Αντιδράσεις από τους Αιγύπτιους για τη μαύρη Κλεοπάτρα του Netflix

Κανείς δεν γνω­ρί­ζει πώς έμοια­ζε η Κλε­ο­πά­τρα στην πραγ­μα­τι­κό­τη­τα. Από την πλευ­ρά του πατέ­ρα της, Πτο­λε­μαί­ου ΧΙΙ, ήταν μακε­δο­νι­κής — ελλη­νι­κής κατα­γω­γής ενώ η κατα­γω­γή της μητέ­ρας της είναι ασαφής.

Μια σει­ρά του Netflix δίνει όμως τώρα μια νέα εικό­να της Κλε­ο­πά­τρας. Η σει­ρά ντο­κι­μα­ντέρ ξεκι­νά στις 10 Μαΐ­ου και έχει ήδη προ­κα­λέ­σει σάλο. Ο λόγος είναι διό­τι τον πρω­τα­γω­νι­στι­κό ρόλο έχει ανα­λά­βει η μαύ­ρη Βρε­τα­νί­δα ηθο­ποιός Αντέλ Τζέιμς. Ο δικη­γό­ρος Μαχ­μούντ αλ Σεμα­ρί προ­σέ­φυ­γε στη δικαιο­σύ­νη κατά του Netflix επει­δή ο ρόλος  της Κλε­ο­πά­τρας παιγ­μέ­νος από μια μαύ­ρη γυναί­κα θα «δια­στρε­βλώ­σει και θα δια­γρά­ψει την ταυ­τό­τη­τα της Αιγύπτου».

Ο Μοστα­φά Βαζί­ρι, επι­κε­φα­λής του Ανώ­τα­του Συμ­βου­λί­ου Αρχαιο­τή­των στην Αίγυ­πτο, δηλώ­νει πως η απει­κό­νι­ση της διά­ση­μης βασί­λισ­σας ως μαύ­ρης δεν είναι τίπο­τα λιγό­τε­ρο από  «παρα­ποί­η­ση της αιγυ­πτια­κής ιστο­ρί­ας». Αυτό δεν είναι ρατσι­στι­κό, διευ­κρι­νί­ζει, «είναι απλώς η υπε­ρά­σπι­ση της ιστο­ρί­ας της βασί­λισ­σας Κλε­ο­πά­τρας, η οποία απο­τε­λεί σημα­ντι­κό μέρος της ιστο­ρί­ας της Αιγύ­πτου στην αρχαιότητα».

Τι συμβαίνει πραγματικά;

Τα ιστο­ρι­κά τεκ­μή­ρια δεν παρέ­χουν καμία πλη­ρο­φο­ρία σχε­τι­κά με το χρώ­μα του δέρ­μα­τος της Κλε­ο­πά­τρας. Σήμε­ρα στο μυα­λό μας την ταυ­τί­ζου­με περισ­σό­τε­ρο με την Ελί­ζα­μπεθ Τέι­λορ, η οποία έπαι­ξε τον ομώ­νυ­μο ρόλο το 1963. Η σκη­νο­θέ­της της ται­νί­ας σήμε­ρα, Τίνα Γκα­ρά­βι, επι­ση­μαί­νει πάντως ότι η οικο­γέ­νεια της Κλε­ο­πά­τρας ζού­σε στην Αίγυ­πτο ήδη επί 300 χρό­νια. «Ήταν λοι­πόν η Κλε­ο­πά­τρα μαύ­ρη; Δεν ξέρου­με με βεβαιό­τη­τα, αλλά μπο­ρού­με να είμα­στε σίγου­ροι ότι δεν ήταν λευ­κή όπως η Ελί­ζα­μπεθ Τέι­λορ», γράφει.

