την πολι­τι­κή κηδε­μο­νία των ΗΠΑ, έχο­ντας ανα­λά­βει να παί­ξει το ρόλο του αντι-Μαδού­ρο για λογα­ρια­σμό των ιμπεριαλιστών.

6. Η στά­ση της Ε.Ε. στο ζήτη­μα της Βενε­ζου­έ­λας απο­τε­λεί μνη­μείο υπο­κρι­σί­ας και χυδαιό­τη­τας. Ήδη οι περισ­σό­τε­ρες κυβερ­νή­σεις της Ε.Ε, είτε σοσιαλ­δη­μο­κρα­τι­κές είτε δεξιές — έχουν ανα­γνω­ρί­σει τον Γκουαϊ­δό ως «μετα­βα­τι­κό πρό­ε­δρο», σιγο­ντά­ρο­ντας ουσια­στι­κά την πολι­τι­κή των ΗΠΑ.

Οι φλυα­ρί­ες της Ε.Ε, όπως αυτές απο­τυ­πώ­νο­νται στην πρό­σφα­τη ανα­κοί­νω­ση της Ύπα­της Εκπρο­σώ­που της Ένω­σης Φεντε­ρί­κα Μογκε­ρί­νι, περί «ειρη­νι­κής» και «δημο­κρα­τι­κής διε­ξό­δου» από την κρί­ση απο­τε­λούν προ­σχή­μα­τα για την επι­βο­λή ενός ήπιου πρα­ξι­κο­πή­μα­τος. Με λίγα λόγια, επι­χει­ρούν να εξα­να­γκά­σουν την κυβέρ­νη­ση Μαδού­ρο να παραι­τη­θεί και να προ­κη­ρύ­ξει εκλο­γές, έτσι ουτώς ώστε να διευ­κο­λυν­θεί η άνο­δος του Γκουαϊ­δό και των δεξιών πρα­ξι­κο­πη­μα­τιών στην εξουσία.

Στο πλαί­σιο αυτό είναι κατα­δι­κα­στέα και απα­ρά­δε­κτη η στά­ση της κυβέρ­νη­σης ΣΥΡΙΖΑ η οποία, όχι μόνο απο­σιω­πεί το βρώ­μι­κο ρόλο των ΗΠΑ ως υπο­κι­νη­τή του πρα­ξι­κο­πή­μα­τος αλλά συντάσ­σε­ται ανοι­χτά με τις θέσεις της Ε.Ε. Αν η ηγε­σία και ο λαός της Βενε­ζου­έ­λας έχουν τέτοιους «φίλους», σαν τον κ. Τσί­πρα και την κυβέρ­νη­ση του, τότε είναι ν’ απο­ρεί κανείς, τι τους θέλουν τους εχθρούς;

Venezuela 2

Η μεγά­λη πλειο­ψη­φία του λαού της χώρας είναι αντί­θε­τη στα πρα­ξι­κο­πη­μα­τι­κά σχέ­δια των ιμπεριαλιστών.

7. Αξιο­μνη­μό­νευ­τη είναι η κολοσ­σιαία υπο­κρι­σία όσων κατη­γο­ρούν την κυβέρ­νη­ση Μαδού­ρο για δήθεν «αυταρ­χι­κό­τη­τα» και «άσκη­ση βίας» απέ­να­ντι σε «ανυ­πε­ρά­σπι­στους δια­δη­λω­τές».

Πρό­κει­ται για τους ίδιους που δε βγά­ζουν άχνα όταν οι ιμπε­ρια­λι­στές φονιά­δες του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και της ΕΕ μακε­λεύ­ουν ολό­κλη­ρους λαούς, όπως έγι­νε στη Μέση Ανα­το­λή και παλαιό­τε­ρα στα Βαλ­κά­νια. Που σιω­πούν εκκω­φα­ντι­κά όταν οι βόμ­βες της κυβέρ­νη­σης Νετα­νιά­χου κομ­μα­τιά­ζουν παι­δι­κά κορ­μιά στη Γάζα.

