Στις 2 Αυγούστου 1824 γεννήθηκε στη Λευκάδα ο Αριστοτέλης Βαλαωρίτης. Ποιητής και πολιτικός, από τους μεγαλύτερους της Επτανησιακής Σχολής, με βαθιά επίδραση του ποιητικού του έργου στη νεοελληνική λογοτεχνία.
Παρακολούθησε τα βασικά του μαθήματα στη Λευκάδα πριν βρεθεί το 1838 οικότροφος στην Κέρκυρα, υπό την εποπτεία του ελληνιστή Ιωάννη Οικονομίδη. Στη συνέχεια σπούδασε στην Ιόνιο Ακαδημία. Τελείωσε την Ακαδημία 17 ετών, και, κατά τα συνήθη των ευκατάστατων Eπτανησίων της εποχής, ταξίδεψε στη βόρεια Ιταλία και την Ελβετία με τον πατέρα του. Ο Βαλαωρίτης παρακολούθησε μαθήματα στο «Κολέγιο» της Γενεύης, και από το 1844 έως το 1846 βρίσκεται στο Παρίσι, όπου σπουδάζει Νομικά. Κατόπιν πηγαίνει στην Πίζα, συνεχίζοντας τις νομικές σπουδές, αλλά και αναπτύσσοντας πολιτική δραστηριότητα, στο πλευρό των φιλελεύθερων επαναστατών. Επηρεάστηκε βαθύτατα από το γαριβαλδινό κίνημα στην Ιταλία. Συμμετείχε στα αστικοδημοκρατικά επαναστατικά κινήματα της Ιταλίας και στη συνέχεια της Ουγγαρίας.
Yστερα από μία σύντομη παραμονή στη Λευκάδα, επισκέφτηκε και πάλι πολλές από τις γνωστές τότε ευρωπαϊκές χώρες, για να καταλήξει τελικά στων Αγγλία. Το 1853 επέστρεψε οριστικά στη Λευκάδα και μετά το θάνατο του πατέρα του πήρε τη θέση του στην Ιόνιο Βουλή μεταπηδώντας στους Ριζοσπάστες.
Η ενσωμάτωση των Επτανήσων στην Ελλάδα και η ολοκλήρωση της εδαφικής ακεραιότητάς της με την απελευθέρωση της Ηπείρου, υπήρξαν όνειρά του. Μετά την ένωση των Επτανήσων εκλέχτηκε πρώτος αντιπρόσωπός τους στην εθνοσυνέλευση της Αθήνας.
Στη συνέχεια έδρασε ως βουλευτής στην Αθήνα, για να παραιτηθεί οριστικά από την πολιτική το 1868. Κατά την διάρκεια της πολιτικής του δράσης, οι αγορεύσεις του ήταν σωστά ποιήματα. Γι᾿ αυτό και η ρητορική του ικανότητα έμεινε αλησμόνητη. Ο Βαλαωρίτης ήταν ένας ριζοσπάστης που δεν περιορίστηκε μόνο στη θεωρητική επιβολή της ιδεολογίας του. Προσπάθησε να αποτινάξει κάθε ίχνος ξενομανίας και να διώξει την κακή επιρροή που ασκούσαν οι Άγγλοι στα Επτάνησα και οι Βαυαροί στο νεοσύστατο κράτος.
Στην ποίησή του αντανακλάται η απογοήτευσή του από την κατάντια της χώρας λόγω των αγγλόδουλων, και η επιθυμία του για «επιστροφή» στα ιδανικά της δημοκρατίας και της ελευθερίας που φλόγιζαν τη νιότη του.
Ορισμένα από τα σημαντικότερα έργα του είναι ο «Καλόγιαννος», όπου υμνεί την αγροτιά, η «Πρωτομαρτιά» και ο «Αστραπόγιαννος» (1866). Το πιο σπουδαίο, το πιο επαναστατικό του ποίημα ο «Φωτεινός», το θέμα του οποίου είναι από μια παλιά εξέγερση κατά των Φράγκων στη Λευκάδα, δεν πρόλαβε να το τελειώσει. Πέθανε στα 1879, σε ηλικία 55 χρόνων.
Οι απελευθερωτικοί αγώνες του Επτανησιώτικου λαού στην ελληνική ποίηση