Το Netflix χαρα­κτή­ρι­σε την επι­λο­γή της Αντέλ Τζέιμς στο ρόλο ως «δημιουρ­γι­κή από­φα­ση» και κάνει ανα­φο­ρά στον πολυ­πο­λι­τι­σμι­κό πλη­θυ­σμό της Αιγύ­πτου εκεί­νη την εποχή.

Οι συζη­τή­σεις για την Κλε­ο­πά­τρα, η οποία πέθα­νε πριν από 2.000 και πλέ­ον χρό­νια, συνε­χί­ζουν να απα­σχο­λούν την ανθρω­πό­τη­τα.  Οι αντι­πα­ρα­θέ­σεις για την πασί­γνω­στη βασί­λισ­σα έχουν βαθιές ρίζες. «Η Κλε­ο­πά­τρα ήταν εκπρό­σω­πος του ανώ­τε­ρου αιγυ­πτια­κού πολι­τι­σμού με την επιρ­ροή του στην Ελλά­δα. Κατά συνέ­πεια λοι­πόν και της δημιουρ­γί­ας του δυτι­κού πολι­τι­σμού», έγρα­φε το 2013 η Γκε­ζί­νε Κρύ­γκερ, καθη­γή­τρια σύγ­χρο­νης και μη ευρω­παϊ­κής ιστο­ρί­ας στο Πανε­πι­στή­μιο της Ζυρί­χης σε άρθρο της με τον τίτλο «Πέρα από την Αφρική».

Η μαύρη κοινότητα

Σε ποιον λοι­πόν ανή­κει αυτό το επί­τευγ­μα; «Σε έναν ανώ­τε­ρο αφρι­κα­νι­κό πολι­τι­σμό ή σε ένα προ­πύρ­γιο της Ευρώ­πης στην αφρι­κα­νι­κή ήπει­ρο»;. Το κάστινγκ της αμε­ρι­κα­νι­κής παρα­γω­γής «Βασί­λισ­σα Κλε­ο­πά­τρα» δεν αφο­ρά μόνο ένα καλ­λι­τε­χνι­κό απο­τέ­λε­σμα αλλά δια­πραγ­μα­τεύ­ε­ται τη μαύ­ρη κλη­ρο­νο­μιά της ανθρωπότητας.

Στις ΗΠΑ, οι μαύ­ροι έχουν παρου­σια­στεί στην ιστο­ρία κυρί­ως ως αντι­κεί­με­να, πρώ­τα της δου­λεί­ας και τελι­κά της απε­λευ­θέ­ρω­σης, γρά­φει η Γκε­ζί­νε Κρύ­γκερ, δηλα­δή «ως μέρος μιας λευ­κής ιστο­ρί­ας χει­ρα­φέ­τη­σης και προ­ό­δου». Μέσω της ανα­φο­ράς στην Κλε­ο­πά­τρα και την αφρι­κα­νι­κή Αίγυ­πτο, η μαύ­ρη κοι­νό­τη­τα “έχει να συνει­σφέ­ρει κάτι όχι μόνο στην αμε­ρι­κα­νι­κή ιστο­ρία, αλλά και στις πολι­τι­σμι­κές απαρ­χές της”.

Η συζή­τη­ση ανα­δει­κνύ­ει ένα ακό­μα πολύ ενδια­φέ­ρον γεγο­νός, ότι το χρώ­μα του δέρ­μα­τος και η φυλή δεν έπαι­ζαν κανέ­να ρόλο στην αρχαιό­τη­τα. Εν τω μετα­ξύ, η πρω­τα­γω­νί­στρια Αντέλ Τζέιμς αντέ­δρα­σε ψύχραι­μα στην κρι­τι­κή, γρά­φο­ντας στο Twitter: «Αν δεν σας αρέ­σει το κάστινγκ, μην παρα­κο­λου­θή­σε­τε τη σειρά».

Πηγή: Deutsche Welle

Όχι και μαύ­ρη η Κλε­ο­πά­τρα! _για την Ελλά­δα ρε γαμώτο!