Είναι οι ίδιοι που δε βρή­καν ούτε μισή κου­βέ­ντα να αρθρώ­σουν για τη βίαιη κατα­στο­λή των δια­δη­λω­τών από την κυβέρ­νη­ση Μακρόν στη Γαλ­λία. Οι ίδιοι που δεν ενο­χλή­θη­καν ούτε κατ’ ελά­χι­στο από την επι­κρά­τη­ση, μόλις πριν λίγους μήνες, ενός καρα­μπι­νά­του φασί­στα στη Βρα­ζι­λία, του Ζαϊχ Μπολσονάρο.

Για τέτοια αλά κάρτ «ευαι­σθη­σία» μιλάμε.

8. Κάθε δημο­κρα­τι­κός άνθρω­πος, στην Ελλά­δα και σε όλον τον κόσμο, οφεί­λει να κατα­δι­κά­σει χωρίς περι­στρο­φές το πρα­ξι­κό­πη­μα των ΗΠΑ και του αχυ­ραν­θρώ­που τους Γκουαϊ­δό. Οι ιμπε­ρια­λι­στές των ΗΠΑ και της ΕΕ δεν έχουν κανέ­να απο­λύ­τως δικαί­ω­μα να ανα­μει­γνύ­ο­νται στα εσω­τε­ρι­κά πολι­τι­κά ζητή­μα­τα της Βενε­ζου­έ­λας και οποιασ­δή­πο­τε χώρας.

Άσχε­τα της άπο­ψης που μπο­ρεί να έχει ο καθέ­νας για τον πρό­ε­δρο Μαδού­ρο και την κυβέρ­νη­ση του, είναι σαφές ότι πρό­κει­ται για το νόμι­μα εκλεγ­μέ­νο ηγέ­τη της χώρας. Ο Μαδού­ρο απο­τε­λεί επι­λο­γή του βενε­ζου­ε­λά­νι­κου λαού, ο Γκουαϊ­δό επι­λο­γή των επι­τε­λεί­ων της κυβέρ­νη­σης των ΗΠΑ.

Μονα­δι­κός αρμό­διος να καθο­ρί­σει την κυβέρ­νη­ση του, το παρόν και το μέλ­λον της Βενε­ζου­έ­λας είναι ο ίδιος ο λαός της, χωρίς έξω­θεν παρεμ­βά­σεις και επεμ­βά­σεις. Αυτό το ανα­φαί­ρε­το δικαί­ω­μα του λαού της Βενε­ζου­έ­λας οφεί­λου­με να το υπε­ρα­σπι­στού­με μέχρις εσχάτων.

Η ιστο­ρία — ας το εμπε­δώ­σουν οι πραι­το­ρια­νοί του αμε­ρι­κα­νο­τσο­λια­δι­σμού- δεν φτιά­χνε­ται στα εργα­στή­ρια της CIA και των κυβερ­νη­τι­κών γρα­φεί­ων. Την ιστο­ρία τη φτιά­χνουν με τους αγώ­νες τους οι λαοί. 

Οι εργα­ζό­με­νοι, ο λαός της Βενε­ζου­έ­λας θα νική­σουν, όσο κι’ αν θέλουν να τους καθυ­πο­τά­ξουν τα μαύ­ρα κορά­κια του ιμπε­ρια­λι­σμού και οι θλι­βε­ροί αχυ­ράν­θρω­ποι του.

____________________________________________________________________________

Νίκος Μόττας Γεννήθηκε το 1984 στη Θεσσαλονίκη. Είναι υποψήφιος διδάκτορας (Phd) Πολιτικής Επιστήμης, Διεθνών Σχέσεων και Ιστορίας. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πανεπιστήμιο Westminster του Λονδίνου και είναι κάτοχος δύο μεταπτυχιακών τίτλων (Master of Arts) στις διπλωματικές σπουδές (Παρίσι) και στις διεθνείς διπλωματικές σχέσεις (Πανεπιστήμιο Τελ Αβίβ). Άρθρα του έχουν δημοσιευθεί σε ελληνόφωνα και ξενόγλωσσα μέσα.
Μοι­ρα­στεί­τε το:

Μετάβαση στο περιεχόμενο