Αριστοτέλης Βαλαωρίτης

Στις 2 Αυγού­στου 1824 γεν­νή­θη­κε στη Λευ­κά­δα ο Αρι­στο­τέ­λης Βαλα­ω­ρί­της. Ποι­η­τής και πολι­τι­κός, από τους μεγα­λύ­τε­ρους της Επτα­νη­σια­κής Σχο­λής, με βαθιά επί­δρα­ση του ποι­η­τι­κού του έργου στη νεο­ελ­λη­νι­κή λογοτεχνία.

Παρα­κο­λού­θη­σε τα βασι­κά του μαθή­μα­τα στη Λευ­κά­δα πριν βρε­θεί το 1838 οικό­τρο­φος στην Κέρ­κυ­ρα, υπό την επο­πτεία του ελλη­νι­στή Ιωάν­νη Οικο­νο­μί­δη. Στη συνέ­χεια σπού­δα­σε στην Ιόνιο Ακα­δη­μία. Τελεί­ω­σε την Ακα­δη­μία 17 ετών, και, κατά τα συνή­θη των ευκα­τά­στα­των Eπτα­νη­σί­ων της επο­χής, ταξί­δε­ψε στη βόρεια Ιτα­λία και την Ελβε­τία με τον πατέ­ρα του. Ο Βαλα­ω­ρί­της παρα­κο­λού­θη­σε μαθή­μα­τα στο «Κολέ­γιο» της Γενεύ­ης, και από το 1844 έως το 1846 βρί­σκε­ται στο Παρί­σι, όπου σπου­δά­ζει Νομι­κά. Κατό­πιν πηγαί­νει στην Πίζα, συνε­χί­ζο­ντας τις νομι­κές σπου­δές, αλλά και ανα­πτύσ­σο­ντας πολι­τι­κή δρα­στη­ριό­τη­τα, στο πλευ­ρό των φιλε­λεύ­θε­ρων επα­να­στα­τών. Επη­ρε­ά­στη­κε βαθύ­τα­τα από το γαρι­βαλ­δι­νό κίνη­μα στην Ιτα­λία. Συμ­με­τεί­χε στα αστι­κο­δη­μο­κρα­τι­κά επα­να­στα­τι­κά κινή­μα­τα της Ιτα­λί­ας και στη συνέ­χεια της Ουγγαρίας.

Yστε­ρα από μία σύντο­μη παρα­μο­νή στη Λευ­κά­δα, επι­σκέ­φτη­κε και πάλι πολ­λές από τις γνω­στές τότε ευρω­παϊ­κές χώρες, για να κατα­λή­ξει τελι­κά στων Αγγλία. Το 1853 επέ­στρε­ψε ορι­στι­κά στη Λευ­κά­δα και μετά το θάνα­το του πατέ­ρα του πήρε τη θέση του στην Ιόνιο Βου­λή μετα­πη­δώ­ντας στους Ριζοσπάστες.

Η ενσω­μά­τω­ση των Επτα­νή­σων στην Ελλά­δα και η ολο­κλή­ρω­ση της εδα­φι­κής ακε­ραιό­τη­τάς της με την απε­λευ­θέ­ρω­ση της Ηπεί­ρου, υπήρ­ξαν όνει­ρά του. Μετά την ένω­ση των Επτα­νή­σων εκλέ­χτη­κε πρώ­τος αντι­πρό­σω­πός τους στην εθνο­συ­νέ­λευ­ση της Αθήνας.

Στη συνέ­χεια έδρα­σε ως βου­λευ­τής στην Αθή­να, για να παραι­τη­θεί ορι­στι­κά από την πολι­τι­κή το 1868. Κατά την διάρ­κεια της πολι­τι­κής του δρά­σης, οι αγο­ρεύ­σεις του ήταν σωστά ποι­ή­μα­τα. Γι᾿ αυτό και η ρητο­ρι­κή του ικα­νό­τη­τα έμει­νε αλη­σμό­νη­τη. Ο Βαλα­ω­ρί­της ήταν ένας ριζο­σπά­στης που δεν περιο­ρί­στη­κε μόνο στη θεω­ρη­τι­κή επι­βο­λή της ιδε­ο­λο­γί­ας του. Προ­σπά­θη­σε να απο­τι­νά­ξει κάθε ίχνος ξενο­μα­νί­ας και να διώ­ξει την κακή επιρ­ροή που ασκού­σαν οι Άγγλοι στα Επτά­νη­σα και οι Βαυα­ροί στο νεο­σύ­στα­το κράτος.

Στην ποί­η­σή του αντα­να­κλά­ται η απο­γο­ή­τευ­σή του από την κατά­ντια της χώρας λόγω των αγγλό­δου­λων, και η επι­θυ­μία του για «επι­στρο­φή» στα ιδα­νι­κά της δημο­κρα­τί­ας και της ελευ­θε­ρί­ας που φλό­γι­ζαν τη νιό­τη του.

Ορι­σμέ­να από τα σημα­ντι­κό­τε­ρα έργα του είναι ο «Καλό­γιαν­νος», όπου υμνεί την αγρο­τιά, η «Πρω­το­μαρ­τιά»  και ο «Αστρα­πό­γιαν­νος» (1866). Το πιο σπου­δαίο, το πιο επα­να­στα­τι­κό του ποί­η­μα ο «Φωτει­νός», το θέμα του οποί­ου είναι από μια παλιά εξέ­γερ­ση κατά των Φρά­γκων στη Λευ­κά­δα, δεν πρό­λα­βε να το τελειώ­σει. Πέθα­νε στα 1879, σε ηλι­κία 55 χρόνων.

Οι απε­λευ­θε­ρω­τι­κοί αγώ­νες του Επτα­νη­σιώ­τι­κου λαού στην ελλη­νι­κή ποίηση